Re: Filozofi yt i preferuar
Dy filozofë: Martin Heidegger dhe Emmanuel Levinas.
Heidegger - filozofia e tij, nëse mund t'a quajmë kështu (ai nuk pëlqente të thoshte që ishte një filozof, por dikush që mendonte), është tejpërtej e sjellur rreth konceptit të Qenies. Dhe për arsyen e vetme që ky koncept ishte lënë në harresë qysh nga koha e mendimtarëve të parë (Herakliti, Parmenidi), duke i lënë vendin qënies. Heidegger pati meritën e madhe për t'i dhënë qenie karakterin e saj foljor. Deri në atë kohë, ajo që studiohej ishte qënia, ekzistuesja, diçka që është, dhe jo qenia (të qenurit) e saj e cila sipas Heidegger ishte tërhequr në hije. Vepra e tij "Qenie dhe Kohë" (Sein und Zeit, 1927) është vepra më kapitale e shekullit të XX-të, dhe si të thuash "bibla" e çdokujt që mendon të merret me filozofi. Ndarja e tij e koncepteve qënie dhe qenie është themeli i filozofisë së sotme. Për të, çdo qënie (ekzistues) ka një qenie (të qenur) dhe çdo qenie është qenie e një qënie. Pra, çdo të qenur është të qenurit e diçkaje që është dhe çdo gjë që është ka një të qenur. Që të dyja shkojnë por pa u identifikuar kurrë me njëra-tjetrën.
Disa vepra të rëndësishme të tij janë: Qenie dhe Kohë, Ecje drejt fjalës, Udhë që nuk të çojnë askund, Çfarë thirrim të mendosh?, Hyrje në metafizikë, Principi i Arsyes, pa harruar madhoren "Letër mbi humanizmin".
Por vepra e tij filozofike nuk duhet ngatërruar me qëndrimin e tij politik (1933-1945) i cili nuk ka asgjë për t'u lakmuar.
Përsa i përket Levinas, këtë e kam shpjeguar në temën "Etika" në Albforum. Dishepull i Heideggerit të parë (deri 1929), ai ndahet nga ky i fundit për t'iu përkushtuar gjatë gjithë jetës së tij etikës. Për të, metafizika paraprin ontologjinë dhe jo e kundërta siç mendon Heidegger. Dhe metafizika për të është transhendanca e Tjetrit. Për Levinas, qënia (psh, njeriu), është ajo që ka rëndësi dhe jo qenia (psh, të qenurit e njeriut). Levinas thotë: "Të afirmosh prioritetin e qenies (të qenurit) në lidhje me qënien (atë që është), kjo është tashmë të prononcohesh mbi thelbin e filozofisë, të nënshtrosh relacionin me dikë që është një qënie (relacionin etik) ndaj një relacioni me qenien e qënies e cila, pavetore, lejon kapjen, dominimin e qënies (ndaj një relacioni njohjeje), nënshtron drejtësinë ndaj lirisë."