EDI RAMA, ARDHJA E NJE POLITIKANI MEDIATIK
Pjesë nga libri i gazetares dhe pedagoges së komunikimit, Belina Budini, e cila investigon për herë të parë ngritjen e Edi Ramës në politikë nëpërmjet mediave. Kjo pjesë e shkëputur nga libri “Edi Rama, politikani pop(ulist)-star” dokumenton marrëdhënien</p>
Belina Budini</p>
Në hapësirën publike shqiptare, Edi Rama ofroi fillimisht modelin e Politikanit të Ri, për ti shpërfaqur më vonë ngjyrimet neopopuliste1. Ndërsa sot një pjesë shohin tek ai demagogun ekstravagant, në krye të herës perceptimet pajtoheshin më tepër në lidhje me profilin e një politikani modern. Ai u vëzhgua si specie e re që sillte kontributin e stilit në kulturën politike shqiptare që pas rënies së regjimit diktatorial. Kjo risi iu njoh pa vonesë nga mediat të cilat i ofruan vizibilitet maksimal që në fillim. Në kohën kur gama e televizioneve private nuk ekzistonte ende në tregun mediatik në Shqipëri, shtypi meriton të konsiderohet me më tepër vëmendje, pasi kishte rol të rëndësishëm në fabrikimin e imazhit të aktorëve politikë. Në këto rrethana, revistat dhe të përditshmet e kohës i dedikuan Ramës tituj sensacionalë dhe kopertina provokuese (shih “Klan”, “Spektër”, “Koha Jonë”, “Gazeta Shqiptare”). Shtypi i shkruar nisi kësisoj procesin e fabrikimit të tij si politikan jashtë kornizave partiake, duke e veçuar nga politikanët tradicionalë. Ky vizibilitet i lartë i shërbeu Ramës për të ndërtuar të ashtuquajturin familjaritet në distancë që karakterizon marrëdhënien parasociale ndërmjet yjeve mediatikë dhe audiencës së tyre.</p>
Edi Rama e niste udhëtimin e tij të pazakontë në arenën politike shqiptare i stilizuar si intelektuali modern, duke tërhequr kësisoj vëmendje të veçantë. Gazetarët e njohur të kohës e cilësuan “simbol të një intelektuali të pavarur dhe ekstravagant në vendin më të varfër të Europës” duke nënvizuar se përfshirja e tij në politikë si ministër Kulture ishte një befasi për faktin se për një kohë të gjatë ai ishte konsideruar rebeli, anti-konformisti dhe provokuesi i pushtet-mbajtësve (Bejtja: “Klan” 07.06 1998). Gazetarë të tjerë e quajtën një Don Kishot në politikë apo Njeri të Shpresës (Xhunga: Koha Jonë, 23.04.1998). Ata madje anonçuan në titujt e artikujve kushtuar Ramës parabola të tilla si “Fenomeni Rama” apo “Casus Rama” (Bejtja, Xhunga: po aty). Edhe spektri i intelektualëve dhe njerëzve të shoqërisë civile e simpatizoi aktorin më të ri të politikës shqiptare. Megjithëse nuk munguan zërat skeptikë dhe kritikët e hapur, mbështetësit e dominuan opinionin mediatik, ndërsa superlativat nuk u kursyen: E konsideroj emërimin e Edi Ramës si shenjë emancipimi për politikën shqiptare (Isaku, “Koha Jonë”, 23.04.1998). “E konsideroj emërimin e tij një ngjarje të rëndësishme, e cila duhet përshëndetur dhe duartrokitur, sepse Edi Rama nuk është vetëm një artist i jashtëzakonshëm, por edhe një politikan profesionist” (Xhaferri, po aty).</p>
Duke imituar modele të tjera të suksesshme të politikanëve mediatikë në arenën ndërkombëtare, por duke investuar edhe një lloj origjinaliteti dhe karizme personale, Edi Rama diti të tërhiqte vëmendjen e mediave dhe ta ushqente vazhdimisht atë. Profili i parafabrikuar i stilistit të ri të politikës u servirej me lehtësi mediave dhe gazetarëve të cilët, nga ana e tyre, e panë si novator dhe autentik. Ai do të bëhej shumë shpejt trazovaçi i dashur i mediave për performancat e tij shpesh të pacipa, duke fituar qendrën e vëmendjes dhe të debatit. Gjestet dhe performancat simbolike përbënin kapitalin e tij primar politik3. Duke u vendosur në qendër të vëmendjes, do të kritikohej gjithnjë e më shpesh, por sërish kjo shihej pozitivisht nga mediat: “Edi Rama, hipi për kundërshtarët, aleat vetëm me veten: Ky është njeriu i ri i kulturës” komentohej ai në “Klan” (Balla, 19 prill 1999).</p>
Ky lloj transgresioni kërkohej edhe prej vetë Ramës i cili preferonte ti bënte gjërat ndryshe, ose të paktën ti paketonte si të tilla. Nuk hoqi dorë madje as nga publicistika, të cilën e kishte lëvruar gjerësisht përpara se të vendoste të përfshihej në politikë4. Edhe pse tanimë në pozicion më pak të favorshëm për të bërë kritikun fshikullues, do të kishte rubrikën e tij të përjavshme të kritikut në faqet e revistës “Klan” nën siglën “Dosja e Ministrit të Kulturës” (shih “Klan”, koleksioni 1998-1999). Nëpërmjet kësaj rubrike ai i jepte vetes mundësinë që të ruante frymën kritike dhe pikëpamjet polemizuese edhe pse në pushtet.</p>
Politika estetike</p>
Duke mbërritur nga Parisi ku kishte bërë jetën e një artisti bohem për të marrë në 1998 postin e ministrit të Kulturës, Rama sillte një profil jo thjesht të pazakontë, por edhe të pasur estetikisht. Ai vishej ndryshe dhe bënte kontrast të dukshëm me politikanët e tjerë. Paraqitja e tij e jashtme mbartte pra premisa të qarta politike. Në të vërtetë, që në krye të herës, stili i tij i të veshurit u komentua si aspekt i guximshëm i profilit të tij politik. “Një i ri, i gjatë, me flokët qethur shkurt si lojtar bejzbolli, i veshur me pantallona blu-xhins, këmishë lara-lara dhe çorape të verdha hyn në Ministrinë e Kulturës. Është dora vetë, ministri i Kulturës…” (”Klan”5, 7 qershor 1998). Përshkrimi i stilizuar nuk mbaron me kaq: Ai të sjell ndërmend dishepullin e Joneskos: Mos bëni si gjithë të tjerët. Pa dyshim që është një ministër shumë i ndryshëm nga ministrat e tjerë” (po aty). Kësisoj pohohej që individualiteti i tij i ofronte diçka skenës së varfër politike të kohës në aspektin e diversitetit dhe madje edhe shijes së personalizuar. Prej këtej zë fill servirja e Edit (siç referohet shpesh publikisht në ton miqësor) si “ikonoklast” i politikës shqiptare dhe si njeri i ndryshimit: “Do të ndryshojë gjithçka. Të afrojë kundërshtarët. Të mbledhë fonde. Të ekspozojë Realizmin Socialist…” shpallte në mbititujt e kopertinës kushtuar Ramës revista Klan (po aty).</p>
Rama nuk do ta humbiste rastin për të kapitalizuar politikë nëpërmjet përparësisë estetike. Kjo nuk ka të bëjë thjesht me stilizimin e vetes. Këtë përmasë personale do ta kalonte në aksion politik, duke shpallur një fushatë agresive pastrimi në terma estetike dhe modernizimi. Gjithçka do ta niste me rikonstruksionin e godinës së Ministrisë së Kulturës, itinerar që do ta ndiqte edhe në radhën e punëve për Bashkinë e Tiranës më vonë. Qëmtimet e tij estetike gjenin vend edhe në shtyp: Më keq u ndjeva në zyrë ku era e lirisë kishte mbërritur në formën e ca kolltukëve të frikshëm me lule shumëngjyrëshe, të cilët, ashtu të rrethuar siç janë nga muret rozë dhe tavani i kaltër, e karakterizojnë shumë mirë kohën e mbarsur me vulgaritet që jetojmë (Rama, cituar në “Koha Jonë”, 29 prill 1998). Autorja e shkrimit e cilëson “tërmetor” transformimin vizual që kishte në plan të ndërmerrte ministri i ri: “Po ditën e parë, ministri i ri i Kulturës, i dha udhë ndryshimit tërmetor… Pastroi kasafortën ministrore ku prej tetë vjetësh flinin veprat e Hoxhës dhe hodhi te hedhurinat gjithë tapetet përjetësisht pis të ministrisë. Shumë shpejt ai do tu kushtohet tualeteve dhe në fund do të tjetërsojë zyrën personale…” (Xhunga, po aty).</p>
Rama e projektoi kësisoj estetikën si mënyrë të të bërit politikë duke i paraprirë një procesi më të thellë stilizimi emocional në sferën publike shqiptare ku përmasat e stilit dhe të personalitetit do të riktheheshin si rrezatim i modelit të tij. Po të mbahet mend që një përzierje e tillë emocionesh dhe stili ishte mjaft e përhapur gjatë diktaturës me kultin e Enver Hoxhës, një implikim i tillë nuk duhet të duket shumë i largët. Siç vëren në frymë kritike publicisti Zogaj në lidhje me përpjekjet e Ramës për të pompuar imazhin e vet: “… në aspektin e një gjykimi të manipuluar nga propaganda, Edi Rama krahasohet me Enver Hoxhën” (Zogaj, 2004: f.101).</p>
Ta lexosh performancën e Ramës në aspektin este
Ky artikull eshte marre nga: http://www.albaniasite.net/?p=23321. Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://www.albaniasite.net/?p=23321