Bing-Bang i ri

gurax

Pan ignoramus
Re: Bing-Bang i ri

Keto ditet e fundit eshte perhapur nje tjeter lajm per shkaterrim dhe qe permend edhe nje difekt ne nje nga transformatoret e LHC. Problematika e ngritur eshte pothuajse identike me ate qe ngrihej ne momentin e 'ndezjes' se LHC. Kesaj rradhe nuk eshte vrima e zeze, por nje lloj nova (nova jane disa lloj yjesh qe kane karakteristike shperthime te nje fuqie marramendese) qe quhet bose-nova.

Ne nje forum diskutimi per LHC nje pergjigje e shkurter permbledhese ishte:

An expanding BEC isn't anywhere close to a supernova. This would be similar to snapping the valve off of a liquid helium tank. The guys at CERN could blow themselves up with this, but that's about it. They could blow themselves up lots of ways.

It was called a "bosenova" because it shrinks before it expands, not because it's super destructive.
 

Mono

Forumium praecox
Re: Bing-Bang i ri

Dmth ata te CERN po e bejne teresisht nje eksperiment pa pasur parashikime per outcome?
 

gurax

Pan ignoramus
Re: Bing-Bang i ri

Krejtesisht e kunderta. Nje eksperiment i niveleve te tilla ka nje nivel te larte kompleksiteti, LHC e kerkon nje gje te tille. Ndertimi i LHC ka praktikisht te tere njohurine qe ekziston sot per mikrofiziken dhe fiziken sub-berthamore. Te besh nje eksperiment me te pa e ditur se c'po ben eshte ne vetvete nje absurditet. Une mund te bej nje eksperiment pa dijeni te plota ne nje laborator, qofte ky dhe LHC dhe te mos jem i qarte per "outcome" dhe kjo eshte e pritshme sepse po merrem me dicka te cilen qe ne fillim s'e njoh dhe s'e di. Do e kisha shume te thjeshte te beja diku nje lemsh dhe te mos kisha kohe te thosha as "Ooops!" Por ata qe punojne ne LHC jane po ata qe e kane ndertuar, patjeter qe kane parashikime (dhe madje mjaft te sakta) per ate qe duan te bejne. LHC as qe nuk do te ishte ndertuar ndonjehere me njohuri te pjesshme dhe me idene "Po e bejme nje here dhe shofim cfare ndodh me pas."
Nuk mund te ndertosh dicka pa e ditur se cfare po nderton dhe qe per me teper do jesh po ti qe do e perdoresh.

A e dinit nderkohe LHC eshte vendi me i ftohte qe ekziston ne Univers, aq sa njihet sot per sot?
 

Hellena

Primus registratum
Re: Bing-Bang i ri

Mund ta kthesh situaten me fjale ne cdo menyre por faktet dicka tjeter tregojne.. nejse se pa rrezikime s'ecet perpara;)
 

gurax

Pan ignoramus
Re: Bing-Bang i ri

Per cilat fakte e ke fjalen Nisii? Deri tashti asnje rrezik nga ato qe u propaganduan nuk ka qendruar, dhe kjo rregullsi eshte akoma ne fuqi.
 

gurax

Pan ignoramus
Re: Bing-Bang i ri

Oh. Do te vihet perseri ne pune, per kete mos ki dyshim. Edhe nje motorr makine prishet dhe do riparim. Po keshtu dhe LHC. Dhe sipas fakteve, motorri i pare me djegie te brendshme ka patur shume me teper difekte (ne perqindje ndaj kompleksitetit) sesa LHC. /ubb/images/%%GRAEMLIN_URL%%/smile.gif
 

merc

Forumium praecox
Re: Bing-Bang i ri

Ej shih kush ka shku te lhc per ju qe luani half-life

14kuo08.jpg
 

studenti100

Forumium praecox
Re: Bing-Bang i ri

Koha jote nga prospektiva jote nuk ndalohet sepse ti relativisht me veten tende ke shpejtesi zero. Vrimat e zeza duan masa te medhaja qe japin gravitet shume te madh. Toka apo dielli ka me shume mase se disa protona qe do levizin me shpejtesi te madhe. Kjo eshte thjesht perplasje protonash qe te mund te dallon disa forma elementare qe perbejne protonin ose si keto forma elementare bashkeveprojne me njera tjetrin. Nuk ka te beje me zbulimin e ndonje molekule te re apo atomi te ri. Shume atome qe gjenden ne toke formohen ne laboratore me energji te madhe si dielli qe shnderron hidrogjenin ne helium apo te tjera ne ndonje yll. Shnderrime te tilla atomesh nuk behen dot ne kete toke. Pastaj ka edhe nga ato atome jo shume te qendrueshem qe transformohen vete por kjo eshte gje tjeter. Molekula behen neper laboratore se energjia e formimit tyre eshte shume e vogel se e formimit apo shnderrimit te ndonje atomi si te shnderrosh hydrogjenin ne hekur duke mbledhur protonet.
 

jimmy84

Primus registratum
Re: Bing-Bang i ri

Edhe une ashtu them. LHC-ja duhet ndaluar se pas dy ditesh do shpertheje dhe do shkaterroje jo vetem Token po edhe Harushen e Madhe dhe gjysmen e Harushes se Vogel. Sapo ma tha komshia ime qe lexon filxhanet e çajit.
 

ari poetry

Primus registratum
Re: Bing-Bang i ri

se kuptoj cfare ka per te pas aq shume frike,apo mos ndofta prishen ekuilibrat e lidhjeve molekulare dhe pastaj kaq e patem?
 

gurax

Pan ignoramus
Re: Bing-Bang i ri

Sot pashe perseri disa 'lajme te reja' mbi rrezikun e rindezjes se LHC. Si dhe dy pergjigje qe s'ka ku te shkoje me te thjeshta dhe te sakta.

Since cosmic rays are striking the earth all the time, and a decent percentage of them have a much higher energy level than anything the LHC can produce, we should have already seen such a phenomena.

Meqe mbi toke ka rrezatim kozmik gjate tere kohes, dhe nje pjese e konsiderueshme e tyre kane energji shume me te larte sesa cdo gje qe mund te prodhohet ne LHC, duhet te kishim pare deri tashti nje fenomen te ngjashem [mini vrima te zeza].

The main thing to keep in mind is, cosmic rays have energies vastly higher than the LHC. If the LHC could produce black holes, then there would be black holes floating around everywhere.

Gjeja kryesore qe duhet patur parasysh eshte se rrezet kozmike kane nje energji jashtezakonisht me te madhe sesa LHC. Nese LHC do te ishte ne gjendje te prodhonte vrima te zeza, duhet te kishte vrima te zeza qe rrinin pezull gjithandej.
 

Adeli

Primus registratum
Re: Bing-Bang i ri

<div class="ubbcode-block"><div class="ubbcode-header">Originally Posted By: "Kome"</div><div class="ubbcode-body">[Edituar]

Njeriu qe ka syt e ball e ment ne kry, sja ka friken asgjaje pervec Zotit qe ke Krijua Universin e Jeten.

Gangster.
</div></div>

Edhe ktu gjyle topit mi ke fjalt deli djal. Hllall
/ubb/images/%%GRAEMLIN_URL%%/thumbsup.gif
Po valla shiptari askujt posac Zotit nuk isht kan frigue.

Zoti t'dhasht te mbaren
 

Singapuras

Primus registratum
Re: Bing-Bang i ri

<div class="ubbcode-block"><div class="ubbcode-header">Originally Posted By: AdelV</div><div class="ubbcode-body"><div class="ubbcode-block"><div class="ubbcode-header">Originally Posted By: "Kome"</div><div class="ubbcode-body">[Edituar]

Njeriu qe ka syt e ball e ment ne kry, sja ka friken asgjaje pervec Zotit qe ke Krijua Universin e Jeten.

Gangster.
</div></div>
Zoti t'dhasht te mbaren </div></div>

Te mar pac o djal i ri
 

jimmy84

Primus registratum
Re: Bing-Bang i ri

O Gurax. Po c`u be me ate LHC e vune a s`e vune ne pune?
Pse kam pershtypjen une qe ata e kane mbaruar me kohe eksperimentin? I futen edhe nje alamet publiciteti edhe e "qepen" pastaj.
Pershtypja ime eee...nuk them qe eshte keshtu.
 

gurax

Pan ignoramus
Re: Bing-Bang i ri

Hehe, ndoshta.
Idete konspirative te te gjitha llojeve kane filluar jane bere te zakonshme. Por mundesite e kesaj mua me duken te pakta, sepse ne LHC punojne shume njerez: qe nga super fizikantet e cmendur qe e drejtojne e deri ke kopshtaret qe krasitin shkurret dekorative rreth e rrotull. Diku do te kete nje rrjedhje, nje 'information leak': nje muhabet i degjuar, nje peshperime te atij qe sapo u largua, aktivitete cuditerisht te dyshimta kur dihet qe LHC dhe eksperimentet ne te automatikisht percillen dhe monitorohen nga shume pika te globit njeheresh, qofshin keto arsye akademike apo ushtarake. Pjesa ushtarake mund te jete shume e interesuar qe eskperimente te tilla te jene sa me sekret, por pjesa ushtarake NUK DI si t'i beje ato. Jane civilet, te apasionuarit, profesionistet qe i bejne. Dhe njerez te tille, historia perhere ka treguar qe nuk jane shume te devotshem dhe te bindur ndaj praktikave dhe ideologjise ushtarake ne pergjithesi (s'me kujtohet asnje shkencetar ne cfaredolloj fushe qe te kete qene pro praktikave ushtarake). Edhe nese punojne per ushtrine, bindja dhe ideologjite zakonisht i shtyjne keta njerez qe te jene po ata vete rrjedhja ne fjale e informacionit, dhe ideologjia dhe kendveshtrimet jane motivuese per gjera nga me te cuditshmet dhe absurdet (Nazizmi, komunizmi, luftrat fetare, etj; shembuj ka plot). 'Information leak' eshte gjeja me e thjeshte ne keto raste dhe me e vogla qe mund te ndodhe: pa zhurme, askush s'e sheh, askush s'e di! Une keshtu e shoh ne kete rast.
Por prape, ca e s'ben vaki.

LHC eshte ende duke u riparuar ne transformatorin e demtuar dhe po perdoret kjo kohe edhe per rikontrollimin e transformatoreve te tjere qe te mos ndodhin gjera te ngjashme. Cdo difekt krijon precedent per te ardhmen dhe si rrjedhim nje vertetim qe "kontrolloje se po s'e bere te ndodh prape cfare ndodhi". Eksperimenti kurorezues per detektimin e bozonit Higgs eshte ende i pamundur, por kjo s'do te thote qe pjese te ndryshme te LHC nuk vazhdojne me prova dhe eksperimente te tjera qe s'kane fare lidhje me njera tjetren. Mos genjeje asnjeri mendja qe LHC u be per nje lloj te vetem eksperimenti dhe tashti po rri pushim!
 

atman

Forumium maestatis
Re: Bing-Bang i ri

Ka nje teori, ose me sakte nje hipoteze tjeter per prejardhjen e gjithesise dhe bazohet mbi ekzistencen e Vrimave te Bardha qe jane e kunderta e vrimave te zeza. Astrofizikantet, sot po e vleresojne si nje mundesi ose qe po i merr terren mendimit te Big Bangut.
Vrimat e bardha, sikunder thashe, bejne te kunderten e te zezave; çlirojne materie.
Mund te jete edhe e kunderta e te zezave, demek si nje biçim tenxhereje, nga mbrapa e zeze dhe nga ana e brendeshme e bardhe. Disa te permbysura (vrimat e zeza) dhe disa drejt, (te bardhat). Hawking (Stephen) astrofizikanti anglez, thote se nga ana e kundert, pse jo e pasme, ose me sakte e poshtme, vrimat e zeza çlirojne materie. Dmth nga njera vrime hyjne dhe nga tjetra dalin, pak a shume si vrimat qe kemi ne, goja dhe ajo posht(pak shaka apo jo)
Kushedi, ndoshta gjithesia eshte thjesht nje numer tenxheresh e tiganesh ku percellohen piqen e digjen planete nen zjarrin e diejve...
Perjashtojme ironine, gjithçka eshte e vertete per vrimat e bardha dhe rolin e tyre - si nxjerrese me shkulme te materies, por ende nuk eshte vertetuar nese ato jane krijuesi i gjithesise.
 

studenti100

Forumium praecox
Re: Bing-Bang i ri

Po ca hipoteze? Kjo futet ne spekulim ose ne asgje fare persa i perket prejardhjes se gjithesise. Ne fillim gjithesia nuk mund te behet ciklike se ka ligje termodinamike qe nuk thyhen kollaj. Pra duhet me shume se nje spekulim te thyesh ligje bazore termodinamike. Tjeter ku eshte spekulim matematikor, i tipit se nqs arrij shpejtesi me te madhe se drita, kthehem prapa ne kohe. Ne matematike ti e kthen kohen edhe ne minus, por fizikisht kjo le qe s'ka kuptim por eshte fizikisht e pamundshme per nje trup me mase te arrije shpejtesine e drites sepse do energjji infinite, e cila eshte fizikisht e pamundshme dhe vetem ekziston ne matematike. E tille eshte edhe mendimi i vrimes se bardhe, i cili eshte zgjidhje matematike por qe nuk ka kuptim fizik. Pra krahasimi me sistemet ushqyese ishte shume i lezetshem, por nuk i pershtatet pershkrimit te konceptit fizik. Ne fakt me konceptet e relativetit shpesh here ato qe te duken bazore nuk jane bazore se ne nuk mund te imagjinojme se te mbledhesh dy shpejtesi dhe te del me pak se shuma matematikore e tyre, apo perkulje te hapesires dhe kohes nga graviteti.

Nuk eshte vertetuar ndonjehere fizikisht vrimat e bardha, mos ngaterro shperthime yjesh me vrimat e bardha. Vrimat e bardha jane e njejta gje e vrimes se zeze por ne menyre reversive ne kohe dhe kjo eshte dicka qe nuk eshte verejtur sepse vrimat e bardhe jane zgjidhje matematikore e vete vrimes se zeze vetem kur vrima e zeze nuk ka mase, dhe vrimat e zeza jane me mase.

Nqs do me shume informacione nga ata qe studiojne astronomine e ke ketu:

http://curious.astro.cornell.edu/question.php?number=108
 

atman

Forumium maestatis
Re: Bing-Bang i ri

Djale, je i sigurt ne çfare shkruan sepse sa kam thene une, ose me sakte çfare kam shkruajtur une jane percjellje te asaj qe thone shkencetaret, ku me sa kuptoj ti nuk ben pjese aty qe i hedh posht me nje te rene te sopates.
Madje me duket edhe disi marrezi te flasesh per pamundesine e kthimit te kohes, rezilimi i te ciles do te behet nje dite bazuar mbi teorine e relativitetit, e cila e "lejon" ose e pranon diçka te tille.
Sa per shperthimet e yjeve, i dashur, ...prit....po, i kam lexuar qe kur kam qene 12 - 13 vjeç, atehere kur nje liber i quajtur "Dua te di gjithçka" nder shume e shume njohuri, fliste per kuazaret dhe shperthimin e shndrimin e diejve ne vrima te zeza.
Sikur te ishe pak me afer realitetit do te dokumentoheshe mire e mire pastaj te shikonim se sa do te mbetej nga deshira per te hedhur posht, oh jo, jooooo mendimin tim, por te atyre qe po flasin gjithmone e me shume e qe kane nga nje copez titull, keshtu sa per te kaluar kohen, profesore universitetesh.
 

studenti100

Forumium praecox
Re: Bing-Bang i ri

Qe te jesh pasuesh i dickaje, ne cdo fushe duhet te kesh disa baza elementare si fillim dhe kjo eshte per pasim. Tani pasi ke pasuar, nqs zbulon vete, nuk behesh me pasues, behesh zbulues. Ti aty ta marre vesh njiher une, i njeh ligjet e termodinamikes apo teorite e relativitetit. Po pyes nqs i di si teori, formula, aplikim, i ke bere ne fizike?

Nqs i ke bere, a i mban mend? Nqs i mban mend, i ke kuptuar ne thelb apo jo? Se tani, nqs nuk di termodinamike dhe ca eshte entropia, sisteme te hapura dhe te mbyllura, apo reversibiliteti dhe jo-reversibiliteti i dickaje ca na tregon ti:"Jam une ky qe percjell nga shkenca dhe shkencetaret dhe ti ai qe i bie me sopate, une percjell ata profesorat e universiteve ti na i bie me sopate". Keto jane muhabete kalamanj kopshti. Se atehere une po flas me veten time ketu, por shpresoj se po flas me njeri qe ka baza teknike per te vazhduar nje bisedim teknik.

Une ne fushen time e kam shume mire dhe parasysh si fiziken dhe termodinamiken se e has dite per dite. Teorine e relativitetit e kam bere ne gjimnaz dhe prape ne universitet (4 vjecar) dhe termodinamiken e kam bere ne universitet (4 vjecar) dhe pasi kam marre diplomen per inxhinieri, kam bere perseri termodinamike te avancuar ne universitet. Dmth qe kam nje fare baze te forta kur flas per termodinamiken dhe entropine se e konceptoj duke filluar nga entropia e atomeve (kuantike)dhe deri te sistemet e medha. Ne fakt entropia eshte eshte celesi kur testohet nje nje ide inxhinierike per nje aparat te ri, nqs 'entropia e universit' (definicion inxhinerik) e atij sistemi qe perfshin edhe aparatin zvogelohet, atehere ky eshte aparat qe vetem i perket diapazonit imagjinar, i pa realizueshem, jo-ekzistent ne realitet.

Ti ke esksperience kerkimi? Ke punuar ne ndonje laborator shkencor? Ke lexuar ndonje publikim dhe ke gjetur gabime shkencore qe kane bere? Di sa gabime shkencore behen ne publikime shkencore? Merr vesh se ka spekulime shkencore? Di ti se nje publikim, lexohet nga disa profesore dhe prape mund te shpetoje ndonje ide teknike e vogel gabim apo edhe me i madhe dhe kritikohet nga grupe te tjera shkencore, pra nga ata me titull te famshem, profesore universitetesh.

Per te ilustruar: te rryma elektrike alternative, perdoret numri imagjinar vetem sa per te lehetesuar berjet aritmetike te mbledhjeve te rrymave sinuosidale dhe jo tani te thuash se kam nje aparat qe punon me 10 Amper imagjinar. Pra ka ndryshim nga xjerrjet e perfundimeve duke u bazuar ne rezultate matematikore dhe ne ato fizikore.

Ate linkun me larte e lexove se ka bere doktoraten tjetra per astronomi dhe ta kthen pergjigjen, apo ata profesorat i astronomise se atij universiteti ia ka dhene kot sa per te kaluar kohen, ate copez titull?

Karen Masters (Doktorate nga Cornell dhe ka bere postdoktorate ne Harvard) per Astronomi thote ne ate website (ja po e perkthej):

Pasi thote qe kjo vrima e bardhe eshte zgjidhje matematikore e singularitetit ne hapesire (qe shkaktohet nga gravitetit), thote se "nqs edhe grimce me e vogel e mases, zgjidhja e vrimes se bardhe iken dhe ngelet vetem zgjidhja e vrimes se zeze."


Tani nqs ke njohuri me thuaj ti mua se si do kesh gravitet aq te madh ne hapesire sa te perkulesh hapesiren dhe kohen drejt kollapsit, pa patur mase. E njeh formulen e gravitetit apo jo? Mase = 0 do thote gravitet = 0.

Ciklimi i universit te hapet dhe mbyllet sic thua ti me vrime te zeze dhe te bardhe ciklisht eshte drejt per se drejti ne kundershtim me termodinamikes dhe ligjin se entropia e nje sistemi te izoluar dhe te mbyllur nuk mund te zvogelohet. Entropia eshte akrepi i kohes. Pra entropia e universit nqs universi do ishte infinit do kisht arrire entropine infinite dhe do rrinte aty sipas ligjit te termodinamikes sepse eshte sistemi me i ekulibruar termodinakisht. Sikur te ndodhte ciklimi, ne ke kete rast do thoshte se entropia e ketij sistemi te izoluar energjitikisht te mbyllur do zvogelohej, e cila eshte e pamundur shkencerisht. Ndoshta imagjinarisht po, por jo shkencerisht deri sa te rrij ne fuqi ligji i termodinamikes.

Ate punen e kthimit prapa ne kohe te nje trupi me mase e thote vete formula sepse nje trup te arrije shpejtesine e drites do nje force infinite te veje nga shpejtesia zero ne shpejtesine e drites dhe eshte rrjedhoje matematikore e vete formules. Merre formulen, futi nje algjebre elementare ta jep vete pergjigjen ajo. Kur te me japesh mua ti fuqine apo energjine infinite te jap edhe une trupin me mase me shpejtesine e drites. Por kjo eshte vetem te ndalosh kohen relativiste ne zero, por te vesh prapa ne kohe do pak me shume force, dhe une akoma se kam arrire ta konceptoj dot se ca eshte me shume se infiniti. Ndoshta pasi ti ta konceptosh dhe ta prodhosh kete fuqi me shume se infiniti, me bej nje favor dhe ma trego dhe mua qe mos t'i bie me sopate por te avancohen edhe une dhe t'i bie pak me sharre me korrent. Por kam frike se atehere do kemi arritur entropine infinite te universit.

Nuk po e zgjas me shume kete muhabetin se u merziten edhe te tjeret me duket.
 
Top