Re: Për ty Enver Hoxha këngë do thur tërë jetën...Populli me shpirt!
Zoteri Xhino shkruan:
Me thoni nje gje te mire qe kemi trasheguar ne nga gjysem shekulli komunizem.
Po sikur nje autostrade te kishte ndertuar do tja kishim bere hallall te gjitha, jane duke u shpenzuar me miljarda per ndertimin e rrugeve dhe infrastruktures.
He merr Xhino se po te sjelle vetem nje numer te vogel faktesh se cberi Enveri se duket se sja ke idene gjerave.Poe fillojme direkt pas luftes.
Per nje kohe te shkurter u ndërtuan pothujse të gjitha urat e mëdha, siç janë: ura e Kuçit, Mbrostarit, Mifolit, Penkovës, Salmanajt, Lufit, Rrogozhinës, Topojanit, Gomsiqes, Mhurit etj. Më mbrapa filluan ndërtimet me ritme të papara e kanaleve ujitëse e kulluese, si: Kanali i Krasniqës në Tropojë, i Shtiqnës në Kukës, i Sulovës, kanali "Naun Panxhi" në Elbasan, ai i Vilë-Brajës në Dibër, i Sllabinjës, Kanali i Korçës, i Bërzhitës në Tiranë etj. U ndërtua gjithashtu i pari kanal kullues, ai i Jubës në Durrës; përfundoi faza e parë e tharjes së kënetës së Maliqit, e cila u përurua në muajin tetor të vitit 1947.
Këto përbënin 94 për qind të gjatësisë së përgjithshme të urave të shkatërruara. Pas këtyre u rivendos në gjithë vendin ndërlidhja telegrafonike. Ndërkohë në fshat u meremetua dhe u rindërtua pjesa më e madhe e shtëpive të banimit dhe të shkollave. U vunë gjithashtu në punë fabrikat dhe centralet. Në qytete u zhdukën gjurmët e rrënimeve dhe u rivendos rrjeti elektrik, si dhe rrjeti i ujësjellësve dhe ai telefonik. Ka dhe me shume.
Po mar vetem aspektin e Tokes dhe te ndertimeve.
Problemi i tokës ishte problemi më kardinal për popullsinë e shumëvuajtur shqiptare. Çështja ishte se tokë kishim e tokë s'kishim. Ujë kishim e ujë s'kishim. Gjithçka e kishte shkatërruar erozioni dhe shekujt. Nga të dhënat që disponojnë shkencëtarët dhe studiusit tanë, bëjnë të ditur se çdo vit derdhen nëpërmjet lumenjve në detin Adriatik plot 39 miliardë metra kub ujë. Ky është bilanci aktiv i pasurisë sonë ujore që për çdo banor është 15.500 metra kub, kur Franca e Italia, për shembull, kanë përkatësisht 3800 e 3000 metra kub. Duhet të dini se ne zëmë vendin e dytë për sa i përket sasisë së ujit për frymë dhe vijmë pas vendeve skandinave. Fatkeqësisht gjithë kjo pasuri ujore nuk kishte mundur t'i shërbente bujqësisë sonë. Ne e gjetëm atë tepër të prapambetur dhe të pabonifikuar. Asaj i mungonte uji në kanalet ujitëse për t'u vaditur fushat e shumta të atdheut. Për të mos folur pastaj që shumë fusha ishin nën sundimin shumëshekullor të kënetave dhe moçaleve. Nga studime të mirëfillta shkencore është vërtetuar se bashkë me vërshimet vjetore të lumenjve në det, vërshonin aty dhe mbi 60 milionë tonë lym. Po t'i bësh mirë llogaritë del se bujqësia jonë pas kësaj vinte duke u rënduar. Gjithsesi, flitet për atë periudhë kur ne ishim para një gjendje katastrofale.
Unë mund t'ju kujtoj se vetëm nga përmbytjet e vitit 1946 mund të udhëtoje me barkë që nga fushat e Myzeqesë deri në afërsi të Urës Vajgurore në Berat, madje deri në fushat e Kavajës apo dhe më tej.Menduam ta shkatërrojmë njëherë e mirë këtë prapambetje që në dimër na zhyste në përmbytje dhe në sëmundje malarike, ndërsa në verë na shkatërrote nga thatësirat.
Për më shumë se dy dekada duke punuar me një intensitet të madh dhe të pandërprerë, u bë e mundur të bonifikohen 225.000 hektarë tokë nga të cilët, 29.000 hektarë ishte tokë krejt e re. Për këtë u thanë 15 këneta dhe u hapën mbi 20.000 kilometra kanale ujitëse e kulluese aq sa gjysma e gjatësisë së ekuatorit tokësor. U ndërtuan mbi 650 ujëmbledhës në trevat më të thata të vendit, si: në Hasin e thatë të Kukësit, në Mallakastër të Fierit, Tepelenë dhe në dhjetëra zona të tjera.
Shembuj janë të gjitha veprat që duken me sy, megjithatë unë mund t'ju them raste pikante siç ishte kanali i Sasajt në bregdetin e Sarandës, i cili u bë mes për mes malit, derisa lidhi rivierën me zonën ku kalonte lumi i Kalasës. Ai kanal bëri të mundur që lumi i famshëm i fshatit Kalasë të Delvinës -dikur ka qenë i Sarandës- ta përshkonte malin tej për tej në zemër dhe të dilte në të gjithë bregdetin jugor. Pas kësaj atje u begatua gjithçka. Po atje ishte një punë e jashtëzakonshme, ku punonin njerëzit natën dhe ditën duke ndenjur në ujë deri në mes.
E veçanta e ndërtimit të këtyre kanaleve që do të përdoreshin për ujësjellje, ishte se ato nuk mund të hapeshin me dinamit, por vetëm me mjete dore. Kjo gjë e vështirësonte shumë punën. Po, falë atij përkushtimi që nuk besoj se do të vijë ndonjëherë prapë në Shqipëri, që ne të arrinim t'i përfundonim, pavarësisht se çfarë pengesash mund të na dilnin përpara.
Ky qe fillimi i punës sonë ndërtimore për ta nxjerrë Shqipërinë njëherë e përgjithmonë nga prapambetja shumëshekullore. Kësaj pune nuk do t'i bien vlerat asnjëherë, sepse për të do të flasë gjithmonë historia jonë moderne, sepse e meriton. Megjithatë është e dhimbshme kur shikon se bonifikimi i fushave mbetet kurdoherë nën kërcënimin e mosmirënjohjes.
Mund të them vetëm kaq si permbledhje:
Më shumë se katër dekada vendi ynë u mbush me kantiere ndërtimi, në të cilat punuan nën një mobilizim shembullor ditën e natën dhjetëra e mijëra veta për t'ia ndërruar pamjen atdheut; dhe këtë e arritëm. Fakt është se për ato dekada vrulli Shqipëria e dikurshme nga një fushë me pluhur që ishte, u mbush me fshatra dhe qytete të
ripërtërira. U mbush me godina të reja, me qindra e mijëra institucione, u bënë hidrocentrale dhe u bonifikuan fusha; u bënë rrugë dhe u ndërtuan fabrika etj. etj. Për të parën herë në Shqipëri u bë e mundur të ndërtohet një rrjet i rëndësishëm dhe i plotë hekurudhor. U bënë mijëra kilometra rrugë automobilistike.U ndertua portet e para dhe shqiperia per here te pare ne historine e saj exportonte produkte si bujqesore ashtu dhe gjysem industriale. Aerodromët tanë u arritën të bëhen të tillë saqë në ta mund të ulen avionët supersonikë e shume e shume gjera te tjera., që vetëm po t'i numërosh zotrote , do të të duhen jo orë, por ditë.
U ndertuan Hidrocentrale dhe eletrifikimi mbaroj para vendeve te zhvilluara si greqia dhe spanja.
Këto vepra kanë qenë dhe do të mbeten dëshmi e gjallë e krijimtarisë, mendjes, mundit, djersës dhe sakrificave të popullit tonë, për të shdukur prapambetjen e trashëguar.
Dhe ti me mua flet mua sot per autostrada.
Me thuaj nje veper Industriale qe eshte ngritur keta 14 vjet.Ato autostradat qe thua ti enveri i bente brenda tre vjeteve.Mirepo ate kohe kishte te tjera prioritete.Atij ju desh ta niste nga zero.Po me ke lodh frymen dhe une.
Zoteri Xhino shkruan:
Me thoni nje gje te mire qe kemi trasheguar ne nga gjysem shekulli komunizem.
Po sikur nje autostrade te kishte ndertuar do tja kishim bere hallall te gjitha, jane duke u shpenzuar me miljarda per ndertimin e rrugeve dhe infrastruktures.
He merr Xhino se po te sjelle vetem nje numer te vogel faktesh se cberi Enveri se duket se sja ke idene gjerave.Poe fillojme direkt pas luftes.
Per nje kohe te shkurter u ndërtuan pothujse të gjitha urat e mëdha, siç janë: ura e Kuçit, Mbrostarit, Mifolit, Penkovës, Salmanajt, Lufit, Rrogozhinës, Topojanit, Gomsiqes, Mhurit etj. Më mbrapa filluan ndërtimet me ritme të papara e kanaleve ujitëse e kulluese, si: Kanali i Krasniqës në Tropojë, i Shtiqnës në Kukës, i Sulovës, kanali "Naun Panxhi" në Elbasan, ai i Vilë-Brajës në Dibër, i Sllabinjës, Kanali i Korçës, i Bërzhitës në Tiranë etj. U ndërtua gjithashtu i pari kanal kullues, ai i Jubës në Durrës; përfundoi faza e parë e tharjes së kënetës së Maliqit, e cila u përurua në muajin tetor të vitit 1947.
Këto përbënin 94 për qind të gjatësisë së përgjithshme të urave të shkatërruara. Pas këtyre u rivendos në gjithë vendin ndërlidhja telegrafonike. Ndërkohë në fshat u meremetua dhe u rindërtua pjesa më e madhe e shtëpive të banimit dhe të shkollave. U vunë gjithashtu në punë fabrikat dhe centralet. Në qytete u zhdukën gjurmët e rrënimeve dhe u rivendos rrjeti elektrik, si dhe rrjeti i ujësjellësve dhe ai telefonik. Ka dhe me shume.
Po mar vetem aspektin e Tokes dhe te ndertimeve.
Problemi i tokës ishte problemi më kardinal për popullsinë e shumëvuajtur shqiptare. Çështja ishte se tokë kishim e tokë s'kishim. Ujë kishim e ujë s'kishim. Gjithçka e kishte shkatërruar erozioni dhe shekujt. Nga të dhënat që disponojnë shkencëtarët dhe studiusit tanë, bëjnë të ditur se çdo vit derdhen nëpërmjet lumenjve në detin Adriatik plot 39 miliardë metra kub ujë. Ky është bilanci aktiv i pasurisë sonë ujore që për çdo banor është 15.500 metra kub, kur Franca e Italia, për shembull, kanë përkatësisht 3800 e 3000 metra kub. Duhet të dini se ne zëmë vendin e dytë për sa i përket sasisë së ujit për frymë dhe vijmë pas vendeve skandinave. Fatkeqësisht gjithë kjo pasuri ujore nuk kishte mundur t'i shërbente bujqësisë sonë. Ne e gjetëm atë tepër të prapambetur dhe të pabonifikuar. Asaj i mungonte uji në kanalet ujitëse për t'u vaditur fushat e shumta të atdheut. Për të mos folur pastaj që shumë fusha ishin nën sundimin shumëshekullor të kënetave dhe moçaleve. Nga studime të mirëfillta shkencore është vërtetuar se bashkë me vërshimet vjetore të lumenjve në det, vërshonin aty dhe mbi 60 milionë tonë lym. Po t'i bësh mirë llogaritë del se bujqësia jonë pas kësaj vinte duke u rënduar. Gjithsesi, flitet për atë periudhë kur ne ishim para një gjendje katastrofale.
Unë mund t'ju kujtoj se vetëm nga përmbytjet e vitit 1946 mund të udhëtoje me barkë që nga fushat e Myzeqesë deri në afërsi të Urës Vajgurore në Berat, madje deri në fushat e Kavajës apo dhe më tej.Menduam ta shkatërrojmë njëherë e mirë këtë prapambetje që në dimër na zhyste në përmbytje dhe në sëmundje malarike, ndërsa në verë na shkatërrote nga thatësirat.
Për më shumë se dy dekada duke punuar me një intensitet të madh dhe të pandërprerë, u bë e mundur të bonifikohen 225.000 hektarë tokë nga të cilët, 29.000 hektarë ishte tokë krejt e re. Për këtë u thanë 15 këneta dhe u hapën mbi 20.000 kilometra kanale ujitëse e kulluese aq sa gjysma e gjatësisë së ekuatorit tokësor. U ndërtuan mbi 650 ujëmbledhës në trevat më të thata të vendit, si: në Hasin e thatë të Kukësit, në Mallakastër të Fierit, Tepelenë dhe në dhjetëra zona të tjera.
Shembuj janë të gjitha veprat që duken me sy, megjithatë unë mund t'ju them raste pikante siç ishte kanali i Sasajt në bregdetin e Sarandës, i cili u bë mes për mes malit, derisa lidhi rivierën me zonën ku kalonte lumi i Kalasës. Ai kanal bëri të mundur që lumi i famshëm i fshatit Kalasë të Delvinës -dikur ka qenë i Sarandës- ta përshkonte malin tej për tej në zemër dhe të dilte në të gjithë bregdetin jugor. Pas kësaj atje u begatua gjithçka. Po atje ishte një punë e jashtëzakonshme, ku punonin njerëzit natën dhe ditën duke ndenjur në ujë deri në mes.
E veçanta e ndërtimit të këtyre kanaleve që do të përdoreshin për ujësjellje, ishte se ato nuk mund të hapeshin me dinamit, por vetëm me mjete dore. Kjo gjë e vështirësonte shumë punën. Po, falë atij përkushtimi që nuk besoj se do të vijë ndonjëherë prapë në Shqipëri, që ne të arrinim t'i përfundonim, pavarësisht se çfarë pengesash mund të na dilnin përpara.
Ky qe fillimi i punës sonë ndërtimore për ta nxjerrë Shqipërinë njëherë e përgjithmonë nga prapambetja shumëshekullore. Kësaj pune nuk do t'i bien vlerat asnjëherë, sepse për të do të flasë gjithmonë historia jonë moderne, sepse e meriton. Megjithatë është e dhimbshme kur shikon se bonifikimi i fushave mbetet kurdoherë nën kërcënimin e mosmirënjohjes.
Mund të them vetëm kaq si permbledhje:
Më shumë se katër dekada vendi ynë u mbush me kantiere ndërtimi, në të cilat punuan nën një mobilizim shembullor ditën e natën dhjetëra e mijëra veta për t'ia ndërruar pamjen atdheut; dhe këtë e arritëm. Fakt është se për ato dekada vrulli Shqipëria e dikurshme nga një fushë me pluhur që ishte, u mbush me fshatra dhe qytete të
ripërtërira. U mbush me godina të reja, me qindra e mijëra institucione, u bënë hidrocentrale dhe u bonifikuan fusha; u bënë rrugë dhe u ndërtuan fabrika etj. etj. Për të parën herë në Shqipëri u bë e mundur të ndërtohet një rrjet i rëndësishëm dhe i plotë hekurudhor. U bënë mijëra kilometra rrugë automobilistike.U ndertua portet e para dhe shqiperia per here te pare ne historine e saj exportonte produkte si bujqesore ashtu dhe gjysem industriale. Aerodromët tanë u arritën të bëhen të tillë saqë në ta mund të ulen avionët supersonikë e shume e shume gjera te tjera., që vetëm po t'i numërosh zotrote , do të të duhen jo orë, por ditë.
U ndertuan Hidrocentrale dhe eletrifikimi mbaroj para vendeve te zhvilluara si greqia dhe spanja.
Këto vepra kanë qenë dhe do të mbeten dëshmi e gjallë e krijimtarisë, mendjes, mundit, djersës dhe sakrificave të popullit tonë, për të shdukur prapambetjen e trashëguar.
Dhe ti me mua flet mua sot per autostrada.
Me thuaj nje veper Industriale qe eshte ngritur keta 14 vjet.Ato autostradat qe thua ti enveri i bente brenda tre vjeteve.Mirepo ate kohe kishte te tjera prioritete.Atij ju desh ta niste nga zero.Po me ke lodh frymen dhe une.