KURRË NUK DO TË MUND TË THUHEN TË GJITHA GJËRAT PËR LUFTËN
KURRË NUK DO TË MUND TË THUHEN TË GJITHA GJËRAT PËR LUFTËN
Intervistë me Saim Tahiraj
Përgaditën për kombëtaren “Bota sot”: Sefedin Krasniqi & Beqir Kameraj
Në përvjetorin e pestë të luftës së Jasharëve në Prekaz, të 5, 6, dhe 7 marsit 1998, shtypi i shkruar i Kosovës ka botuar artikuj të ndryshem lidhur me përgaditjet e luftës, ushtrimeve të grupeve të para në Shqipëri në vitin 1991 deri në fillimin e luftës së hapur dhe zhvillimin e saj në Kosovë. Prej mbarimit të luftës është folur dhe janë realizuar shumë intervista me komandantë dhe ushtarë apo verimtarë që e kanë ndihmuar çlirimin e Kosovës. Janë botuar edhe shumë libra, shumë të tjera janë në botim e sipër. Megjithatë, ekziston përshtypja se shtypi kosovar e ka trajtuar luftën sipas shijës së krahut politik që i kanë takuar gazetarët. Veç shijes së gazetarëve dhe bindjeve politike të tyre, shumë gjëra kanë mbetur pa u thëne nga shkaku se shumë ushtarë të UÇK-së gjindeshin ende nëpër burgjet serbe. Pasi në burgjet serbe, sipas të gjitha gjasëve, nuk ka më pjestarë të UÇK-së, intervista dhe fejtone, me rrëfime për luftën, prap kanë vërshuar shtypin e Kosovës. Interesim i veçantë është shfaqur për rrëfimet e anëtarëve të familjes së Adem Jasharit. Në rrëfimin e Rifat Jasharit flitet edhe për disa pjestarë të grupit të Salih Çekajt, sidomos për familjen e vëllezërve Tahiraj nga Belegu si dhe të Osman Ferizit nga Kodralia. Për këto familje ka folur për së gjalli edhe Hamzë Jashari, i cili në intervisten e Shpresë Mulliqit, të botuar post-mortum në kombëtaren “Bota sot” më 16, 17 dhe 18 prill 1998, ka deklaruar: ”Familja Jashari e njeh mirë familjen Tahiraj nga Belegu si dhe familjen Ferizi nga Kodralia etj.” Në një intervistë të gjatë, në muajin shtator të vitit 2002, në gazetën “Zëri”, Rifat Jashari ka deklaruar fare ngjajshëm sikur vëllai i tij Hamza. Për komëtaren “Bota sot”, e lutëm njërin nga vëllezërit Tahiraj, Saim Tahirajn, pasi që ky ishte edhe më aktivi në grupin e Sali Çekajt, të flas më imtësisht rreth veprimtarisë së këtij grupi si dhe zhvillimeve të luftës në përgjithësi. Gjatë bisedës të pranishëm kanë qenë edhe vëllezërit Ismet dhe Sami Tahiraj.
KURRË NUK DO TË MUND THUHEN TË GJITHA GJËRAT PËR LUFTËN
Bota sot: Sikur shumë ushtarë dhe komandantë edhe Ju keni folur disa herë për gazetën “Bota sot” për luftën. Për shkaqe që tashmë dihen, asnjëherë as Ju nuk keni mundur t’i thoni të gjitha gjërat që keni dashur. Çka ka mbetur ende pa u thënë? Ku dhe kur kanë filluar kontaktet e juaja me Adem Jasharin dhe Grupin e luftëtarëve të Drenicës dhe të Llapit? Cilat ishin lidhjet e Grupit të Salih Çekajt me këto grupe?
Saim Tahiraj: Dua të jem i qartë. Ne nuk kemi punuar kokë më veti. Para se të fillojmë me përgaditjet ushtarake në Shqipëri, në mes të institucioneve të shtetit Shqiptar dhe atyre të Kosovës, sa di unë, është arritur një marrëveshje. Protogonistët e kësaj marrëveshje janë gjallë, si në Kosovë edhe në Shqipëri. Ata më në fund duhet të flasin e ta thonë të vërtetën. Këtë ia kanë borxh historisë dhe gjithë shqiptarëve, por në veçanti ua kanë borxh Salih Çekajt, Adem Jasharit dhe Zahir Pajazitit. Për mua këta tre janë tri shtyllat kryesore të luftës së armatosur për çlirimin e Kosovës. Ata e përgaditën luftën, i realizuan aksionet e para kundër soldateskës serbe dhe vazhduan me luftën e hapur derisa ranë heroikisht në fushën e nderit. Ndërsa për kontaketet me Adem Jasharin dhe kontaktet me grupe tjera luftëtarësh do të flas në kuadër të kontakteve që kemi pasur me rastin e pregaditjes së Grupit të Dytë në Shqipëri, e sidomos pas hyrjes së këtij grupi në Kosovë.
Bota sot: Atëherë na thuani diçka më imtësisht, për pregaditjet ushtarake dhe futjen e këtyre grupeve në Kosovë.
Saim Tahiraj: Pas daljes së Salih Çekajt në Gjermani, veprimtaria e tij zhvillohet në dy drejtime: në atë politik, duke u kyçer në LDK me qendër në Shtutgard, sepse në sa ishte në Kosovë ishte anëtar i kësaj partie. Drjetimi tjetër ishte fillimi i veprimtarisë ushtarake, e që në atë kohë ka vepruar në kuadër të Qeverisë së Kosovës e cila punonte në egzil. Ai pra kishte marrë instruksionet nga njerëzit e qeverisë për të filluar pregaditjet e para ushtarake, bashkë me shumë shokë dhe njerëz të besueshëm të çështjes kombëtare. Pas shumë analizave dhe konsultimeve, Salihu ka shkuar në Shqipëri dhe atje bashkohet me rreth 60 djem të zgjedhur nga të gjitha viset shqiptare jashtë Shqipërisë Londineze. Me këta djem ka bërë pregaditje ushtarake në Surrel të Tiranës, në malin Dajt. Ky ka qenë Grupi i parë i ushtarëve të Republikës së Kosovës.
Bota sot: Do të ishte me interes të thuani diçka për këtë grup. Në opinion dihet shumë pak. A janë futur në Kosovë ushtarët e këti grupi të armatosur dhe me uniforma ushatarke?
Saim Tahiraj: Jo, ata nuk kanë qenë të armatosur as të uniformuar. Pas ushtrimeve ushtarake një muajshe, qëllimi i tyre ka qenë futja në Kosovë nëpër rrugë dhe mënyra të ndyshme. Përjashtim bëjnë Salih Çekaj dhe Zymer Lulaj. Këta dy kanë udhëtuar nga Shqipëria në drejtim të Kosovës dhe kanë qenë të armatosur. Mendoj që për këtë duhet të flas më gjerësisht Zymer Lulaj. Ai është deshmitar i gjallë. Por e di që ata në Deçan i kanë vënë bazat e para për ushtarët e ardhshëm të Republikës së Kosovës.
Bota sot: Në këtë grup veç Salih Çekajt dhe Zymer Lulajt a dini edhe ndonjë emër tjetër të rëndësishëm që duhet përmendur?
Saim Tahiraj: Po, në këtë grup ka qenë edhe Zahir Pajaziti, i cili, gjithashtu bëri shumë për formimin e bërthamave të para të luftëtarëve të lirisë të Llapit por edhe më gjerë.
Bota sot: Për vrasjen e tij para luftës, e në veçanti pas saj ka pasur polemika nga individë të ndryshëm. Çfarë mendoni ju?
Saim Tahiraj: Fatkeqësisht, ai u vra heret nga forcat serbe. Rreth vrasjes së tij është folur e përfolur shumë, janë dhënë vlerësime dhe spekulime, por unë nuk dua të ngatërrohem me gjëra që nuk i di.
Bota sot: Atëherë, si qëndron puna me Grupin e Dytë të ushtarëve të Republikës së Kosovës?
Saim Tahiraj: Unë kam pasur privilegjin që grupit të dytë t’ia bashkangjes një grup djemsh nga komuna e Deçanit. Edhe ky grup ka ushtruar në Surel të Dajtit, në të njëjtën bazë stërvitore ushtarake.
Pasi unë bashkë me shumë djem tjerë tashmë i kishim filluar aktivitetet tona ende pa filluar ushtrimet në Shqipëri, posa u paraqit nevoja udhëtova nga Zvicëra në Kosovë. Në Deçan kontaktova me Xhemail Berishën, një veprimtar mjaft i denjë për kohë të vështira dhe kushtet në të cilat vepronim atëherë. Me Xhemailin u dakorduam rreth organizimit dhe ai, pa vonuar, filloi përgaditjen e njerëzve dhe të terrenit se kush mund të ishte në grupin e dytë nga komuna e Deçanit, ndërsa unë u ktheva në Zvicër. Posa e morëm sinjalin e duhur nga njerëzit përgjegjës, nga Kosova në Zvicër erdhën bashkë me Xhemail Berishën, Osman Ferizi, Shkelzen Gjoni dhe Hasan Ferizi. Vëllai im, Sami Tahiraj, ndodhej në Zvicër. Meqenëse, ky tashmë ishte i kyçur në këtë organizim, iu bashkua këtij grupi në Zvicër dhe udhëtuan të gjithë së bashku në Shqipëri. Ushtrimet kanë zgjatur 30 ditë dhe ato i kanë udhëhequr oficerë të specializuar të ushtrisë shqiptare.
Pas ushtrimeve në Shqipëri, qëllimi kryesor ishte që me një pjesë të armatimit të depërtojnë ilegalisht në Kosovë. Pra ky mision delikat, i kalimit ilegal të kufirit Shqipëri-Kosovë, me 33 ushtarë të armatosur, iu besua Salih Çekajt, tash hero kombëtar.
Bota sot: Cilat kanë qenë arsyet që determinuan që Salih Çekaj t’i printe këtij grupi për tu futur në Kosovë? Kush ia besoi këtë rol dhe a ishte ky komandanti i parë i grupeve të armatosura të luftëtarëve të lirisë?
Saim Tahiraj: Arsyet që Salih Çekaj duhej t’i printe këtij grupi ishin të shumta dhe të ndryshme. Por, arsyet kryesore ishtin se ai kishte njohuri ushtarake pasi ishte oficer rezervë dhe për këtë fushë posedonte njohuri profesionale, pastaj ishte person që njifte më së miri terrenin kah duhej të hyhej nga Shqipëria në Kosovë. Sali Çekaj ishte njeri i qetë, serioz, i besës dhe një intelektual që dinte shumë mirë çfarë duhej bërë për Kosovën. Udhëheqës e kanë zgjedhur ushtarët që përgaditeshin të futen në Kosovë.
Kështu pra, pas 30 ditë ushtrimesh prej 55 ushtarëve sa ishin në grupin e dytë, vetëm 34 veta u nisën drejt Kosovës me 75 kallashnikovë, me një pjesë municioni e me bomba dore. Me këtë rast dëshiroj ta ceku, por nëse është nevoja edhe ta përserisë, se kjo është thyerja e parë e kufirit dhe jo siç po pretendohet, se thyerja e kufirit u bë vetëm në vitin 1999. Jo, thyerja e kufirit, për trima, është bërë në vitin 1991. Atëherë ishte tepër vështirë dhe gadi e paimagjinuar një ndërmarrje e këtillë. Ka njerëz që kanë kaluar kufirin Shqipëri-Kosovë; dy, tre a më shumë veta, por me qëllime luftarake, të armatosur dhe të organizuar në baza institucionale, kjo është hera e parë deri në fillimin e luftës së hapët. Të tjerët le të thonë si të duan e çka te duan. Grupe bashibuzukësh mund të ketë pasur edhe para vitit ’91 dhe pas vitit ’91, por ky ishte një rrugëtim me detyrë, i mbështetur nga institucinet e atëherëshme të Republikës së Kosovës. Pastaj në këtë rrugëtim ka qenë edhe legjenda e mëvonshme e luftës së vitit ’98, Adem Jashari. Kjo thyerje kufiri nuk u ndal më as për Salih Çekajn, as për Adem Jasharin, as për Zahir Pajazitin. Qëllimi i futjes së armatimit në Kosovë ishte armatosja e bërthamave të para të njësiteve ushtarake për çlirimin e Kosovës, të cilat quheshin njësitet e para vetëmbrojtëse.
Bota sot: Pas mbarimit të ushtrimeve në Shqipëri, pra grupi prej 33 vetave, nën komanden e Sali Çekajt niset për Kosovë. Si rrodhën punët në vazhdim?
Bota sot: Unë me detyrë udhëtova nga Zvicra me aeroplan për Kosovë. Atje bashkë me Xhemail Berishën e kemi pasur për detyrë ta presim grupin prej 34 vetave që do të vinin të armatosur nga Shqipëria. Veç kësaj, ishim të caktuar të vëzhgonim forcat serbe, qofshin ato të policisë apo të ushtrisë. Përmes kanaleve tona e lajmëruam Salihun të mos nisej në kohën që ishte e cakuar, meqë kishte lëvizje shumë të mëdha të ushtrisë dhe policisë serbe, sidomos rreth kufirit në zonën e Rekës së Keqe e deri te Juniku dhe Pobërgja. Kështu, Salihu e shtyn udhëtimin për pak kohë. Përveç që e shtyn udhëtimin, e ndërron edhe drejtimin. Merrë një udhë tjetër, e jo atë që ishte planifikuar. Në vend se të arrinin për 3 orë e gjysmë, udhëtimi u kishte zgjatur nëntë orë. Megjithatë, të prirë nga Salih Çekaj, arritën rreth orës 5 të mengjesit dhe u vendosen në fshatin Voksh; në shtëpinë e Salih Panxhajt dhe Avdyl Panxhajt. Pushuan pak. E lanë armatimin dhe u ndanë në tri grupe. Një grup erdhi te unë në Beleg, pasi vëllau im, Samiu, kishte ushtruar dhe udhëtuar me ta. Të tjerët u vendosën në Kodrali në shtëpitë e Osman Ferizit, Hasan Ferizit dhe Shkelzen Gjonit. Adem Jashari ka qenë me grupin që u vendos në Kodrali, të cilin grup e ka bartur me qerre kuajsh Bajram Selim Tolaj nga Pobërgja. Pra, po theksoj dhe le të dihet për jetë të jetëve, se në mesin e 33 ushtarëve, nën udhëheqjen e Salih Çekajt, ndodhej edhe Adem Jashari, Ilaz Kodra, Fadil Kodra etj... Por, edhe le të dihet për jetë e mot se Salih Çekaj ishte komandanti i parë i formacioneve të para ushtarake që filluan përgaditjet për çlirimin e Kosovës me luftë qysh në vitin ’91. Në atë kohë ngjarjet janë zhvilluar kështu. Për hir të vërtetës dhe përgjegjësisë historike, versionet tjera, nga kushdoqoftë, do t’i demantoj sa herë që të më jepet rasti. E vërteta është një dhe nuk ndryshohet sipas politikës ditore. Ajo nuk mund të ndyshohet, të mohohet, as të thjeshtësohet për hatër të askujt. Fundja, ne kemi edhe listen e 34 ushtarëve që kanë hyrë në Kosovë, me emër e mbiemër të secilit prej tyre. Kemi edhe numrin e secilës armë, si dhe sasinë e municionit. Pastaj e dimë edhe kush i ka mbushur karikatorët dhe ku janë përgaditur! Kush ua ka përgaditur edhe bukën për drekë këtyre trimave etj,... Ja edhe lista, të cilën e ka edhe Niman Muçaj, autori i filmit dokumentar dhe librit “Sali Çekaj gurthemel i pavarësisë së Kosovës”.
Veç kësja ne kemi edhe fotografinë e ushtarëve të Grupit të Dytë, ndërsa forografinë e Grupit të Parë ku figuron edhe Zahir Pajaziti na e ka dhënë Lutfi Haziri, tash kryetar i komunës së Gjilanit.
Emri dhe mbiemri Komuna PU.A. Nr. Karikatorë Fishekë
1. Hasan Ferizi Deçan 20102614 4 120
2. Shkelzen Gjoni Deçan 20097018 4 120
3. Sami Tahiraj Deçan 17029553 4 120/5
4. Osman Ferizi Deçan 4176733 4 120/20
5. Muharrem Bobi Przeren 7350 4 120/150
6. Hilmi Peci Mitrovicë 12133987 4 120
7. Ramadan Begu Mitrovicë 11113957 4 120
8. Nazmi Bajrami Mitrovicë 4176505 4 120/6
9. Ejup Murseli Mitrovicë 20115049 4 120/24
10. Shahin Bejtullahu Mitrovicë 20112290 4 120/180
11. Lutfi Jonuzi Mitrovicë 20060919 4 120
12. Fadil Kadria Skenderaj 11112153 4 120
13. Iljaz Kadria Skenderaj 111174110 4 120
14. Adem Jashari Skenderaj 20109662 4 120
15. Murat Jashari Skenderaj 20084113 4 120/7
16. Avni Rama Skenderaj 20061583 4 120/28
17. Sahit Jashari Skenderaj 20103940 4 120/38
18. Shaqir Salihi Skenderaj 11125407 4 120
19. Xhemajl Kelmendi F.Kosovë 20096701 4 120
20. Naim Gubetini Prishtinë 20098575 4 120
21. Shemsi Zeqiri Prishtinë 20102917 4 120/6
22. Xhavit Gubetini Prishtinë 20113567 4 120
23. Faton Gajtani Prishtinë 20108076 4 120/8
24. Isuf Ismajli Prishtinë 20065291 4 120/32
25. Driton Restelica Podujevë 11101858 4 120/240
26. Ekrem Sheholli Podujevë 1112249 4 120/2
27. Qenan Azizi Tetovë 20106021 4 120
28. Feriz Xhemaili Tetovë 20060106 4 120
29. Nuri Bexheti Tetovë 20027760 4 120
30. Bujar Zeneli Kumanovë 20063866 4 120
31. Orhan Ibrahimi Kumanovë 20050812 4 120
32. Jakup Limani Shkup 411651 4 120
33. Halil Palloshi Shkup 12123606 4 120
LISTA E 33 USHTARËVE QË HYNË NË KOSOVË NË DHJETOR TË VITIT ’91:
Gjithsejt 33 132 3960
Me datën 08. 12. 1991
Ushtari i 34 ishte komandanti Salih Çekaj
Bota sot: Ku ishit Ju ditën kur ata u futën në Kosovë, si u pritën nëpër familje dhe si kanë rrjedhur më vonë ngjarjet e asaj dite?
Saim Tahiraj: Unë atë ditë kam shkuar në Gjakovë për t’u dëgjuar në telefon me Imer Berishen dhe Ismet Avdullahun, të cilët si pjestarë të organizimit duhet të flasin për detyrat dhe përgjegjësit që i kanë pasur në atë kohë. Ata sot mund të kenë ndërruar kampin, por për hir të gjakut të atyre që sakrifikuan jetën duhet të flasin. Pra, atë ditë këta ushtarë kanë drekuar në Beleg dhe Kodrali. Pastaj janë shpërndar, nëpër shtëpitë e veta. Para se të shpërndahen, u dakorduam që pas dy javësh të vinin për ta marrë armatimin. Nga entuziazmi që kishin, nuk respektuan marrëveshjen por filluan të vijnë pas dy-tre ditësh.
Ndërkohë, Salih Çekaj erdhi bashkë me Demë Tolajn te ne, në Beleg, dhe më tha që grupi i tretë që e kishte përgaditur Xhemail Berisha, Ismet Mehmetaj, Sokol Gjocaj dhe IsmetT Tahiraj mos të udhëtonin për në Shqipëri sepse kushtet ishin të vështira dhe duhej të pritnin një moment më të volitshëm. Mbeti që Salihi të na sinjalizonte. Veç kësaj, Salihi me Samiun (Tahirajn) biseduan rreth shpërndarjes së armatimit. Ai na tha, shkoni e merren armatimin në Bërliq, i cili armatim, nga Vokshi ishte bartur në Pobergjë, në shtëpinë e Fadil Tolajt, e pas disa ditësh nga Pobërgja bartet nga Agron Tolaj dhe Halit Tolaj me vëllezër në Broliq në shtëpinë e Salih Çekajt. Prej Broliqi nga Musa Çekaj dhe Smail Çekaj, 34 kallashnikovë i morëm unë me Xhemail Berishen dhe Sami Tahirajn dhe filluam t’i shpërndajmë së bashku me Grupin e Deçanit ku bënin pjesë edhe Osman Ferizi, Shkelzen Gjoni e Hasan Ferizi. Dua ta theksoj se më vonë punët për shperndarjen e këtij armatimi kanë mbetur në duar të Ismet e Bajram Tahiraj, si dhe të Avdyl Molliqt.
Adem Jashari erdhi i pari për të marrë armatimin
Bota sot: Kush ishin të parët që erdhën për të marrë armatim?
Saim Tahiraj: I pari ka ardhur vetë Adem Jashari. Me Ademin ka qenë edhe Xhafer Zena nga Majanci i Podujevës, por me banim në Prishtinë. Atë natë pasi hangrëm darkë e pitëm çaj, ne vëllezërit Tahiraj, Adem Jasharit ia kemi dhënë 13 kallashnikovë si dhe municion e nevojshëm. Këtu do ta përshkruaj momentin e nisjes së Ademit dhe dialogun e tij me Xhafer Zenën. Pasi i futën 12 kallashnikovë në arkën e veturës të markës Askona me ngjyrë të kuqe e me targa të Prishtinës, Xhaferi u ulë në vendin e shoferit ndërsa Ademi u ulë përpara në anën e djathtë të tij. Ademi kallashnikovin e vetë, me dy karikatorë, e vuri në prehër, ndërsa Xhaferi i tha: “Adem ndoshta është më mirë që edhe këtë ta maskosh pak”? Ademi iu përgjegj, “me tërë këto armë, i gjallë s’ka kush që më delë përpara”. Natën udhëtuan me Xhafer Zenën për Drenicë e Llap për ta shpërndarë atë armatim. Kështu u shpërnda një pjesë e madhe e armatimit. Pastaj, Nazmi Bajrami nga Shipoli i Mitrovicës dhe Ramadan Begu erdhën nga Mitrovica, të cilët i kanë përcjellë Osman Ferizi dhe Shkëlzen Gjoni nga Kodralia pas mes nate.
Bota sot: Në atë kohë dihet se u kryen aksionet e para kundër policisë serbe. A ishin këto armët e para që me ushtimën e tyre lajmëruan çlirimin e Kosovës, i cili do te pasojë më vonë?
Saim Tahiraj: Pas shpërndarjes së këtij armatimi, duhet theksuar se grupi i Llapit kishte bërë sulmin e parë mbi punktin e policisë, qysh në vitin ’91. Salih Çekaj me një pjesë të shokëve sulmon patrullën e policisë në aksin rrugor Deçan-Lumbardh. Ndërsa Adem Jashari, me Hamzën dhe Rifatin rezistojnë në Prekaz në shtëpinë e tyre dhe i plagosin dy policë serbë. Për rezistencën e vëllezërve Jashari, ata kanë folur edhe vetë: Hamëza pak ditë para se të flijohet për lirinë e Kosovës, ka dhënë një intervistë e cila është botuar post-mortum, më 16, 17, 18 prill 1998 në gazetën “Bota sot”, ndërsa Rifati në fejtonin e gazetës “Zëri” ka dhënë një inervistë, e cila është botuar në cilësinë e fejtonit gjatë muajit shtator të vitit 2002. Me këtë rast ka folur edhe Murat Jashari, i cili ishte edhe vetë me Adem Jasharin në Shqipëri në Grupin e Dytë. Më vonë Baca Rifat ka qartësuar edhe shumë gjëra, në një intervistë para disa ditësh në “Zëri”. Gjithmonë duke pasur respekt për familjen e tij do ta lusja që t’i sqaroj edhe shumë gjëra për figuren e Salih Çekajt, sepse edhe vetë Baca Rifat ka qenë në të njëjtin organizim. Nuk ka nevojë që askush të flas në emër të familjes Jashari, siç po tentohet, kur fatmirësisht disa anëtar të kësaj familjeje i shpëtuan masakres së policisë serbe. Fundja Baca Rifat e di se edhe në Gjermani kemi pasur kontakt me të. Ai e ka njohur shumë mirë Salih Çekajn, i cili ndejti te Baca Rifat në Munchen nëntë ditë në të pame pas vrasjes së Adem Jasharit dhe anëtarëve tjerë të familjes.
LPK-ja lëshonte komunikata në emër të UÇK-së
Bota sot: Si i spjegoni atëherë ata zëra që kanë propoganduar se Salih Çekaj nuk ka qenë njëri ndër themeluesit e UÇK-së, nuk ka kryer asnjë aksion dhe është vrarë duke u futur në Kosovë? Më i zëshmi ndër ta është Shefqet Cakiqi Llapashtica, i cili e mohon tërë grupin e Sali Çekajt. Aty mohohet edhe veprimtaria Juaj e Zenun Idrizit e Zymer Lulajt etj.
Saim Tahiraj: I di dhe i njoh të gjithë ata që flasin pas shpine. Ndërsa, Shefqeti ka edhe një faqe interneti ku figurojnë disa artikuj të botuar më herët në gazetën “Epoka e Re”. Kulufet dhe shpifjet e Shefqet Cakiqit janë të turpshme. Nëse dikush ka të drejtë të merret me keto gjëra, më së paku ka të drejtë të mirret pikërisht Shefqet Cakiqi. Ai ka vetem një të drejtë, të flas vetëm për aktivitetin e LDK-së në Zvicër derisa ka qenë anëtar i Kryesisë. Me përgjegjesi po e them, se një javë pasi grupi i Salih Çekajt i ka bërë disa aksione në Kosovë, Shefqet Cakiqi ka ardhur në banesën time me disa shokë të tij, aktivistë të LDK-së së atëhershme dhe më kanë lutur të antarësohem në LDK, me propozim të më bëjnë kryetar të Nëndegës së Wilisaut. Tash të gjithë kanë dezertuar nga LDK-ja. Atëherë vetë Shefqet Cakiqi thoshte se këto aksione i kanë bërë serbët. Kjo që ka shkruar Cakiqi as nuk me ka hutuar fare, përkundrazi, me shkrimet e kohëve të fundit ma ka forcuar bindjen për etikën e tij cakiqiane.
Ndërsa sa i përket themelimit të UÇK-së, unë pajtohem se pagëzues të UÇK-së nuk kemi qenë ne. Por me këmbëngulje e them se ne kemi qenë themelues të bërthamave të para të Ushtrisë së Kosovës nën udhëheqjen e institucioneve edhe pse disa persona përgjegjës nuk i kanë kryer detyrat me të cialat kanë qenë të ngarkuar. Sa i përket pagëzimit të UÇK-së, do të ishte më së miri të dakordohen mes veti, ata që lëshonin komunikata nga Zvicëra kur Ademi, Salihu e Zahiri me shumë shokë kryenin aksione nëpër Kosovë. Mundësisht të dalin me një qëndrim ku dhe kur u pagëzua UÇK-ja, kush ishte i pranishëm, a ka procesverbal dhe a u inçizua ai moment. Deklaratat në shtyp se “kur është themeluar UÇK-ja, Ademi është gëzuar shumë (R.Selimi) apo “unë e themelova UÇK-në më 28 e 29 nëntor 1994 (N.Hasani)” apo edhe fejtoni i fundit Xhavit Halitit në “Zërin” se “LPK e ka themeluar UÇK-në”, më herët i ka demantuar Muhamet Kelmendi, i cili, në librin e tij thotë se “LPK i ka lëshuar 47 komunikata në emër të UÇK-së”!!! Ndërsa unë e pyes Xhavit Halitin, a janë pyetur Salih Çekaj, Adem Jashari dhe Zahir Pajaziti për pagëzimin UÇK-së dhe a kanë bartur këta emblemen e UÇK-së? Pastaj komunikatat që i lëshonin nga banesat e ngrohta në Zvicër në emër të UÇK-së për aksionet e tyre, a e kanë pyetur ndonjëherë Salih Çekajn, Adem Jasharin apo Zahir Pajazitin? Pse o burra nuk po i tregoni origjinalet e këtyre komunikatave dhe faksimilin me nënshkrime të komandantit të Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së. Nga të gjitha shkrimet që kam lexuar deri tash, ata flasin për komandantin Adem Jashari, por askund nuk thojnë se Ademi ishte edhe anëtar apo komandant i Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së. A ju shkon mendja se komunikatat e LPK-së nga Perëndimi kanë qenë denoncimi më i rëndë dhe dekonspirim më fatal, që për kapuq të madh, i është bërë organizimit ilegal të armatosur kundruell forcave serbe?! E them këtë nga fakti se në disa raste ende pa lëshuar Kosovën Grupi i Salih Çekajt, pas kryerjes së aksioneve, LPK-ja ka lëshuar komunikata duke u bazuar në lajmet e televizionit të Beogradit, i cili i rregullonte sipas deshirës dhe nevojave të politikës gjakpirëse të Millosheviqit. Le t’u tregojë shqiptarëve Xhavit Haliti pse komunikatat lëshoheshin në emër të UÇK-së kur ne qysh në vitin 1991 jemi futur në Kosovë me uniforma ushtarake por pa emblema të UÇK-së.
Bota sot: A është i gatshëm Grupi i Salih Çekajt të merrë pjesë në ndonjë simpozium për t’i qartësuar të gjitha këto gjëra? A jeni në gjendje të ballafaqoheni publikisht me ata që aq shumë pas luftës u promovuan në shpinë të UÇK-së?
Saim Tahiraj: Po natën dhe ditën, në gazeta, në radio, në televizion apo në çfarëdo sesioni apo simpoziumi të organizuar nga historianët apo sesione të ndyshme shkencore. Por jam thellësisht i bindur se ata nuk janë të gatshëm për këtë sepse nuk janë mësuar të flasin me gjuhën e fakteve por me gjuhën e forcës.
Bota sot: Të kthehemi edhe njëherë si vazhdoi puna më tutje me pjestarët e grupit në fjalë? Disa prej tyre shumë shpejt u burgosën.
Saim Tahiraj: Fatkeqësisht, njëri nga shokët tanë, Xhavit Gubetini, i pari ra në duar të policisë serbe. Pas tri dite filloi bastisja e mënjëhershme në të gjitha drejtimet si në Llap, Drenicë dhe Deçan etj... Ky organizim kishte shtrirje të gjërë, pasi ishin të përfshira Kosova dhe viset shqiptare në Maqedoni. Megjithatë, falë organizimit tonë të asaj kohe, ne arritëm të lajmërojmë njeri-tjetrin dhe të largohemi. Mirëpo, pesë pjestarë të ushtrimeve në Shqipëri u burgosën, e bashkë me ta edhe tre të tjerë që e ndihmonin këtë organizim. Por, u zunë vetëm pesë armë. Pjesa tjetër mbeti e pazbuluar në shtepinë e Salih Çekut dhe në shtëpinë tonë, në Beleg. Në vazhdim, me ato pushkë që mbetën të pazbuluara, u kryen shumë akasione kundër forcave serbe nëpër Drenicë, Llap e Dukagjin. Disa vite më vonë, kur filloi lufta e hapët, ato armë iu shpërndanë luftëtarëve të lirisë. Në komunën e Deçanit shpërndarjen e bëri Musa Çakaj nga Bërliqi, vëllai i Salihut dhe Bajram Tahiraj nga Belegu.
Bota sot: Pas këtyre arrestimeve si vepruat ju?
Saim Tahiraj: Meqenëse u rrezikuam shumë, ne u detyruam të tërhiqemi në Shqipëri dhe prisnim urdhëra tjerë. Në Shqipëri na nxori telashe sigurimi shqiptar. Ishte ende koha e Ramiz Alisë. Ata na urdhëruan që ta lëshojmë sa më parë Shqipërinë, sepse, sipas tyre, Jugosllavia në atë kohë kishte shtruar në OKB-së një ankesë, gjoja se Shqipëria po përgadiste grupe terroriste kundër ushtrisë dhe policisë serbe në Kosovë. Këtë na e konfirmoi më vonë edhe Salih Berisha, presidenti i ardhshëm i Shqipërisë. Ne u tërhoqëm nga Shqipëria dhe shkuam në Zvicër e Gjermani. Në Gjermani u takuam me Salih Çekajn dhe biseduam për mundësinë e vazhdimit të aktiviteteve ushtarake. Një prej takimeve më të rëndësishme që na mundësoi Salihu ishte takimi me Bujar Bukoshin. Në atë takim prej grupit të Deçanit te Bujari kemi qenë këta persona: Salih Çekaj, Zenun Idrizi dhe unë. Me ne ka qenë edhe Ismet Avdullalhu nga Llapi. Ne shkuam në Shtutgard për t’u takuar dhe për të biseduar për veprimtarinë e mëtutjeshme. Para se të takohemi me Bujar Bukoshin u takuam në Shtutgard në zyrën e LDK-së me Fehmi Aganin. Profesor Agani ishte kategorik që diçka duhej ndryshuar. Ato forca që ishin të përgaditura të vazhdonin veprimtarinë e tyre por të jenë nën kontrollin e institucioneve të Republikës së Kosovës dhe kurrsesi mos të merrnin ndonjë veprim jashtë kontrollit. Propozoi që Salihi të jetë ndërmjetës në mes organeve të Republikës së Kosovës dhe atyre që do t’i kryenin këto veprime ushtarake. Pas këtyre udhëzimeve që morëm prej profesor Aganit u takuam me Bujar Bukoshin dhe u dakordam që të vazhdojmë aktivitin tonë. Financimin ta bënte Qeveria e Republikës së Kosovës. Si lidhshmëri mes nesh dhe qeverisë mbeti Salih Çekaj. U kthyem në Zvicër dhe filluam përgaditjet konkrete. U sigurua materiali i nevojshëm. Një shumë rreth 10’000 DM i morëm nga Bujar Bukoshi, ndërsa financimin tjetër e siguroi Salih Çekaj. Blemë gjërat që na nevoiteshin diku në vlerë prej 35.000 Frs. Unë dhe Ismet Avdullahi udhëtuam për Shqipëri dhe u takuam me Xhemail Berishën aty ku e kishim lënë takimin, pasiqë Xhemailin e kishim lënë në Shqipëri si pikëtakim.
Bota sot : A ishte e vështirë kjo rrugë për në Kosovë?
Saim Tahiraj: Ishte shumë vështirë. Me shume rreziqe të mëdha... Por moralin e kishim shumë të lartë. Ç’është e vërteta këto gjëra na dukeshin fare të vogla. Kemi qenë të bindur se ne duhej të vepronim edhe më shumë për çlirimin e Kosovës. Veç kufirit Kosovë-Shqipëri neve na ngrisnin kurthe edhe mbrenda në Shqipëri. Në Vlorë, në korrik të vitit 1993, forcat shqiptare na kanë bllokuar për gjashtë orë, por pasi u detyruam t’i korruptojmë, u bënë “zemërgjerë” dhe na lëshuan. Pasi u takuam në Tiranë me Xhemail Berishën, kemi udhëtuar drejt Tropojës: unë, Salih Çekaj, Zymer Lulaj, Xhemail Berisha, Zenun Idrizi, Ismet Avdullahu dhe Nazmi Ajeti. Jemi ndalur në shtëpinë e Abedin Berishës, familje e afërt e Salih Berishës. Këtë bazë e kishte krijuar shumë më herët Xhemail Berisha. E morëm Abedin Berishën, e bashkë me Xhemailin po atë mbrëmje ata na kanë përcjellur deri në kufi. Pra ishte viti ’93 kur ne me armatim dhe të veshur me uniforma ushtarake kemi hyrë në Kosovë nën komandën e Salih Çekajt. Pra, e them mirë, me rroba ushtarake dhe armatim.
Bota sot: Po tash, a kishin emblema këto uniforma ushtarake dhe si kaluat kufirin?
Saim Tahiraj: Jo, ishin vetëm uniforma ushtarake, pa emblema dhe pa ndonjë shenjë tjetër. Qëllimi ynë ka qene të zgjerohej veprimtaria. Kemi udhëtuar natën. Dikur filloi me ra shi. U rënduam shumë. Terreni ishte i vështirë. Shpeshherë jemi rrokë dorë për dore që mos të rrëzohemi. Bile gjatë udhëtimit aq shumë u lagëm dhe u lodhëm saqë u ndalëm ta ndezim një zjarr. Por, ishim krejt të qullur. Madje çdo letër që kishim në xhepa ishte e lagur. Nuk patëm mundësi të ndezim as zjarrin. Ishim të rënduar me armë dhe municion. Megjithatë, pasi pushuam pak, vazhduam rrugën. Diku rreth mëngjesit kemi kaluar rrugën te bariera e Jasiqit. Në Shkozë të Junikut kemi ndejt gjatë gjithë ditës. Duhej të rrinim të fshehur. Përsëri natën kemi udhëtuar. Rreth mesnatës kemi arritur në Beleg. Zenun Idrizi, Ismet Avdullahi dhe Nazmi Ajeti vazhduan për në Strellc të Epërm. Pastaj Ismeti dhe Nazmiu kishin udhëtuar me Zenunin për Llap. Armatimin e kishin lënë në Strellc te Zenun Idrizi për shkaqe të sigurisë. Kurse unë dhe Salih Çekaj e Zymer Lulaj shkuam në Beleg, në shtëpinë time. U ndalëm në livadh. E thirrëm vëllain tim Ismetin dhe ai na solli darkë. Para se të ndahemi, u dakorduam të takohemi në mbrëmjen tjetër te Verrat e Llukës me Zenun Idrizin, pasi te kthehej nga Llapi.
Tribuna Shqiptare