Sekretet e së ardhmes së Maqedonisë
Nga Alfred Cako
Koha është e artë,</p>
Njerëzit janë aktorë,</p>
Zoti cakton rolet,</p>
Dreqi regjisor!</p>
Këto katër rreshta të huazuara dhe të kompozuara për një këngë të njohur nga grupi simpatik shqiptar i Maqedonisë, Elita 5, ndoshta janë esenca më domethënëse e asaj tragjikomedie tepër të gjatë që po ndodh në Maqedoninë e sotme politike. Kuajt trojanë të përfaqësuesve politikë të dy etnive kryesore janë duke e marrë karrocën e Maqedonisë dhe duket se po e çojnë te marangozi i vjetër me mjekër të thinjur (i cili e kishte montuar atë pas Versajës së parë), për ta forcuar a çmontuar përsëri dhe pjesët e saj përbërëse ti përdorin si pjesë për ti bashkuar me karrocat e tjera ballkanike dhe, ndoshta një pjesë prej saj ta mbajnë si relike të historisë së saj gjysmë shekullore, si organizim politik. Sepse në vetvete fjala Maqedoni ka vetëm një kuptim të qartë gjeografik, i cili përmbledh territorin nga mali i Sharit (Stara Planina) në veriperëndim, Liqeni i Ohrit në perëndim, malet e Pindusit në jug dhe malet Ballkan në veri, duke i lagur këmbët e saj në ujërat e Egjeut rrotull Selanikut deri në Trakën turke në lindje. Popullata e lashtë që jetonte në këtë vend është quajtur eole. Ky territor ka parë një përplasje dhe bashkëjetesë midis popujve të ndryshëm sidomos atyre shqiptarë, grekë, trako-bullgarë dhe turq. Famën dhe emrin më të madh ky emër e ka pasur me Aleksandrin e Madh, kohë kur turqit dhe bullgarët nuk kanë qenë në rajon. Atëbotë, simboli i bashkëjetesës midis grekëve dhe shqiptarëve në Maqedoni jepet në dhjetëra raste të monografive, te simbioza e këtyre dy ndikimeve kulturore tek Aleksandri i Madh, i cili kur ishte në qejf dhe në krye të detyrës në tendë me oficerët e tij fliste në greqisht, duke respektuar simbolikisht përkrenaren e tij të dhisë që e trashëgonte nga babai, Filipi dhe kur egërsohej në luftë, kur nxehej, dehej, apo thoshte fjalë dashurie, tregonte karakterin e tij inatçor prej shqiptari dhe fliste e shante vetëm në shqip, duke simbolizuar egërsinë e shpendit të shqiponjës dykrenore që e kishte simbol nga nëna e vet shqiptare, Olimpiadha.</p>
Më pas (shekulli IV para erës sonë), rajoni u turbullua dhe u përzje, duke hyrë mbas shumë shekujsh turma popujsh të tjerë me origjinë turanike dhe mongoloide si bullgarët dhe turqit (por edhe hebrenjtë në Selanik), deri sa ngjarjet precipituan në lëvizjet antiosmane në vitet e para të shekullit të kaluar dhe sidomos në dy Luftërat Ballkanike. Në luftën e parë, Bullgaria doli në Egje, por nuk mundi ta merrte dot Selanikun, pasi një kompani greke u terezit aty 24 orë para ushtrisë bullgare. Në Luftën e Dytë Ballkanike, në fillim të vitit 1914, u lidh një koalicion i dobët midis turqve, bullgarëve dhe shqiptarëve, kundër grekëve, serbo-malazezëve dhe rumunëve. Grupi i parë u mund shumë shpejt dhe kapitulloi mbrapa këtyre shteteve që i përkrahu Rusia. Greqia dhe Serbia e ndanë si plaçkë midis tyre Maqedoninë, ndarje e cila u respektua në përgjithësi edhe nga Traktati i Versajës më 1919-1922. Kështu kishte vendosur Elita Botërore, madje grekëve që ishin në qiell të shtatë për një shekull mbas revolucionit të tyre të sponsorizuar nga kjo Elitë, ju ishin premtuar edhe territoret e tjera rreth Egjeut, të Turqisë së sotme, por ata i ndali gjenia e shqiptarit të madh, Qemal Ataturkut, i cili, duke e ditur synimin e Elitës për fushat naftëmbajtëse të veriut të Irakut të sotëm, i lëshoi më pas ato në heshtje, mbas paqes së Lozanës dhe pazareve të Ismetit. Ata që humbën territore etnike ishin shqiptarët dhe pjesërisht bullgarët. Themi pjesërisht bullgarët, pasi maqedonasit e sotëm jo të gjithë e pranojnë origjinën e tyre etnike nga raca bullgare. Disa prej tyre mendojnë se janë një tjetër lloj race, midis bullgarëve, serbëve dhe popujve të tjerë sllavë. Ka të tjerë që mendojnë se ata janë të bullgarizuar, por janë mbetje të popujve të vjetër trakë. Sidoqoftë, shumica e tyre ndjehen bullgarë, në gjuhë, racë dhe fe. Pra në fakt, gjuha e tyre ka më afërsi me bullgarishten. Bullgarëve ia u ngre në zenith pretendimin mbi Maqedoninë e sotme periudha e tyre e artë midis shekujve të shtatë dhe të dhjetë mbas Krishtit, kur dinastia e tyre bashkësundoi me Bizantin të gjithë rajonin. Dihet se etnia e dytë ose e tretë më e madhe dhe me territore të pashkëputura në ish-Jugosllavinë e parë të karagjeorgjeviçëve dhe Jugosllavinë e Dytë (të Titos), ishin shqiptarët dhe ata u ndanë administrativisht me djallëzi në dy pjesë, në Krahinën autonome të Kosovës dhe në FYROM (IRJM). Shqiptarët u trajtuan si një popull i nivelit të ulët, anipse Titoja, si kroat katolik, përpiqej ti ekuilibronte fuqitë e natyrshme të serbëve, duke i mikluar me disa të drejta shqiptarët, për ta drejtpeshuar shtrirjen e popullsive ortodokse brenda Jugosllavisë.</p>
Unë i di planet tuaja, u pati thënë njëherë më 2 qershor 1991 Milosheviçi ambasadorit amerikan në ish-Jugosllavi, Zimerman. Kishte disa orë që Sllovenia dhe J.Drnovzheku kishte vendosur doganën me Serbinë dhe Kroacinë, si edhe telin me gjemba midis dy territoreve. Madje Milosheviçi i pati tundur kërcënueshëm gishtin mbi thilenë e xhaketës ambasadorit (i cili vetëm buzëqeshteâ¦) duke ngjarë kështu me Hrushovin, i cili ia pati shkundur edhe ai kërcënueshëm gishtin mbi xhaketë njëherë Kenedit, për çështjen e Berlinit Perëndimor, gati 20 vjet më parë. Dhe më pas Milosheviçi kishte thënë: ” ⦠ju doni ta ndani Maqedoninë midis shqiptarëve dhe bullgarëve, ose të lini edhe një copë të vogël të pavarur – dhe për këtë smë ha meraku sepse ne [serbët] nuk kemi aty as të drejta etnike dhe as të drejta historike⦔ Dhe Maqedonia, kjo thembër e Akilit e synuar si ushqim për orekset e popujve që e rrethojnë, u la për zgjidhje pasi të ishin kulluar ujërat nacionaliste dhe prezenca e Elitës në Ballkan, pas rënies së Iron Curtains (Perdes së Hekurt), të ishte më e fortë. Dhe tani është pikërisht momenti dhe ora e historisë që do të vendosë për të ardhmen politike të Maqedonisë.</p>
“Ne maqedonasit, preferojmë më mirë të jemi qenër të bullgarëve, se sa të jemi zotër të shqiptarëve”, – kështu më tha një titullar maqedonas i një institucioni në varësi të një dikasteri qendror në Maqedoni, ndërsa po hipja me disa shqiptarë dhe maqedonas në një ashensor. Me një habi dhe buzëqeshje të shtirur, hodha sytë nga shoqëruesja e re dhe simpatike maqedonase në bisedë, e cila ishte sekretare e një ministrie në FYROM, e cila dukej sikur i aprovonte këto fjalë të vartësit të saj me keqardhje. Ishte fund janari ose fillim shkurti 2009… Të dyja palët në bisedë ishin nga partia e Georgievskit dhe Ali Ahmetit, të cilat pak muaj më vonë kishin zgjedhjet presidenciale. Unë asnjëherë nuk kam besuar se Maqedonia do të vazhdonte të ekzistonte si shtet dhe këtë e kam shprehur publikisht qysh pas mesit të viteve 90, kohë kur ishte kryer paqja e Dejtonit. Pasi Maqedonia do të shtypej nga dashuria dhe përqafimi i shtetit shqiptar dhe atij bullgar. Edhe kur flitej se Maqedonia fitoi statusin e vendit kandidat për në BE, edhe kur flitej për pengesat e stisura në konfliktin me Greqinë për emrin, kisha dhe kam bindjen time të thellë se Maqedonia nuk do të ekzistonte kështu siç është. Dhe në fakt tre janë variantet teorike të së ardhmes së këtij shteti të kristaltë, për nga brishtësia: 1- Të qëndrojë siç është; 2- Të ndahet tërësisht midis shqiptarëve dhe bullgarëve; 3- Të ndahen dy territore thelbësisht të pastra etnike (në perëndim dhe në lindje) përkatësisht për shtetin shqiptar dhe atë bullgar dhe të mbetet një zonë tampon me territore të përziera etnike. Dhe cila nga këto do të ndodhë? Këtë nuk e dinte as Nano, i cili tregoi se nuk e di fare axhendën e Elitës Globale për Maqedoninë. Ai foli si analist, si think tank, duke dhënë disa mendime teorike t
Ky artikull eshte marre nga: http://www.shqipmedia.com/?p=23616. Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://www.shqipmedia.com/?p=23616