Re: Shqiperia ne mesin e 146 vendeve Islamike!!
Pse jemi më katolikë se Papa
Nga Fatos Lubonja
(Korrieri, 14 shkurt 2006)
"Eshtë e vërtetë se Shqipëria është një vend me shumicë
popullsie myslimane, dhe gjate bisedimeve kemi trajtuar edhe këtë
problematikë të ekseseve që po ndodhin në Botën Arabe ndaj këtyre
botimeve (të profetit Muhamed)", tha shefi i diplomacise së Madridit
kryediplomati spanjoll Miguel Angel Moratinos, i cili i ka kërkuar
Shqipërisë që, si anëtare e Konferencës Islamike, të luajë një rol
moderator në krizën e shkaktuar së fundmi me rastin e botimit të
karikaturave të Muhametit nga një gazetë daneze.
Një deklarate të tillë dhe sugjerimi se Shqipëria mund të
luante një rol moderator u kundërshtua menjëherë nga dy ish ministra
të jashtëm socialistë, Meta dhe Milo, njëherësh edhe shefa të dy
partive të majta, me pretekstin se Shqipëria nuk ka fuqi diplomatike
për të ndërhyrë. Madje, sipas shtypit, ata veshën me përgjegjësi
edhe ministrin aktual të jashtëm Mustafaj, që nuk ka sqaruar
pozicionin e Shqipërisë në Konferencën Islamike. Jo vetëm, por në
shtypin tonë nuk munguan edhe dyshime për qëllimet e mira të
ministrit spanjoll. E me kaq propozimi i tij u hodh në pusin tonë të
madh të heshtjes.
Me siguri spanjolli është çuditur nëse ka mësuar reagimet
shqiptare – sepse për një vend një rol i tillë do të ishte rritje e
prestigjit ndërkombëtar. Do të jetë çuditur edhe më shumë kur ka
parë se janë ish ministra të majtë ata që e kanë kundërshtuar
kërkesën e tij - duke patur parasysh se e majta evropiane ka qenë më
shumë për dialogun dhe më pak për përdorimin e forcës në konfliktin
me botën arabe sesa e djathta dhe, në përgjithësi, ka kundërshtuar
shumë më me forcë politikat e ndeshjes së qytetërimeve.
Le të përpiqemi t'ia shpjegojmë këtë reagim atëhere spanjollit.
Në fakt ajo që meriton t'i shpjegohet atij dhe nëpërmjet atij
edhe vetes sonë është pse ne nuk e pranuam propozimin e tij përtej
argumenteve që dhanë dy ish ministrat.
Ky mosporanim nuk mund të mos na çojë edhe një herë prapa në
kohën e qeverisjes së parë të Berishës kur Shqipëria u bë antare e
Konferencës Islamike. Asohere brenda vendit pati reagime të forta
për këtë pjesëmarrje, veçanërisht nga elita. U trajtua si një hap i
gabuar sepse sikur binte ndesh me ëndrrën tonë evropiane drejt së
cilës elita jonë kishte marrë rolin të na udhëhiqte. Ç'punë kishim
ne me botën muslimane nga e cila ishim ndarë me kohë dhe në të cilën
në fakt nuk kishim bërë pjesë asnjëherë seriozisht pavarësisht se jo
pak, por 500 vjet?
Pjesëmarrja u trajtua si hap i gabuar edhe me idenë se mund ta
përdornin armiqtë tanë serbët dhe grekët të cilët, duke qenë të
krishterë, kështu mund të kishin një gur më shumë në favor të tyre
për çështjen e Kosovës. Dhe në këtë kontekst u pa me shqetësim edhe
një mbjellje artificaile me xhamija e vendit në ato vite.
Kurse mbështetësit e Berishës, të ndodhur nën këtë presion, e
argumentuan pjesëmarrjen duke thënë (kuptohet jo zyrtarisht) se
kështu do t'i bënim xhelozë të dy palët dhe do të thithnim qumështin
e dy nënave.
I takon Berishës të shpjegohet se çfarë e shtyu ta bëjë
Shqipërinë antare të Konferencës Islamike, por, sipas meje, gjatë
këtyre dhjetë vjetëve kanë rrjedhur shumë ujra dhe kanë ndodhur
shumë ngjarje që duhet të na bëjnë ta rivlerësojmë atë pjesëmarrje
duke rivlerësuar edhe bojkotin që i kemi bërë për tetë vjet
Konferencës Islamike. Dhe rastin na e dha ministri spanjoll, por ne
as nuk e kuptuam dot si të tillë.
Kuptohet se, pavarësisht nga argumentet që paraqitëm, ne nuk e
pranuam kërkesën e spanjollit nga frika se po të marrim përsipër atë
rol do të thotë të pranojmë se jemi një vend me shumicë muslimane,
siç pranoi "gabimisht" Berisha kur e antarësoi Shqipërinë në
Konferencën Islamike, dhe, po pranuam këtë, kemi frikë se bota ne
sheh me sy të keq. Në fakt dënimi i pjesëmarrjes në Konferencën
Islamike ishte një çështje identiteti më shumë se gjithshka, më
saktë i refuzimit të një identiteti, atij lindor dhe atij musliman,
nga ana e shqiptarëve, veçanërisht nga ana e shumicës së elitës
shqiptare që, pasi kishte tundur flamurin e një Shqipërie kështjellë
graniti që ishte në luftë si me Lindjen dhe Perëndimin dhe që fetë i
quante agjentë të tyre nuk u ndal një çast të mendonte, por filloi
të tundte menjëherë flamurin e identitetit të krishterë perëndimor.
Shkurt, sipas mendimi tim, refuzmi i një roli të tillë bazohet
mbi një perceptim të rremë të vetes sonë, të Perëndimit nga ana e
jonë e po ashtu në një perceptim të rremë të asaj se çfarë mendon
Perëndimi për ne - perceptime të rrejshme që i gjen par exellence në
fjalën e famshme të presidentit në Oksford, por edhe në idenë, sipas
meje dy herë të gabuar, të dërgimit të trupave shqiptare në Irak. Ka
një numër kundërthëniesh që i demaskojnë këto perceptime duke
zbuluar gjithashtu edhe dëmin e tyre.
Kundërthënia e parë është se çfarë do t'i konsiderojmë ne
muslimanët që kemi në vendin tonë dhe jo vetëm, por edhe në Kosovë
dhe Maqedoni nëse ngulmojmë ta refuzojmë identitetin musliman si
pjesë të identitetit tonë? A do t'i konsiderojmë ata qytetarë të
dorës së dytë në krahasim me të krishterët që kemi në vendin tonë?
Apo do tu themi që mundësisht ta ndërrojnë fenë ta bëjnë të
krishterë? Ka edhe që e kanë bërë, por ndrrimi i përkatësisë dhe
identitetit fetar ka rezultuar shumë më i vështirë sesa ndrrimi i
ideve mu pse rrënjët e fesë janë më thellë njeriut sesa rrënjët e
ideve racionale. Poende, çfarë do të bëjmë me ata që janë gjysëm
muslimanë në origjinë dhe gjysëm të krishterë? Apo edhe ata do t'i
seleksionojmë siç seleksioninin gjrmanët çifutët me gjak gjysëm të
pastër. Mirë me ata po me ateistët çfarë do të bëjmë? Apo do t'u
themi të gjithëve se meqë feja e shqiptarit është shqiptaria më mirë
ta harrojnë fare besimin e tyre fetar apo ta lenë në plan të dytë?
Mirëpo ndjenja fetare dhe ndjenja kombëtare janë dy gjëra të
ndryshme. Feja është edhe një gjë shumë më individuale sesa ndjenja
e përkatësisë kombëtare. Ajo me ritet e saj është një mënyrë jetese
që e ndihmon besimtarin që nga lindja deri në vdekje në shumë forma
që nuk ia plotëson dot ndjenja kombëtare. Prandaj nuk ka kuptim,
veçanërisht në demokraci, që ndjenjën kombëtare dhe atë fetare t'i
kundërvesh ndaj njëra tjetrës dhe as t'i sakrifikosh në emër të
njëra tjetrës.
Kundërthënie tjetër është ajo se çfarë duhet të themi për tërë
ato vende që janë me shumicë muslimanë e antarë të Konferencës
Islamike, ndër të cilët edhe vende të tilla si Turqia, Algjeria,
Bosnje Hercegovina, Maroku, Egjypti etj. A do të themi se ne jemi më
të mirë se ata? Apo se bota muslimane është e do të jetë
pandryshueshmërish inferiore ndaj botës së krishterë? Po të
aplikojmë këtë princip (racist) a nuk do të duhet ta pranomin edhe
për veten tonë ndëshkimin racor meqënëse shumica, duam s'duam, jemi
muslimanë?
Problemi tjetër është: pse mendojmë se Perëndimi do të na
donte e vlerësonte më shumë sikur të ishim të krishterë? Duke dalë
në mbrojtje të Bosnjës dhe të Kosovës a nuk tregoi ai se nuk ishte
përkatësia fetare pesha me të cilën i mat gjërat? Dhe, për më tepër,
mos vallë ky (i muslimanit) ka qenë perceptimi që kanë pasur
perëndimorët për ne? Aspak, në Perëndim perceptimi që kanë
perëndimorët për ne është se jemi shqiptarë dhe për fat të keq na
vënë në listën e popujve më të padëshiruar, shumë më poshtë se
turqit, arabët, kurdët, iranianët, etj. jo për çështje të fesë, por
për çështje të kriminalitetit që kemi çuar në Evropë. Madje,
përkundazi, ndoshta do të fitonim pak më shumë respekt në këtë kohë
duke treguar se muslimanët shqiptarë, pikërisht për shkaqe të
caktuara historike, janë ndër ata muslimanë që kanë mësuar të
jetojnë në harmoni me fetë e tjera dhe të respektojnë frymën laike
të shteti të tyre.
Problemi tjetër është: pse duhet ta identifikojmë identitetin
evropan me identitetin kristian? Nëse do të kërkonim ta përkufizonim
me një fjalë të vetme identitetin evropian edhe si ëndërr evropiane
duke thjeshtëzuar një gjë shumë më të komplikuar ky do të ishte
laicizimi dhe dialogu i pluralitetit dhe jo dhe dominimi i një feje.
E me laicizëm do të kuptojmë një shtet që respekton njëlloj të
gjitha fetë ashtu sikurse edhe ata që nuk besojnë. E pikërisht ky
princip demasokohet me qëndrimet islamofobe që shfaqim ne duke e
treguar veten joevropianë mu në sajë të përjekjeve për tu treguar më
katolik se Papa.
Që kur doli artikulli i Hungtingtonit i jam kundërvënë idesë
së atyre që propagandojnë ndeshjen e qytetërimeve e të cilët sikur
na thonë se nuk mund ta ndërtojmë shtëpinë mbi një humnerë, se duhet
të hidhemi ose më këtë anë ose më atë anë. Kam mbrojtur idenë se ne
jemi aty ku jemi e se, duke qenë në një udhëkryq qytetërimesh dhe
duke patur në kulturën tonë ndikimin e tre qytetërimeve nuk duhet
kurrsesi të eliminojmë dy prej tyre për të mbajtur njërin, por t'i
hapim ato ndaj njëri tjetrit dhe kështu mund të shërbejmë edhe si
urë.(Shih Përpjekja 1, 1994). Pra ajo që shumëkush e ka quajtur një
disavatazh në fakt mund të ishte një avantazh nëse ne do të dimin ta
shfrytëzonim. Ashtu siç është një avantzh për një njeri që rrethana
të caktuara e detyrojnë që qysh në vegjëli të mësojë tre gjuhë. Dhe
të kthyerit në avantazh apo disavantazh të rrethanve ku ndodhemi
është një çështje diturie dhe mënçurie. Për fat të keq ne nuk po
tregohemi, siç nuk jemi treguar edhe më parë, ashtu dhe aq të ditur
e të mençur në gjetjen e rrugës sonë, çka e treguam edhe me reagimet
e fundit ndaj minstrit spanjoll.
