Polemike:Coehlo & Hamilton. Fm Bush
<ul type="square">
Faleminderit, Presidenti Bush
[/list]
Nga Paulo Coelho
Faleminderit, o udhëheqës i madh, George W. Bush. Faleminderit që i treguat gjithsecilit mbi rrezikun që përfaqëson Saddam Hussein-i. Shumë prej nesh mund të kishin harruar që ai përdori armë kimike kundër popullit të vet, kundër kurdëve e kundër iranianëve. Hussein është një diktator gjakatar dhe një prej shprehjeve më të qarta të së keqes në botën e sotme. Por nuk është kjo e vetmja arsye që po ju falenderoj. Gjatë dy muajve të parë të vitit 2003 ju i hapët sytë botës për një numër gjërash të tjera, dhe unë për këtë ju shpreh mirënjohjen time. Kështu, duke sjellë në mendje një poezi, të cilën unë e kam mësuar qysh kur kam qenë fëmijë, unë dua t’ju them faleminderit. Faleminderit që i treguat gjithsecilit, që populli turk e parlamenti i tyre janë nxjerrë në treg për shitje, dhe nuk kushtojnë më shumë se 26 miliardë dollarë. Faleminderit që nxorrët faqe botës hendekun që ekziston midis atyre që kanë pushtet dhe dëshirave të popujve të tyre. Faleminderit që na i bëtë të qartë se, as Jose Maria Aznar, as Tony Blair nuk dëshmuan vlerësimin apo respektin minimal për votat që kanë marrë. Aznar është përsosurisht i aftë të injorojë faktin, që 90% e spanjollëve janë kundër luftës, dhe Blair është i pakondicionueshëm nga demonstrimi më i madh publik që ka bërë vaki ndonjëherë tridhjetë vitet e fundit në Angli. Faleminderit që e shtrënguat Tony Blair-in të shkonte në parlamentin britanik me një dossier të fabrikuar të shkruar nga një student dhjetë vjet më parë, dhe ta paraqiste këtë dossier si “dëshminë e pakundërshtueshme të gjetur nga Shërbimi Sekret Britanik”. Faleminderit që e lejuat Colin Powell-in të bënte figurën e një budallai, ndërsa i tregonte Këshillit të Sigurimit të OKB-së fotografi, të cilat një javë më pas u sfiduan publikisht nga Shefi i Inspektorëve të armëve në Irak, Hans Blix. Faleminderit që e morët këtë pozicion, dhe na bëtë të shihnim se si, në sesionin plenar, fjala antiluftë e Ministrit të Jashtëm Francez, Dominique de Villepin, u përshëndet me duartrokitje – gjë që, me sa di unë, ka ndodhur vetëm njëherë në historinë e OKB-së me fjalimin e Nelson Mandelës. Faleminderit gjithashtu, ngaqë pas të gjitha përpjekjeve tuaja për të nxitur luftën, kombet normalisht të përçara arabe, për herë të parë, në takimin e tyre në Kairo në javën e fundit të shkurtit, ishin të njëzëshëm në qëndrimin kundër çdo invazioni. Faleminderit për retorikën tuaj, ndërsa deklaroni se “tashmë, OKB-ja ka rastin të demonstrojë rëndësinë e vet”, gjë që i bëri edhe qeveritë e ndërdyshura të deklaroheshin më në fund kundër luftës në Irak. Faleminderit për politikën tuaj të jashtme, e cila e nxiti Ministrin e Jashtëm Britanik, Jack Straw, të deklarojë se në shekullin XXI “për të bërë një luftë do të mjaftonte justifikimi moral i saj”. Faleminderit që u përpoqe ta përçash Europën, e cila këto kohë po vijonte me përpjekjet për t’u bashkuar; ky ish një paralajmërim, se asgjë nuk do të kalojë pa u vënë re. Faleminderit që keni arritur atë, që vetëm pak njerëz e kanë arritur në këtë shekullin e fundit: bëtë së bashku miliona njerëz në të gjitha kontinentet në luftën për të njëjtën ide, s’ka gjë se kjo ide është e kundërt me tuajën. Faleminderit që na bëtë të ndjejmë edhe njëherë tjetër që, edhe pse fjalët tona mund të mos dëgjohen, ato të paktën janë thënë – kjo do të na bëjë më të fortë në të ardhmen. Faleminderit që s’na i vutë veshin të gjithë neve që s’biem dakord me vendimin tuaj, pasi e ardhmja e planetit u takon këtyre të përjashtuarve prej vendimmarrjes. Faleminderit, ngaqë (pa ju) nuk nuk do të bëheshim të vetëdijshëm mbi aftësinë tonë të solidaritetit e mobilizimit. Kjo mund të mos vlejë këtë radhë, por pa asnjë diskutim do të vlejë më vonë. Tash, që duket se asgjë nuk mund t’i pushojë daullet e luftës, unë do doja t’ju thoja atë që njëherë e një kohë një mbret europian i tha pushtuesit të vendit të vet: “Ndoshta ky agim është i bukur për ty, ndoshta ky diell që po lind, po ndriçon vërtet armaturën e ushtarëve të tu, por kur kjo ditë të jetë në të ngrysur, unë do të të kem mundur”. Faleminderit që na lejove neve – ushtri e njerëzve anonimë që derdhen rrugëve në përpjekje për të frenuar procesin që ka marrë rrugë me urdhrin tuaj – të marrim vesh se ç’do të thotë të jesh i papushtetshëm dhe të mësojmë se si duhet të përleshemi me këtë ndjesi dobësie e se si ta shndërrojmë atë. Dhe kështu, gëzoju agimit tënd të pushtetit e të lavdisë. Faleminderit edhe njëherë që s’na dëgjove e që s’na more seriozisht, por dije që edhe ne po ju dëgjojmë dhe që nuk do t’i harrojmë fjalët tuaja. Faleminderit, o udhëheqësi i madh George W. Bush. Faleminderit shumë.
Përktheu: Mustafa NANO
<ul type="square">
Faleminderit, shkrimtari Cuelho
[/list]
Nga James Hamilton
Zoti Paulo Cuelho, shkrimtar i adhuruar dhe i lexuar, Të jam mirënjohës për orët e kënaqësisë që më ke dhënë me fiction-et tuaja, gjë që më bëri ta këndoja me interes letrën tuaj të hapur. Nuk ka dyshim, se avazi që ju këndoni bën jehonë në të gjithë globin. Dhe tani, zoti Cuelho, dua t’ju them se shpërthimi juaj më i fundit përfaqëson një mundësi të mirë që ju ka ikur duarsh, një mundësi që – duke patur parasysh atë që po e quaj influence e eminence tuajën – sjell një rrezik për dhjetëra milionë lexues tuajët. Letra juaj e hapur me titull “Faleminderit, Presidenti Bush”, është një kallauz i rremë për këta lexues. Impulsi i njimendtë i kësaj letre, d.m.th. dënimi i verbër i Presidentit të SHBA-ve, më sjell në mendje një letër tjetër të hapur, të shkruar gati një shekull më parë në mbrojtje të një njeriu tjetër të dënuar gabimisht. Epo, zoti Cuelho, nuk e ka keq ai që ka thënë se historia përsëritet, por ndërsa herën e parë është një tragjedi, herën e dytë është një komedi. Me këtë gjë në mendje, unë nuk bëj keq t’ju kujtoj zoti Cuelho disa realitete domethënëse prapa tragjedisë më të fundit planetare. 11 shtatori 2001 ishte shumë më tepër se sa bërja hí e 3000 vetëve, të cilët ishin të 60 kombësive të ndryshme (kishte edhe brazilianë). Një ndryshim i thellë ndodhi në të gjithë botën atë ditë. Ky ndryshim zuri fill në radhë të parë në Uashington, ku e bënë mendjen top se kërcënime të reja të parashikuara prej kohësh nga ekspertë të politikave të jashtme tashmë kishin hyrë vrikthi në axhendën e sigurimit të SHBA-ve të botës mbarë. Cili ishte përfundimi, zoti Cuelho? Në thelb, Uashingtoni ndjeu se nuk mund të mbështetej më tek aleati i tij afatgjatë, d.m.th. tek monarkia e Arabisë Saudite, e cila për shkak të naftës ish parë si një prej çelësave të sigurisë së ekonomisë botërore. Përshirja e këtij vendi në eksportimin e modelit ekstremist të islamit, me pasojat e veta toksike në të gjithë botën myslimane e përtej saj, e bindi qeverinë e SHBA-ve se ajo duhet të hidhte sytë gjetkë në Gjirin Persik për një eksportues të madh nafte, me të cilin të ndërtonte një partneritet strategjik. Më tej, zoti Cuelho, sigurimi i naftës ka një rëndësi të madhe që ç’ke me të, dhe jo thjesht për grahësit e makinave luksoze në Teksas. Një ekonomi e bazuar tek një konsum i ulët i karbonit ( turbinat me erë, teknologjitë me fusion bërthamor, motorët me djegie të hidrogjenit), që mund të mbajë të shëndetshme vetveten është çështje e dekadave që do të vijnë. Hë për hë, SHBA-të e partnerët e tyre kanë nevojë për një burim të sigurtë e të qëndrueshëm nafte. E në këtë arsyetim e sipër zoti Cuelho, besoj se nuk ka nevojë t’i kujtoj një shkrimtari të dijshëm si ju vitet ’30 të shekullit të shkuar, një tjetër dhjetëvjeçar ky, kur rrethana të dëshpëruara ekonomike provokuan zgjidhje politike të skajshme e të tmerrshme. Por munden ata, në emër të cilëve ju pretendoni se flisni – të përjashtuarit, të varfrit, të margjinalizuarit, që përbëkan shumicën – , të përfitojnë ndonjë thërrime nga përsëritja e asaj historie? Me këtë në mendje, zoti Cuelho, do të doja t’ju sillja para syve shembullin e një paraardhësi tuaj, po kaq të madh sa ju, me një fjalë autorin e asaj letrës-akuzë me moshë njëqind e ca vjeçare: Emile Zola. J’accuse! Popullin amerikan, duke filluar që nga anëtarët e Partisë Republikane, nëpunësit elektoralë të shtetit të Floridës e deri tek Gjykata e Lartë e Shteteve të Bashkuara, për papërgjegjshmërinë e demonstruar ndërsa lejuan axhamiun e njollosur George W. Bush të merrte postin më të lartë të botës. Duke lejuar këtë njeri mesatar par excellence të merrte detyrën më të lartë, populli e institucionet amerikane humbën rastin të bindin një botë skeptike, që nga ndryshimi i regjimit në Irak do të përfitojnë të gjithë ata që nuk janë të verbuar nga urrejtja e paragjykimet. Ata e kanë shndërruar SHBA-të nga një komb i domosdoshëm në një komb të padurueshëm. J’accuse! Jacques Chirac-un e Gerhard Schroder-in, ngaqë mbytën çdo shpresë për një zgjidhje të konsultuar e shumëpalëshe të krizës irakene. Qëndrimi i tyre populist antiluftë ngushëllon të gjithë ata, që duan të kthehen tek sundimi amerikan i botës; por kjo nuk është mendjemprehtësi kushedi se çfarë, kur kemi parasysh sfidat e qarta e urgjente të planetit pas 11 shtatorit të vitit 2001. Për më tepër, duke injoruar krejt 20 milionë njerëzit e Irakut, të cilët luten çdo natë që të marrë fund ky makth, ata tradhtojnë vetveten si njerëz moralisht të falimentuar dhe me vizion të munguar. Bota nuk do të harrojë përpjekjen e tyre për një politikë të jashtme të përbashkët të BE-së mbi kurrizin e vuajtjes së pareshtur të popullit iraken. J’accuse! Juve, zoti Paulo Cuelho, që shisni lirë emocione e paragjykime mendjeshkurtra si të ishin analiza të arsyeshme. Tek e lëshoni veten t’u nënshtroheni paragjykimeve më të këqija antiamerikane, ju i lini lexuesit tuaj gjithmonë e më të paqartë mbi këtë botë që ne të gjithë duhet ta ndryshojmë. Letra juaj është përveç të tjerash një akt i një papërgjegjshmërie të madhe. Janë të shumta e të arsyeshme motivet për të mbështetur ndryshimin e regjimit në Irak. Ato mbeten të pazbuluara në letrën tuaj kinse mëshirëmadhe. Nëse George Bush është i përfolur si një njeri që përpiqet të guxojë atje ku s’ka guxuar njeri tjetër, paaftësia e tij për të kandisur nuk është edhe aq e simetrizuar prej refuzimit tuaj absolut për të dëgjuar. Zoti Cuelho, kryevepra juaj “Alkimisti” rrëfen historinë e një dite të gjatë të një djali të mbetur fillikat; një ditë kjo e mbushur me gracka gjithfarësoji e me vendime të vështira për t’u marrë, në harkun e së cilës ne zbulojmë fatin e tij. Nuk gjendet vallë gjurma më e thjeshtë e vetëdijës në atë mendjen tuaj-shpellë, që t’ju thotë se kjo përshkruan gjithashtu objektin e përçmimit tuaj? Lufta është e tmerrshme, zoti Cuelho, dhe është gjithashtu një shenjë e mirë që vendimi i Presidentit Bush për të bërë luftën në Irak i ka bërë të gjithë të ndihen keq. Por ashtu si një gjigant tjetër i letërsisë, i cili është po aq i madh sa ju, Mark Twain, unë them: “Ne të gjithë nuk reshtim së ndjeri, dhe nuk reshtim gjithashtu duke i marrë këto ndjesi si mendime të thella”. Të ngatërroni ndjenjat tuaja të holla me mendimet e thella, zoti Cuelho – pikërisht kjo i bën një shërbim shumë të keq mendjes suaj të thellë.
Përktheu: Mustafa NANO
<ul type="square">
Dy artikujt e faqes janë marrë nga shtypi amerikan. Në shqipërimin e veçantë të Mustafa Nanos, ato prezantojnë një polemikë të ditëve të fundit mes shkrimtarit brazilian Paulo Coehlo dhe politologut amerikan James Hamilton. I pari është kundër luftës dhe i dyti, pro saj. Në letrën e tij të hapur, (në gjysmën e poshtme të faqes) Coehlo ironizon vendimin e Presidentit amerikan për të nisur luftën në Irak, duke renditur arsyetimet tashmë të njohura të krahut pacifist. Ndërsa Hamilton, pasi prezantohet edhe si lexues i veprës së Coehlo-s, e kundërshton shkrimtarin, duke i thënë se në arsyetimet e letrës për Bushin, ai ngatërron ndjenjat e holla me mendimet e thella. Është interesante të vëresh se, megjithëse pro luftës, Hamilton është kundër Bush. Por në mënyrën e tij. Ai e akuzon Bush-in për mediokritet, duke shtuar se pikërisht ky mediokritet është shkaku i paaftësisë së Shteteve të Bashkuara për të bindur botën se “nga ndryshimi i regjimit në Irak do të përfitojnë të gjithë ata që nuk janë të verbuar nga urrejtja e paragjykimet”.
Adrian Thano
[/list]