Othonoi, ishulli nga i merret deti Shqipërisë
Trajtesa teknike për ujdhesën Othonoi, barazlargësinë dhe humbjen e madhe në Otranto</p>
Ujdhesa Othonoi, është skajore i Arkipelagut të ujdhësave Joniane, larg nga Korfuzi 22 km ( aqsa është gjerësia e një Deti Shtetëror) dhe nga Dheu Kontinental i Greqisë 72 km. Ka një sipërfaqe prej 10.8 km2. Ka një popullsi prej 650 banorësh, kryesisht gjatë verës. Në vështrimin administrativ, ujdhesa i takon Prefekturës së Korfuzit. Aktiviteti ekonomik është i kufizuar. Ajo, shënon edhe përmbylljen e fundit, të Ngushtesës Veriore të Korfuzit. Kjo vijë shkon deri në Rrugët e Bardha. Tej kësaj vije, fillon hapësira ujore, që i përket një njësie tjetër gjeografike, asaj të Ngushtesës së Otrantos. Sipas marrëveshjes së fundit, kësaj ujdhese i janë dhënë edhe Det Shetëror (Territorial Sea = 22.22 km = 12 md ) dhe Hapësirë e Afërt Vijimore ( Continous Zone = 22,22 km = 12 md ). Në fakt, prej matjeve del se në HAV janë dhënë 16.5 km, me idenë, që kur të gjendet pika treshe midis tre shteteve do të vijojë edhe nja 5.72 km.</p>
Kjo largësi, ka çuar pikën fundore “150″ ( = 400 04′ 56.52 ” dhe = 190 00 40.32” ) gati në qendër të Ngushtesës së Otrantos. Parimi i baraslargësisë, ka bërë që duke zbatuar UNCLOS, kjo ujdhesë të përfitojë, një hapësirë të madhe të Shelfit Kontinental që ndodhet përballë të dy shteteve, Italisë dhe Greqisë. Kjo ka krijuar një pabarazi të madhe. Në këtë gjeohapësirë, kjo ujdhesë skajore është përbri. Në drejtim të veriperëndimit, nuk ka përballë as brigjet Shqiptare dhe as ato të Italisë. Ujdhesa vështron në drejtim të Veriperëndimit dhe aty synon. Po të përqasim gjatësitë e vijës bregore në krahasim me ujdhesën e Karaburunit, ajo është gati “3 km” me ” 34 km” që përcjell një mospërpjestueshmëri të lartë.</p>
Kështu:
(i) Ujdhesa skajore, synon drejt qendrës së Ngushtesës, në jo më shumë se 6.5 km, ku është edhe vija që bashkon dy brigjet: atë të Italisë dhe Shqipërisë, si largesa më e shkurtër, 40.85 md ( 75.66 km).
(ii) Ngulimi i pikës 150 ( = 400 04′ 56.52 ” dhe = 190 00 40.32” ), në mënyrë tërësore, është në një gjeohapësirë detare, që u takon vetëm të dy shteteve që janë kundruall. Kjo përbën një faktor gjeografik të rëndësishëm.
(iii) Pozicionimi i pikës 150, është në HVE (Exclusive Economic Zone), të të dy shteteve.
(iv) Ndërkaq, rrjedhin dhe faktorë të tjerë, që kanë të bëjnë me rrethana gjeografike, gjeomorfologjike, tektonike, dhe gjeofizike.
Në shqyrtim, kthehet dyshimi i vijueshëm, që ujdhesat kërkojnë diskutim të vemendshëm në përcaktimin e kufijve detarë dhe të Shtradetit Kontinental.
Tri, janë kërkesat e të dhënave, që merren në shqyrtim, e që kryhen në deklarime gjatë negociatave ( shiko: Delimitation of the Mozambique Maritime
Boundaries With Neighbouring states (including the extended continental
shelf) and the management of Ocean issues” (ElisioB. Jamine
United Nations – The Nippon Felloëship Programme 2006/7)
(a) Batimetria
(b) Pozicioni gjeografik dhe gjeomorfologjik (magnetik, gravitacional dhe seizmiologjik)
(c) Gjeologjia ( përbërja e shkëmbinjëve)
Batimetria (shiko në hartë), na tregon dukshëm harmoninë rënëse të relievit nëndetar, në drejtim të perëndimit si një vijim i natyrshëm i relievit mbidetar. Pjerrësia është në 10 km/ 900 metër. Prej izobatit 900 metër, në një largësi, sërish në drejtim të perëndimit, prej afërsisht 30 km ka një platformë e rrafshirë, në shtratdet, pa luhatje në ndryshimin e relievit nënujor. Prej këtu, që është edhe pozicionimi gjeografik i pikës nr 150, fillon ngritja në drejtim të brigjeve të Italisë, e cila është më e butë. Tipari dallues në këtë morfologji, është natyrshmëria formuese e të dy brigjeve kundruall si vijim i njëri-tjetrit, që zotërohen nga të dy krahët e Dheut Kontinental të dy shteteve.
Ardhja e pikës 150, deri në qendër të Ngushtesës së Otrantos, e cila priret gjer këtu nga Othoni, “kërkon të drejta të barabarta” me të dy brigjet anësorë të Dheut Kontinental. Gjatësia ujdhesore është vetëm “një minimum”, që nuk mund të diktojë, për një zgjidhje me barazi. Kështu që përdorimi i parimit të baraslargësisë, në fakt është përzgjedhja e humbjes së madhe.
Natyra e përzgjatjes së Shtratdetit Kontinental prej brigjeve të Karaburunit, do të na qartësojë për natyrën e tij dhe të vijimit të masës së Dheut Mëmë, i cili duhet të zotërojë Shtratdetin kundruall.
Prej Othoni, nismon një katërkëndor:
Ujdhesë (Othoni), pika 150, Veriu i Gurores Romake të Gramës (poshtë majës së Sinan Dukës), Palasë dhe mbyllje sërish në Othoni.
Këtë figurë e “ka krijuar parimi i baraslargësisë”, me një distancë të njëjtë nga pika 150, e cila ndërpret si ujdhesën e Karaburunnit dhe vet Ujdhesën Othoni.
Sipërfaqja ujore detare është : 1170 km2.
E gjithë kjo sipërfaqe, e cila, siç është shqyrtuar, i takon njësisë së katërt të ndarë prej nesh, që u përket të dy vendeve:
(i) një ujdhesë ( Othoni) me sipërfaqe prej 10.8 km2
(ii) një pjesë e ujdhesës së Karaburunit e cila ka një gjatësi bregore prej rreth 30 km.
Por pabarazia reale, sipas përpjesëtueshmërisë, është shumë e madhe, dhe krejtësisht e ardhur, si rrjedhojë, e përzgjedhjes “me verbëri” të ” parimit të baraslargësisë”.
Vija ndarëse e Marrëveshjes së fundit, prej pikës nr. 126 deri tek pika 140, ndërpret Detin Shtetëror (Territorial Sea) ndërsa më tej ajo ndërpret HAV (Contogous Zone) të Shqipërisë, deri në fundin e saj, nr. 150, duke përfituar një standart të plotë të HAV për Republikën e Greqisë, që e çon edhe më tej pabarazinë.
Një situatë e tillë, është e papranueshme, e cila vjen:
(i) në përzgjedhje të parimit ndarës së “baraslargësisë”
(ii) në ndërpreje të HAV dhe HVE ( Exlusive Economik Zone ) dhe të SHK (Continental Shelf) të Shqipërisë
(iii) në kundërshtim me një nen të UNCLOS, se ” në përcaktimin e vijave bazë të veçanta, mbi bazën e interesave ekonomike të rajonit në fjalë, mund të merret në konsideratë realiteti dhe rëndësia të cilat janë të evidentuara qartë prej përdorimit të gjatë…”
Ky është një realitet i njohur gjeohistorik në Ngushtesën e Otrantos.
(iv) ” Sistemi i vijave të tilla bazore, nuk do të aplikohen nga një Shtet arkipelag, në atë mënyrë, që të presë vijimin ndaj deteve të lartë ose Hapësirës së Veçantë Ekonomike e Detit Territorial të ndonjë shteti tjetër”.
Othoni, është pjesë e Bashkësisë së Ujdhesave Joniane dhe të Bashkësisë së Korfuzit.
Ky nen i UNCLOS ( Neni 47, 5) është shmangur. Shqipërisë i është prerë HAV dhe HVE. Në rastin që po shqyrtojmë në marrëveshje, është aplikuar, e drejta e vetem një shteti (Greqisë),për të vijuar me standartin e DSH dhe HAV (Continous Zone) ndërsa Shqiperisë i krijohet një “mbyllje” dhe “izolim” të sovranitetit të kufizuar ( në bazë të UNCLOS), si dhe interesave ekonomike dhe gjeostrategjike në Ngushtesë.
Mirëpo Neni 83 UNCLOS trajton qartë se “Përcaktimi i kufijëve të Shtratdetit Kontinental, midis shteteve që janë me brigje kundruall dhe përbri,do të kryhet nga marrëveshja në bazë të ligjit Ndërkombëtar, siç tregohet në nenin 38, të Statutit të Gjykatës ndërkombëtare të Drejtësisë, me qëllim, që të arrihet në një zgjidhje të paanshme”. Kjo nuk është pasur parasysh në negociata.(Shekulli)</p>
Ky artikull eshte marre nga: http://www.albaniasite.net/?p=26726. Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://www.albaniasite.net/?p=26726