Përkthime

makuciko

Forumium praecox
Re: Përkthime

Sqarim

Po e nis nga fundi, nga origjinali i kërkuar nga Fantazia. Nëse është fjala per origjinalin gjermanisht, s'është hiç vështirë. Edhe një gjysmëmendës shkruan tek Google: goethe charlotte stein dhe, "fap!" ndodh "magjia". Del origjinali si ta duash. Nëse është fjala për origjinalin e përkthimit tim, atë e gjen në një forum të vogël, emrin e të cilit s'po e përmend se më merret për reklamë.

Por fjala s'është këtu. Kur nis e bën diçka, njeriu jo rrallë mendon edhe si ta mbyllë në kohën e duhur atë që ka nisur. Kështu edhe unë me shkrimet e mia në forum. Fatkeqësisht, në kohën që po mendoja se çfarë të zgjidhja si mbyllje, Lips e transferoi pa më pyetur aspak përkthimin e mësipërm. Për më tepër përkthimi është akoma i papërpunuar, ka aty-këtu pasaktësi ose zgjidhje të përkohshme. Shkurt, s'do doja të hidhej këtu. Dhe s'do doja të hidhej kështu. Mendova se me kalimin e kohës do ta lija pas, ta harroja, por ka dhe dy-tre kujtime aspak të këndshme me ndonjë shkrimin tim të hershëm... Kaq me arsyetimet. Kërkesa ime është e thjeshtë:

Meqë përkthimi në fjalë është shkruar pa lejën time, i lutem redaktorit përkatës a kush tjetër mund ta bëjë këtë, ta fshijë dhe bashkë me të edhe këtë sqarim timin. Në mënyrë që të mendoj i qetë për përkthimin tim të fundit, që do të doja ta zgjidhja vetë. Sigurisht edhe mund të lihet pa u marë parasysh kjo lutje. Atëhere ky do ishte njëkohësisht dhe shkrimi im i fundit në këtë forum.

Falemnderit.
 

^^MIA^^

Forumium maestatis
Re: Përkthime

McCik, se pari dua te te falenderoj per poezine qe ke perkthyer duke qene se ishte si nje "kerkese" nga ana ime,panvarsisht se kisha nje perkthim te hershem te kesaj poezie nga nje autor shqiptar.Ke bere pune te shkelqyer.
Une te kam kerkuar ndjese per vendosjen e poezise ketu pa lejen tende dhe shpresoja qe kjo ndjese do merrej parasysh,por gjithsesi ,ate ndjese po ta kerkoj dhe ketu.

Do doja te sqaroja dhe dicka te vogel,qe pasi vendosa poezine ketu pa lejen tende ,i kam bere kerkese moderatorit per ta fshire postimin tim,por se di pse nuk e ka fshire akoma.Pres qe kjo te ndodhe nga momenti ne moment.
Nderkohe,te uroj pune te mbare dhe shendet.

LiPS
 

Diabolis Dassaretis

Forumium praecox
Re: Përkthime

Ana Akhmatova


Kënga e takimit të fundit

Sa pashpresë gjoksi m’u ftoh,
Porse hapat i hidhja lehtë.
Dorashkën e dorës së majtë cova
Gabimisht në dorën e djathtë.

Më dukeshin shkallë mbas shkalle,
Por unë e dija - vetëm tre kish!
Mes panjave një pëshpërimë vjeshte
Përgjërohej: Me mua vdis!

E gënjeva fatin tim
Të trishtë, dredharak, të keq.
U përgjigja: “I dashuri im!
Edhe unë. Me ty do të vdes...

Kjo është kënga e takimit të fundit.
Unë pashë nga shtëpia e errët.
Vetëm qirinjtë në dhomën e gjumit,
Digjeshin me flakë indiferente të verdhë.
 

Diabolis Dassaretis

Forumium praecox
Re: Përkthime

Dylan Thomas

<span style="font-style: italic">Një letër hallës sime për të diskutuar qasjen e drejtë në poezinë moderne

Për ty, halla ime, që dëshiroje
Çënklij Borën letrar të zbuloje,
Shtigjet janë të zorshme, se ti nuk je
Një Hottentot literature
Por veç një damë e sjellshme e kulturuar
Që s’njeh Eliotin (për tu turpëruar).
Turp për ty, hallë, si nuk sheh ti
Gjeni tek Dejvid Xhi.,
As formën elementare e tingëllimin
Në T.S.E. dhe Ezra Paundin.
Turp për ty, hallë! Do të tregoj tek e qysh
Vetullën e mesit përpjetë ta shtysh,
Dhe si shkallëve lart tu shkosh
Nga lartësitë e Parnasit modernist të shikosh.

Së pari bli një kapelë, jo model Parisiani
Por nga ato që vë kur piskat Zvicerani,
Lloj republike me një a dy
Pendë që të të pengojnë në sy;
Dhe pastaj me sandale merr udhët
(Gjithë piktorët modernë përdorin këmbët
për të pikturuar, në kanavacet e tyre rripa,
gratë apo mamatë e tyre, kofshë - pa).

Mbase do të jetë mirë nëse
Ti do të krijosh diçka të re,
Një novelë të ndyrë shkruar në Irlandesçe
A shkruar mbrapsh në vargje Uellsçe,
A piktura në shpinë të jelekëve,
A psalme Sanskrite në gjokse të lepërve.
Por në kjo provohet e paarritëshme
Mbase do jetë po aq e dobishme,
Se atëherë mund të shkruash ç’të duash vetë,
Se vargu modern bëhet lehtë.

Mos harro se “çalues” rimon
Me “zhurmues” në kohën e vështirë tonë,
Dhe presjet janë krimi që më shumë rëndon;
Pak kuptojnë punët e Kumingsit,
Dhe pak barakat mendore të Xhejms Xhojsit,
Dhe pak çuçurisjet e koduara të Audenit të ri,
Por atëhere, është kjo pak që ka rëndësi.
Kurrë mos ji e kthjellët, kurrë mos shpall,
Nëse do të vlerësohesh madhore hallë,
Mendimin a ndjenjën më të thjeshtë
(se mendimi, e dimë, dekadent është);
Kurrë mos mënjano fjalë kaq jetësore
Si bark, gjenitale dhe ----
Se këto janë gjëra që luajnë një pjesë
(dhe çfarë pjese) në gjithë artin e mirë.
Kujto këtë: çdo trëndafil është krimbor
Dhe çdo grua e dashur mikrobeore
Kujto këtë: se dashuria varet nga
Se si do të përkulen Galiket shkronja;
Kujto, gjithashtu, se jeta është ferr
Se edhe parajsa seç vjen një erë
Ëngjëjsh të kalbur, që ja, ashtu,
Lëshojnë klithma vdeksore në blu.
Këto gjëra kujtuar, çfarë ta pengojë
Një poet që në majë të shkojë?

Një fjalë të fundit: përpara se të fillosh
Ngërçin e artit tënd të lëshosh
Hiqi trutë, zemrën shkule përposh’,
Pa këto mallkime, do të jesh ti
Një gjeni si Dejvid Xhi.

Merr guxim, hallë, dhe nisja ato punë
Xhefri Grigsonit me urime nga unë,
Lus të rroj sa sytë mahni të më marrin
Nga sa mirë poezitë e tua ndezin zjarrin.</span>
 

Diabolis Dassaretis

Forumium praecox
Re: Përkthime

Fernando Pesoa dhe kompani

Alberto Kajero

Kur unë

Kur unë s’të kisha
Dashuroja Natyrën si një murg i paqtë dashuron Krishtin.
Tani e dashuroj Natyrën
Si një murg i paqtë dashuron Virgjëreshën Mari,
Me besim, sipas meje, si më parë,
Por në mënyrë më të zjarrtë dhe intime.
I shoh më mirë lumenjtë kur shëtis me ty
Përmes fushave deri në brigjet e lumenjve;
Kur ulem pranë teje dhe shoh retë
I shoh ato më mirë-
Ti s’e ke nxjerrë Natyrën nga unë...
Ti e ke ndryshuar Natyrën...
Ti e ke sjellë Natyrën para këmbëve të mia.
Sepse ti je e shoh më mirë, po të njëjtën,
Sepse ti më dashuron e dashuroj po njëlloj, por më shumë,
Sepse ti më zgjodhe të të kem dhe të të dashuroj,
Sytë e mi e vështrojnë atë më gjatë
Se të gjitha gjërat.
Nuk pendohem për ç’isha më parë
Sepse jam po ai.

(Vetëm pendohem që s’të dashurova më parë.)*

* - Rreshti në kllapa gjendet në përkthimin e Riçard Zenithit në anglisht


Rikardo Reis

Ndiq fatin tënd

Ndiq fatin tënd,
Ujit lulet e tua,
Dashuro trëndafilët e tu.
Të tjerat janë hije
Pemësh të panjohura.

Realiteti
Është gjithmonë më shumë a më pak
Se ai që ne presim.
Vetëm ne jemi gjithmonë
Të barabartë me vetveten.

Ëmbël të rrosh vetë.
E madhërishme dhe fisnike
Të jetosh thjeshtë.
Lëre dhimbjen në altar
Si një ikonë për zotat.

Shihe jetën nga larg.
Asnjëherë mos e pyet.
S’ka asgjë
Të të thotë. Përgjigjja
Është përtej zotave.

Por qetësisht
Imito Olimpin
Në zemrën tënde.
Zotat janë zota
Sepse s’mendohen.


Alvaro De Kampos

Gjithë letrat e dashurisë janë qesharake

Gjithë letrat e dashurisë janë
Qesharake.
S’do ishin letra dashurie në s’do ishin
Qesharake.

Edhe unë në kohën time shkrova letra dashurie,
Si të tjerat,
Qesharake.

Letrat e dashurisë, në ka dashuri,
Duhet të jenë
Qesharake.

Por, së fundi,
Vetëm krijesat që s’shkruan kurrë
Letra dashurie
Janë ç’janë
Qesharake.

Të mund të shkoja në kohën që i shkruaja
Pa u menduar se
Letrat e dashurisë janë
Qesharake.

E vërteta është se sot
Kujtimet e mia
Të letrave të dashurisë
Janë ç’janë
Qesharake.

(Gjithë fjalët e çuditëshme
si gjithë ndjenjat e çuditëshme
janë natyrshëm
qesharake.)


Fernando Pesoa

Autopsikografi

Poeti është një mashtrues.
Që mashtron aq plotësisht
Sa mashtron dhe për dhembjen
E dhembjes që i therr në mish.

Dhe kush e lexon ç’ka shkruar
Në dhembje ndjehet rehat
Jo për ato dy që ka provuar
Por veçse për atë që s’e pat.

E kështu në shinat e udhës
Rrotullohet, arsyes ti bëjë qejfin,
Atë tren me zembrek
Që zemër ka emrin.
 

Diabolis Dassaretis

Forumium praecox
Re: Përkthime

Dylan Thomas

Thuajse verë

Thuajse verë, dhe djalli
Ende vjen të vizitojë sojin e tij të mjerë,
Në jo vetë dërgon të keqen e tij pafund
Me lajmës, fluturim zogjsh
Që shkruajnë kryq e tërthor qiellit të tijat lajmet e djallit,
Stina qan, mbushur me njoftimet e tij.
Ai ka gjithë fushën tani, zotat shkuan
Kush s’mund ti numërojë farat që mbolli,
Ligji i’a lejon
Dehjet e egra, dhe buzët e tij
Mbajtur në veshin e gatshëm
Për të pëshpëritur, kur ai do, luftën e ndjenjave,
A të shtrijë thashethemin e ndjenjave.
Djalli i mirëseardhur vjen si mik,
Vjedh ç’është e mirë – shkëlqimin e trupit-
Dhunon, largohet si i humbur (amoristi!),
Numuron në grusht
Gjithë sa ka korrur në habi.

Djalli i mirëserardhur vjen i ftuar,
I dyshimtë por kjo shpejt kalon.
Qajnë të rrëmbehen, dhe djalli thyen
Gjithçka që ende nuk është thyer,
E lë atë midis bishtash cigaresh dhe gotash.


Dora që firmosi letrën

Dora që firmosi letrën dorëzoi një qytet;
Pesë gishtat sovrane frymën taksuan,
Dyfishuan globin e të vdekurve dhe gjysmuan një shtet;
Këta pesë mbretër një mbret në vdekje çuan.

Dora e pushtetshme një sup të varur shkund,
Nyjet e gishtave mbushen me shkumës;
Një pendë pate vrasjes i ka dhënë fund
Kjo i jep fund bisedës.

Dora që firmosi traktatin shtirri një ethe,
Dhe uria pllaksoi, dhe karkalecat mbritën;
E madhe është dora që mban nën vete
Burrin kur një emër shkarravitën.

Pesë mbretërit numëruan të vdekurit por nuk zbutën
Plagën me kore, ballin as për ta ledhatuar;
Një dorë jep mëshirën si një dorë jep parajsën;
Duart s’kanë lotë për të lotuar.


Kenge

Me dashuro, jo si infermieret e pergjumura
mushkerite e mia te rena, as si qiparisi
ne moshen qe ka argjilin e vashes.
Me dashuro dhe ngrije masken.

Me dashuro, jo si vajzat e parajses
dashnoret e tyre ajrore, as si marmeida
dashnoret e saj te kripur ne det.
Me dashuro dhe ngrije masken.

Me dashuro, jo si pellumbi i shpupurisur
majat e pemeve, as si legjioni
i pulebardhave buzen e valeve.
Me dashuro dhe ngrije masken.

Me dashuro, si dashuron urithi erresiren
dhe dreri i ndrojtur tigreshen:
urrejtja dhe frika te jene dy dashurite e tua.
Me dashuro dhe ngrije masken.
 

makuciko

Forumium praecox
Re: Përkthime

<span style="font-weight: bold">Sinjali i zjarrtë</span>

Këtu, ku mes detesh ishulli u rrit,
Një gur-kurbani rrufeshëm ngritur,
Këtu ndez poshtë të ziut qiell
Zarathustra zjarrin e stërlartë -
Sinjal i zjarrtë për lundërthyer,
Pikpyetje për ata që dinë përgjigje...

Kjo flakë me barkun e përhimtë
- Largësish të ftohta zgjat gjuhë lakmie,
Lartësish të papërlyera e kthen qafën -
Gjarpër i ngrehur prej padurimit:
Këtë shënjë përfytyrova para meje.

Vetë shpirti im është kjo flakë:
E panginjur për largësi të reja
Flakëron sëlartmi afsh' i saj i heshtur.
Pse braktisi Zarathustra kafshë dhe njerëz?
Pse rrëmbimthi prej trojesh u arratis?
I njeh tashmë gjashtë vetmi - ,
Por deti s'iu duk vetmitar sa duhej,
Ishulli e la t'i ngjitej, në mal u bë flakë,
Për një vetmi të shtatë
Mbi kokë vërvit tani kërkues grepin.

Lundërthyer! Rrënoja yjesh të lashtë!
Ju dete të së ardhmes! Qiell i pahulumtuar!
Nga gjithë të vetmuarit po hedh grepin:
I jepni përgjigje padurimit të flakës,
Kapni për mua, peshkatarin mbi male,
Të fundmen vetmi time të shtatë! --

Fridrih Niçe

<span style="font-size: 8pt"><span style="font-style: italic">tsr.10.09</span></span>
 

Ema

Goddes
Re: Përkthime

flm per pessoan
smile.gif
 

Diabolis Dassaretis

Forumium praecox
Re: Përkthime

Khalil Gibran


I çmenduri

Ju më pyesni si u bëra një i çmendur. Ndodhi kështu: një ditë, kohë më parë se shumë zota lindën, unë u ngrita nga një gjumë i thellë e gjeta se të gjitha maskat e mia ishin vjedhur, - shtatë maskat që kisha stisur dhe veshur në shtatë jetët,- ndaj renda pa maskë përmes rrugëve të mbushura duke bërtitur: hajdutët, hajdutët, hajdutët e mallkuar.
Burra dhe gra më përqeshën e disa rendën në shtëpitë e tyre nga frika prej meje.
Dhe kur arrita në pazar, një riosh hipur majë çatisë thirri: ai është i çmendur. Pashë lart ta shihja atë; dielli puthi faqen time të zbuluar për herë të parë. Për herë të parë dielli puthi faqen time të zbuluar dhe shpirti im u ndez me dashuri për diellin, e unë nuk i desha më maskat e mia. E si në ekstazë thirra: bekuar, bekuar qofshin hajdutët që më vodhën maskat.
Kështu unë u bëra një i çmendur.
Dhe gjeta njëheri lirinë e vetmisë dhe siguri ndaj të qenit i kuptuar, se ata që na kuptojnë skllavërojnë diçka në ne.
Por le të mos jem shumë krenar me sigurinë time. Se dhe hajduti në burg është i sigurt nga hajduti tjetër.


Zoti

Në lashtësi, kur drithma e parë e ligjëratës më erdhi në buzë, ngjita malin e shenjtë dhe i fola Zotit, duke i thënë: Mjeshtër, jam skllavi yt. Vullneti yt i fshehtë është ligji im dhe unë do të të bindem ty përgjithmonë.
Dhe Zoti nuk u përgjigj, por si stuhi e fuqishme shkoi përtej.
Mbas njëmijë vjetësh ngjita malin e shenjtë dhe i fola Zotit sërish, duke i thënë: Krijues, unë jam krijesa jote. Nga balta më ngjize dhe ty të detyrohem me gjithësej.
Dhe Zoti nuk u përgjigj, por si njëmijë flatra të buta shkoi përtej.
Mbas njëmijë vjetësh hipa malin e shenjtë dhe i fola Zotit sërish, duke i thënë: Atë, unë jam biri yt. Në mëshirë dhe dashuri më ke lindur, dhe përmes dashurisë e adhurimit unë do të trashëgoj mbretërinë tënde.
Dhe Zoti nuk u përgjigj, por si mjegulla që u hedh vello kodrave të largëta shkoi përtej.
Mbas njëmijë vjetësh hipa malin e shenjtëruar dhe sërish i fola Zotit, duke i thënë: Zoti im, synimi dhe përkryerja ime; unë jam e djeshmja jote, ti je e nesërmja ime. Unë jam rrënja jote në tokë dhe ti je lulja ime në qiell, dhe së bashku ne rritemi faqe diellit.
Atëhere Zoti u përkul mbi mua, dhe më pëshpëriti në veshë fjalë të ëmbla, dhe porsi deti që përqafon rrëkenë që rrjedh në të, më përqafoi mua.
Dhe kur unë zbrita në lugina e fusha Zoti ishte atje gjithashtu.


Miku im

Miku im, unë nuk jam ç’dukem. Dukja është veçse rrobë që vesh, - një rrobë e thurrur me kujdes që të më mbrojë mua nga pyetjet e tua dhe ty nga braktisja ime.
“Unë” në mua, miku im, strehohet në shtëpinë e heshtjes, dhe atje do të qëndrojë përgjithmonë, i padallueshëm, i paafrueshëm.
Unë nuk dua të të bëj të besosh në çfarë them as të më zësh besë në çfarë bëj, se fjalët e mia s’janë veçse mendimet e tua të zëshme dhe bëmat e mia shpresat e tua në veprim.
Kur ti më thua “po fryn erë e lindjes”, unë them “ëhë, erë e lindjes po fryn”; se unë nuk dua që ti ta dish se mendja ime nuk rreh në erën por në detin.
Ti nuk m’i kupton mendimet detare, e, as unë nuk dua të ti bëj të kuptueshme. Unë në det dua të jem vetëm.
Kur është ditë me ty, miku im, është natë me mua; e megjithatë atëhere unë flas për dallgën e mesditës që vallëzon mbi kodra dhe hijen e purpurtë që vidhet udhës përgjatë luginës; që ti të mos e dëgjosh këngën e territ tim as ti shohësh flatrat e mia të rrahin kundër yjeve; unë kënaqem që ti as mos i shohësh as dëgjosh. Unë me natën dua të jem vetëm.
Kur ti ngjitesh në Parajsën tënde unë zbres në Ferrin tim, - dhe atëhere kur ti më quan përtej humnerës të paurë “bashkëudhëtari im, shoku im,” unë ta kthej ty “shoku im, bashkëudhëtari im,” se unë nuk dua të shohësh Ferrin tim. Flaka do të të djegë shikimin dhe tymi do të të mbushë flagrat. Dhe unë e dua Ferrin tim aq paq të të le ty ta vizitosh. Unë në Ferr dua të jem vetëm.
Ti dashuron të Vërtetën, të Bukurën dhe Drejtësinë; dhe unë për hatrin tënd them se është mirë dhe përshtatshëm të dashurosh këto gjëra. Por në zemrën time unë qesh me dashurinë tënde. Megjithatë unë nuk dua të ma shohësh të qeshurën. Unë dua të qesh vetëm.
Miku im, ti je i mirë, i kujdesshëm dhe i ditur; cuq, ti je i përkryer – dhe unë, gjithashtu, flas me ty me dituri dhe përkujdesje. Megjithatë unë jam i çmendur. Por unë e maskoj çmendurinë time. Unë dua të jem i çmendur vetëm.
Miku im, ti nuk je miku im, por si të të bëj ta kuptosh? Rruga ime nuk është rruga jote, por ne ecim tok, dorë për dore.

Dordoleci

Njëherë i thashë një dordoleci: duhet të jesh lodhur së ndënjuri në këtë fushë të vetmuar.
Dhe ai më tha: kënaqsia për të trembur është e thellë dhe zgjat, dhe unë kurrë s’lodhem prej saj.
I thashë unë, mbas një minute mendim: është e vërtetë; se dhe unë gjithashtu e kam njohur atë kënaqësi.
Tha ai: vetëm ata që janë të mbushur me kashtë mund ta dinë.
Atëhere unë e lashë atë pa e ditur në më pati përgëzuar a në me pati nënvlerësuar.
Një vit shkoi, gjatë të cilit dordoleci u shndërrua në filozof.
Ndërsa kur kalova pranë tij përsëri pashë dy sorra që ndërtonin fole nën kapelën e tij.
 

Diabolis Dassaretis

Forumium praecox
Re: Përkthime

Gibran - I çmenduri

Somnambulet

Në qytetin ku u linda jetonte një grua dhe e bija të cilat ecnin në gjumë.
Një natë, kur qetësia pushtoi botën, gruaja dhe e bija, duke ecur, në gjumë, u takuan në kopshtin e tyre me tis mjegulle.
Dhe mamaja foli, dhe tha: më në fund, më në fund, armikja ime! Ti nga e cila mu shkatërrua rinia – që e ke ngritur jetën tënde mbi rrënojat e times! Të të kisha vrarë!
Dhe e bija foli, dhe tha: o grua e urrejtshme, egoiste dhe plakë! Që qëndron midis çlirueses në mua dhe meje! Që e do jetën time një jehonë të jetës tënde të shuar! Të kishe vdekur!
Në atë çast një këndez këndoi dhe të dyja gratë u zgjuan. Mamaja foli butësisht: a je ti e shtrenjta ime? Dhe bija u përgjigj butësisht: po e dashur.


Qeni i mençur

Një dite kaloi pranë një shoqërie macesh një qen i mençur.
Ndërsa u afrua dhe pa që ato ishin shumë të përqëndruara dhe nuk i kushtuan vëmendje, ai ndaloi.
Atëhere atje në mes të shoqërisë u ngrit një maçok i madh, hijerëndë, që pa ndër ta dhe foli: Vëllezër, lutuni; dhe kur të jeni lutur përsëri dhe përsëri, pa asnjë mëdyshje, atëhere vërtet do të bien minj.
Dhe kur qeni e dëgjoi këtë qeshi me zemër dhe u kthye nga ata duke u thënë: o mace qorre dhe budallaqe, mos nuk është e shkruar dhe mos nuk e kam ditur dhe të parët e mi para meje se çka bie me lutje, besim dhe përgjërim nuk janë minj por koska.


Dy oshënarët

Përmbi një mal të veçuar, na jetonin dy oshënarë që adhuronin Zotin dhe donin njëri tjetrin.
Tanithi, këta dy oshënarët na kishin një tas balte, që ishte pasuria e tyre e vetme.
Një ditë një shpirt i keq na hyri brenda në zemrën e oshënarit më të vjetër, dhe ai shkoi tek më i riu dhe i tha: Është kohë gjatë që kemi jetuar së bashku. Erdhi koha për ne që të ndahemi. Le ti ndajmë pasuritë.
Atëhere oshënari i ri na u dëshpërua e i tha: Më pikëllon, Vëlla, që ti duhet të më lësh. Por në kështu të duhet të bësh, ashtu u bëftë. – dhe i solli tasin e baltës edhe ja dha atij duke i thënë: Ne s’mund ta ndajmë këtë, Vëlla, ndaj qoftë yti.
Atëhere oshënari më i vjetër na i tha: Bamirësinë nuk do ta pranoj. Nuk do të marr asgjë përveç gjësë time. Ky duhet të ndahet.
Dhe më i riu na i tha: në tasi është i thyer, për çfarë mund të të shërbejë ty apo mua? Në të pëlqen më mirë le të hedhim short.
Por oshënari më i vjetër na i tha përsëri: Unë dua vetëm drejtësi dhe gjënë time, dhe unë nuk do t’ja besoj drejtësinë dhe gjënë time rastisjes së kotë. Tasi duhet ndarë.
Atëhere oshënari më i ri s’na mund të arsyetonte më tej dhe i tha: në është vërtet dëshira jote, por dhe kështu ti s’mund ta kesh atë, le ta thyejmë tasin njitash.
Por faqja e oshënarit të vjetër ç’na u nxi më tepër dhe ai thirri: Ah ti frikacak i mallkuar, që nuk do të ndeshesh.


Mbi të Dhënit dhe të Marrit

Njëherë na jetonte një burrë që na kishte një luginë plot e përplot me gjilpëra. Një ditë e jëma e Jezusit vajti tek ai e i tha: Mik, rroba e djalit tim është grisur dhe më duhet ta arnoj përpara se ai të shkojë në tempull. A s’mund të më japësh një gjilpërë?
Dhe ai i dha asaj jo një gjilpërë, por i mbajti asaj një ligjëratë diturie mbi të Dhënit dhe të Marrit t’ja përçonte të birit përpara se të shkonte në tempull.
 

Diabolis Dassaretis

Forumium praecox
Re: Përkthime

Gibran

Shtatë vetet

Në orën më të qetë të natës, teksa isha shtrirë përgjumësh, shtatë vetet time u ulën së bashku dhe ja si biseduan në pëshpërimë:
Vetja i parë: Këtu, tek ky i çmendur, kam banuar gjithë këta vjet, me asgjë për të bërë përveçse t’ja përtërij dhimbjen ditën dhe t’ja rikrijoj trishtimin natën. Nuk e duroj dot më fatin tim, tani rebeloj.
Vetja i dytë: Shorti yt është më i mirë se imi, vëlla, sepse më është dhënë ti jem vetja e gëzueshme këtij të çmenduri. I qesh të qeshurën dhe i këndoj orët e tij të lumtura, dhe me këmbë trefish me flatra i vallëzoj mendimet e tij më të shndritshme. Jam unë që duhet të rebeloj ndaj jetesës sime kapitëse.
Vetja i tretë: Dhe mua ç’më mbeti, vetes së shtypur dashurie, flakadanit flakëruar pasionesh të egra e dëshirash fantastike? Jam unë vetja sëmurë dashurie që duhet të rebeloj ndaj këtij të çmenduri.
Vetja i katërt: Unë, ndër të gjithë ju, jam më i mjeri, se asgjë s’më është dhënë përveç urrejtjes së urryer dhe neverisë shkatërruese. Jam unë, vetja e stuhishme, i linduri në guvat e zeza të Ferrit, që duhet të protestoj kundër shërbimit këtij të çmenduri.
Vetja i pestë: Jo, jam unë, vetja menduese, vetja trillane, vetja e urisë dhe etjes, i dënuari për të bredhur papushim në kërkim të gjërave të panjohura dhe gjërave ende të pakrijuara; jam unë, jo ju, që duhet të rebeloj.
Vetja i gjashtë: Dhe unë, vetja punëtore, argati i përbuzur, që, me duar të duruara, me sy të malluar, u jap formë ditëve në imazhe dhe u jap elementeve pa formë forma të reja dhe të përjetshme-jam unë, vetja e vetmuar, ai i cili duhet të rebelohet kundër këtij të çmenduri të shqetësuar.
Vetja i shtatë: Sa e çuditëshme që të gjithë ju duhet të rebeloni kundër këtij njeriu, sepse secili nga ju ka një fat të parathënë për të përmbushur. Ah! Të mund të isha një si ju, një vete me fat të përcaktuar! Por unë kam asnjë, unë jam vetja që s’bën gjë, që rri në heshtje, boshi askund dhe askur, ndërsa ju jeni të zënë duke rikrijuar jetën. Jeni ju apo jam unë, fqinjë, që duhet të rebeloj?
Kur vetja e shtatë kështu foli gjashtë vetet e tjerë e panë me mëshirë por s’thanë gjë më shumë; dhe ndërsa nata u bë më e thellë njëri pas tjetrit shkuan të flenë mbështjellë me një bindje të re dhe fatbardhë.
Por vetja e shtatë mbeti duke parë dhe vështruar në asgjë, që është mbas gjithë gjërave.


Luftë

Një natë një festë u mbajt në pallat, dhe atje mbriti një njeri dhe përmbysi veten para princit, dhe gjithë festuesit e vështruan atë, dhe panë se njëri nga sytë e tij ishte nxjerrë dhe se zgavra boshe gjakonte. Dhe princi hetoi prej tij: Ç’të ka rënë ty? – dhe burri u përgjigj: O princ, unë kam profesionin e hajdutit, dhe këtë natë, ngaqë nuk kishte hënë, unë shkova të vidhja dyqanin e këmbimeve valutore, dhe ndërsa u kacavara përmes dritares bëra gabim dhe hyra në dyqanin e endësit, dhe në errësirë rashë në vegjën e endësit dhe syri im u krua. Dhe tani, o princ, unë kërkoj drejtësi mbi endësin.
Atëhere princi dërgoi për endësin dhe ai erdhi, dhe u shpall që një nga sytë e tij të kruhej.
O princ – foli endësi, - shpallja është e drejtë. Është mirë që një nga sytë e mi të merret. Por prapë, medet! Të dy janë të nevojshëm për mua që unë të mund të shoh të dy anët e rrobës që end. Por unë kam një fqinj, një këpucar, i cili gjithashtu ka dy sy, dhe në zanatin e tij të dy sytë nuk janë të nevojshëm.
Atëhere princi dërgoi për këpucarin. Dhe ai erdhi. Dhe ata i nxorrën njërin nga dy sytë këpucarit.
Dhe drejtësia u kënaq.


Dhelpëraku

Një dhelpërak pa hijen e tij në agim dhe foli: sot do të kem një gamile për drekë. Dhe gjithë mëngjesin doli për të parë për gamile. Por në mesditë ai pa hijen e tij përsëri dhe foli: një mi mjafton.


Mbreti i mençur

Njëherë atje në qytetin e largët të Viranit sundonte një mbret që ishte hëm i fuqishëm hëm i mençur. Që ja kishin frikën për fuqinë dhe e donin për diturinë.
Tashti, në mes të qytetit ishte një pus, uji i të cilit ishte i freskët dhe kristalin, prej të cilit pinin të gjithë banorët, bile edhe mbreti me oborrtarët e tij, sepse atje nuk kishte pus tjetër.
Një natë kur të gjithë ishin në gjumë, një shtrigë hyri në qytet, dhe hodhi shtatë pika të një lëngu të çuditshëm brenda në pus, dhe foli: nga kjo orë ai që pi këtë ujë do të bëhet i çmendur.
Të nesërmen në mëngjes të gjithë banorët, shpëto mbretin dhe kryeqeverisësin e tij, pinë prej pusit dhe u bënë të çmendur, ashtu si shtriga pat parathënë.
Dhe gjatë asaj dite populli në rrugët e ngushta dhe në vendet e tregut s’bëri asgjë tjetër veçse i pëshpëriti njëri-tjetrit: Mbreti është i çmendur. Mbreti ynë dhe kryeqeverisësi i tij kanë humbur arsyen. Sigurisht ne nuk duhet të sundohemi nga një mbret i çmendur. Ne duhet ta shfronëzojmë atë.
Atë mbrëmje mbreti urdhëroi që një kupë e artë të mbushej nga pusi. Dhe kur ju çua përpara tij, ai piu vënçe dhe ja dha kryeqeverisësi të tij të pijë.
Dhe të na u bë gëzim i madh në atë qytetin e largët të Viranit, sepse mbreti dhe kryeqeverisësi i tij kishin rifituar arsyet.


Ambicia

Tre burra u takuan në një tavolinë taverne. Njëri ishte endës, tjetri zdrukthëtar dhe i treti lërues.
Foli endësi: shita një qefin lini të imët sot për dy copa ari. Le të kemi gjithë verën që duam.
Dhe unë, - foli zdrukthëtari - shita qivurin më të mirë. Ne do të kemi dhe shumë të pjekura me verë.
Unë hapa vetëm një varr – foli lëruesi, - por zotëria im më pagoi dyfish. Le të kemi edhe petulla me mjaltë.
Dhe gjithë atë mbrëmje taverna ishte e zënë, se atë thirrën shpesh për verë për mish për petulla. Dhe ata ishin të qeshur.
Dhe mikpritësi fërkoi duart dhe i buzëqeshi të shoqes; se mysafirët e tij po shpenzonin lirisht.
Kur ata shkuan hëna ishte më të lartë, dhe ata ecën përgjatë rrugës duke kënduar e thirrur së bashku.
Mikpritësi dhe gruaja e tij qëndruan tek dera e tavernës duke parë në ta.
Ah! – tha gruaja – këta zotërinj! Sa dorëlëshuar dhe sa të gëzuar. Sikur të na sillnin të tillë fat përditë! Atëhere djali ynë s’do ish nevoja të bëhej tavernaxhi dhe të punonte aq fort. Ne ta edukonim, dhe ai të bëhej prift.


Kënaqësia e re

Mbrëmë unë shpika një kënaqësi të re, dhe ndërsa isha duke i bërë provën e parë një ëngjëll dhe një djall erdhën turravrap drejt shtëpisë sime. Ata u takuan tek porta ime dhe luftuan me njëri-tjetrin për kënaqsinë time të re të sapokrijuar; njëri bërtiste: Është mëkat! – tjetri: Është virtyt!
 

Diabolis Dassaretis

Forumium praecox
Re: Përkthime

Gibran

Gjuha tjetër

Tre ditë mbasi kisha lindur, ndërsa pushoja në djepin e mëndafshtë, duke vështruar me ankth të habitshëm në botën e re përqark meje, mamaja ime i foli mëndeshës: si ja çon fëmija im?
Dhe mëndesha u përgjigj: ai ja çon mirë, Zonjë, e kam ushqyer tre herë; dhe kurrë më parë s’kam parë bebe aq të vogël e prapë aq të qeshur.
Dhe unë u mërzita; dhe thirra: s’është e vërtetë mama; se shtrati im është i fortë dhe qumështi që thitha është i hidhur në gojën time, dhe era e gjirit vjen e ndyrë në flegra, dhe unë jam më i mjerë.
Por mamaja ime nuk kuptoi, as mëndesha; se gjuha që fola ishte ajo e botës prej nga erdha.
Dhe në ditën e njëzetenjëtë të jetës sime, ndërsa po pagëzohesha, prifti i foli mamasë sime: ju vërtet duhet të jeni e lumtur, Zonjë, se djali juaj lindi i Krishterë.
Unë u befasova, dhe i thashë priftit: atëhere nëna jote në Parajsë duhet të jetë e pakënaqur, se ti nuk linde i Krishterë.
Por dhe prifti gjithashtu nuk e kuptoi gjuhën time.
Dhe mbas shtatë muajsh, një ditë një fallxhi më vështroi, dhe i tha mamasë sime: djali juaj do të bëhet një shtetar dhe një udhëheqës burrash.
Por unë bërtita: ky është një profet i rreme; se unë do të bëhem muzikant, dhe asgjë përveçse muzikant do të bëhem.
Por edhe në atë moshë gjuha ime nuk u kuptua, dhe e madhe ishte habia ime.
Dhe mbas tre edhe tridhjet vjetësh, gjatë të cilëve, mamaja ime, edhe mëndesha, edhe prifti vdiqën të gjithë, (hija e Zotit qoftë mbi shpirtrat e tyre) fallxhiu ende jeton. Edhe dje e takova atë pranë portave të tempullit; dhe ndërsa ne po bisedonim së toku ai foli: Unë gjithmonë e kam ditur që ti do të bëheshe një muzikant i madh. Bile që në foshnjërinë tënde profetizova dhe parathashë të ardhmen tënde.
Dhe unë e besova atë, se tani edhe unë gjithashtu e kam harruar gjuhën e asaj botës tjetër.


Shega

Njëherë kur jetoja në zemër të një shege, dëgjova një farë të thoshte: një ditë do të behem pemë, dhe era do të më këndojë në degë, dhe dielli do të më vallëzojë në gjethe, dhe unë do të jem e fortë dhe e bukur përgjatë të gjitha stinëve.
Atëhere një farë tjetër foli e tha: kur isha kaq e re sa ti, edhe unë kisha të tilla pikëpamje; por tani që mund t’i peshoj dhe mat gjërat, e shoh që shpresat e mia janë të kota.
Dhe një farë e tretë foli gjithashtu: unë nuk shoh asgjë në ne që të premtojë një të ardhme të madhe.
Dhe një e katërt foli: çfarë talljeje do të jetë jeta jonë, pa një të ardhme më të madhe!
Foli një e pestë: pse hahemi çfarë do të jemi, kur ne as që e dimë çfarë jemi.
Por një e gjashtë u përgjigj: çfarëdo që të jemi, ashtu do të vazhdojmë të jemi.
Dhe një e shtatë foli: unë kam një ide aq të qartë se si gjithçka do të jetë, por nuk e shpreh dot me fjalë.
Dhe pastaj një e tetë foli, një e nëntë, një e dhjetë, dhe pastaj shumë, derisa të gjitha po flisnin, dhe unë s’mund të dalloja gjë prej shumë zërave.
Dhe kështu unë u mbarta po atë ditë brenda zemrës së një ftoi, ku farat janë pak e thuajse të heshtura.


Dy kafazet

Në kopshtin e tim eti janë dy kafaze. Në njërin është një luan, të cilin skllevërit e tim eti e sollën nga shkretërira e Ninavahut; në tjetrin është një trumcak i pakëngë.
Çdo ditë në agim trumcaku thërret nga luani: Të nesërme të mirë, vëlla burgu.


Tri milingonët

Tri milingonë u takuan në hundën e një njeriu që flinte në diell. Mbasi ata përshëndetën njeri tjetrin, secili sipas zakonit së fisit të tij, ata ndënjën atje duke biseduar.
Milingoni i parë foli: këto kodrina e fusha janë më të zhveshurat që njoh. Kam kërkuar gjithë ditën për ndonjë kokërr ndonjë lloji, dhe atje s’ka një për tu gjetur.
Foli milingoni i dytë: unë gjithashtu s’gjeta gjë, edhe pse vizitova çdo skutë e lëndinë. Ky është, besoj unë, çka populli im e quan toka e lëvizëshme e butë, ku asgjë nuk rritet.
Atëhere milingoni i tretë ngriti kokën dhe foli: miqtë e mi, tani ne po qëndrojmë në hundën e Milingonit Suprem, Milingonit të plotfuqishëm dhe të pafund, trupi i të cilit është aq i madh sa ne s’mund ta shohim, hija e të cilit është aq e shtrirë sa ne s’mund ta ndjekim, zëri i të cilit është aq i lartë sa ne s’mund ta dëgjojmë; dhe Ai është i kudogjendshëm.
Kur milingoni i tretë foli kështu milingonët e tjerë panë njëri tjetrin dhe qeshën.
Atë çast burri lëvizi dhe në gjumë ngriti dorën dhe krojti hundën, dhe të tre milingonët u shtypën.
 

Diabolis Dassaretis

Forumium praecox
Re: Përkthime

Varrmihësi

Njëherë, ndërsa po varrosja një nga vetet e mia të vdekur, varrmihësi m’u afrua dhe më foli: nga të gjithë ata që vijnë këtu për të varrosur, të pëlqej vetëm ty.
I fola unë: ti më kënaq jashtëzakonisht, por përse më pëlqen mua?
Sepse, - foli ai, - ata vijnë duke vajtuar e shkojnë duke vajtuar, vetëm ti vjen duke qeshur e shkon duke qeshur.


Në shkallët e Tempullit

Dje mbrëma, në shkallët e mermerta të Tempullit, pashë një grua që rrinte midis dy burrave. Njëra anë e fytyrës së saj ishte e zbehtë, tjetra e skuqur.


Qyteti i Bekuar

Në rininë time mu pat thënë se në njëfarë qyteti gjithkush rronte sipas Shkrimeve.
Dhe unë thashë: do ta kërkoj atë qytet dhe të gjej lumturinë. Dhe qe larg. Dhe unë përgatita shumë zahire për udhëtimin tim. Dhe mbas dyzet ditësh pashë qytetin dhe në ditën e dyzetenjëtë hyra brenda tij.
Dhe ui! Tërë shoqëria e banorëve kishin secili veçse një sy dhe veçse një dorë. Dhe unë u pataksa dhe fola me vete: të kenë ata të këtij qyteti kaq të shenjtë veçse një sy dhe një dorë?
Atëhere pashë se edhe ata gjithashtu ishin pataksur, se ata po bënin goxha çudi mbi dy duart e mia dhe mbi dy sytë e mi. Dhe ndërsa ata po flisnin tok unë kërkova të dija prej tyre, duke u folur: është ky vërtet Qyteti i Bekuar, ku çdo njeri rron sipas Shkrimeve?
Dhe ata më folën: Po, ky është ai qytet.
Dhe çfarë- ju fola unë, - ka rënë mbi ju, dhe ku i kini sytë tuaj të djathtë dhe duart tuaja të djathta.
Dhe të gjithë njerëzit lëvizën. Dhe ata folën: eja dhe shih.
Dhe ata më çuan në tempullin në mes të qytetit. Dhe në tempull unë pashë një pirg duarsh dhe sysh. Gjithë të tharë. Atëhere fola unë: Medet! Cili pushtues ka kryer këtë mizori mbi ju?
Dhe atëhere një mërmërimë shkoi mes tyre. Dhe një prej pleqësisë doli përpara dhe foli: kjo bëmë është e vetveteve tona. Zoti na ka bërë të mposhtim të keqen që qe në ne.
Dhe ai më priu në një altar të lartë, dhe të gjithë njerëzit pasuan. Dhe ai më tregoi mbi altar një mbishkrim të gdhendur, dhe unë lexova:
Nëse syri yt i djathtë të bën fajtor, nxirre jashtë dhe flake prej teje; se është përfituese për ty që një prej pjesëve të shkatërrohet, dhe jo që gjithë trupi të flaket në ferr. Dhe nëse dora jote e djathtë të bën me faj, prije dhe flake prej teje; se është përfituese për ty që një prej pjesëve të shkatërrohet, dhe jo që gjithë trupi të flaket në ferr.
Atëhere unë e kuptova. Dhe ju ktheva të gjithë njerëzve dhe thirra: Ka burrë a grua në mes jush me dy sy apo me dy duar?
Dhe ata mu përgjigjën duke thënë: Jo, as edhe një. Nuk është një i tëri përveç të tillëve që janë ende aq të rinj sa për të lexuar Shkrimin dhe për të kuptuar urdhëresën e tij.
Dhe kur ne dolëm përjashta tempullit, unë menjëherë lashë atë Qytet të Bekuar; se unë s’qeshë aq i ri, dhe mund të lexoja shkrimin.


Zoti i Mirë dhe Zoti i Keq

Zoti i mirë dhe Zoti i Keq u takuan në majë të malit.
Zoti i Mirë foli: Mirëdita, vëlla.
Zoti i Keq nuk u përgjigj.
Dhe Zoti i Mirë foli: Qënke me humor të keq sot.
Po, - foli Zoti i Keq- se së fundmi shpesh më kanë ngatërruar për ty, thirrur me emrin tënd, dhe trajtuar si të isha ti, dhe kjo s’më kënaq mua.
Dhe Zoti i Mirë foli: por dhe mua gjithashtu më kanë ngatërruar për ty dhe më kanë thirrur me emrin tënd.
Zoti i Keq u largua për të kuruar budallallëkun njerëzor.
 

makuciko

Forumium praecox
Re: Përkthime

<span style="font-weight: bold">Vjershë e vogël dashurie
</span>
Sepse ke sytë plot melankoli
Dhe ballin të ngarkuar me mendime,
Më ler të t' ngushëlloj si një fëmi'
Që i këndojm' në gjumë kur yjet bijen.

Thërras pastaj unë diell, det dhe erë,
Të ta dhurojn' ditverën më të ndritur,
Të ta dëgojnë ëndrrën më të bukur,
Se natën tënde e kanë zënë retë.

Nëse një këngë të re do nisësh ti,
Diell, det dhe erë u fal dhe zemrën time,
Sepse ke sytë plot melankoli
Dhe ballin të ngarkuar me mendime...

Masha Kaleko

<span style="font-size: 8pt"><span style="font-style: italic">përkthimi nga gjermanishtja është imi - (tristo)</span></span>
 
Last edited:

Diabolis Dassaretis

Forumium praecox
Gibran

Shpartallim

Shpartallim, Shpartallimi im, vetmia dhe mënjanimi im,
Ti je më i dashur për mua se njëmijë ngadhënjime,
Dhe më i ëmbël për zemrën time se gjithë lavdia e botës.

Shpartallim, Shpartallimi im, njohja e vetvetes dhe kundërshtimi im,
Përmes teje une e di se ende jam i ri dhe këmbëshpejtë
Dhe që nuk mund të bie në grackat e dafinave të thata.
Dhe tek ti unë kam gjetur vetmuarsinë
Dhe gëzimin e të qënit i shmangur e i përbuzur.

Shpartallim, Shpartallimi im, shpata dhe shqyta ime e shkëlqyeshme,
Në sytë e tua unë kam lexuar
Se të fronëzohesh është të skllavërohesh,
Dhe të të marrin vesh është të rafshohesh poshtë,
Dhe të kuptohet njëri veçse duhet të arrijë plotësinë e tij
Dhe si një frut i pjekur të bjerë dhe përdoret.

Shpartallim, Shpartallimi im, shoku im guximtar,
Ti do të dëgjosh këngët dhe britmat dhe heshtjet e mia,
Dhe asnjë veç teje do të më flasë mua për rrahjen e krahëve,
Dhe tërheqjen e deteve,
Dhe për male që digjen natën,
Dhe ti vetëm do ti ngjitesh shpirtit tim të rrëpirtë e shkëmbor.

Shpartallim, Shpartallimi im, kuraja ime e pavdekshme,
Ti dhe unë do të qeshim së bashku me stuhinë,
Dhe së bashku do të hapim varre për gjithë ç’vdes në ne,
Dhe ne do të qëndrojmë faqe diellit me një dëshirë,
Dhe ne do të jemi të rrezikshëm.

Nata dhe i çmenduri

“Unë jam si ti, o Natë, i zi dhe i zhveshur; unë eci në shtegun e flakëruar që është përmbi ëndrrat e mia të ditës, dhe kudo që këmba ime shkel tokën një pemë lisi gjigand del.”
“Jo, ti nuk je si mua, o i Çmendur, se ti ende shikon mbrapsh të shohësh sa gjurmë të madhe ke lënë në rërë.”
“Unë jam si ti, o Natë, i heshtur dhe i thellë; dhe mu në zemër të vetmisë sime shtrihet një Hyjneshë në shtrat fëmije; dhe në atëcilin që po lind Parajsa prek Ferrin.”
“Jo, ti nuk je si unë, o i Çmendur, se ti rrëqethesh para dhimbjes, dhe kënga e humnerës të tmerron.”
“Unë jam si ti, o Natë, i egër dhe i tmerrshëm; se veshët e mi janë përplot me klithma kombesh të pushtuar dhe psherëtima për toka të harrura.”
“Jo, ti nuk je si unë, o i Çmendur, se ti ende mban veten tënde të vogël për shok, dhe me veten tënde monstër, ti s’mund të jesh mik.”
“Unë jam si ti, o Natë, mizor dhe i frikshëm; se kraharori im ndriçohet nga anije që digjen në det, dhe buzët e mia janë të lagura me gjak luftëtarësh të prerë.”
“Jo, ti nuk je si unë, o i Çmendur; se dëshira për një shpirt motër është ende përmbi ty, dhe nuk është bërë një thirrje brenda teje.”
“Unë jam si ti, o Natë, i gëzuar dhe i kënaqur; se ai që strehoet në hijen time tani është i dehur me verë të virgjër, dhe ajo që më ndjek mua po këndon gëzueshëm.”
“Jo, ti nuk je si unë, o i Çmendur; se shpirti yt është mbështjellë me vello shtatëpalëshe dhe ti nuk mund ta mbash dot zemrën e tyre në dorë.”
“Unë jam si ti, o Natë, i duruar dhe dëshirant, se në gjoksin tim janë varrosur njëmijë dashuri të vdekura në qefinë puthjesh të fishkura.”
“Ëhë, i Çmendur, je ti si unë? Je ti si unë? Dhe s’mund ta ngasësh stuhinë si një kalë, dhe rrëmbesh rrufenë si një shpatë?”
“Si ti, o Natë, si ti, i fuqishëm dhe i lartë, edhe froni im është ngritur mbi turra Zotash të rënë; dhe para meje gjithashtu kalojnë ditët të më puthin palën e rrobës sime por kurrë të mos vështrojnë në fytyrën.”
“Je ti si unë, bir i zemrës sime të nxirrosur? Dhe i mendon ti mendimet e mia të pashtruara dhe flet gjuhën time të gjërë?”
“Ëhë, ne jemi vëllezër binjakë, o Natë; se ti zbulon hapësirën dhe unë zbuloj shpirtin tim.”

Fytyrat

Kam parë një fytyrë me njëmijë shprehje, dhe një fytyrë me veçse një shprehje si e mbajtur në një kallëp.
Kam parë një fytyrë përmes vezullimit të së cilës mund të shihja shëmtinë nën të, dhe një fytyrë vezullimin e të cilës më duhej ta ngrija që të shihja sa e bukur ishte.
Kam parë një fytyrë të vjetër më së shumti vijëzuar me asgjë, dhe një fytyrë të lëmuar në të cilën të gjitha gjërat ishin gdhendur.
I njoh fytyrat, sepse shoh përmes cohës që thurrin sytë e mi, dhe vë re realitetin nën të.

Deti më i Madh

Shpirti im dhe unë shkuam tek deti i madh për tu larë. Dhe kur arritëm në breg dolëm të shikonim për ndonjë vend të fshehtë dhe të vetmuar.
Por ndërsa po ecnim, pamë një burrë të ulur në një shkëmb gri duke marrë çika kripe nga një çantë dhe hedhur ato në det.
“Ky është pesimisti,” tha shpirti im, “Le ta lëmë këtë vend. Ne nuk mund të lahemi këtu.”
Ne ecëm deri sa arritëm një gji. Atje pamë duke qëndruar në një shkëmb të bardhë, një burrë duke mbajtur një kuti të stolisur me gurë të çmuar, nga e cila ai merrte sheqer dhe e hidhte në det.
“Dhe ky është optimisti,” tha shpirti im, “Dhe ai gjithashtu nuk duhet ti shohë trupat tanë lakuriq.”
Më tutje ne ecëm. Dhe në plazh pamë një burrë duke ngritur peshq të ngordhur dhe duke i futur ata me dhembshuri brenda në ujë.
“Ne s’mund të lahemi para tij,” tha shpirti im, “Ai është filantropisti human.”
Dhe ne kaluam.
Atëhere ne arritëm atje ku pamë një burrë që shënonte hijen e vet në rërë. Dallgë të mëdha vinin dhe ja fshinin. Por ai vazhdonte ta shënonte atë përsëri dhe përsëri.
“Ky është mistiku,” tha shpirti im, “Le ta lëmë atë.”
Dhe ne ecëm, deri sa në një strehë të qetë ne pamë një burrë duke mbledhur me lugë shkumbën dhe duke e futur në një poçe alabastri.
“Ky është idealisti,” tha shpirti im “Sigurisht që ai nuk duhet ta shohë lakuriqsinë tonë.”
Dhe ne ecëm. Papritur dëgjuam një zë duke thirrur, “Ky është deti. Ky është deti i thellë. Ky është deti i gjerë dhe masiv.” Dhe kur arritëm tek zëri ishte një burrë kurrizi i të cilit i qe kthyer detit, dhe që në vesh mbante një guaskë, duke ja dëgjuar mërmërimën.
Dhe shpirti im tha, “Le të kalojmë. Ai është realisti, që ja kthen kurrizin të gjithës që se rrok dot, dhe zë vetveten me një fragment.”
Kështu ne kaluam. Dhe në një vend barishtesh mes shkëmbinjve ishte një burrë me kokën të groposur në rërë. Dhe unë i thashë shpirtit tim, “Ne mund të lahemi këtu, se ai nuk na sheh dot.”
“Jo,” tha shpirti im, “sepse ai është më vdekjeprurësi ndër ta. Ai është puritani.”
Atëhere një trishtim i madh ra mbi fytyrën e shpirtit tim, dhe mbi zërin e saj.
“Le të shkojmë që këtu,” tha ajo, “Se atje nuk ka një vend të vetmuar dhe të fshehtë ku ne të lahemi. Unë nuk dua ta lë këtë erë të mi ngrejë flokët e artë, apo ta zhvesh gjoksin e bardhë në këtë ajër, apo të lë dritën të nxjerrë në pah lakuriqsinë time të shënjtë.”
Atëhere ne e lamë atë det për të kërkuar Detin më të Madh.

Kryqëzuar

U thirra burrave, “dua të kryqëzohem!”
Dhe ata thanë, “e pse u dashka që gjaku yt të rrijë mbi kokat tona?”
Dhe unë u përgjigja, “e si ndryshe do të lartësoheni ju përveçse duke kryqëzuar të çmendur?”
Dhe ata më kushtuan vëmendje dhe unë u kryqëzova. Dhe kryqëzimi më paqtoi.
Dhe kur unë isha i varur midis tokës dhe qiellit ata ngritën lart kokat e tyre të më shihnin. Dhe ata ishin të lartësuar, se kokat e tyre kurrë më parë nuk ishin ngritur.
Por ndërsa ata po shihnin lart në mua njëri thirri, “çfarë po synon ti të shlyesh?”
Dhe një tjetër thirri, “për çfarë çështje ti po sakrifikon vetveten?”
Dhe një i tretë tha, “mendon ti me këtë çmim të blesh lavdinë e botës?”
Atëhere tha një i katërt, “shikoni, si ai qesh! A mundet e tillë dhembje të falet?”
Dhe unë u përgjigja të gjithëve e thashë:
“Kujtoni vetëm që unë qesha. Unë nuk kërkoj të shlyej - as të sakrifikohem – as dëshiroj lavdi; dhe s’kam asgjë për të falur. Unë kisha etje – dhe ju luta juve të më jepnit gjakun tim për të pirë. Se ç’tjetër mund të shuajë etjen e një të çmenduri përveç se gjaku i tij. Unë isha i pagojë, - dhe unë kërkova plagë prej jush për gojë. Unë isha burgosur në ditët dhe netët tuaja – dhe kërkoja një derë për në ditë dhe netë më të mëdha.
Dhe tani po shkoj- si të tjerë të kryqëzuar kanë shkuar. Dhe mendoj se ne nuk jemi lodhur nga kryqëzimi. Se ne duhet të kryqëzohemi nga burra bujarë dhe akoma më bujarë, midis tokash më të mëdha dhe qiejsh më të mëdhenj.”

Astronomi

Nën hijen e tempullit miku im dhe unë pamë një burrë të verbër që rrinte vetëm. Dhe miku im tha, “shiko burrin më të ditur të tokës sonë.”
Atëhere unë e lashë mikun tim dhe ju afrova burrit të verbër dhe e përshendeta. Dhe ne biseduam.
Mbas pak unë thashë, “më fal për pyetjen; por që kur ke qënë i verbër?”
“Që nga lindja,” u përgjegj ai.
Thashë unë, “dhe ç’udhë të diturisë ndjek?”
Tha ai, “unë jam një astronom.”
Dhe ai vendosi dorën e tij përmbi kraharor duke thënë, “unë vështroj gjithë këto diej dhe hëna dhe yje.”



Malli i madh

Këtu unë rri midis vëllait tim mal dhe motrës sime det.
Ne të tre jemi një në vetmi, dhe dashuria që na lidh ne së bashku është e thellë e fortë dhe e çuditëshme. Jo, është më e thellë se thellësia e motrës sime dhe më e fortë se fortësia e vëllait tim dhe më e çuditëshme se çuditshmëria e çmendurisë sime.
Eonë mbas eonësh kanë kaluar qëkur agimi i parë gri na bëri të dukshëm për njëri-tjetrin; dhe megjithëse ne kemi parë lindjen dhe rritjen dhe vdekjen e shumë botëve, ne jemi ende të etur dhe të rinj.
Ne jemi të rinj dhe të etur dhe prapë jemi të paçift dhe të pavizituar, dhe megjithëse ne shtrihemi në gjysëm përqafimi të pandërprerë, ne jemi të parehatuar. E çfarë rehatimi ka për dëshirën e kontrolluar dhe pasionin e paprishur? Prej nga do të vijë hyjnia e zjarrtë të ngrohë shtratin e motrës sime? Dhe cila rrëke do të shuajë zjarrin e vëllait tim? Dhe kush është gruaja që do të komandojë zemrën time?
Në qetësinë e natës motra ime mërmërit përgjumësh emrin e panjohur të hyjnisë-zjarr, dhe vëllai im thërret larg për hyjneshën e freskët dhe të largët. Por për cilën thërras unë në gjumë nuk e di.
Ja ku rri midis vëllait tim mal dhe motrës sime det. Ne të tre jemi një në vetmi, dhe dashuria që na lidh ne së bashku është e thellë e fortë dhe e çuditëshme.

Foli një fije bari

I foli një fije bari një gjethe vjeshte, “ti bën të tillë zhurmë kur bie! I shpërndave të gjitha ëndrrat e mia dimërore.”
Foli gjethja e zemëruar, “Ulët linde dhe ulët rron! E pazë, grindavece gjë! Ti nuk jeton në ajrin e lartë dhe s’mund ta dallosh tingullin e të kënduarit!”
Pastaj gjethja e vjeshtës u shtri përmbi tokë dhe fjeti. Dhe kur pranvera erdhi ajo u zgjua përsëri – dhe ajo ishte një fije bari.
Dhe kur ishte vjeshtë dhe gjumi i saj dimëror ishte përmbi të, dhe sipër saj tejpërtej gjithë ajrit gjethet po binin, ajo i mërmëriti vetvtes, “O, këto gjethet e vjeshtës! Ato bëjnë të tillë zhurmë! Ato i shpërndanë të gjitha ëndrrat e mia dimërore!”

Syri

Foli syri një ditë, ”unë shoh përtej këtyre luginave një mal vellozuar me mjegull të kaltër. A nuk është i bukur?”
Veshi dëgjonte, e mbasi dëgjoi me vëmendje për pak, foli, “por ku ka ndonjë mal? Unë nuk e dëgjoj atë!”
Pastaj e morri fjalën Dora dhe tha, “unë po përpiqem më kot ta ndiej a ta prek atë, dhe nuk gjej mal.”
Dhe Hunda foli, “atje s’ka mal, unë s’mund ta nuhas atë.”
Atëhere Syri u kthye nga ana tjetër, dhe ata të gjithë filluan të flasin së bashku rreth gjendjes së rrejtshme të çuditëshme të Syrit. Dhe ata folën, “diç ka puna me Syrin.”

Dy burrat e ditur

Njëherë në qytetin e moçëm të Afkarit jetonin dy njerëz të ditur që urrenin dhe nënvleftësonin dijet e njëri-tjetrit. Se njëri prej tyre mohonte praninë e zotave ndërsa tjetri ishte një besimtar.
Një ditë të dy u takuan në treg dhe në mes të pasuesve të tyre ata filluan të kundërshtonin dhe të argumentonin rreth pranisë ose mospranisë së zotave. Dhe mbas orë zënkash ata u ndanë.
Atë mbrëmje mosbesuesi shkoi në tempull dhe përmbysi vetveten para altarit dhe ju lut zotave të falnin të shkuarën e tij tekanjoze.
Dhe të njëjtën orë burri tjetër i ditur, ai i cili kishte mbrojtur zotat, i dogji librat e shenjtë të tij. Se ai ishte bërë një mosbesues.

Kur lindi Brenga ime

Kur lindi Brenga ime unë e përkunda me përkujdesje, dhe vëzhgova mbi të me dhembshuri dashurie.
Dhe Brenga ime u rrit si gjithë gjërat e gjalla; e fortë dhe e bukur dhe plot me kënaqësi mahnitëse.
Dhe ne e deshim njëri-tjetrin, Brenga ime dhe unë, dhe ne donim botën përreth nesh; se Brenga kishte një zemër dashamirëse dhe imja ishte dashamirëse me Brengë.
Dhe kur ne bisedonim, Brenga ime dhe unë, ditët tona merrnin krahë dhe netët tona ishin brezareuar me ëndrra; se Brenga kishte një gjuhë gojëtare, dhe imja ishte gojëtare me Brengë.
Dhe kur ne këndonim së bashku, Brenga ime dhe unë, fqinjët tanë qëndronin në dritaret e tyre dhe dëgjonin, se këngët tona ishin aq të thella sa deti dhe meloditë tona ishin plot me kujtime të çuditëshme.
Dhe kur ne shëtisnim së bashku, Brenga ime dhe unë, njerëzit na vështronin me sy të butë dhe pëshpërisnin në fjalë tejkaluar ëmbëlsisë. Dhe kishte nga ata që na kqyrnin me smirë mbi ne, se Brenga ishte një gjë fisnike dhe unë isha krenar me Brengë.
Por Brenga ime vdiq, si gjithë gjërat e gjalla, dhe unë jam lënë vetëm të mendoj dhe shestoj.
Dhe tani kur unë flas fjalët e mia bien rëndshëm përmbi veshët e mi.
Dhe kur këndoj këngët e mia fqinjët e mi nuk vijnë të dëgjojnë.
Dhe kur shëtis rrugët asnjë nuk shikon në mua.
Veç në gjumin tim dëgjoj zëra të thonë me keqardhje, “vështro, këtu prehet burri Brenga e të cilit ka vdekur.”

Dhe kur lindi Gëzimi im

Dhe kur lindi Gëzimi im, unë e mbajta atë në krahët e mij dhe qëndrova në majë të shtëpisë duke bërtitur, “Ejani bre, fqinjët e mij, ejani dhe shihni, se Gëzimi këtë ditë lindi edhe në mua. Ejani dhe vështroni këtë gjë gëzimplotë që buzëqesh në diell.”
Por asnjë nga fqinjët e mij nuk erdhi për të parë Gëzimin tim, dhe e madhe ishte habia ime.
Dhe çdo ditë për shtatë hëna unë shpalla Gëzimin tim nga maja e shtëpisë - dhe përsëri asnjë nuk ma vari mua. Dhe Gëzimi im dhe unë mbetëm vetëm, të pakërkuar dhe të pavizituar. Atëhere Gëzimi im u bë i zbehtë dhe i kapitur sepse jo zemër tjetër përveç times mbante dashurimin e tij dhe jo buzë të tjera puthnin buzët e tij.
Atëhere Gëzimi im vdiq nga veçimi.
Dhe tani unë vetëm kujtoj Gëzimin tim të vdekur në të përkujtuarit e Brengës sime të vdekur. Por kujtesa është një gjethe vjeshte që mërmërin një çikë në erë dhe pastaj nuk dëgjohet më.

“Bota e përkryer”

Zot i shpirtrave të humbur, ti që ke humbur midis zotave, dëgjomë:
Fate bujare që vështron mbi ne, shpirtrat e çmendur endacakë, dëgjomë:
Unë rroj në mes të një race të përkryer, unë më i papërkryeri.
Unë, një rrëmujë njerëzore, një mjegull përbërësish të pështjelluar, unë lëviz ndërmjet botësh të përfunduara - popujsh me ligje të plota dhe rend të kulluar, mendimet e të cilëve janë të përzgjedhura, ëndrrat e të cilëve janë të rregulluara, dhe vizionet e të cilëve janë pranuar dhe amzëuar.
Virtytet e tyre, o Zot, janë të matura, mëkatet e tyre janë të peshuara, dhe bile gjërat e pallogaritëshme që kalojnë në muzgun e mugët të as mëkatit as virtytit janë shënuar dhe kataloguar.
Këtu ditët dhe netët janë ndarë në stinë sjelljesh dhe qeverisen nga rregulla përpikmërie që s’ka të sharë.
Të hash, të pish, të flesh, të mbulosh lakuriqësinë e njërit, dhe pastaj të jesh i kapitur në kohën e duhur.
Të punosh, të luash, të këndosh, të vallëzosh, dhe pastaj të shtrihesh palëvizur kur ora godet orën.
Të mendosh kështu, të ndiesh kaq shumë, dhe pastaj të ndalosh së menduari dhe së ndieri, kur njëfarë ylli ngrihet përmbi horizontin e atjeshëm.
Të grabitësh një fqinjë me një buzëqeshje, të shpërblesh dhurata me një valëvitje të hijshme të dorës, të lëvdosh maturisht, të fajësosh kujdesshëm, të shkatërrosh një zë me një fjalë, të djegësh një trup me një frymë, dhe pastaj të lash duart kur puna e ditës ka mbaruar.
Të dashurosh sipas një rendi të caktuar, të argëtosh veten më të mirë të njërit në një mënyrë të paravendosur, të adhurosh zotat përshtatshëm, të ngatërrosh djajtë me dinakëri, - dhe pastaj ti harrosh të gjitha sikur kujtesa ka vdekur.
Të trillesh me një shtysë, të soditësh me konsideratë, të jesh i lumtur ëmbëlsisht, të vuash fisnikërisht, - dhe pastaj ta zbrasësh kupën që e nesërmja të mund ta mbushë sërish.
Të gjitha këto gjëra, O Zot, janë ngjizur me paramendim, lindur me vendosmëri, përkundur me përpikmëri, qeverisur nga rregulla, drejtuar nga arsye, dhe pastaj vrarë e varrosur sipas një metode të parashkruar. Dhe bile varret e tyre të heshtura që shtrihen brenda shpirtit njerëzor janë shënuar dhe numëruar.
Është një botë e përkryer, një botë përsosmërie të përsosur, një botë mrekullish eprore, fruti më i pjekur në kopshtin e Zotit, kryemendimi i gjithësisë.
Por pse duhet unë të jem këtu, o Zot, unë një farë e blertë dëshire të paplotësuar, një stuhi e çmendur që drejtohet as në lindje as në perëndim, një copë e egërsuar nga një planet i djegur?
Pse jam unë këtu, o Zot shpirtrash të humbur, ti që ke humbur midis zotash?


fund-i i I Çmenduri
 

Diabolis Dassaretis

Forumium praecox
Josif Brodskij

Strofa

Porsi gotë,
la një mbresë
që s’mbytet dot,
mbi të oqeanit sofrabezë,
dhe i përndritshmi ka kaluar
në hemisferën tjetër, aty ku
lihet pa ngacmuar
vetëm peshku në ujë.

II.
Mbrëmjeve, e dashur,
bën ngrohtë. Qetësia
kur papagalli ka heshtur
gërmëzohet deri tek i-a.
Hëna majë çdo kaçubi
derdh qumështin e saj:
paprekshmëria e një trupi
përvijohet në skaj.

III.
E dashur, për ato gjëra
përse të kërkojmë
se ç’ndodhi, gjilpëra
s’gjendet më
në kashtën njerëzore.
Të ecim në kohë, të gjuajmë
hijen; ose – tok, prore
damën të luajmë.

IV.
Gjithë sa quajtëm e jona,
sa patëm, gabuam, ç’ka ishte,
ç’tepëron nga koha,
si guraleci në zallishte,
bluhet – me përkëdheli
për të lënë daltë e topore-
të mbarojnë Kukladhianen
fytyrë pa tipare.

V.
Ah, më të vogla sipërfaqe,
Më pak shpresa në të
Në besnikërinë e pashoqe
në nderimin për atë.
Mbase, në humbjen e përgjithshme
Trupi shikimit i terret
anë peizazhit në qoshe
largpamësisë ti hakmerret.

VI.
Ashtu si në hapësirë pika
që gishti në largësi
tregon. Dhe shpejtësia
E dritës në zbrastësi.
Kështu bie dhe shikimi:
Sa me larg ti depërton;
Më shumë se nga moshimi
Dhe nga sa libra lexon.

VII.
Kështu zhvillohet plotësia
E territ. Për tu bërë terr,
në planin vertikal
Fuqishëm hua merr.
Njeriu është autori
I grushtit shtrënguar,
Kështu tha aviatori
Reve kaluar.

VIII.
Më të pashpresë, më të
Lehtë. Nuk pret paduruar,
Pushimin mbas perdesh,
Si rinia e pasionuar.
Dritë në skenë, kulisave
Mugëtirë. Kalon nëpër
Duartrokitjet e gjetheve
Në natën amerikane.

IX.
Jeta është tregëtare shëtitëse:
Puçkë, gju, penis.
Dhe gjeografia përzierë
Me kohën fatin ngjiz.
Padashur, poshtë qepallash
këtë pushtet e pranon,
Motrës i bindesh
Që rrotull vjen e shkon.

X.
Të turpshmen harromë
Gojën ta thotë mendja e shtyn.
Si gërma e tridhjet e tretë
Jeta që më pret në sy s’më hyn.
E di, në gjithçka, sado të largme,
Në këdo melankolia ja jep kujës-
Viktima të zakoneve të fjalëve,
Të presjeve të gjuhës.

XI.
E dashur, fatkeqë
S’ka! S’ka të vdekur, të gjallë.
Ka veç bashkëtingëllore në festë
Mbi të harkuarat kokallë.
Dukshëm, në lartësi
Në rolin e bariut të derrave
Rruazat e pashpuara të tij
Do na përcjellin të tërëve.

XII.
Vërtet, sa më dendur në letra
E zeza e bojës nxin,
Aq më moskokçarës vetja
Për të shkuarën, për zbraztësinë
E së ardhmes. Prania e tij
Në mos më e mirë s’bën tjetër
Veçse përshpjeton fluturimin
E penës në letër.

XIII.
S’mund ta dëgjosh përgjigjen
Nëse pyet “ku”
Je si pjesët e botës
Në mbretërinë e akullit nguju.
Gjuha ka një pol
Veriun, ku bora shtron
Përmes Elzevirit; ku zëri
Flamurin dot nuk e çon.

XIV.
Varfëria e këtyre vargjeve- nga etja
Për të fshehur, shpëtuar,
kthyer. Por dy herë vetja
në të njëjtin shtrat mos shkuar,
Edhe sikur dora e vajzës
Të mos i ndërrojë çarçafët.
Këtu- jo në Saturn, prej unazës
Të mos hidhesh fët e fët.

XV.
Në rrodhanin jo të duhur
Që këndoi Hesiodi
Qëndron jo aty ku je ulur
Por ku nata të hodhi.
Me shumë sy nuk e shpon
Terrin- llogaritje e mirë
Përsërisim gjithmonë
Fjalë: fjalët e të tjerëve.

XVI.
Si qengji në hell
Kur piqet, e zjarrin përflak.
Unë, pavdekësova, me sa pata dell
Ato që s’munda dot ti kap.
Ti, siç munde, më fale
Gjithçka që unë bëra.
Në përgjithësi, kënga satirike
Jehon rrahjen e flatrave.

XVII.
E dashur, jemi baras.
Më shumë: njëri tjetrit ne
I jemi si vaksina e lijës
Mes pllakosjes së përgjithshme.
Vetëm objekt për të shpifur,
Tok me mundësinë që ajo shënjë
Të mbetet, krahut, e pikur,
Si ngushëllim i dhënë.

XVIII.
Ah, bujaria e profecisë-
Ditët e ardhshme shantazh-
Si kamzhiku i emrave të atësisë
Kujtesë, që shumë s’ka të japë.
Ju takojnë, si lejlekut
Vërtitjet, rrenat e sheqerosura.
Por ne do të rrojmë, sa të rrojë
Falja dhe gërmat e shtypura.

XIX.
Këto gjëra do tu shkrihen
Në kohë atyre në sy
që për pjata shtyhen
Në larushinë aty.
Mendoj, vërtet
Mirë që jemi ndarë-
se që të shohin astronautin
nuk kanë për tu vrarë.

XX.
Hiqe, mik, nga korniza,
Fytyrën e Gruas së Bekuar.
Vendos foton familjare-
Pamjen e planetit nga hëna fotografuar.
Na hiqni ne tok fytyrëhije-
Mik i padënjë,
Humbameno hafije;
Se ju qetë shumë të zënë.


XXI.
E pavend, si mamuthi
Në filarmoni, një pamje
Në të tashmen me unë e ti.
Me siguri do të ngelen të hutuar
Banorët e së nesërmes
Nga kjo përzierje e ngatërruar
Ndjenja e fuqishme e dinosaurit
Në cirilike shtjelluar.

XXII.
Gjithçka mbaron në mërzitje,
Jo në trishtim.
Por kjo shkencë e re
Ka pakëz ndriçim.
Stoiku që dinte të vërtetën-
vetëm një të tretën stoik.
Pluhur përmbi tavolinë
që nuk fshihet a ik.

XXII.
Këto rreshta në thelb janë
Dërdëllitje plakushi.
Gjykatësit në kohën tonë
Japin dënime grushti.
Ivanovit. Petrovit me të birë,
Koskave të tyre meite.
Por fjala e lirë
Nuk di të bëjë zbritje.

XXIII.
Kështu ne shuajmë kandilen
Me një stol për tu përplasur.
Duke folur për të ardhmen
Nga jermi i plakut qasur.
E dashur, gjithë gjërat e mira,
E kanë një fund,
Ndihmohet errësira
Nga muskuj fytyre e inde.

XXIV.
Kjo në fund të perspektivës
Sonë. Jo të gjatë, fatkeqsisht.
Mandej – kohë për mrekulli
Të mrekullueshme, ditë pafundësisht,
Gara përfundon në linjat
E qyteteve, etj-rave aty;
Fjalë pafund, nga të cilat
Asnjëra për ty.

XXV.
Pranë oqeanit shkruaj,
Natë vere. Nxehtësia
Si dorë e huaj
Në kafkë. Lëkura
E qëruar e portokallit
Tkurret. Të ndjekin ritet,
Si priftërinjtë e Eleusinit,
Mizat mbi krye vërtiten.

XXVI.
Mbështetur mbi bërrylin tim
Dëgjoj fëshfërimën e qitros.
Më e keqe se bubullimë
E shpërthimit famoz.
Më keq se kur fëmijët
Dënesin “ëë-ëë”.
Sepse mbas kësaj
Pason asnjë gjë.
 

Diabolis Dassaretis

Forumium praecox
Mark Tueini mbi gruan e parë në Nevada

Banorët e vjetër tregojnë si, në njëfarë ngulimi në Nevada, lajmi u përhap herët në mëngjez se një grua kishte mbritur! Minatorët kishin parë një fustan basme varur përjashta një karroje poshtë në truallin e ngulimit – shenjë emigrantësh për matanë rrafshinave të mëdha. Secili shkoi atje poshtë, dhe një e thirrur u ngrit kur një fustan i vërtetë bona fide u zbulua të valëvitej në erë! Emigranti mashkull ishte i shfaqur. Minatorët thanë:
“Nxirre atë përjashta!”
Ai tha: “Është gruaja ime, zotërinj – ajo është e sëmurë – ne jemi plaçkitur nga paratë, zahiretë, gjithçka, prej Indianëve – ne duam të pushojmë.”
“Nxirre atë përjashta! Ne duhet ta shohim atë!”
“Por zotërinj, e shkreta, ajo – ”
“NXIRRE ATË PËRJASHTA!
Ai e “nxorri atë përjashta”, dhe ata tundën kapelat e tyre dhe ngritën lart tre brohoritje gjallëruese, dhe ata ju mblodhën përreth dhe e panë me ngulm, dhe prekën fustanin e saj, dhe dëgjuan zërin e saj me pamje burrash që dëgjojnë një kujtim më shumë se sa një realitet të pranishëm – dhe pastaj ata mblodhën njëzet e pesë qindshe dollarë në ar dhe ja dhanë burrit, dhe tundën kapelat e tyre përsëri, dhe bënë dhe tre brohoritje të tjera, dhe shkuan në shtëpi të kënaqur.

Mark Tueini duke blerë dorashka në Gjibraltar

Një zonjë e re shumë e pashme në dyqan më ofroi një palë dorashka të kaltra. Unë nuk desha të kaltra, por ajo tha se ato do të duken shumë bukur në një dorë si imja. Vërejtja më preku ndjeshëm. Unë pashë vjedhurazi dorën time, dhe njëfarësoj mu duk thuajse një pjesë tërheqëse. Provova një dorashkë në dorën e majtë, dhe u skuqa njëçikë. Numri ishte dukshëm shumë i vogël për mua. Por unë u ndjeva i kënaqur kur ajo tha:
“Oh, kjo është tamam!” ndonëse unë e dija që s’qe e tillë.
E tërhiqja atë zellshëm, por ishte punë shkurajuese. Ajo tha:
“Ah! E shoh që jeni stërvitur të vishni dorashka kecesh ndërsa disa zotërinj janë aq të ngathët ti venë ato.”
Ishte përgëzimi i fundit që unë prisja. Unë vetëm kuptoja të futja përkyer rrethin lëkurëdreri. Bëra një përpjekje tjetër, dhe grisa dorashkën nga pikënisja e gishtit deri në pëllëmbë të dorës, dhe u përpoqa të fshihja të grisurën. Ajo vazhdonte përgëzimet e saj, dhe unë vazhdoja vendosmërinë time ti meritoja ato ose të vdisja.
“Ah, ju paskeni pasur përvojë!” (Ëhë, një të grisur në të poshtmen e dorës)
“Këto janë tamam për ju, - dora juaj është shumë e vogël, - nëse grisen, s’është nevoja të paguani për to.” (Atje ishte një e çarë mes për mes). “Unë gjithmonë mund ta them kur një zotëri kupton si të veshë dorashka kecesh. Seç ka një hijeshi në të që vjen vetëm me durim të gjatë.” (Ndërkohë, përpjekjet e mia bënë që gjithë kiçi i dorashkës “të lëshohej” siç thonë marinarët, dhe pastaj copa u shkëput përgjatë nyjeve, dhe asgjë më s’mbeti veç një shkatërrimi të trishtueshëm.)
Unë isha shumë i mikluar ta bëja me dije dhe ta hidhja mallin në duart e engjëllit. Isha i përvëluar, zemëruar, hutuar, e ende i lumtur, por i urreja djemtë e tjerë që tregonin të tillë kureshtje përpirëse në sa ndodhte. Dëshiroja që ata të ishin në Xheriko. U ndjeva tmerr i poshtër kur thashë gëzueshëm:
“Kjo njëra më bën shumë mirë; rri hijshëm. Unë e pëlqej një dorashkë që bën. Jo, pa merak, zonjë, pa merak; tjetrën do ta vë në rrugë. Këtu është ngrohtë.”
Ishte ngrohtë. Ishte vendi më i ngrohtë ku kisha qënë ndonjëherë. Pagova faturën, dhe, ndërsa bëra përjashta me një përkulje magjepsëse, mendova se dallova një dritë në syrin e gruas që ishte lehtas ironike, dhe kur pashë mbrapsh që nga rruga, dhe ajo po qeshte me vete për këtë apo për atë, unë i thashë vetes, me sarkazëm turpëruese: “Oh, sigurish; juve dini si të vishni dorashka kecesh, apo jo? – një gomar i vetëkënaqur, gati të lajkatohet sa të dalë mendsh nga çdo gocë që zgjedh ti hyjë mundimit ta bëjë këtë!”
Dhe u përpoqa të kujtohesha përse hyra në shitore më së pari, dhe nëse mund të mos kthehesha të nesërmen për të përmbushur detyrën time fillestare.
 

Megg

Carpe Diem
Gibran

Shpartallim

Shpartallim, Shpartallimi im, vetmia dhe mënjanimi im,
Ti je më i dashur për mua se njëmijë ngadhënjime,
Dhe më i ëmbël për zemrën time se gjithë lavdia e botës.

Shpartallim, Shpartallimi im, njohja e vetvetes dhe kundërshtimi im,
Përmes teje une e di se ende jam i ri dhe këmbëshpejtë
Dhe që nuk mund të bie në grackat e dafinave të thata.
Dhe tek ti unë kam gjetur vetmuarsinë
Dhe gëzimin e të qënit i shmangur e i përbuzur.

Shpartallim, Shpartallimi im, shpata dhe shqyta ime e shkëlqyeshme,
Në sytë e tua unë kam lexuar
Se të fronëzohesh është të skllavërohesh,
Dhe të të marrin vesh është të rafshohesh poshtë,
Dhe të kuptohet njëri veçse duhet të arrijë plotësinë e tij
Dhe si një frut i pjekur të bjerë dhe përdoret.

Shpartallim, Shpartallimi im, shoku im guximtar,
Ti do të dëgjosh këngët dhe britmat dhe heshtjet e mia,
Dhe asnjë veç teje do të më flasë mua për rrahjen e krahëve,
Dhe tërheqjen e deteve,
Dhe për male që digjen natën,
Dhe ti vetëm do ti ngjitesh shpirtit tim të rrëpirtë e shkëmbor.

Shpartallim, Shpartallimi im, kuraja ime e pavdekshme,
Ti dhe unë do të qeshim së bashku me stuhinë,
Dhe së bashku do të hapim varre për gjithë ç’vdes në ne,
Dhe ne do të qëndrojmë faqe diellit me një dëshirë,
Dhe ne do të jemi të rrezikshëm.

Nata dhe i çmenduri

“Unë jam si ti, o Natë, i zi dhe i zhveshur; unë eci në shtegun e flakëruar që është përmbi ëndrrat e mia të ditës, dhe kudo që këmba ime shkel tokën një pemë lisi gjigand del.”
“Jo, ti nuk je si mua, o i Çmendur, se ti ende shikon mbrapsh të shohësh sa gjurmë të madhe ke lënë në rërë.”
“Unë jam si ti, o Natë, i heshtur dhe i thellë; dhe mu në zemër të vetmisë sime shtrihet një Hyjneshë në shtrat fëmije; dhe në atëcilin që po lind Parajsa prek Ferrin.”
“Jo, ti nuk je si unë, o i Çmendur, se ti rrëqethesh para dhimbjes, dhe kënga e humnerës të tmerron.”
“Unë jam si ti, o Natë, i egër dhe i tmerrshëm; se veshët e mi janë përplot me klithma kombesh të pushtuar dhe psherëtima për toka të harrura.”
“Jo, ti nuk je si unë, o i Çmendur, se ti ende mban veten tënde të vogël për shok, dhe me veten tënde monstër, ti s’mund të jesh mik.”
“Unë jam si ti, o Natë, mizor dhe i frikshëm; se kraharori im ndriçohet nga anije që digjen në det, dhe buzët e mia janë të lagura me gjak luftëtarësh të prerë.”
“Jo, ti nuk je si unë, o i Çmendur; se dëshira për një shpirt motër është ende përmbi ty, dhe nuk është bërë një thirrje brenda teje.”
“Unë jam si ti, o Natë, i gëzuar dhe i kënaqur; se ai që strehoet në hijen time tani është i dehur me verë të virgjër, dhe ajo që më ndjek mua po këndon gëzueshëm.”
“Jo, ti nuk je si unë, o i Çmendur; se shpirti yt është mbështjellë me vello shtatëpalëshe dhe ti nuk mund ta mbash dot zemrën e tyre në dorë.”
“Unë jam si ti, o Natë, i duruar dhe dëshirant, se në gjoksin tim janë varrosur njëmijë dashuri të vdekura në qefinë puthjesh të fishkura.”
“Ëhë, i Çmendur, je ti si unë? Je ti si unë? Dhe s’mund ta ngasësh stuhinë si një kalë, dhe rrëmbesh rrufenë si një shpatë?”
“Si ti, o Natë, si ti, i fuqishëm dhe i lartë, edhe froni im është ngritur mbi turra Zotash të rënë; dhe para meje gjithashtu kalojnë ditët të më puthin palën e rrobës sime por kurrë të mos vështrojnë në fytyrën.”
“Je ti si unë, bir i zemrës sime të nxirrosur? Dhe i mendon ti mendimet e mia të pashtruara dhe flet gjuhën time të gjërë?”
“Ëhë, ne jemi vëllezër binjakë, o Natë; se ti zbulon hapësirën dhe unë zbuloj shpirtin tim.”

Fytyrat

Kam parë një fytyrë me njëmijë shprehje, dhe një fytyrë me veçse një shprehje si e mbajtur në një kallëp.
Kam parë një fytyrë përmes vezullimit të së cilës mund të shihja shëmtinë nën të, dhe një fytyrë vezullimin e të cilës më duhej ta ngrija që të shihja sa e bukur ishte.
Kam parë një fytyrë të vjetër më së shumti vijëzuar me asgjë, dhe një fytyrë të lëmuar në të cilën të gjitha gjërat ishin gdhendur.
I njoh fytyrat, sepse shoh përmes cohës që thurrin sytë e mi, dhe vë re realitetin nën të.

Deti më i Madh

Shpirti im dhe unë shkuam tek deti i madh për tu larë. Dhe kur arritëm në breg dolëm të shikonim për ndonjë vend të fshehtë dhe të vetmuar.
Por ndërsa po ecnim, pamë një burrë të ulur në një shkëmb gri duke marrë çika kripe nga një çantë dhe hedhur ato në det.
“Ky është pesimisti,” tha shpirti im, “Le ta lëmë këtë vend. Ne nuk mund të lahemi këtu.”
Ne ecëm deri sa arritëm një gji. Atje pamë duke qëndruar në një shkëmb të bardhë, një burrë duke mbajtur një kuti të stolisur me gurë të çmuar, nga e cila ai merrte sheqer dhe e hidhte në det.
“Dhe ky është optimisti,” tha shpirti im, “Dhe ai gjithashtu nuk duhet ti shohë trupat tanë lakuriq.”
Më tutje ne ecëm. Dhe në plazh pamë një burrë duke ngritur peshq të ngordhur dhe duke i futur ata me dhembshuri brenda në ujë.
“Ne s’mund të lahemi para tij,” tha shpirti im, “Ai është filantropisti human.”
Dhe ne kaluam.
Atëhere ne arritëm atje ku pamë një burrë që shënonte hijen e vet në rërë. Dallgë të mëdha vinin dhe ja fshinin. Por ai vazhdonte ta shënonte atë përsëri dhe përsëri.
“Ky është mistiku,” tha shpirti im, “Le ta lëmë atë.”
Dhe ne ecëm, deri sa në një strehë të qetë ne pamë një burrë duke mbledhur me lugë shkumbën dhe duke e futur në një poçe alabastri.
“Ky është idealisti,” tha shpirti im “Sigurisht që ai nuk duhet ta shohë lakuriqsinë tonë.”
Dhe ne ecëm. Papritur dëgjuam një zë duke thirrur, “Ky është deti. Ky është deti i thellë. Ky është deti i gjerë dhe masiv.” Dhe kur arritëm tek zëri ishte një burrë kurrizi i të cilit i qe kthyer detit, dhe që në vesh mbante një guaskë, duke ja dëgjuar mërmërimën.
Dhe shpirti im tha, “Le të kalojmë. Ai është realisti, që ja kthen kurrizin të gjithës që se rrok dot, dhe zë vetveten me një fragment.”
Kështu ne kaluam. Dhe në një vend barishtesh mes shkëmbinjve ishte një burrë me kokën të groposur në rërë. Dhe unë i thashë shpirtit tim, “Ne mund të lahemi këtu, se ai nuk na sheh dot.”
“Jo,” tha shpirti im, “sepse ai është më vdekjeprurësi ndër ta. Ai është puritani.”
Atëhere një trishtim i madh ra mbi fytyrën e shpirtit tim, dhe mbi zërin e saj.
“Le të shkojmë që këtu,” tha ajo, “Se atje nuk ka një vend të vetmuar dhe të fshehtë ku ne të lahemi. Unë nuk dua ta lë këtë erë të mi ngrejë flokët e artë, apo ta zhvesh gjoksin e bardhë në këtë ajër, apo të lë dritën të nxjerrë në pah lakuriqsinë time të shënjtë.”
Atëhere ne e lamë atë det për të kërkuar Detin më të Madh.

Kryqëzuar

U thirra burrave, “dua të kryqëzohem!”
Dhe ata thanë, “e pse u dashka që gjaku yt të rrijë mbi kokat tona?”
Dhe unë u përgjigja, “e si ndryshe do të lartësoheni ju përveçse duke kryqëzuar të çmendur?”
Dhe ata më kushtuan vëmendje dhe unë u kryqëzova. Dhe kryqëzimi më paqtoi.
Dhe kur unë isha i varur midis tokës dhe qiellit ata ngritën lart kokat e tyre të më shihnin. Dhe ata ishin të lartësuar, se kokat e tyre kurrë më parë nuk ishin ngritur.
Por ndërsa ata po shihnin lart në mua njëri thirri, “çfarë po synon ti të shlyesh?”
Dhe një tjetër thirri, “për çfarë çështje ti po sakrifikon vetveten?”
Dhe një i tretë tha, “mendon ti me këtë çmim të blesh lavdinë e botës?”
Atëhere tha një i katërt, “shikoni, si ai qesh! A mundet e tillë dhembje të falet?”
Dhe unë u përgjigja të gjithëve e thashë:
“Kujtoni vetëm që unë qesha. Unë nuk kërkoj të shlyej - as të sakrifikohem – as dëshiroj lavdi; dhe s’kam asgjë për të falur. Unë kisha etje – dhe ju luta juve të më jepnit gjakun tim për të pirë. Se ç’tjetër mund të shuajë etjen e një të çmenduri përveç se gjaku i tij. Unë isha i pagojë, - dhe unë kërkova plagë prej jush për gojë. Unë isha burgosur në ditët dhe netët tuaja – dhe kërkoja një derë për në ditë dhe netë më të mëdha.
Dhe tani po shkoj- si të tjerë të kryqëzuar kanë shkuar. Dhe mendoj se ne nuk jemi lodhur nga kryqëzimi. Se ne duhet të kryqëzohemi nga burra bujarë dhe akoma më bujarë, midis tokash më të mëdha dhe qiejsh më të mëdhenj.”

Astronomi

Nën hijen e tempullit miku im dhe unë pamë një burrë të verbër që rrinte vetëm. Dhe miku im tha, “shiko burrin më të ditur të tokës sonë.”
Atëhere unë e lashë mikun tim dhe ju afrova burrit të verbër dhe e përshendeta. Dhe ne biseduam.
Mbas pak unë thashë, “më fal për pyetjen; por që kur ke qënë i verbër?”
“Që nga lindja,” u përgjegj ai.
Thashë unë, “dhe ç’udhë të diturisë ndjek?”
Tha ai, “unë jam një astronom.”
Dhe ai vendosi dorën e tij përmbi kraharor duke thënë, “unë vështroj gjithë këto diej dhe hëna dhe yje.”


Malli i madh

Këtu unë rri midis vëllait tim mal dhe motrës sime det.
Ne të tre jemi një në vetmi, dhe dashuria që na lidh ne së bashku është e thellë e fortë dhe e çuditëshme. Jo, është më e thellë se thellësia e motrës sime dhe më e fortë se fortësia e vëllait tim dhe më e çuditëshme se çuditshmëria e çmendurisë sime.
Eonë mbas eonësh kanë kaluar qëkur agimi i parë gri na bëri të dukshëm për njëri-tjetrin; dhe megjithëse ne kemi parë lindjen dhe rritjen dhe vdekjen e shumë botëve, ne jemi ende të etur dhe të rinj.
Ne jemi të rinj dhe të etur dhe prapë jemi të paçift dhe të pavizituar, dhe megjithëse ne shtrihemi në gjysëm përqafimi të pandërprerë, ne jemi të parehatuar. E çfarë rehatimi ka për dëshirën e kontrolluar dhe pasionin e paprishur? Prej nga do të vijë hyjnia e zjarrtë të ngrohë shtratin e motrës sime? Dhe cila rrëke do të shuajë zjarrin e vëllait tim? Dhe kush është gruaja që do të komandojë zemrën time?
Në qetësinë e natës motra ime mërmërit përgjumësh emrin e panjohur të hyjnisë-zjarr, dhe vëllai im thërret larg për hyjneshën e freskët dhe të largët. Por për cilën thërras unë në gjumë nuk e di.
Ja ku rri midis vëllait tim mal dhe motrës sime det. Ne të tre jemi një në vetmi, dhe dashuria që na lidh ne së bashku është e thellë e fortë dhe e çuditëshme.

Foli një fije bari

I foli një fije bari një gjethe vjeshte, “ti bën të tillë zhurmë kur bie! I shpërndave të gjitha ëndrrat e mia dimërore.”
Foli gjethja e zemëruar, “Ulët linde dhe ulët rron! E pazë, grindavece gjë! Ti nuk jeton në ajrin e lartë dhe s’mund ta dallosh tingullin e të kënduarit!”
Pastaj gjethja e vjeshtës u shtri përmbi tokë dhe fjeti. Dhe kur pranvera erdhi ajo u zgjua përsëri – dhe ajo ishte një fije bari.
Dhe kur ishte vjeshtë dhe gjumi i saj dimëror ishte përmbi të, dhe sipër saj tejpërtej gjithë ajrit gjethet po binin, ajo i mërmëriti vetvtes, “O, këto gjethet e vjeshtës! Ato bëjnë të tillë zhurmë! Ato i shpërndanë të gjitha ëndrrat e mia dimërore!”

Syri

Foli syri një ditë, ”unë shoh përtej këtyre luginave një mal vellozuar me mjegull të kaltër. A nuk është i bukur?”
Veshi dëgjonte, e mbasi dëgjoi me vëmendje për pak, foli, “por ku ka ndonjë mal? Unë nuk e dëgjoj atë!”
Pastaj e morri fjalën Dora dhe tha, “unë po përpiqem më kot ta ndiej a ta prek atë, dhe nuk gjej mal.”
Dhe Hunda foli, “atje s’ka mal, unë s’mund ta nuhas atë.”
Atëhere Syri u kthye nga ana tjetër, dhe ata të gjithë filluan të flasin së bashku rreth gjendjes së rrejtshme të çuditëshme të Syrit. Dhe ata folën, “diç ka puna me Syrin.”

Dy burrat e ditur

Njëherë në qytetin e moçëm të Afkarit jetonin dy njerëz të ditur që urrenin dhe nënvleftësonin dijet e njëri-tjetrit. Se njëri prej tyre mohonte praninë e zotave ndërsa tjetri ishte një besimtar.
Një ditë të dy u takuan në treg dhe në mes të pasuesve të tyre ata filluan të kundërshtonin dhe të argumentonin rreth pranisë ose mospranisë së zotave. Dhe mbas orë zënkash ata u ndanë.
Atë mbrëmje mosbesuesi shkoi në tempull dhe përmbysi vetveten para altarit dhe ju lut zotave të falnin të shkuarën e tij tekanjoze.
Dhe të njëjtën orë burri tjetër i ditur, ai i cili kishte mbrojtur zotat, i dogji librat e shenjtë të tij. Se ai ishte bërë një mosbesues.

Kur lindi Brenga ime

Kur lindi Brenga ime unë e përkunda me përkujdesje, dhe vëzhgova mbi të me dhembshuri dashurie.
Dhe Brenga ime u rrit si gjithë gjërat e gjalla; e fortë dhe e bukur dhe plot me kënaqësi mahnitëse.
Dhe ne e deshim njëri-tjetrin, Brenga ime dhe unë, dhe ne donim botën përreth nesh; se Brenga kishte një zemër dashamirëse dhe imja ishte dashamirëse me Brengë.
Dhe kur ne bisedonim, Brenga ime dhe unë, ditët tona merrnin krahë dhe netët tona ishin brezareuar me ëndrra; se Brenga kishte një gjuhë gojëtare, dhe imja ishte gojëtare me Brengë.
Dhe kur ne këndonim së bashku, Brenga ime dhe unë, fqinjët tanë qëndronin në dritaret e tyre dhe dëgjonin, se këngët tona ishin aq të thella sa deti dhe meloditë tona ishin plot me kujtime të çuditëshme.
Dhe kur ne shëtisnim së bashku, Brenga ime dhe unë, njerëzit na vështronin me sy të butë dhe pëshpërisnin në fjalë tejkaluar ëmbëlsisë. Dhe kishte nga ata që na kqyrnin me smirë mbi ne, se Brenga ishte një gjë fisnike dhe unë isha krenar me Brengë.
Por Brenga ime vdiq, si gjithë gjërat e gjalla, dhe unë jam lënë vetëm të mendoj dhe shestoj.
Dhe tani kur unë flas fjalët e mia bien rëndshëm përmbi veshët e mi.
Dhe kur këndoj këngët e mia fqinjët e mi nuk vijnë të dëgjojnë.
Dhe kur shëtis rrugët asnjë nuk shikon në mua.
Veç në gjumin tim dëgjoj zëra të thonë me keqardhje, “vështro, këtu prehet burri Brenga e të cilit ka vdekur.”

Dhe kur lindi Gëzimi im

Dhe kur lindi Gëzimi im, unë e mbajta atë në krahët e mij dhe qëndrova në majë të shtëpisë duke bërtitur, “Ejani bre, fqinjët e mij, ejani dhe shihni, se Gëzimi këtë ditë lindi edhe në mua. Ejani dhe vështroni këtë gjë gëzimplotë që buzëqesh në diell.”
Por asnjë nga fqinjët e mij nuk erdhi për të parë Gëzimin tim, dhe e madhe ishte habia ime.
Dhe çdo ditë për shtatë hëna unë shpalla Gëzimin tim nga maja e shtëpisë - dhe përsëri asnjë nuk ma vari mua. Dhe Gëzimi im dhe unë mbetëm vetëm, të pakërkuar dhe të pavizituar. Atëhere Gëzimi im u bë i zbehtë dhe i kapitur sepse jo zemër tjetër përveç times mbante dashurimin e tij dhe jo buzë të tjera puthnin buzët e tij.
Atëhere Gëzimi im vdiq nga veçimi.
Dhe tani unë vetëm kujtoj Gëzimin tim të vdekur në të përkujtuarit e Brengës sime të vdekur. Por kujtesa është një gjethe vjeshte që mërmërin një çikë në erë dhe pastaj nuk dëgjohet më.

“Bota e përkryer”

Zot i shpirtrave të humbur, ti që ke humbur midis zotave, dëgjomë:
Fate bujare që vështron mbi ne, shpirtrat e çmendur endacakë, dëgjomë:
Unë rroj në mes të një race të përkryer, unë më i papërkryeri.
Unë, një rrëmujë njerëzore, një mjegull përbërësish të pështjelluar, unë lëviz ndërmjet botësh të përfunduara - popujsh me ligje të plota dhe rend të kulluar, mendimet e të cilëve janë të përzgjedhura, ëndrrat e të cilëve janë të rregulluara, dhe vizionet e të cilëve janë pranuar dhe amzëuar.
Virtytet e tyre, o Zot, janë të matura, mëkatet e tyre janë të peshuara, dhe bile gjërat e pallogaritëshme që kalojnë në muzgun e mugët të as mëkatit as virtytit janë shënuar dhe kataloguar.
Këtu ditët dhe netët janë ndarë në stinë sjelljesh dhe qeverisen nga rregulla përpikmërie që s’ka të sharë.
Të hash, të pish, të flesh, të mbulosh lakuriqësinë e njërit, dhe pastaj të jesh i kapitur në kohën e duhur.
Të punosh, të luash, të këndosh, të vallëzosh, dhe pastaj të shtrihesh palëvizur kur ora godet orën.
Të mendosh kështu, të ndiesh kaq shumë, dhe pastaj të ndalosh së menduari dhe së ndieri, kur njëfarë ylli ngrihet përmbi horizontin e atjeshëm.
Të grabitësh një fqinjë me një buzëqeshje, të shpërblesh dhurata me një valëvitje të hijshme të dorës, të lëvdosh maturisht, të fajësosh kujdesshëm, të shkatërrosh një zë me një fjalë, të djegësh një trup me një frymë, dhe pastaj të lash duart kur puna e ditës ka mbaruar.
Të dashurosh sipas një rendi të caktuar, të argëtosh veten më të mirë të njërit në një mënyrë të paravendosur, të adhurosh zotat përshtatshëm, të ngatërrosh djajtë me dinakëri, - dhe pastaj ti harrosh të gjitha sikur kujtesa ka vdekur.
Të trillesh me një shtysë, të soditësh me konsideratë, të jesh i lumtur ëmbëlsisht, të vuash fisnikërisht, - dhe pastaj ta zbrasësh kupën që e nesërmja të mund ta mbushë sërish.
Të gjitha këto gjëra, O Zot, janë ngjizur me paramendim, lindur me vendosmëri, përkundur me përpikmëri, qeverisur nga rregulla, drejtuar nga arsye, dhe pastaj vrarë e varrosur sipas një metode të parashkruar. Dhe bile varret e tyre të heshtura që shtrihen brenda shpirtit njerëzor janë shënuar dhe numëruar.
Është një botë e përkryer, një botë përsosmërie të përsosur, një botë mrekullish eprore, fruti më i pjekur në kopshtin e Zotit, kryemendimi i gjithësisë.
Por pse duhet unë të jem këtu, o Zot, unë një farë e blertë dëshire të paplotësuar, një stuhi e çmendur që drejtohet as në lindje as në perëndim, një copë e egërsuar nga një planet i djegur?
Pse jam unë këtu, o Zot shpirtrash të humbur, ti që ke humbur midis zotash?


fund-i i I Çmenduri
 
K

klejda muharremi

Guest
Re: Përkthime

OLIVER GOLDSMITH

The deserted village

Sweet Auburn! loveliest village of the plain,
Where health and plenty cheered the labouring swain,
Where smiling spring its earliest visits paid,
And parting summer's lingering blooms delayed:
Dear lovely bowers of innocence and ease,
Seats of my youth, where every sport could please,
How often have I loitered o'er your green,
Where humble happiness endeared each scene;
How often have I paused on every charm,
The sheltered cot, the cultivated farm,
The never-failing brook, the busy mill,
The decent church that topped the neighbouring hill,
The hawthorn bush, with seats beneath the shade,
For talking age and whispering lovers made;
How often have I blessed the coming day,
When toil remitting lent its turn to play,
And all the village train, from labour free,
Led up their sports beneath the spreading tree:
While many a pastime circled in the shade,
The young contending as the old surveyed;
And many a gambol frolicked o'er the ground,
And sleights of art and feats of strength went round;
And still as each repeated pleasure tired,
Succeeding sports the mirthful band inspired;
The dancing pair that simply sought renown
By holding out to tire each other down!
The swain mistrustless of his smutted face,
While secret laughter tittered round the place;
The bashful virgin's sidelong look of love,
The matron's glance that would those looks reprove:
These were thy charms, sweet village; sports like these,
With sweet succession, taught even toil to please;
These round thy bowers their cheerful influence shed,
These were thy charms -But all these charms are fled.
Sweet smiling village, loveliest of the lawn,
Thy sports are fled, and all thy charms withdrawn;
Amidst thy bowers the tyrant's hand is seen,
And desolation saddens all thy green:
One only master grasps the whole domain,
And half a tillage stints thy smiling plain:
No more thy glassy brook reflects the day,
But choked with sedges works its weedy way.
Along thy glades, a solitary guest,
The hollow-sounding bittern guards its nest;
Amidst thy desert walks the lapwing flies,
And tires their echoes with unvaried cries.
Sunk are thy bowers, in shapeless ruin all,
And the long grass o'ertops the mouldering wall;
And, trembling, shrinking from the spoiler's hand,
Far, far away, thy children leave the land.
Ill fares the land, to hastening ills a prey,
Where wealth accumulates, and men decay:
Princes and lords may flourish, or may fade;
A breath can make them, as a breath has made;
But a bold peasantry, their country's pride,
When once destroyed can never be supplied.
A time there was, ere England's griefs began,
When every rood of ground maintained its man;
For him light labour spread her wholesome store,
Just gave what life required, but gave no more:
His best companions, innocence and health;
And his best riches, ignorance of wealth.
But times are altered; trade's unfeeling train
Usurp the land and dispossess the swain;
Along the lawn, where scattered hamlet's rose,
Unwieldy wealth and cumbrous pomp repose,
And every want to opulence allied,
And every pang that folly pays to pride.
Those gentle hours that plenty bade to bloom,
Those calm desires that asked but little room,
Those healthful sports that graced the peaceful scene,
Lived in each look, and brightened all the green;
These, far departing, seek a kinder shore,
And rural mirth and manners are no more.
Sweet Auburn! parent of the blissful hour,
Thy glades forlorn confess the tyrant's power.
Here as I take my solitary rounds,
Amidst thy tangling walks and ruined grounds,
And, many a year elapsed, return to view
Where once the cottage stood, the hawthorn grew,
Remembrance wakes with all her busy train,
Swells at my breast, and turns the past to pain.
In all my wanderings round this world of care,
In all my griefs -and God has given my share -
I still had hopes my latest hours to crown,
Amidst these humble bowers to lay me down;
To husband out life's taper at the close,
And keep the flame from wasting by repose.
I still had hopes, for pride attends us still,
Amidst the swains to show my book-learned skill,
Around my fire an evening group to draw,
And tell of all I felt and all I saw;
And, as a hare, whom hounds and horns pursue,
Pants to the place from whence at first she flew,
I still had hopes, my long vexations passed,
Here to return -and die at home at last.
O blest retirement, friend to life's decline,
Retreats from care, that never must be mine,
How happy he who crowns in shades like these
A youth of labour with an age of ease;
Who quits a world where strong temptations try,
And, since 'tis hard to combat, learns to fly!
For him no wretches, born to work and weep,
Explore the mine, or tempt the dangerous deep;
No surly porter stands in guilty state
To spurn imploring famine from the gate;
But on he moves to meet his latter end,
Angels round befriending Virtue's friend;
Bends to the grave with unperceived decay,
While Resignation gently slopes the way;
All, all his prospects brightening to the last,
His Heaven commences ere the world be past!
Sweet was the sound when oft at evening's close
Up yonder hill the village murmur rose;
There, as I passed with careless steps and slow,
The mingling notes came softened from below;
The swain responsive as the milkmaid sung,
The sober herd that lowed to meet their young;
The noisy geese that gabbled o'er the pool,
The playful children just let loose from school;
The watchdog's voice that bayed the whisp'ring wind,
And the loud laugh that spoke the vacant mind;
These all in sweet confusion sought the shade,
And filled each pause the nightingale had made.
But now the sounds of population fail,
No cheerful murmurs fluctuate in the gale,
No busy steps the grass-grown footway tread,
For all the bloomy flush of life is fled.
All but yon widowed, solitary thing,
That feebly bends beside the plashy spring;
She, wretched matron, forced in age for bread
To strip the brook with mantling cresses spread,
To pick her wintry faggot from the thorn,
To seek her nightly shed, and weep till morn;
She only left of all the harmless train,
The sad historian of the pensive plain.
Near yonder copse, where once the garden smiled,
And still where many a garden flower grows wild;
There, where a few torn shrubs the place disclose,
The village preacher's modest mansion rose.
A man he was to all the country dear,
And passing rich with forty pounds a year;
Remote from towns he ran his godly race,
Nor e'er had changed, nor wished to change, his place;
Unpractised he to fawn, or seek for power,
By doctrines fashioned to the varying hour;
Far other aims his heart had learned to prize,
More skilled to raise the wretched than to rise.
His house was known to all the vagrant train,
He chid their wanderings, but relieved their pain;
The long remembered beggar was his guest,
Whose beard descending swept his aged breast;
The ruined spendthrift, now no longer proud,
Claimed kindred there, and had his claims allowed;
The broken soldier, kindly bade to stay,
Sat by his fire, and talked the night away;
Wept o'er his wounds, or, tales of sorrow done,
Shouldered his crutch, and showed how fields were won.
Pleased with his guests, the good man learned to glow,
And quite forgot their vices in their woe;
Careless their merits or their faults to scan,
His pity gave ere charity began.
Thus to relieve the wretched was his pride,
And e'en his failings leaned to Virtue's side;
But in his duty prompt at every call,
He watched and wept, he prayed and felt, for all.
And, as a bird each fond endearment tries
To tempt its new-fledged offspring to the skies,
He tried each art, reproved each dull delay,
Allured to brighter worlds, and led the way.
Beside the bed where parting life was laid,
And sorrow, guilt, and pain, by turns dismayed,
The reverend champion stood. At his control
Despair and anguish fled the struggling soul;
Comfort came down the trembling wretch to raise,
And his last faltering accents whispered praise.
At church, with meek and unaffected grace,
His looks adorned the venerable place;
Truth from his lips prevailed with double sway,
And fools, who came to scoff, remained to pray.
The service passed, around the pious man,
With steady zeal, each honest rustic ran;
Even children followed with endearing wile,
And plucked his gown, to share the good man's smile.
His ready smile a parent's warmth expressed,
Their welfare pleased him, and their cares distressed;
To them his heart, his love, his griefs were given,
But all his serious thoughts had rest in Heaven.
As some tall cliff, that lifts its awful form,
Swells from the vale, and midway leaves the storm,
Though round its breast the rolling clouds are spread,
Eternal sunshine settles on its head.
Beside yon straggling fence that skirts the way,
With blossomed furze unprofitably gay,
There, in his noisy mansion, skilled to rule,
The village master taught his little school;
A man severe he was, and stern to view;
I knew him well, and every truant knew;
Well had the boding tremblers learned to trace
The day's disasters in his morning face;
Full well they laughed, with counterfeited glee,
At all his jokes, for many a joke had he;
Full well the busy whisper, circling round,
Conveyed the dismal tidings when he frowned;
Yet he was kind; or if severe in aught,
The love he bore to learning was in fault.
The village all declared how much he knew;
'Twas certain he could write, and cipher too;
Lands he could measure, terms and tides presage,
And even the story ran that he could gauge.
In arguing too, the parson owned his skill,
For e'en though vanquished, he could argue still;
While words of learned length and thundering sound
Amazed the gazing rustics ranged around,
And still they gazed, and still the wonder grew
That one small head could carry all he knew.
But past is all his fame. The very spot
Where many a time he triumphed is forgot.
Near yonder thorn, that lifts its head on high,
Where once the signpost caught the passing eye,
Low lies that house where nut-brown draughts inspired,
Where grey-beard mirth and smiling toil retired,
Where village statesmen talked with looks profound,
And news much older than their ale went round.
Imagination fondly stoops to trace
The parlour splendours of that festive place:
The white-washed wall, the nicely sanded floor,
The varnished clock that clicked behind the door;
The chest contrived a double debt to pay, -
A bed by night, a chest of drawers by day;
The pictures placed for ornament and use,
The twelve good rules, the royal game of goose;
The hearth, except when winter chilled the day,
With aspen boughs, and flowers, and fennel gay;
While broken teacups, wisely kept for show,
Ranged o'er the chimney, glistened in a row.
Vain transitory splendours! Could not all
Reprieve the tottering mansion from its fall!
Obscure it sinks, nor shall it more impart
An hour's importance to the poor man's heart;
Thither no more the peasant shall repair
To sweet oblivion of his daily care;
No more the farmer's news, the barber's tale,
No more the woodman's ballad shall prevail;
No more the smith his dusky brow shall clear,
Relax his ponderous strength, and lean to hear;
The host himself no longer shall be found
Careful to see the mantling bliss go round;
Nor the coy maid, half willing to be pressed,
Shall kiss the cup to pass it to the rest.
Yes! let the rich deride, the proud disdain,
These simple blessings of the lowly train;
To me more dear, congenial to my heart,
One native charm, than all the gloss of art.
Spontaneous joys, where Nature has its play,
The soul adopts, and owns their first-born sway;
Lightly they frolic o'er the vacant mind,
Unenvied, unmolested, unconfined:
But the long pomp, the midnight masquerade,
With all the freaks of wanton wealth arrayed,
In these, ere triflers half their wish obtain,
The toiling pleasure sickens into pain;
And, even while fashion's brightest arts decoy,
The heart distrusting asks, if this be joy.
Ye friends to truth, ye statesmen, who survey
The rich man's joys increase, the poor's decay,
'Tis yours to judge how wide the limits stand
Between a splendid and a happy land.
Proud swells the tide with loads of freighted ore,
And shouting Folly hails them from her shore;
Hoards even beyond the miser's wish abound,
And rich men flock from all the world around.
Yet count our gains. This wealth is but a name
That leaves our useful products still the same.
Not so the loss. The man of wealth and pride
Takes up a space that many poor supplied;
Space for his lake, his park's extended bounds,
Space for his horses, equipage, and hounds;
The robe that wraps his limbs in silken sloth
Has robbed the neighbouring fields of half their growth;
His seat, where solitary sports are seen,
Indignant spurns the cottage from the green;
Around the world each needful product flies,
For all the luxuries the world supplies:
While thus the land adorned for pleasure, all
In barren splendour feebly waits the fall.
As some fair female unadorned and plain,
Secure to please while youth confirms her reign,
Slights every borrowed charm that dress supplies,
Nor shares with art the triumph of her eyes;
But when those charms are passed, for charms are frail,
When time advances and when lovers fail,
She then shines forth, solicitous to bless,
In all the glaring impotence of dress.
Thus fares the land, by luxury betrayed,
In nature's simplest charms at first arrayed;
But verging to decline, its splendours rise,
Its vistas strike, its palaces surprise;
While, scourged by famine, from the smiling land
The mournful peasant leads his humble band;
And while he sinks, without one arm to save,
The country blooms -a garden, and a grave.
Where then, ah! where, shall poverty reside,
To 'scape the pressure of contiguous pride?
If to some common's fenceless limits strayed,
He drives his flock to pick the scanty blade,
Those fenceless fields the sons of wealth divide,
And even the bare-worn common is denied.
If to the city sped -what waits him there?
To see profusion that he must not share;
To see ten thousand baneful arts combined
To pamper luxury, and thin mankind;
To see those joys the sons of pleasure know
Extorted from his fellow creature's woe.
Here, while the courtier glitters in brocade,
There the pale artist plies the sickly trade;
Here, while the proud their long-drawn pomps display,
There the black gibbet glooms beside the way.
The dome where Pleasure holds her midnight reign
Here, richly decked, admits the gorgeous train;
Tumultuous grandeur crowds the blazing square,
The rattling chariots clash, the torches glare.
Sure scenes like these no troubles e'er annoy!
Sure these denote one universal joy!
Are these thy serious thoughts? -Ah, turn thine eyes
Where the poor houseless shivering female lies.
She once, perhaps, in a village plenty blessed,
Has wept at tales of innocence distressed;
Her modest looks the cottage might adorn,
Sweet as the primrose peeps beneath the thorn;
Now lost to all; her friends, her virtue fled,
Near her betrayer's door she lays her head,
And, pinched with cold, and shrinking from the shower,
With heavy heart deplores that luckless hour,
When idly first, ambitious of the town,
She left her wheel and robes of country brown.
Do thine, sweet Auburn, thine, the loveliest train,
Do thy fair tribes participate her pain?
E'en now, perhaps, by cold and hunger led,
At proud men's doors they ask a little bread!
Ah, no! -To distant climes, a dreary scene,
Where half the convex world intrudes between,
Through torrid tracts with fainting steps they go,
Where wild Altama murmurs to their woe.
Far different there from all that charmed before,
The various terrors of that horrid shore;
Those blazing suns that dart a downward ray
And fiercely shed intolerable day;
Those matted woods where birds forget to sing,
But silent bats in drowsy clusters cling;
Those poisonous fields with rank luxuriance crowned,
Where the dark scorpion gathers death around;
Where at each step the stranger fears to wake
The rattling terrors of the vengeful snake;
Where crouching tigers wait their hapless prey,
And savage men more murderous still than they;
While oft in whirls the mad tornado flies,
Mingling the ravaged landscape with the skies.
Far different these from every former scene,
The cooling brook, the grassy-vested green,
The breezy covert of the warbling grove,
That only sheltered thefts of harmless love.
Good Heaven! what sorrows gloomed that parting day
That called them from their native walks away;
When the poor exiles, every pleasure passed,
Hung round their bowers, and fondly looked their last,
And took a long farewell, and wished in vain
For seats like these beyond the western main;
And, shuddering still to face the distant deep,
Returned and wept, and still returned to weep.
The good old sire, the first prepared to go
To new-found worlds, and wept for others' woe;
But for himself, in conscious virtue brave,
He only wished for worlds beyond the grave.
His lovely daughter, lovelier in her tears,
The fond companion of his helpless years,
Silent went next, neglectful of her charms,
And left a lover's for a father's arms.
With louder plaints the mother spoke her woes,
And blessed the cot where every pleasure rose;
And kissed her thoughtless babes with many a tear,
And clasped them close, in sorrow doubly dear;
Whilst her fond husband strove to lend relief
In all the silent manliness of grief.
O luxury! thou cursed by Heaven's decree,
How ill exchanged are things like these for thee!
How do thy potions, with insidious joy,
Diffuse thy pleasures only to destroy!
Kingdoms by thee, to sickly greatness grown,
Boast of a florid vigour not their own;
At every draught more large and large they grow,
A bloated mass of rank unwieldly woe;
Till, sapped their strength, and every part unsound,
Down, down they sink, and spread the ruin round.
Even now the devastation is begun,
And half the business of destruction done;
Even now, methinks, as pondering here I stand,
I see the rural virtues leave the land:
Down where yon anchoring vessel spreads the sail
That idly waiting flaps with every gale,
Downward they move, a melancholy band,
Pass from the shore, and darken all the strand.
Contented toil, and hospitable care,
And kind connubial tenderness, are there;
And piety with wishes placed above,
And steady loyalty, and faithful love.
And thou, sweet Poetry, thou loveliest maid,
Still first to fly where sensual joys invade;
Unfit in these degenerate times of shame
To catch the heart, or strike for honest fame;
Dear charming nymph, neglected and decried,
My shame in crowds, my solitary pride;
Thou source of all my bliss, and all my woe,
That found'st me poor at first, and keep'st me so;
Thou guide by which the nobler arts excel,
Thou nurse of every virtue, fare thee well!
Farewell, and oh! where'er thy voice be tried,
On Torno's cliffs, or Pambamarca's side,
Whether where equinoctial fervours glow,
Or winter wraps the polar world in snow,
Still let thy voice, prevailing over time,
Redress the rigours of th' inclement clime;
Aid slighted truth; with thy persuasive strain
Teach erring man to spurn the rage of gain;
Teach him that states of native strength possessed,
Though very poor, may still be very blessed;
That trade's proud empire hastes to swift decay,
As ocean sweeps the laboured mole away;
While self-dependent power can time defy,
As rocks resist the billows and the sky
 
Top