Re: LINUX
Një koment jo i zakonshëm mbi ecurinë e ndeshjes Windows - Linux dhe reagimin e industrisë IT:
Industria IT po i largohet Microsoft-it
Koment Në fillim qe Microsoft-i. Mandej shpërtheu.
Nga Charlie Demerjian: E dielë 28 Dhjetor 2003, 11:31 Marrë nga The Inquirer
Artikulli në origjinal:
http://www.theinquirer.net/?article=13350
Përkthimi si HTML:
http://users.otenet.gr/~bbleta/IT.html
Ku e ku, qëllon një kthesë e madhe në industri. Kthesat zakonisht nuk janë të dukshme para se të ketë kaluar shumë kohë që kur ndodhën, duke ju bërë të shihni pas dhe të thoni: "Ah po, ndryshe ishin gjërat atëherë".
Jemi duke përjetuar një kthesë të madhe në industrinë IT në këtë çast, dhe nëse dini se ku të vështroni mund të shihni si po ndodh ajo. Kjo kthesë ka të bëjë me Microsoft-in dhe lëvizjen ''burim i hapur''.
Deri fare vonë, Microsoft-i zotëronte gjithçka në tregun e kompjuterave personalë, fundin dhe kryet bashkë. Skaji i poshtëm i takonte Palm-it, kryet Sun-it, IBM-së e të tjerëve. Në mesin e gjerë e të butë, gjendej Microsoft-i dhe vetëm Microsoft-i.
Cilido që e sfidonte blihej, i viheshin stërkëmbësha teknologjikë, ose zakonisht rrëzohej poshtë me rengje të qelbur, konkurencë të pamëshirshme, ose në raste të rralla, me një prodhim më të mirë. Lista e të dështuarve do donte më tepër rreshta se sa ç'lexon në vit dikush.
Netscape, Stac, Wordperfect, Novell, e të tjerë janë mes viktimave të njohura. Ata që mbijetuan teknikisht, janë fantazma të vetvetes së dikurshme.
Tamam kur shtypi shpall pamundësinë e cilitdo të sfidojë bishën e Redmond-it, Microsoft-it po i rrëshqet kontrolli. Sikundër cilado shoqëri e përballur me një humbje shumë të madhe të pjesës së tregut, Microsoft-i është duke vepruar si pritej, duke pretenduar që kjo nuk po ndodh, dhe duke buzëqeshur kur pyetet rreth perspektivave. Nga brenda, Microsoft-i është i lebetitur.
Një nga shoqëritë më të pasura mbi dhe, e drejtuar nga një nga njerëzit më të pasur mbi dhe, e trembur? Ç'doni të thoni?
I vrarë, i Prerë dhe i Katërmujorzuar
Për ta zgjeruar kuadrin, Microsoft-i del, çdo katërmujor, më mirë se ai i mëparshmi. Kurdoherë që tipat financiarë kapen me fitimet e katërmujorit, Microsoft-i përherë ja del të nxjerrë nga kapelja e tyre ca qindarka më tepër, dhe t'ua kalojë këtyre fitimeve. Truma kolektive e çakejve dhe krimbave të njohur si ''Wall Street'' rri mefshtas, nofullmbërthyer, në mahnitje, dhe i jep vetes duartrokitje golfi me gjysmë zemre. Laj e thaj çdo katërmujor, përfshi mahnitjen e ''analistëve''.
Se si bëhet kjo nuk është reng. Bëhet fjalë për marzhe fitimi mbi dy produktet kryesorë tej tetëdhjetë përqindshit. Pjesa tjetër e produkteve, prej ''handhelds'' te MSN dhe Xbox janë humbje të frikshme paraje. Financat e tyre janë kaq opake dhe të paraqitura keq, sa të mund të kalohen para nga një pjesë e shoqërisë te një tjetër pa e vënë re njeri. Bëre shumë para në një katërmujor? Vëri mënjanë në sirtarin e emërtuar investime, ose fshij nga defteri ca humbje. S'dalin numrat? Shit ca asete dhe dil me ''fitim''.
Përmbledhur, (Microsoft-i, b.b.) ka mundur të shfaqë një kurbë fitimi të butë dhe ''surprise on the upside''*** sa herë që raporton për katërmujorin. Monopolet, dhe thuajse asnjë kosto për të patur produktin fizik veç shpenzimeve R&D*, kanë përparësitë e tyre.
Korporatat bërtasin Linux
Një vit më parë, gjërat filluan të ndryshojnë. Thirrjet se Linux-i mund të rrëzonte nga froni Microsoft-in mbetën po ato, por pati një kthesë në reagimin e korporatave ndaj kësi thirrjesh. ''CxO''-t zunë të thonë ''pa më trego për të''. Në një ekonomi në rënie, falas është shumë më lirë se qindra dollarë, dhe pafundësisht më tërheqëse. Linux filloi të fitojë terren me klientë realë e pagues, që e përdorin për punë reale, në botën reale, realisht.
Deri atëherë, Microsoft-i thjesht e pat shpërfillur kërcënimin e pinguinit. Mandej filloi të kundërvepronte me FUD-in** e zakonshëm, qarkore Halloween, trajtesa të ndryshme dhe studime të blera pa takt. Në një farë mënyre, njerëzit nuk e hëngrën faktin që $1,000 për kokë të ishte më lirë se falas, e kështu Microsoft-it ju desh të kalonte në taktikë tjetër. Meqë s'mund të blinte shoqërinë që prodhoi Linux-in, pasi GPL i dilte para të zakonshmes ''përqafoji dhe zgjerohu'', dhe njerëzit thjesht vazhduan të urrejnë Microsoft-in për tërë belatë që ajo ka shkaktuar ndër vite, shoqëria e pa vetën ngushtë. Si konkurroni kur tërë rengjet e qelbura ose janë të pazbatueshëm ose dështojnë, dhe trastat me para s'mund të blejnë daljen prej vrimës ku ke rënë? Thjesht, konkuroni sipas rrugëve të tyre.
Veç gjashtë muajve të fundit, kur ishte hera e fundit që Microsoft-i uli çmimet, ose bëri gjësend tjetër veç një grimë uljeje në diçka? Po, e saktë, kurrë. I përballur me humbje në tregun ''zyrë për shtëpi'' karshi OpenOffice/StarOffice, në terrenin server karshi Linux-it, në baza të dhënash karshi MySQL, dhe në desktop karshi Linux-it në një të ardhme jo të largët, çfarë mund të bënte? Të sillte në mendje ulje çmimesh për ata që vlejnë më shumë, adoptuesit e hershëm dhe të tjerë segmente kyçë.
E para prej këtyre uljeve synonte MySQL, me versionin për zhvilluesa të SQLServer që hëngri hanxharin në 80 për qind. Mandej krijoi një ''fond ryshfetesh'' për të parandaluar shoqëri dhe organizma të rangut të lartë t'i japin Linux-it tërë atë përparim në vijën e frontit. Mandej doli me një version ''nxënës e mësues'' të Office-it. Ndihmëz për lexuesit: nëse nuk paguani $500 për ''office'', versioni i ri nuk ju detyron të provoni që jeni nxënës apo mësues, si i mëparshmi. Asnjëra prej këtyre taktikave nuk pati efekt, dhe një nga arsyet që gjërat nuk venë si shpresonte Microsoft-i është skema e vet e aktivizimit të produkteve si rrëmihje parash. Pa nisur debatin e vjetër rreth kostos së programeve të piratuar, është e zorshme të kundërshtohet fakti që edhe me numrat që jep rreth piraterisë, Microsoft-i ende nxjerr një miliard dollarë për katërmujor ose edhe më. Po të mos ishte pirateria, filizat e Gates-it (të vegjlit 1.0 dhe 2.0) do mund të shkonin në një shkollë të mirë. Qani për ta. I mençëm siç është, Microsoft vendosi t'i shtrydhë edhe pak përdoruesit, dhe përkundër frikës mjerane të vet zuri të shohë që njerëzit parapëlqenin të kishin mundësitë paksa të reduktuara të OpenOffice-it për një ulje $500 për makinë. Kush mund ta merrte me mend këtë përfundim? Pashë këmbën, pashë pisqollën, pashë pisqollën, ja vesha këmbës.
Strategjia tjetër e fitores ishte rrethimi i arabave, dhe kyçja e gjindjes brenda në to. Nëse ua bëni të pamundur programeve të tjerë të japin e marrin me tuajët, dhe mallin tënd deri diku të lirë, njerëzia do tufëzohet rreth këtij, drejt? Hmm, deri në një pikë, të paktën deri sa të mbruani urrejtje dhe njerëzit të kenë një tjetër mundësi.
Licensimi 6.0, i riu ''merrni me qera në rrugë e sipër, por bëni kështu në kurrizin tonë'', qe përshpejtuesi këtu. Kur u propozua kjo skemë, njerëzit ja dhënë të qeshurit. Kur Microsoft-i tha: ''kështu ose paguani çmimin e pazarit'', njerëzit u kapsallitën, dhe pak prej tyre bërtitën ''monopol''. Në këtë kohë njerëzit filluan ta marrin Linux-in seriozisht.
Besëthyerje, Besëthyerje
Kur Microsoft-i vendosi një afat për licensimin 6.0, njerëzia ju shmang. Përkrahja qe më pak se 100% e asaj që pritej, kështu që kapsalliti sytë dhe e shtyu afatin i cili nuk qe në gjendje të shtyhej. Njerëzia prapë nuk u tufëzua rreth planit, ndaj Microsoft-i shtrëngoi vidad dhe, hmm..., u kapsallit prapë. Sapo qe e qartë që klientët nuk e shikonin 100% plus rritjen e çmimeve si një përfitim, dhe Microsoft-i dukej përherë e më i dobët pas çdo vonese, reshti së shtyri. Cilido vëzhgues i arsyeshëm do ta shënonte në dërrasë të zezë humbjen e një të tretës së bazës së klientëve, e në të njëjtën kohë tjetërsimin e saj, si një katastrofë të plotë.
Microsoft-i e kaloi këtë si një shenjë që njerëzia nuk kuptoi tamam bujarinë që rrezatohet prej Redmond-it, kështu që e sheqerosi qypin duke ofruar kafshata për të lëkundurit. Kjo përfshinte ritrainim dhe gjëra të tjera, por jo ulje çmimi. Që ishte vija e shenjtë që nuk duhej kaluar kurrë. Për pak. Njerëzia prapë nuk u tufëzua, dhe klientët ''high profile'' filluan ta lini barkën. Ç'të bëjmë, ç'të bëjmë?
Përgjigjja qe t'u dilej para besëthyerjeve duke ofruar ulje masive çmimesh. Dërguar tek emrat e mëdhenj si karrem për të vegjlit. Kërcënim pas skenash. Bëni ç'të jetë e mundur, dhe kur Microsoft-i thotë ''çfarëdo'', jini të qetë që ka gjëra që asnjë prej nesh s'i ka çuar nëpër mend se mund të vihen në lojë me finesën e një vareje.
E çuditshmja është që as kjo nuk doli gjë. Njerëzia i ra kalemit. Me kyçje të shtrenjta nga njëra anë, dhe programe më të lirë dhe më ndërveprues nga ana tjetër, filloi të zgjedhë rrugën më pak të shtrenjtë. Imagjinoni. Besëthyerjet ''high profile'' zunë fill me një rregullsi gjithnjë e më tepër, dhe Redmond-i kish mbetur thuajse pa rengje.
Disa besëthyerjeve ju dol përpara, si qeverisë Tailandeze, që paguan $36 për Office dhe Windows XP vjen me 95% ulje krahasuar me çmimin e zakonshëm. Ka, mbase, pazare të tjerë të ngjashëm, gjetkë, për të cilët nuk kemi dëgjuar. Për secilën nga fitoret e Microsoft-it, kish dy ose tre të Linux-it. E më tej katër apo pesë. Tani nuk është më një ndeshje. Besëthyerjet ''high profile'' si në qytete, qeveri dhe, mbani frymën, IBM, janë thjesht maja e ajsbergut, dhe thuajse të tërë janë duke shikuar tek nismëtarët për të parë nëse ja vlen t'u shkohet pas.
Nëse del se këto pak shoqëri ja dolën mbanë, prisni të happen portat e shkarkimit, dhe gjithëkënd të vijojë pas tyre. Të meta e sigurisë si pasojë hartimi, që i bëjnë progamet Microsoft të pasigurtë, janë vetëm diçka shtesë për mjerimin e përgjithshëm. Çdo ditë që një shoqëri e pëson për shkak krimbash apo virusesh fillon rivlerësimin e programeve Microsoft. Kur të vijë radha e pazareve për kontratat e ardhshme, kujtimi i pastrimeve tërë natën tenton të peshojë rëndë në mendjen e shumë CIO-ve dhe CTO-ve.
Numrat e katërmujorit të fundit treguan diçka që s'kish ndodhur më parë – numra Microsoft në vend. Mallkuan për këtë shoqëritë e mëdha që u treguan të papërmbajtura të nesërmen e krimbit Blaster. Por po qe se ndaleni dhe mendoheni për këtë, shumica e shoqërive janë në Licensimin 6.0 ose kontrata të tjera afatgjata, ndaj të ardhurat e dala prej tyre janë të qëndrueshme. Ata që do blejnë produkte Microsoft kështu do bëjnë, ata që ikën, ikën. Një shoqëri e madhe nuk shtyn blerje si këto për një katërmujor, për shkak të një të çare sigurie: ose do t'u skadojnë licensat për bythësh, ose do të blejnë programin si patën parashikuar dhe të shtrohen mbi të nëse është absolutisht e nevojshme. Diçka bie erë në këtë spiegim.
Nëse Microsoft nuk del dot me një ''upside surprise''***, diçka vete shumë keq. Duhet të mundë rrugën**** tani, ose i del magjia trukut, dhe kjo ka atë pasojën e shpifur në çmimet e aksioneve. Nëse Microsoft-i nuk arriti parashikimet këtë katërmujor, kjo do të thotë që ose nuk mundi, ose pat vendosur me vetëdije të kundërtën.
Të të mbarohen ecejaket
Nëse Microsoft-i nuk ja del dot shifrave, kjo tregon që po i mbarohen ecejaket, që klientët kryesorë po pazarepsin rëndshëm, dhe Microsoft-i po bën lëshime. Pa miliarda për t'i hedhur në produkte me humbje si XBox dhe MSN, a mundet këto prona të mbijetojnë? Nëse nuk munden, atëherë do të bënit një Microsoft më të shëndetshëm financiarisht, por a do ishte ende Microsoft? A mund të ofrojë një zgjidhje përfundimtare nëse e gjeti veten të pazotin të kontrollojë Internetin? Do ishte në gjendje të ndeshej në betejën e telefonave pa dalë rastësisht prej saj me një humbje me nëntë shifra? Sa kohë i duhet botës ''set top box'' të fillojë të nxjerrë para?
Ana më shqetësuese për shoqërinë është nëse Microsoft-i vendos të raportonte çfarë po ndodh në të vërtetë. Kur vjen puna te numrat, Wall Street-i është në një terren la-la ushqyer prej Microsoft-it. Aksionet janë lartë në absurd, dhe si pasojë, priten të bëjnë diçka si këmbim. Sapo të pushojnë së bëri këtë, bëhen shumë më pak të vlefshëm. Dhe kur mdodh kjo, zotëruesit e aksioneve dhe (Wall) Street-i zënë e pyesin tërë ato pyetje të shpifura të cilave drejtuesit nuk dëshirojnë t'ju përgjigjen. Nëse aksionet bien plumb, ato mundësi për të cilat Microsoft-i është i njohur, si shtysa nëpunësish bëhen përherë e më të shtrenjta, e morali bie. Shkurt, gjërat bëhen të shëmtuara.
Për Microsoft-in, të kthejë me dashje shoqërinë në këtë gjendje, do të sinjalizonte asgjë më pak se një rrëmet, një që do t'i sillte shoqërisë me dashje mjaft dhimbje. Nuk mendoj dot dikë ta bëjë këtë qëllimisht veç në i ka shpatullat për muri dhe nuk ka tjetër rrugëdalje. Një rrugë mjaft më e mençur do ishte të dilej butë butë prej këtej përgjatë disa vitesh, dhe të shndërrohej dalngadalë shoqëria. Në këtë mënyrë ende do të mundnit të parapërgatisnit kopenë e analistëve, dhe shpëtoni deri diku pa u prekur.
Nëse më duhet të hamendësoj, do thoshja se konkurenca ka filluar ta shtyjë Microsoft-in në një luftë çmimesh, dhe çdo budall mund t'ju tregojë që një luftë çmimesh kundër falas-it nuk është një gjë e mirë. Nuk më besoni? Thjesht shkoni e pyesni Netscape. Oh, si gërryen krimbi! E luftrat e çmimeve janë shkatërruese, dhe do ta fundosin Microsoft-in më shpejt se sa të shqiptoni "$50 miliardë në bankë". Microsoft-i mund t'ja lejojë vetes të ulë çmimet por pas ca kohe ato ulje $10 milionëshe çmimesh fillojnë e mblidhen. Thjesht kjo nuk ka për të funksionuar kur gjithkush të dijë të vërtetën e thjeshtë rreth Linux-it.
Fjala është që, nëse jeni duke pazarepsur me Microsoft-in, dhe nxirrni një kuti SuSE apo Redhat, çmimet bien 25 për qind prej pazarit më të mirë që ju mund të kishit arritur. Nxirrni një studim të hollësishëm KII (kthim i investimeve), dhe një tjetër 25 për qindësh bie, mrekullisht. Doni akoma? I thoni Microsoft-it që faza pilot e provave shkoi paq, dhe që Java Desktop prej Sun-it duket vërtet spektakolare në një desktop Gnome të sajuar me porosi për ndërrmarjen tuaj, ndërkohë që kostot e trainimit janë thuajse nul.
Nuk është e zorshme t'i vihet shkelmi Microsoft-it këtë kohë, sërish e sërish – të jesh përfaqësues i Microsoft-it duhet të jetë punë e rëndë. Dhe çfarëdo të bëjë ky, njerëzia vazhdon ta lerë barkën.
Kompjutera të Besueshëm
Puna është që Microsoft-i thjesht nuk është i besueshëm, anketat e dyshimta lënë mënjanë. Kjo dije po shpërndahet në rangjet e drejtuesve. Microsoft-i e ka zakon premtimin e gjërave për përdoruesit, por jo dërgimin e tyre.
Siguria është një shembull i mirë. Ca vite më parë, Microsoft-i premtoi të ndalojë punën mbi XP dhe të bëjë një mbikqyrje sigurie dhe ritrainim. Çdo gjë do të ishte vaj pas kësaj, thosh, na besoni. E kështu bëri njerëzia. Blaster, Nachia, dhe një trumë të tjerë ilustrojnë atë që Microsoft-i nuk bëri asgjë as afër një përpjekjeje të sinqertë.
Pra, ç'vjen prej Redmond-it sot? Ajër i nxehtë dhe video dance nga Ballmer-i realizuar në Macs. Djali majmun është i lezeçëm për t'u parë, por pas një nate të tërë kufizimesh duke arnuar rrjetin, me përgjegjësin që ju gërthet, i del lezeti. Ju kujtohet po i njëjti Ballmer që tha se Microsoft-i nuk do të lëshojë paketë shërbimesh për Win2K para se të ishte e përsosur? Po e njëjta mbikqyrje sigurie për XP që do të fshinte mundësitë e ndodhjes së çfarëdo gjëje të ngjashme me Blaster? Ka ndonjë që mendon se masat do të blejnë lëshimin pasues? E vërteta është që ato do blejnë, dhe Microsoft-i e di këtë.
Shprehja ''do të ndreqet në gjashtë muaj, na besoni'' duket të ketë një fuqi magjike kur rrezatohet nga Microsoft-i. Sa herë që dikush, i madh mjaftueshëm, vjen me një listë ankesash, lajmërohet një iniciativë, del një paraqitje elegante Powerpoint, një duzinë njoftime shtypi, një fjalim i Gates-it, dhe një dorë gjërash të ndritshme për të hequr vëmendjen e njerëzve.
Mbetet fakt që siguria ka ardhur duke u keqësuar përvit që prej lëshimit të Windows 95. Një djall kronike, nuk ju duket? Fakt është që për të parën herë të ardhurat e Microsoft-it janë në vend, ka konkurencë, dhe mallkohen publikisht rrëmete sigurie për humbjet monetare.
Sidoqoftë, kultura në Microsoft , parashikon ndryshim. Në Forumin e Zhvilluesve të Intel-it, vjeshtën e fundit, isha duke biseduar me një person të nivelit të lartë i ngarkuar me sigurinë, dhe u fjalosëm se si Microsoft-i mund t'ia dilte të ndreqte gjërat. Pyeti pyetjen e duhur, dhe i dhashë përgjigjen e duhur: besim. Plus, hidhni tej gjithçka keni dhe filloni sërish. Nuk e mori vesh. Jo, më shumë se aq, qe i papërshkueshëm nga gjërat që i thoshja, kultura është kaq e rrënjosur sa e vërteta nuk mund ta depërtojë. Microsoft-i nuk mund të ndreqë të metat që shpien te probleme sigurie sepse nuk janë të meta, janë zgjedhje hartuesish. Kur u përball me Java, Microsoft-i reagoi me ActiveX-in. Ky, thosh, mund të bëjë çdo gjë që nuk e bën dot Java, sepse Java qe në një ''sandbox''***** dhe programet nuk dilnin dot prej andej.
Mbetet fakt që e tërë infrastruktura e Microsoft-it bazohet në hartime me të meta thelbësore, dhe jo kod me të meta. Këta hartime nuk mund të ndryshohen.
Për t'i ndryshuar, Microsoft-i do të duhej të zbrazte tërë API-t ekzistuese dhe të cënojë përputhshmërinë me gjithçka deri më sot. Nëse Microsoft-i bën këtë, do të ketë mundësinë të ndreqë hartimet që molepsin linjën e produkteve të tij.
Çka dyshoj se do ta bëjë. Net, struktura e re e sigurtë, dhe e krijuar me sigurinë në mendje, ju lejon të hyni në ''rrugët e vjetra''. Por, nuk parashikohet ta bëni, ama ka që e bëjnë në një farë mënyre, dhe ''hackers'' do ta bëjnë. Microsoft-i dhe klientët e tij i janë ngjitur përputhshmërisë prapavepruese në një mënyrë që e bën një të varur ndaj heroinës të duket qesharak.
Dhe nëse Microsoft-i ndërron rrugë, çfarë shtyse do keni për t'u ngjitur te Microsoft-i? Nëse ju duhet të filloni nga fillimi për të krijuar zbatimet tuaj në këtë mjedis të ri, të sigurtë, Microsoft, do të paguani qindra mijë dollarë për të ecur në rrugën e Microsoft-it, apo atë $0 për ecur me Linux?
Fillim nga e Para
Zënia fill nga e para bën zero një përparësi që ka Microsoft-i, kod të plotë dhe një ekip të stërvitur. Migrimi dhe ritrainimi përmenden haptas në tërë trajtesat e Microsoft-it, dhe nëse ju duhet të hidhni tej tërë këtë, çfarë shansi ju mbetet?
Nën dritën e ''s'do të bëjë dhe s'mund të bëjë'', Microsoft-i është atje, dhe kqyr se si pjesa e vet e tregut ka filluar të hahet. Kjo ndodhi ngadalë fillimisht, por topi i borës po rotullohet. Pak vetë kanë filluar të shohin sipër kodrës dhe të vënë re këtë gjë të madhe që rrokulliset drejt tyre, dhe disa janë aq të zgjuar sa të hiqen anash rrugës.
Ndryshimi i madh në industri po ndodh, dhe jemi në pikën e kthesës. Kqyrni me kujdes njerëz, dhe lexoni me kujdes çdo njoftim për shtypin. Nëse e shihni tablonë e plotë, kjo është një kthesë që nuk do të jetë një surprizë gjatë shikimit prapa.
* - Research & Development. Departamenti i Kërkimeve dhe Zhvillimit në një ndërrmarje.
** - Fear, Uncertainty, and Doubt. Frikë, Paqartësi dhe Dyshim, të cilët ''injektohen'' në mendjen e një klienti të mundshëm që është duke shqyrtuar prodhime konkurrentë.
*** - ''Upside surprise'' është një term tregu aksionesh. Me pak fjalë do ishte arritja nga ana e një shoqërie e një vlere aksionesh të saj më të madhe se sa parashikimi i analistëve, për habinë deri diku të të gjithëve.
**** - ''street'' në origjinal, nënkupto: Wall Street-in
***** - Një mjedis i mbrojtur dhe i kufizuar ku programe si p.sh. programe Java lejohen të ''luajnë'' pa rrezikuar të dëmtojnë pjesën tjetër të sistemit.
Përktheu: Besnik Bleta
©Përkthyer dhe botuar me pëlqimin e plotë të autorit.
