Morali

[ana karenina]

Re: Morali

Fillimisht postuar nga Gysi:
[qb]Per mua t'a konsiderosh relativ moralin do te thote t'a mohosh teresisht, pasi nuk mund t'i thuash askujt se perse kufinjte e nje veprimi jane ketu e jo me poshte. As nje norme shoqerore nuk mundet dot te justifikoje vetveten dhe te sherbeje si rregullator ne marredheniet njerezore [/qb]

Ndoshta ne kohet tona po ulerihet kaq shume mbi relativitetin sepse shume 'vlera' jane cvleresuar, dmth nuk jane me vlera, kane humbur kuptmin dhe rendesine e tyre, por eshte e veshtire te pranohet, e keshtu qe lihet nen fatin e relativitetit. Keshtu te gjithe kemi dhe njekohesisht nuk kemi te drejte kur jemi pro ose kunder nje X vlere (dhe kur them vlere nenkuptoj edhe mendimi, ideje, deshire, parimi, besimi etj etj, shkurt: gjithcka) Megjithate, shume vlera mbeten te pandryshueshme per mua, dhe kane edhe nje kufi te qarte, shume larg relativitetit ne kohe dhe ne hapesire, dhe si shembull mund te permend: te mos genjesh, te mos vjedhesh, etj. Keto ndoshta tingellojne banale sepse jane te streperseritura po jane baza e nje jete te shendoshe dhe nuk pranojne asnje 'por'.

 

[Kordelja]

Re: Morali

Morali presupozohet te ruaje virtutin, ndaj eshte dhe aq i "dhunshem".

Me kete arsyetim i bie qe virtytet i percakton e njejta linje apo e njejta "kaste".

Duket si rreth viciozz, por jam dakort qe ka dhe te tille te pandryshushem per gjithe koherat dhe MORALET.

 

[Gysi]

Re: Morali

Duket si rreth vicioz, per sa kohe nuk ekziston nje sistem referimi qe te sherbeje si burim per vlerat e nje shoqerie. Ne kohe si keto te sotmet, (per mua sot gjithe bota po perjeton nje tranzicion, si pasoje e shume faktoreve, sociale, kulturore, politike, madje ne nje shkalle te madhe edhe teknologjike), jane ngritur diga te stermedha na ndajne nga ato qe historikisht kane sherbyer si sisteme referimi te vlerave.

Historikisht, vlerat ne shoqeri jane rregulluar nga Feja, Tradita, Te urtet (ao mendimtaret, filozofet), Ideali i kombit, etj. Harmonizimi i te gjithe ketyre faktoreve sjell nje moral te qendrueshem ne shoqeri, si dhe ndihmon ne formimin dhe ruajtjen e nje identiteti te qarte per shoqerine. Ne te kunderten vlerat lekunden, identiteti harrohet, morali bie dhe shoqeria nuk e njeh me vetveten.

 

[AlbanianShqiponje]

Re: Morali

Pika 2: Ndalohet rreptësisht postimet që kanë për qëllim të shajnë me fjalë ofenduese drejtpërdrejt një antar të Albforumit. Shkelja e kësaj pike do sjellë si pasojë paralajmërimin për heqje e së drejtës së postimit në Albforum.

Pika 4: Postimet duhet ti përkasin temës përkatëse si dhe gjithashtu temat e reja duhen ti përkasin kategorisë përkatëse. Në rast të kundërt postimi do ndryshohet ose fshihet, ose tema do të transferohet.

Dawa c'me thua per keto dy pikat? I ke lexuar ndonjehere? Jane dy nga pikat e rregullores, te lutem shume ne postimet ne vazhdim mos fyesh me anetaret e tjere para-shkrues, mos besh propagande fetare, ketu jemi ne af dhe jo ne xhami! Bindjet e tua fetare nuk mund te jene argumenti i vetem qe ofron. Ne te gjitha postimet e tua nuk ke bere tjeter vecse propagande feje. Ketu eshte e ndaluar.

Shpresoj te kuptohemi!

 

[Fletrrufeja]

Re: Morali

Akoma s'kam arritur ta kuptoj cfare simbolizon morali ne kete teme. Simbolizon ndergjegjen apo normat shoqerore.
Persa i perket ndergjegjes, fale asaj kemi perfituar statusin e te qenurit njeri, human qe ben dalllimin midis njeriut dhe klases se gjitareve (biologjia e klases se tete). D.m.th eshte e domosdoshme per njeriun inteligjent qe te mos jetoje ne baze te instikteve kafsherore, pra patjetrsueshmerisht e vyer.

Persa i perket normave shoqerore, ato jane vlerat kombetare si gjuha,besimi,zakonet etj, qe jane te pranuara nga te gjithe personat qe jetojne ne ate shoqeri, qe bejne diferencimin midis kulturave te ndryshme.

Normat shoperore jane gjithmone relative p.sh para 50 vjeteve gruaja nuk lejohej te merrte pjese ne politike dhe nuk kishte te drejten e votes. Tani ato norma kane ndryshuar dhe eshte mese normale n.q.se nje grua do ishte kreministre a presidente.

Dikush pak me larte mu duk shume pesimist per normat shoqerore te tanishme. Ka norma ne te tashmen si p.sh mos mbajtja dhe ftohja e lidhjeve ne gjirin e familjes sidomos ne perendim qe jane negative. Pasi dihet qe ngrohtesia qe familja te jep eshte e pacmueshme dhe ka nje efekt pozitv per rritjen sa me te 'shendoshe' te brezave te rinj. Por kurrsesi arritjet negative kalojne ato pozitive. Normat per mbrojtjen e te drejtave te njeriut, luftimi i racizmit e nacionalizmit etj etj jane arritje madheshtore ne shekullin e kaluar qe mban ne historin e vet dy luftra boterore me holikostin me vete.
Anet negative qe permenda me siper jane te dhimbshme por ato jane gjithashtu te riparushme. Pra ska pse dikush te jete pesimist per te ardhmen e Moralit. Kemi arritur shume (flas si njerezim) dhe po ecim ne rrugen e duhur.

Ps (ishalla rregulllojme dhe moralin ne Shqiperi qe ministri,doganieri, polici dhe te gjithe njerizit e thjeshte te mos ta quaje me te 'moralshme' korrupsionin, rryshfetin, krimin e ne pergjithesi ligjin e xhungles.)

 

[Gysi]

Re: Morali

Për të mbushur disi boshllëkun e mungesës së një përkufizimi të qarte pos jell cfarë thuhet për marlin në fjalorin filozofik.


Moral, shkenca e mirësisë dhe e rregullave që përcaktojnë sjelljen e njerëzve. Morali I përgjigjet cështjes së destinacionit të vërtetë të njeriut, ai përfaqëson atë pjesë të filozofisë së I intereson në mënyrë më të drejtpërdrejtë cdo njeriu. Cdo veprim I lirë dhe I matur presupozon se përfundimi që do kemi prej tij do të jetë I vlefshëm, domethënë se ai nënkupton një reflektim dhe një vendim moral. Në përgjithësi, sapo mendojmë për jetën tonë dhe për kuptimin që duam t’I japim asaj, menjëherë ne kemi ngritur problemin e moralit. Në historinë e filozofisë ky problem, ka patur dy zgjidhje të përgjithshme: sipas së parës, qëllimi më I lartë I njeriut është lumturia (epikurizmi, utilitarizmi anglez), sipas së dytës, qëllimi më I lartë është virtyti ose përmbushja e detyrës (stoicizmi, morali I Kantit). Kani shkruante se njeriu I moralshëm s’është ai që është I lumtur, por ai që meriton të jetë I lumtur; në këtë meritë qëndron gjithë vlera morale. Me një fjalë, moraliteti I një akti nuk qëndron në vetë aktin, por në mënyrën se si e kryejmë këtë akt. E moralshme është vetëm ajo sjellje njerëzore që është shprehja e një “parimi” racional e që zbatohet vullnetarisht.
Sot morali paraqitet vecanërisht si teoria e marrëdhënieve me tjetrin, sin jë filozofi e “komunikimit” (M.Byber, E Levinas): në marrëdhëien e menjëhershme që vendos me “fytyrën” e tjetrit, njeriu përjeton në mënyrë origjinale përvojën e vlerave morale. Morali synon pra, të përfshihet një teori të përfshihet në një teori të realitetit: filozofi përpiqet të nxjerrë natyrshëm detyrat tona elementare dhe të krijojë kështu një teori të vlerave duke u mbështetur më tepër në përshkrimin e fakteve njerëzore se në analizat e brenshme të ndërgjegjes.

[Didie Zhylia, “Fjalor I filozofisë”]


Sa per vlerat e ndryshueshme Fletrrufe, vertete disa vlera mund edhe te ndryshojne ne shoqeri, por jo vlerat thelbesore, perndryshe shoqeria e hum teresish karakterin e saj. Shoqeira duhet patjeter te ruaje disa vlera apo norma baze te pandryshueshme, dhe mund te dryshoje, te freskoje, apo modifikoje disa nunca te caktuara qe marrin keto vlera ne zbatimin e perditshem. Por edhe keto ndryshime duhet te behen sipas nje rruge normale. Ndryshimi i disa normave eshte normal ne cdo shoqeri, kurse renia e moralit nuk eshte thjesht nje ndryshim i natyrshem. Ajo deshmon per semundjen e shoqerise dhe eshte e domosdoshme te reflektoje per kurim.

Per sa me siper une nuk jam pesimist. Perkundrazi, besoj ne nje te ardhme me te mire. por kjo nuk me pengon t'a dhoh drejt e ne bebe te syrin realitetin e erret te sotem tek perpelitet. Edhe ato qe ti i quan te drejta te njeriut, hyjne tek normat e pashkruara, dhe duhet bere mjaft per t'i zbatuar, gje qe sot le shume per te deshiruar. Sot fatkeqesisht jane perhapur shume letrat, dhe duket sikur ato na kane ndare teresisht nga realiteti. Dhe kjo pasi morali nuk kerkon snksionime, por veprim, aksion social.
Ndersa vlerat e familjes per te cilat ti fole me teper jane me thelbesore, pasi kane te bejne drejtperdrejte me njeriun. Fundja shoqeria perbehet nga individi, dhe kur ky lengon, le te ngrihen sa te duash institucione, shoqeria do te vazhdoje te vuaje. Dhe kjo vjen pasi jane tronditur themelesh institucionet me thelbesore te shoqerise, familja, Farefisnia, fqinjesia, etj.

 

[AlbanianShqiponje]

Re: Morali

edituar ne baze te pikes 4 te forumit. Per me shume shtypni Ketu

 

[Fation]

Re: Morali

Peace to all u people!
Morali eshte dicka qe per fat te keq njerezit e kan harruar fare.Morali i mire kur e ka nje person te ben te kuptosh diturin.Me diturin veprimet e njeriut behen me te sakta.I derguari i fundit i Zotit (peace be upon him) ka then:
Neqofte se me sigurony dy gjera ju siguroj xhenetin(parajsen) te mbroni organet tuaja , edhe gojen tuaja.
Pra shum veta flasin edhe nuk i kontrollojn fjalet e tyre qe thojn, qe degjon vetm ndyresira , edhe shum veta ndjekin epshet e tyre shtazore, edhe keto gjera ta ulin moralin , edhe sado i zgjuar te jesh sado shkoll te kesh ber nqs nuk ke moral eshte kot.Shembulli i ketyre njerezve te zgjuar qe jan me shkoll por nuk kan moral eshte si shembulli i gomarit i cili eshte i ngarkuar plot me libra , por ne te vertete gomari nuk perfiton gje nga keto libra.
God bless u people
peace

 

[AlbanianShqiponje]

Re: Morali

edituar ne baze te pikes 4 te forumit. Per me shume shtypni Ketu

 

[Futbollisti]

Re: Morali

Fillimisht postuar nga Fletrrufeja:
[qb]
Normat per mbrojtjen e te drejtave te njeriut, luftimi i racizmit e nacionalizmit etj etj jane arritje madheshtore ne shekullin e kaluar qe mban ne historin e vet dy luftra boterore me holikostin me vete.
[/qb]

Gysi me duket tha reth 90% te ideve te mijat, dhe aftesi te shkelqyera shprehese do shtoja.
Duke shikuar kete citimin e mesiperm, personalisht nuk e shikoj si ndonje arritje te re, por me shume nje lufte per te ruajtur dicka nga morali baze shoqeror. Pra mund ta quaj arritje vetem luften per te ruajtur deri diku moralin baze sesa ndonje arritje te re.

Per te percaktuar sado pak kete ceshtjen e moralit baze (e mire/e keqe), nje eksperiment interesant do ishte te merrje nje person te rritur ne nje vend me moral "te ulet" e ta vije ne nje zone me moral "te larte" (te ulet/ te larte mund te percaktohej me baza morale te konsiliduara ne vite, ose te krijoheshin mjedise te ndryshme) dhe anasjelltas. Nuk jam ne dijeni ne kjo eshte provuar ndonjehere (mbase mund te merret shembulli i femrave dhe ceshtjes se veshjes qe permendi Gysi), por sepse kam idene qe nje person me moral te larte nuk do rrokte ate te ultin kurse perkundrazi e kunderta do ndodhte.....

Ndonjegje tjeter nuk kam per te thene tani se do perserisja Gysin /pf/images/graemlins/smile.gif

Te mira
Une

 

[Fletrrufeja]

Re: Morali

Njohurite e mia ne kete fushe jane te pergjithshme, megjithse lendet shoqerore i kam pasur qef sidomos psikologjine.

Une nuk i shikoj te drejtat e njeriut si norma baze qe kane ekzistuar me perpara.
Me te drejtat e njeriut nenkuptoj kryesisht parimin baze qe eshte qe te gjithe kemi lindur te barabarte. Ky parim nuk ka ekzistuar si norme ne asnje nga shoqerite qe kane jetuar ne kete rruzull tokesor. As tek librat e shenjte, qe i ka te ndara rolet e burrit dhe te gruas akoma pa lindur, as tek mbreterite e ndryshme qe bejne dallimin e gjakut 'blu' dhe atij te kuq, as tek kolonizatoret e dikurshem qe benin dallimin midis zezakeve dhe te bardheve e as sot ne shqiperi qe akoma bejne dallimin midis shqiptareve dhe atyre minoriteteve qe ngjyra e lekures i ndryshon sadopak.
Pra kjo norme ne mos te them qe nuk ka ekzistuar do te them qe ka qene joekzistente, ngaqe mund te kete ekzistuar ne njerez te vecante dhe te paket,por kjo nuk e klasifikon ate si norme pasi norma duhet te pranohet nga masa.
Normat baze ne Evrope ne 2000 vjetet e fundit
kane qene kryesisht me baza fetare (te ndikuara pjeserisht nga kultura Greko-Romake). Si te tilla te pranohej qe p.sh Femra te ishte e barabarte me Mashkullin duhet te hidhje poshte nje zinxhir normash te tjera e disa prej tyre baze sic ishte ekzistenca e padyshuar e Zotit.
Per mendimin tim ne raste ekstreme kur normat kane nevoje te ndryshojne ne baze eshte e domosdoshme qe baza e normave te rindertohet nga fillimi. Duke vendosur mbrapc normat e 'vjetra' qe akoma jane te vlefshme, dhe duke futur norma 'te reja' qe jane arsyeja perse disa nga normat 'e vjetra' u hodhen poshte. Keshtu formohet nje baze tjeter pasardhese e bazes se kaluar.
(e bona i cik lomsh muhabetin /pf/images/graemlins/smile.gif )

Ky proces normalisht nuk ndodh per nje dite,por kerkon vite dhe shekuj.
Meqe ligji bazohet ne normat shoqerore po marr si shembull te thjeshtuar Kushtetuten e Republikes Popullore Socialiste te Shqiperise me kushtetuten bije se Republikes se Shqiperise.
Ligjet baze per vrasje a vjedhje e te tjera te lloje kriminalitetesh kane ngelur pothuajse te pa ndryshuara tek kushtetuta bije kurse ligje baze si mos lejimi i Partive politike rivale eshte lene jashte. Megjithese morali nuk vendoset ne menyre autoritare e te menjhereshme (sic ishte shembulli i Kushtetues) une mendoj se ideja ne thelb eshte e njejte.

Me nje analize te shpejte, nje nder shkaqet kryesore qe ngarkohet me faj per ftohjen e lidhjeve familjare eshte divorci midis prinderve qe ka arritur figura te larta. Sipas mendimit kjo eshte e pashmangshme ne shoqerine tone moderne ku njerezia kerkon te gjeje dashurine 'ideale'.
Por duhet theksuar qe nje femije perfiton me shume dashuri ne nje lidhje kur prinderit jane te ndare, por te pergjgjshem per detyrimet e tyre ndaj femijes si ne vlera emocionale ashtu dhe monetare, se sa ne nje lidje kur prinderit jane te pa ndare por jo ne dashuri me njeri tjetrin ku patjeter ka konflikte midis tyre.

 

[Dua]

Re: Morali

He mo pse lodheni? Mos i beni kujt keq, pa dhume fizike, psiqike dhe shpirterore dhe do ndjeheni te moralshem. Se cfare thone prifterinjte e hoxhallöret mos iu veni veshin se iu komplikojne jeten, e me as vete nuk e dini se cka eshte cka. Thjesht. Mire. Dlire. Mos i beni keq tjetrit.


D.

 

[Ramses]

Re: Morali

Morali???Mah kush e ka hapur kete teme...pPo na lodhni kot me gjerat morale dhe "devijimet"Moral quhet nje rregull shoqeror qe i mbijeton kohes dhe nga shoqeria quhet si i virtytshem njeriu qe e ndjek.Megjithate mendimi im eshte qe rregullat vendosen per tu shkelur ndryshe nuk do te ekzistonin atehere ai qe i shkel keto rregulla apo moralin tuaj ndoshta ka ndermend te ndryshoje jeten e tij ne krahasim me jeten shoqerore.Dhe ky njeri nuk mund te quhet pa moral apo jo???Mah une nuk di ti jap pergjigje shume pyetjeve nganjehere i shtroj po lodhem tju pergjigjem.Mendoj se kushdo ka moralin e tij ne ambientin qe eshte rritur e ne kushtet e veta dhe mendoj qe nje njeri eshte gjithmone brenda rregullave te moralit ne boten e tij sado te vogel...Pasaj sa per ate te goces se virgjer me vjen cudi qe akoma flitet per keto gjera.Sic e thashe me pare jane rregulla qe i rezistojne kohes qe shoqeria jone me kalimin e kohes i ka ashtuquajtur te moralshme dhe sa i perket problemit te fundit ketyre rregulla ju ka dale koha.
ps:Ma che ve lo dico a fare.... /pf/images/graemlins/wink.gif

 

[Gysi]

Re: Morali

Kohen si t'a besh vella!
Kohen e sjellin njerezit, ka kohe te mira ka dhe te keqia. Puna eshte se a duhet te ndergjegjesohen njerezit te sjellin te mirat apo do te vazhdojne te sillen ne konfuzion si kali ne leme.

 

[^Res-Cogitans^]

Re: Morali

Perpiqem gjithmon te ndjek ate te duhurin....por akoma s'kam zbuluar ne çfare permbahet?! (?=?)

Esht e veshtire sinqerisht te perkufizosh nje te tille nen menyre te pergjithshem...por e shkuara mund t'na ndihmoj te perballojm te ardhmen.

P.s Tem interesante....

 

[gangsterja]

Morali eshte perpjekja me e rendesishme njerezore qe i jep bukuri dhe dinjitet jetes.Menyra e te shprehurit e ben njeriun me te bukur e te kompetuar nga inteligjenca apo kultura e tij.Eshte gjeja me e shtrenjte e nje personi,kush nuk ka moral ai nuk duhet te ekzistoje ne kete bote.

 

[joetisti_]

Morali duhet te ishte sjellja e drejtuar nga normat(rregullat). Eshte e drejte te veprosh sipas nje morali te caktuar, por shpesh te gjithe e anashkalojne kete moral dhe po mundohem ta shpjegoj se perse ndodh te pakten per shumicen e rasteve. Morali eshte si pershembull ligji antiduhan neper lokale. Gje e bukur eshte te ndalohet duhani qe te jete ambient i paster e qe te tjere qe nuk e pine te mos bezdisen. Por si vihet nje ligj i tille ashtu papritur. Vertet u vu ne vende te tjera te Evropes dhe u respektua rreptesisht por atje ishte pergatitur terreni, ishte studiuar reagimi u vu edhe nje zgjidhje alternative(si vende te vecanta ku mund te pihet) kurse ketu ne Shqiperi u be vetem sepse u pa se dikush tjeter e beri dhe nuk po funksionon me te drejte. Keshtu edhe per rregullat e tjera(moralin) nuk respektohen sepse nuk ka asnje suport per te patur nje sjellje sipas rregullave. Por duhet te jete per nje shoqeri qe t'ia vleje.

 

[dr love]

Ndonjehere bejne moral amoralet ..kjo eshte e tmerrshme

 

[dr love]

Morali eshte perralle shpikur nga ata qe jane inferior

 

[Sahit Rexhepi Keca]

prejse ka fillu jeta ne toke ekam fjalen per njerezimin ka lind edhe morali.morali ka egzistu ne mendjen e njeriut por duhet te ruajtur.