Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

[cacol]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

</font><blockquote><font class="small">Citim:</font><hr />
</font><blockquote><font class="small">Citim:</font><hr />
O Shtegtaro, a e pranon ti qe eshte me e lehte qe nje malok te marre vesh ate qe thote nje lab dhe jo anasjelltas ??? ( Me falni per ndarjen drastike ne maloker dhe leber /pf/images/graemlins/laugh.gif )

[/ QUOTE ]

... Keto ndarje na e kane nxire jeten, e ti akoma gjen guxim te pyesesh me kete pervecim te neveritshem! S'ke pse kerko falje fare perderisa ti nxe goja te tilla gjera. Hipokrit!

[/ QUOTE ]


C'me bere te qesh... /pf/images/graemlins/smile.gif

1- Po te lexoje me siper, do zbuloje qe une jam gjysme ZADRIMOR dhe nje pjese e mire e kultures sime gjuhesore, vjen nga krahina nga ku ka origjinen nena ime.

2- Une qenkam hipokrit sepse po te them nje te vertete ? Po sikur te genjeja, c'do quhesha ? Mizor ? /pf/images/graemlins/laugh.gif ( Ti harron qe ndarjen e bejne ata qe permendin GEGNISHTEN, nderkohe qe une permend vetem SHQIPEN, e jo toskerishten... )

3- Pyetjes sime ti nuk iu pergjigje fare.

4- Ate strofen qe ke ti si firme, e ka shkruajtur nje nga bashkepunetoret dhe shoket me te medhenj te stergjyshit tim q'e kish emrin Fatbardh Kola /pf/images/graemlins/wink.gif.

5- Here tjeter mos ja lejo vetes terbimin per shkak se s'di c'te thuash /pf/images/graemlins/winkwink.gif

Pasurimi i gjuhes eshte i domosdoshem... per fjalorin.

 

[OROSHI]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Pra arritem deri ne pranimin e "nje lloj pasurimi te gjuhes",as me pak e as me shume!
Un habitem me ju(klanin labo-zadrimor /pf/images/graemlins/laugh.gif),gjuha shqipe ka nevoje per heqjen e gjith ato shkronjave te teperta,kam parasysh ketu "j-e-ar etj etj".
Futja me shumice e shkronjes "j" ne gjuhen shqipe eshte pikerisht masakrim me menyr serbo-sllave i ksaj gjuhe!

Dikujt i hyp temperatura kur permendet shtrirja e madhe e gegnishtes ne trojet etnike shqiptare,pse??Ktu fillo racizmi i njohur labo-komunisto-lalo-vlleh /pf/images/graemlins/laugh.gif /pf/images/graemlins/tongue.gif!!

 

[jimmy84]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Orosh, pse je kaq kokebosh? (Ishte pyetje retorike se e di qe do i pergjigjesh me ndonje budallallek).
E perfytyron dot sa traplliqe the ne nje rrjesht te verem?
"Klani labo-komunisto-lalo-zadrimo...(vlleh? po me uren c`paten?)." Dhe per me teper thua edhe "racizmi". A e kupton o kokel..aker qe nuk ka RRACIZEM mes te njejtes RRACE? O rob i fantaksur pas fantazive "komplotiste bolshevike"? Kush trembet nga dialekti i vendit te vet o koketul? Po nuk eshte SHQIP labcja mor kaush? Nuk eshte SHQIP shkodrancja (dialekti im i preferuar meqe ra fjala)? Nuk eshte SHQIP dialekti dardan apo ai çam? Ne vend te gezosh qe ka kaq dialekte dhe kaq larmi shprehjeje po na can derasat bashke me ndonje tjeter sikur po mohon njeri dialeketin geg.
Persa i perket gjuhes "zyrtare" mjaft ore se na hoqe trurin o GDHE. Per gjuhen letrare (apo quaje si te duash) nuk eshte marre per baze as dialekti geg dhe as ai lab po jane marre dialekti ELBASANAS dhe i DANGELLISE (me qafe time po e ke degjuar ndonjehere emrin Dangelli ti).
Kaçkavall.

 

[jimmy84]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Se harrova. Kush na ankohet qe "nuk e kupton" gjuhen "zyrtare", te me fali po si shume keq e nxjerr paditurine e vet ne shesh. Ta nxjerri me holle heren tjeter. Prandaj s`ka njeri faj per injorancen e ndokujt.
P.S. Nuk e kam shqiptaret qe jane lene jashte hartes politike te Shqiperise qe kane patur te tjera kushte, por per keta brenda kufijve.
P.S 2 E vetmja qe me ben ndonjehere te dua diktature eshte VETEM per tipa MLK apo Shtegtar. Qe fare mire hyjne ne kategorine e "nacionalizmit separatist" ose e thene ndryshe "perçares". Po rrofte liria e fjales (pavaresisht se kjo eshte shker.. i fjales.

 

[Kondrapedali]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Jimmy, dialekti i Elbasanit u vendos në fillim të shekullit të kaluar por nuk u respektua në 72-shin (mos ja fus kot vitit). Aty u vendos dialekti i jugut të Shqipërisë si bazë e gjuhës letrare e kjo sepse udhëheqësi inë ishte nga jugu.
Në veri ka shumë (fëmijët kryesisht) të cilët kanë vështirësi të kuptojnë gjuhën letrare shqipe e kjo pasi ndryshon shumë nga gjuha letrare e cila nuk ka edhe pjesoren e cila përdoret gjerësisht në Veri e madje edhe në jug.
Pra kur bëhet fjalë për pasurim të gjuhës nuk do të thotë që të ndryshohen kriteret e gjuhës e sigurisht që nuk duhet shkuar aq larg sa të flitet për rracizëm (të jesh një komb nuk do të thotë të jesh se s'bën një rracë ku rraca ka të bëjë me atropologjinë e jo me gjuhën e zakonet). Nuk e di sa janë e njëjta rracë Gegët e Toskët (s'besoj se ka ndonjë studim mbi këtë) por di që janë pjesë të një kombi e që historia (sidomos modernia) i ka bërë të urrehen disi së paku në nivel kryesie (pyet një politikan nga jugu apo nga veriu për lagjen tjetër). Kjo mbështetet edhe në mentalitetin klanor e krahinor të një pjese të madhe fshatareske të "elitës" shqiptare.

Përsa i përket gjuhës letrare, e rithem që nga pasurimi i saj me fjalor e gramatikë nga dialektet veriore nuk vjen asnjë e keqe e ka veç përfitim.

 

[ujku81]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Kam pershtypjen se fjalori i gjuhes shqipe permban shume fjale nga gegerishtja, me shume ceshtja duhet te jete tek gramatika. Ka rregulla qe mund te ndryshohen duke marre per baze gegerishten. Po marr vetem nje shembull (ne te shkruar):

në oborr apo n'oborr

e para eshte gjuha zyrtare, e dyta tingellon me mire(rregulli fare i thjeshte bie ë-ja kur tjetra fillon me zanore, rregull qe ka qene dikur, madje dhe mbas 1945, kam pare libra te botuar qe shkruhej ne kete forme).

Sa per temen: problemi yne eshte se ne e shohim cdo gje ne baze te perkatesise tone krahinore. Ndryshime te gjuhes mund te kete por jo radikale.

 

[jimmy84]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

E para: Fjalet dhe gramatika me te lashta gjenden ne Veri. Fjalet dhe gramatika me te zhvilluar jane ne Jug. Dhe jo sepse jane UFO tosket apo geget por per faktin e thjeshte qe Veriu ka qene me i izoluar si rrjedhim me origjinal. Jugu ka qene shume me pak i izoluar, si rrjedhim me i zhvilluar. Nuk krahasohet Serbia me Greqine qofte nga ana gjeografike (shume me e bute Greqia) dhe as nga ana kulturore. Klima dhe relievi ka te beje shume ne karakterin, nen-kulturen dhe biles edhe ne dilektin gjuhesor. Jo me kot malesoret kane nje karakter teper burreror dhe LUFTARAK me kanune FISNORE, dhe DIALEKT te ASHPER. (te kushtezuar nga rrethanat gjeografike dhe historike). Jo me kot Myzeqeja pergjithesisht jane njerez te bute edhe nga DIALEKTI.
E dyta: Si perfundim mund te themi:
Perderisa gjuha eshte me e zhvilluar ne Jug atehere le te kete me shume nga Jugu POR ne menyren me fanatike duhet ruajtur dialekti GEG. Per arsyen e thjeshte se eshte PERLE e vendit, dhe ne kemi fatin qe ne nje territor kaq te vogel (sa c`ka mbetur Shqiperia zyrtare por edhe ajo etnike) te kemi edhe nje dialekt te LASHTE dhe ORIGJINAL (aq me teper kur nmerr edhe traditat dhe folklorin) dhe ne te njejten kohe kemi edhe nje gjuhe letrare te zhvilluar dhe te kohes.
E treta: Qe ka ardhur koha qe te zhvillohet nje studim dhe nje pershtatje e gjuhes me kushtet e sotme kjo ka vite qe eshte bere e domosdoshme dhe po behet jetike. Kete nuk eshte se e them une apo ndonje tjeter por e thone te gjithe specialistet. Por me ide fantastiko-anti-shkencore te "komplloteve komunisto-marksisto-maoiste" nuk shkohet as per te folur per halet jo me per gjuhen. Se duket Oroshi sa dije ka nga komunizmi kur akuzon komunistet per "nacionalizem separatist" ne nje kohe qe komunistet jane INTERNACIONALISTE. Komunistet nuk perfillin kontinente kur vjen puna per idete e tyre e jo ne fshatra. Ashtu pa rigon i thone kesaj(se me rigon eshte gjysma e se keqes).

Ujku: Shembulli qe solle ti verteton me se miri keto qe thashe une tani. Forma ku nje zanore "bie" dhe zevendesohet me ane te nje shenje (psh apostrof) ose nenkptohet eshte shenje e perdorimeve te vjetra gjuhesore. Prandaj une them ta ruajme kete forme dhe te zhvillojme akoma edhe me shume edhe formen "letrare" (ose zyrtare si ta keni qejf).

P.S Kontre, me thene te drejten mua nuk me ftuan kur diskutuan mbi rregullat gjuhesore ata /pf/images/graemlins/laugh.gif por vete ata qe kane qene keshtu thane. Po me kane genjyer, te genjeva.

 

[alb_girl82]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

</font><blockquote><font class="small">Citim:</font><hr />
Jimmy, dialekti i Elbasanit u vendos në fillim të shekullit të kaluar por nuk u respektua në 72-shin (mos ja fus kot vitit). Aty u vendos dialekti i jugut të Shqipërisë si bazë e gjuhës letrare e kjo sepse udhëheqësi inë ishte nga jugu.

kondra mund te flas vetem per elbasanin per sa i perket gjuhes shqipe sepse kam lindur dhe jam rritur atje... qe elbasanllinjte puro flasin duke perdorur shume fjale te turqishtes se vjeter. Une nuk jam elbasanllie puro, dmth brez mbas brezi, por shoqet e mia me prinderit e tyre perdorin shume fjale turke me familjaret ne bashkebisedim.

 

[Kondrapedali]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Nuk po flasim vetëm për fjalor goca_shqiptare po kryesisht për formën gramatikore, sintaksën e rregulla të tjera të gjuhësisë.

 

[alb_girl82]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

ok, ok.. e kuptova per cfare po flisni vetem desha te hapja nje parentezi te vogel per te thene dicka qe mendoja qe duhet ta dinit... megjithate...

 

[Kondrapedali]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Ti rrofsh për munimin qe bane e e patsh kamën e mar te kjo tema /pf/images/graemlins/smile.gif

 

[dusho]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Ne 1972 ne Kongresin e Drejtshkrimit te Shqipes moren pjese perfaqesues te shume dialekteve,madje kishte perfaqesues edhe nga arbereshet e Italis.Kjo do te thote se njehsimi i gjuhes se sotme letrare nuk erdhi si rrjedhoje e vendimit te marre nga mendimi i nje apo dy personave,por nga nje pjese e gjere studiuesish.Ne kete kongres pas shume studimeve te marra ne konsiderat u vendos qe dialekti i Elbasanit ishte me i afert me 2 dialektet e tjera,ndaj u mor si baze ky dialekt.
I thashe keto per t iu kujtuar se nuk eshte marre per baze as dialekti i veriut dhe as ai i jugut.Nga ana tjeter jemi koshient se ne rrjedhe te kohes eshte vene gjithnje e me ne pah gabimi(sipas meje)i heqjes se pjesores se foljes,kjo e fundit i perket dialektit te veriut.Po keshtu duhet pranuar se ne shume raste perdorimi i é-fundore eshte pa vend.Ashtu sikurse ne shume raste nuk eshte me vend perdorimi i j-se.Mund te sjellim ketu edhe shume raste te tjera qe lene vend per tu deshiruar ne perdorim te gjuhes se sotme letrare.Te gjitha keto tregojn se ka ardhur koha e mbajtjes se nje kongresi i cili te kete per qellim,jo ndryshimin e gjuhes letrare ne teresi,apo zyrtare,quajeni si te doni,por per nje permiresim te saj.Kete e dheshmon edhe vete evolucioni qe ka pesuar gjuha jone ne rrjedhe te kohes,kjo,mbase,fale kontaktit tashme te hapur me gjuhet e tjara(kam parasysh ketu emigracionin).
Shume cirren ato qe kane ne perdorim dialektin e jugut,kujtojn se po te behen ndryshime ne gjuhen letrare do i bie vlera dialektit te tyre.Jane te bindur se e verteta eshte kjo,qe dialekti i veriut duhet te gjeje vend me te gjere ne perdorim te gjuhes letrare-zyrtare,dhe vazhdojn si pa te keq o burra ti biem.
Pastaj me se shumti behet fjale per sistemin sintaksor te shqipes se sa per sistemin fonetik te saj.
Se fundi,per ta mbyllur,padyshim qe dialekti i veriut duhet pare e studiuar me se miri e pse jo permes tij duhen bere ndyshime ne gjuhen letrare.

 

[OROSHI]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Dusho,ne pergjithsi jam dakord me analizen tande,pervec dy gjanave/pikave!
Elbasallishtja u vendos si baze e gjuhes shqipe ne Kongresin e Manastirit,dhe jo ne ate te '72!
Perfaqsimi i gjuhetarve ne kete Kongres famkeq ishte aq i pabarabarte(70%tosk-30%geg)sa qe perveqse nuk kombinonte me shtrirjen gjeografike te perdorimit te dy dialekteve(gegnishtja ne 70%te territorit Etnik Shqiptar,tosknishtja ne 30%),gjithashtu nuk duhet te nenvlehtsohet ndihmesa e madhe qe moren gjuhetaret toske nga vllaznit gjuhetare te Prishtines te cileve nuk u interesonte perfaqsimi i gegnishtes,sa u interesonte perkrahja shtetit te vetem shqiptar dhe vendimeve te tij,sidoqofshin ato!

Per nga ana gjuhesore,e ke spiegu bukur!

 

[dusho]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Orosh gabohesh per sa i perket pikes se pare.Kongresi i Manastirit u mbajt ne 1908,ketu u vendos,se cili do te ishte alfabeti me te cilin duhej te perfaqesohej gjuha shqipe,dmth me cilin alfabet duhej shkruar ajo.Pra,kjo le te kuptohet se ky kongres nuk kishte te bente me njehsimin e gjuhes.Te flasim me fakte e jo kodra pas bregut.Njehsimi i gjuhes u arrit ne 1972,aty u vendos qe,si dialekt baze i gjuhes se njehsuar duhej te merrej ai i elbasanishtes.Ketu kuptohet qarte se hapesire me e medhe iu dha dialektit te jugut.Per ket jemi koshient te gjithe,madje eshte nje fakt qe nuk duhet mohuar.Kete ta garantoj se nuk e kam gabim.

Sa i perket pikes se dyte te jap shume te drejte.E vertet qe ne kete kongres dialekti i veriut nuk u perfaqesua nga nje mase e gjere studiuesish opo gjuhetaresh,madje kjo le shteg per dyshime.E kam fjalen,qe,duke mos pasur perfaqesues te konsiderueshem iu dha mundesia(te tjereve)te "abuzohej"pak si teper me dialektin e veriut.

Gjithsesi te falenderoj per komplimentin. /pf/images/graemlins/thumbsup.gif

 

[jimmy84]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Ore qe ne Kongresin e `72 ju dha me shume hapesire dialektit toske kjo dihet dhe shihet. Por te pakten aman te bindet Oroshi qe nuk eshte marre si baze dialekti gjirokatrit se i kane ngel ne koke kompllotet dhe pllanet e fshehta. /pf/images/graemlins/laugh.gif
Nejse, puna eshte te behet ky i riu dhe te nxere mend nga ai i vjetri.

 

[dusho]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

E vertet ajo qe thua ti,por ama kjo s do te thote se nuk ka ndikuar dialekti i jugut ne njehsimin e gjuhes.Kjo fale faktit,sic tha dhe Oroshi qe gjuhesia shqiptare ne kete kongres u perfaqesua nga nje pjese e gjere studiuesish me origjine jugore.Kete doja te thoja kur permenda fjalen "abuzim".

 

[jimmy84]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Shiko une s`dua te bej kopetentin por me aq njohuri sa kam une dialekti jugut eshte me i zhvilluar dhe me praktik. Dialekti i veriut eshte me i ngurte dhe me i vjeter. Nje nga arsyet vec atyre qe kam permendur eshte edhe fakti qe mendohet qe ne jug te kete patur nje ndikim te madhe edhe nje levizje e toskaneve (etruskeve te Italise) ne Jug qe mendohet te kete ardhur shume heret.
Megjithate perseri e pranoj qe dialekti geg duhet te merrej me shume parasysh. Eshte lene ndoshta ca si pas dore (mjerisht edhe per faktin banal politik qe veriu s`ishte aq "partizan" i sistemit dhe kjo ka mundesi te kete ndikuar sic ka ndikuar edhe ne shume gjera te tjera). Por ama nuk mund te themi qe nuk eshte bere asgje per ruajtjen e dialekteve ne ate kohe. Biles te gjitha studimet gjuhesore (pavaresisht mangesive qe mund te kene) jane te asaj kohe. Thjesht dialekti i jugut shihej me me shume "perkedhelje" pikersht per hir te xhaxhit.

 

[dusho]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Ateher te ndalemi ketu.
Dialekti i jugut eshte me i zhvilluar e praktik.Ky eshte mendimi yt,dhe un ta rrespektoj,por provo ti besh pyetje vetes....1-PSE eshte me i zhvilluar e me praktik?????????
Pergjigjen po ta jap me aq sa kam njohuri.
1-dialekti i jugut ka pasur per dekada nje perdorim me te gjere ne gjuhen letrare
2-duke u ndodhur ne nje pozite te tille,per force,duhej folur dhe shkruar nga e tere masa e njerezve,qofshin keto toske apo gege
3-poltika shqiptare per vite te tera eshte perfaqesuar nga personalitete te ardhur nga nje shtirje gjeografike jugore e cila ka bere qe ne perdorim te mbizoteronte gjithnje e me shum dialekti jugor
4-pikat e mesiperme,si dhe shume arsye te tjera qe ndoshta do ti them nje here tjeter kane sjelle si rrjedhoje ngurtesimin e dialektit te veriut,kjo vetem per popullsin jugore.
5-se fundi do te thoja se nese flasim per prakticitet te nje dialekti,medoj se me praktiku eshte ai i veriut.

 

[OROSHI]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Jymo,une nuk e di qe kam pasur probleme qe te komunikoj ne gegnisht,pa pas asnjehere nevoje te huazoj fjale nga toskerishtja!

Dy dialektet duhet te plotesojne njera-tjetran,apo jo,kjo do ishte gjuha mbarekombetare!
Heren tjeter,kur te mundohesh qe ta nxjerresh gegnishten si:"gjuhe me e papraktikueshme",duhet te mendosh tek disa gjana shume ma te vjetra se ky shekull(kam parasysh ktu fillesen e gjuhes shqipe),ose mendo tek mijera vargje fishtiane,qe per te kene realist hala nuk asht arrit nji gja e tille ne toskenishte!

 

[jimmy84]

Re: Domosdoshmenia e kthimit te gegnishtes?

Ok e keni marre pak keq me duket. Nqs flasim per "praktik" nuk po flasim per praktike ne te folur (sic e merr Oroshi psh) por ne gramatike.
Dusho.
1-Gjuha shqipe fillimisht eshte shkruar ne VERI. Buzuku, Bogdani, Budi etj s`kane qene nga Jugu. Edhe kur ka dlae Naimi apo Cajupi perseri ne Veri nuk kane munguar aspak.Dhe jo shume me vone dolen edhe Fishta, Mjeda e me pas edhe Migjeni. Pra nuk ka te beje "levrimi letrar". Ne levrim letrar jane shume mire te dyja.
2.Si mund t`ja ngjeshesh politikes kete gje ne nje kohe qe shteti shqiptar akoma s`i ka mbushur 100 vjec, dhe nga keto 94 vjet `12-`20 s`ka patur ndikim HIC politika. Nga `20-`39 ndikimin me te madh e ka patur Zogu.(por perseri kot qe t`ja ngjeshim politikes). E njejta gje mund te thuash eri me `72 kur u be Kongresi. (Deri atehere edhe perkthyesit perkthenin sipas dialekteve te tyre).
Dhe ndikimi "jugor" (a thua ka qene kaq "ekspansionist"?)
ka qene per maksimumi 20 vjet (`72-`92). Per 20 u bene gjithe keto ndryshime?
Oroshiii. Qe une te bej krahasime midis Fishtes dhe Naimit duhet te jem ne nje nivel gomarlliku me ty.