Monolog...
- Thread starter Danae
- Data e fillimit
Re: Monolog...
C'kuptim ka jeta?
Cili eshte kuptimi i ekzistences?
Pse jam ketu ku jam?
C'fare roli kam une ne kete bote?
Nga eshte origjina ime?
Cili eshte destinacioni im?
Si mund te gjejme keto pyetje thelbesore te jetes? Ndonjehere kur vala e jetes na duket me e furishme se nje Tsunami-at'her kur cdo barriere rezistence eshte mundur-truri yne na vervit lloj lloj teorish.
Humanizmi - Cdo njeri eshte praktikisht i mire ne vetvete, cdo njeri mund te permiresoje vetveten me anen e llogjikes dhe vullnetit te mire dhe aksionit. NJeriu eshte zot i jetes se tij dhe fatit te tij.
Ne c'fare baza morali merr Humanizmi fjalen "njerzit jane te mire"? C'fare eshte e mire? Kush eshte i mire, dhe si i percaktojme se kush eshte i mire? Kush eshte i keq dhe pse eshte i keq? Dhe nese dikush eshte i keq a nuk hedh poshte vete teorine e Humanizmit se cdo njeri eshte i mire ne vetvete?
Moralet qe kemi jane Judeo-Kristiane bazuar ne Torah dhe Biblen, Humanizmi si filozofi me vete e kundershton deizmin dhe per kete aresye nuk mund te perdore morale deiste ne filozofine e vet sepse afirmimi i negatives eshte iracionalitet filozofik.
Praktika tregon se ne raste lufte, kur njerzit harrojne moralitetin dhe c'ka eshte e mire, njerzit nuk jane praktikisht te mire, por jane vrases, perdhunues, bejne genocid dhe masakra.
Humanizmi eshte thjesht nje "scapegoat" ose "shteg shpetimi" per ata qe nuk mund te pranojne se njeriu eshte ne thelb i mbrapshte dhe ka nevoje per ligjin moral qe te ekzistoje.
C'kuptim ka jeta?
Cili eshte kuptimi i ekzistences?
Pse jam ketu ku jam?
C'fare roli kam une ne kete bote?
Nga eshte origjina ime?
Cili eshte destinacioni im?
Si mund te gjejme keto pyetje thelbesore te jetes? Ndonjehere kur vala e jetes na duket me e furishme se nje Tsunami-at'her kur cdo barriere rezistence eshte mundur-truri yne na vervit lloj lloj teorish.
Humanizmi - Cdo njeri eshte praktikisht i mire ne vetvete, cdo njeri mund te permiresoje vetveten me anen e llogjikes dhe vullnetit te mire dhe aksionit. NJeriu eshte zot i jetes se tij dhe fatit te tij.
Ne c'fare baza morali merr Humanizmi fjalen "njerzit jane te mire"? C'fare eshte e mire? Kush eshte i mire, dhe si i percaktojme se kush eshte i mire? Kush eshte i keq dhe pse eshte i keq? Dhe nese dikush eshte i keq a nuk hedh poshte vete teorine e Humanizmit se cdo njeri eshte i mire ne vetvete?
Moralet qe kemi jane Judeo-Kristiane bazuar ne Torah dhe Biblen, Humanizmi si filozofi me vete e kundershton deizmin dhe per kete aresye nuk mund te perdore morale deiste ne filozofine e vet sepse afirmimi i negatives eshte iracionalitet filozofik.
Praktika tregon se ne raste lufte, kur njerzit harrojne moralitetin dhe c'ka eshte e mire, njerzit nuk jane praktikisht te mire, por jane vrases, perdhunues, bejne genocid dhe masakra.
Humanizmi eshte thjesht nje "scapegoat" ose "shteg shpetimi" per ata qe nuk mund te pranojne se njeriu eshte ne thelb i mbrapshte dhe ka nevoje per ligjin moral qe te ekzistoje.
alinos
Forumium maestatis
Re: Monolog...
interesant argumenti i moralit dhe ligjit te moralshem.
ama pyetjet nuk marrin pergjigje me perfundimet e tua Renea, sepse lind pyetja kush do t'i beje ligjet, kush do t'i zbatoje dhe siguroje qe ato te zbatohen. Institucionet qe ekzistojne sot ne bote: shteti, kushtetuta, gjykata, parlamenti, administrata, policia dhe ushtria nuk jane vec instrumente ne duart e nje individi apo disa personave, qe perfaqesojne interesat e grupit ku bejne pjese. Demokracia perfaqesuese eshte deficente dhe nuk ploteson nevojat e nje ligjshmerie dhe rendi ligjor te respektuar nga te gjithe, sepse perndryshe nuk do te ekzistonin krimet dhe kriminelet.
une kam nje gjysem ide, dmth mendoj se vetem me ane te ndergjegjesimit, por edhe kjo me duket shume larg zbatimit praktik ne nje shoqeri...
duket se vime verdalle ne nje rreth vicioz dhe secili vendos sipas menyres se vet te perkufizimit te se mires dhe se keqes, si edhe ne vendosjen e kufinjve midis vetes dhe te tjereve...
interesant argumenti i moralit dhe ligjit te moralshem.
ama pyetjet nuk marrin pergjigje me perfundimet e tua Renea, sepse lind pyetja kush do t'i beje ligjet, kush do t'i zbatoje dhe siguroje qe ato te zbatohen. Institucionet qe ekzistojne sot ne bote: shteti, kushtetuta, gjykata, parlamenti, administrata, policia dhe ushtria nuk jane vec instrumente ne duart e nje individi apo disa personave, qe perfaqesojne interesat e grupit ku bejne pjese. Demokracia perfaqesuese eshte deficente dhe nuk ploteson nevojat e nje ligjshmerie dhe rendi ligjor te respektuar nga te gjithe, sepse perndryshe nuk do te ekzistonin krimet dhe kriminelet.
une kam nje gjysem ide, dmth mendoj se vetem me ane te ndergjegjesimit, por edhe kjo me duket shume larg zbatimit praktik ne nje shoqeri...
duket se vime verdalle ne nje rreth vicioz dhe secili vendos sipas menyres se vet te perkufizimit te se mires dhe se keqes, si edhe ne vendosjen e kufinjve midis vetes dhe te tjereve...
Re: Monolog...
JO vetem qe ligjet morale jane te percaktuara, por edhe jane te legjislatuara.
Vrasja e nje njeriu eshte e denueshme nga ligji por edhe nga opinioni publik, per faktin se dikush qe vret denohet me burg ose vdekje, tregon se ligjet morale jane te percaktuara dhe ne i dime.
NUk ka rreth vicioz kur shkon ne cdo lloj kulture te botes, dhe gjuan dike ne hunde reagimi natyral qe dikush merr eshte "pakenaqesi" ose kunder sulm.
NUk di asnje kulture boterore qe aprovon, vjedhjen, vrasjen, perdhunimin, mos respektimin e te vjeterve, mos bindjen ndaj prindit etj etj, duket sikur njeriu lind me ligjet morale.
Shembull, nese dikush qorton nje femije, reagmi i femijes eshte sigurisht ,qarja, mbledhja e fytyres per te treguar merzine, ose mbyllja ne vetvete. Nga e mesoi ky femije se negativiteti i treguar nga pridni apo i rrituri eshte gabim?
Ose cili prinder i meson femijes se tij vjedhjen, fjalet e ndyra, te shikoje pornografi (femije te rritur), te gjuaje nje femije tjeter? Asnje prind nuk i meson qellimisht femijes vese te keqija sepse cdo njeri ka nje ligj moral te shkruar ne qeniet e tyre, por po ashtu kemi dhe deshiren per ti thyer keto ligje brenda nesh.
St.Agustini ka thene se pa ligjet morale, asnje filozofi (pragmatizmi, humanizmi, hedonizmi, ateizmi etj) nuk mund te ekzistoje, sepse ne momentin qe humbin moralitetin kemi humbur boshtin e gjykimit, at'her kur nuk ka nje peshe te matim njeri tjetrin, cdo filozofi eshte e vertete (pra nuk mund te provosh asnje filozofi gabim) kjo bie ne kundershtim me ligjin filozofik se nuk ka dy te verteta (e pranuar nga Plto dhe Sokrati kohe me pare).
Pra, ose e verteta ime qendron ose jotja, nuk mund te jene te dyja te verteta ne te njejten kohe.
Hiq moralin nga shoqeria jone dhe civilizimi i njeriut nuk ekziston. /pf/images/graemlins/smile.gif
JO vetem qe ligjet morale jane te percaktuara, por edhe jane te legjislatuara.
Vrasja e nje njeriu eshte e denueshme nga ligji por edhe nga opinioni publik, per faktin se dikush qe vret denohet me burg ose vdekje, tregon se ligjet morale jane te percaktuara dhe ne i dime.
NUk ka rreth vicioz kur shkon ne cdo lloj kulture te botes, dhe gjuan dike ne hunde reagimi natyral qe dikush merr eshte "pakenaqesi" ose kunder sulm.
NUk di asnje kulture boterore qe aprovon, vjedhjen, vrasjen, perdhunimin, mos respektimin e te vjeterve, mos bindjen ndaj prindit etj etj, duket sikur njeriu lind me ligjet morale.
Shembull, nese dikush qorton nje femije, reagmi i femijes eshte sigurisht ,qarja, mbledhja e fytyres per te treguar merzine, ose mbyllja ne vetvete. Nga e mesoi ky femije se negativiteti i treguar nga pridni apo i rrituri eshte gabim?
Ose cili prinder i meson femijes se tij vjedhjen, fjalet e ndyra, te shikoje pornografi (femije te rritur), te gjuaje nje femije tjeter? Asnje prind nuk i meson qellimisht femijes vese te keqija sepse cdo njeri ka nje ligj moral te shkruar ne qeniet e tyre, por po ashtu kemi dhe deshiren per ti thyer keto ligje brenda nesh.
St.Agustini ka thene se pa ligjet morale, asnje filozofi (pragmatizmi, humanizmi, hedonizmi, ateizmi etj) nuk mund te ekzistoje, sepse ne momentin qe humbin moralitetin kemi humbur boshtin e gjykimit, at'her kur nuk ka nje peshe te matim njeri tjetrin, cdo filozofi eshte e vertete (pra nuk mund te provosh asnje filozofi gabim) kjo bie ne kundershtim me ligjin filozofik se nuk ka dy te verteta (e pranuar nga Plto dhe Sokrati kohe me pare).
Pra, ose e verteta ime qendron ose jotja, nuk mund te jene te dyja te verteta ne te njejten kohe.
Hiq moralin nga shoqeria jone dhe civilizimi i njeriut nuk ekziston. /pf/images/graemlins/smile.gif
Re: Monolog...
E rendesishmja tani per tani eshte se une jam e lumtur...Eshte thjesht dicka psikoloigjike,imja,qe e kam vetem per vete dhe qe me ben te ndjehem mire.Ti ndoshta sje ,s'ke qene e as nuk do jesh kurre per mua ..por mua s me intereson ..Ose ose me intereson shume pak.E rendesishme per mua tani per tani eshte thjesht ideja,ndoshta edhe pse jam larg realitetit ,po s ka problem.Dua te ndihem mire me veten kur te kam ty ne mendje...Te vjen keq qe jam kaq egoiste, e di.Por ca ti besh ..capita ,no??
E rendesishmja tani per tani eshte se une jam e lumtur...Eshte thjesht dicka psikoloigjike,imja,qe e kam vetem per vete dhe qe me ben te ndjehem mire.Ti ndoshta sje ,s'ke qene e as nuk do jesh kurre per mua ..por mua s me intereson ..Ose ose me intereson shume pak.E rendesishme per mua tani per tani eshte thjesht ideja,ndoshta edhe pse jam larg realitetit ,po s ka problem.Dua te ndihem mire me veten kur te kam ty ne mendje...Te vjen keq qe jam kaq egoiste, e di.Por ca ti besh ..capita ,no??
Re: Monolog...
hiq fuqine apo pushtetin dhe strukturat e shoqerise sone te cilat mundesojne moralin ne marredheniet ndernjerezore (apo edhe ne ligjet e kushtetutes)dhe ne nuk do kishim shtet (=rrjedhoje e civilizimit??).
te jesh i keq apo i mire, ne thelb apo edhe si kunderreagim...kjo nenkupton qendrueshmeri por te qenurit vet eshte proces gjate te cilit duhen marre vendime, e perderisa flasim per moral atehere s'na mbetet gje tjeter vecse te besojme te vullneti i lire i njeriut meqenese pa te nuk do kishte kuptim pergjegjesia e rrjedhimisht morali,
ah, e per te marre vendime duhet gjykuar realiteti, ndoshta thjesht fare ne lidhje me objektet, por njerezit e formojne realitetin e tyre gjate interakcionit socio-kulturor, veshtire (ne mos gabim) ti gjykosh.
sa mire qe quhet monolog se fjalite qenkan gersheta me shume tufa.
hiq fuqine apo pushtetin dhe strukturat e shoqerise sone te cilat mundesojne moralin ne marredheniet ndernjerezore (apo edhe ne ligjet e kushtetutes)dhe ne nuk do kishim shtet (=rrjedhoje e civilizimit??).
te jesh i keq apo i mire, ne thelb apo edhe si kunderreagim...kjo nenkupton qendrueshmeri por te qenurit vet eshte proces gjate te cilit duhen marre vendime, e perderisa flasim per moral atehere s'na mbetet gje tjeter vecse te besojme te vullneti i lire i njeriut meqenese pa te nuk do kishte kuptim pergjegjesia e rrjedhimisht morali,
ah, e per te marre vendime duhet gjykuar realiteti, ndoshta thjesht fare ne lidhje me objektet, por njerezit e formojne realitetin e tyre gjate interakcionit socio-kulturor, veshtire (ne mos gabim) ti gjykosh.
sa mire qe quhet monolog se fjalite qenkan gersheta me shume tufa.
Guest
Re: Monolog...
..Kujtova se kisha folur me dike, qe arrinte te me kuptonte..
Ndonjehere, eshte e veshtire te gjesh dike si vetja,saqe me mire do te ishte ti ktheheshe nje Monologu...
Pooooor, ndonjehere ralle ama,se ndryshe mund te ambjentohesh me kete Stil (te te folures me vete)..dhe hyn tek..Psi.... pastaj. /pf/images/graemlins/laugh.gif
Hajt pra, u pakesofshin Monologjet dhe u shtofshin Dialogjet!
:wink:
..Kujtova se kisha folur me dike, qe arrinte te me kuptonte..
Ndonjehere, eshte e veshtire te gjesh dike si vetja,saqe me mire do te ishte ti ktheheshe nje Monologu...
Pooooor, ndonjehere ralle ama,se ndryshe mund te ambjentohesh me kete Stil (te te folures me vete)..dhe hyn tek..Psi.... pastaj. /pf/images/graemlins/laugh.gif
Hajt pra, u pakesofshin Monologjet dhe u shtofshin Dialogjet!
:wink:
Re: Monolog...
Thene shume bukur dhe qarte. E vetmja gje qe mbetet eshte te gjejme se nga i marrim keto morale qe kemi globalisht si qenie njerzore. Asnje rryme tjeter pervec Deizmit nuk i pranon keto morale (edhe pse funksionojne me to), nda e vetmja rruge llogjike te con tek Deizmi dhe tek besimi ne nje fuqi mbi natyren tone.
Re: Monolog...
dihet qe pak kohe (e une pak njohuri) kemi per te diskutuar ne nivelin qe do te kishim deshire por nqs te duket sport i nje te tjeter lloji te xhonglosh me mendime atehere pse jo nje here ne kaq kohe:
te perbashktave te moralit ne kultura te ndryshme u qendrojne perballe po aq ndryshime e nuk di se si ti do t'i shpjegoje ato nqs morali eshte universal,
nuk di por ne kaq shume apekte e rregulla qe perfshihen nen termin moral nuk eshte cudi te gjenden perafersime e ngjasime mes tyre (ceshtje probabiliteti)
ndersa persa i perket deizmit, i cili mundohet te vertetoj ekzistencen e fuqise mbinatyrore nepermjet argumetimit llogjik, pyes veten se c'dodh me zotin kur deisteve u mbarohen argumentat? Nuk egziston me ai valle derisa te gjenden ne diskutim e siper (le te themi me nje fizikant ateist) arsye e prova te tjera teorike per ekzistencen e tij?
Pergjigjia mund te ishte se ajo (ose ai) ekziston pavarsisht nga aftesia jone argumentuese e momentit, por kjo nenkupton besimin e pavertetuar te ekzistenca e saj/e tij dhe ben njekohesisht argumentimin llogjik te panevojshem, perderisa ti thjesht beson e nuk ke nevoje te dish,
deizmi kthehet ne ad-absurdum pra,
e c'ka mua me mundon edhe me eshte ideja se konkludova ne mos-domosdoshmerine e argumentave llogjik pikerisht nepermjet argumentave po aq te llogjikshem,
e nuk me mbetet gje tjeter pervecse nje grimaseje te tille /pf/images/graemlins/laugh.gif ne visage e te te pyes:
a nuk jane te lezetshem njerezit qe marrin seriozisht te mos marrurin seriozisht te ceshtjeve pergjithesisht? (uiii qenka me rime)
pershendetje renea e bofsh qejf ne xhonglimin e metjeshem se qejfi mbeti arsyeja e vetme mngjan.
dihet qe pak kohe (e une pak njohuri) kemi per te diskutuar ne nivelin qe do te kishim deshire por nqs te duket sport i nje te tjeter lloji te xhonglosh me mendime atehere pse jo nje here ne kaq kohe:
te perbashktave te moralit ne kultura te ndryshme u qendrojne perballe po aq ndryshime e nuk di se si ti do t'i shpjegoje ato nqs morali eshte universal,
nuk di por ne kaq shume apekte e rregulla qe perfshihen nen termin moral nuk eshte cudi te gjenden perafersime e ngjasime mes tyre (ceshtje probabiliteti)
ndersa persa i perket deizmit, i cili mundohet te vertetoj ekzistencen e fuqise mbinatyrore nepermjet argumetimit llogjik, pyes veten se c'dodh me zotin kur deisteve u mbarohen argumentat? Nuk egziston me ai valle derisa te gjenden ne diskutim e siper (le te themi me nje fizikant ateist) arsye e prova te tjera teorike per ekzistencen e tij?
Pergjigjia mund te ishte se ajo (ose ai) ekziston pavarsisht nga aftesia jone argumentuese e momentit, por kjo nenkupton besimin e pavertetuar te ekzistenca e saj/e tij dhe ben njekohesisht argumentimin llogjik te panevojshem, perderisa ti thjesht beson e nuk ke nevoje te dish,
deizmi kthehet ne ad-absurdum pra,
e c'ka mua me mundon edhe me eshte ideja se konkludova ne mos-domosdoshmerine e argumentave llogjik pikerisht nepermjet argumentave po aq te llogjikshem,
e nuk me mbetet gje tjeter pervecse nje grimaseje te tille /pf/images/graemlins/laugh.gif ne visage e te te pyes:
a nuk jane te lezetshem njerezit qe marrin seriozisht te mos marrurin seriozisht te ceshtjeve pergjithesisht? (uiii qenka me rime)
pershendetje renea e bofsh qejf ne xhonglimin e metjeshem se qejfi mbeti arsyeja e vetme mngjan.
Re: Monolog...
Filozofia humb vlerat dhe shkenca humb qellimin kur nuk do t'ia di me per realitetin e njeruit por thjesht merret me ide dhe teorira qe bien ne vesh bukur.
Nuk eshte ceshtje qejfi te marresh guximin dhe te thuash se kam nje aresye intelektuale pse jam Deist. Une mendoj se duhet me shume besim te jesh ateist se sa te jesh teist, sepse nje teist i drejtohet Zotit per pyetje qe nuk i shpjegon dot duke thene "Perendia eshte omni-potent", ndera nje atesit duhet te besoj ne evolucionin e lendes etj etj, qe jane me perralla se historite ne librat fetare.
Prape diskutimi im vjen tek vlerat morale dhe nocioni i ndeshkimit dhe vleresimit.
Pas luftes se dyte boterore, gjykatesit aleate moren ne pyetje gjeneralet naziste dhe u gjenden ne qoshe dhe te befasuar.
Kur u pyeten (gjeneralet naziste) pse bene krime dhe gjera te keqija ndaj njerzimit, ata u pergjigjen : Si guxoni te quani ate ne c'ka besojme ne dicka te keqe. Ne beme ate qe menduam se eshte me e mire per popullin tone sepse detyra jone si gjenerale qe te mbronim popullin gjerman me cdo kusht. Ne jemi thjeshte qenie, gati kafshe, qe evolojme pergjithmone.
Gjygjtaret aleate nuk kishin argument ndaj dhe u ri grupuan.
Para se te them se si ju drejtuan ceshtjes gjygjtaret aleate po rreshtoj se si do te pergjigjeshin filozofite boterore ketij problemi.
Ateizmi: Ne jemi rastesi, dhe pas vdekjes nuk ka bote tjeter, ata qe u vrane tani flene nga hallet e botes. Nuk shikojme asgje te keqe sepse nuk kemi pike reference me c'fare ti denojme keta gjenerale.
Nihilizmi: deshirave te njerzve nuk u duhet vene fre.
Humanzimi: Gjeneralet jane ne thellesi te mire, ata uk jane te keqinj, ky problem zgjidhet me meditim dhe reflektim mbi kete ceshtje. Perderisa nuk jane te keqinj pse u dashkan denuar?
Pra, e dashur Olta, ne nje bote pa ligjet morale Deiste ideja e ndeshkimit dhe vleresimit nuk do te ekzistonte, e cila do ta sillte boten ne anarki, qe sigurisht po te te vjedhe dikush dicka ty ti nuk ke te drejten ta denosh.
Gjygjtaret aleate shkuan tek ligji natyral i ekzistences, qe ne baze eshte ligji moral ne cdo kulture boterore qe si edhe e thashe nuk eshte koicidence sepse perseritet vazhdimisht.
Le te themi se nuk ka Zot, une si besimtar qe jam nuk humbas gje. Pse? Po te vdes dhe nuk ka Zot prape ne gjume bie, po te kete zot dhe vdes prape me Zotin jam.
Perfundimi: Po sikur te kete Zot? Po sikur ata qe nuk besojne ne Zot te jene gabim? Po sikur ato c'ka themi ne Deistet jane te verteta? A jane te gatcem ata te marin shperblimin e tyre per skepticizmin e treguar ndaj nje Zoti qe e ka treguar veten ne natyre dhe ne ndergjegjie? Po sikur nje dite fryma te te mirret nga trupi, dhe ja gjendesh perpara fronit te Perendise? Filozofia nuk do te hyje me ne pune. Ateistet kane c'te humbin nese Zoti ekziston.
E vetmja aresyre qe njerzit nuk besojne ne Zot eshte frika e humbjes se autonomise personale ndaj nje Krijuesi qe kerkon sjellje te mire dhe bindje ndaj ligjeve te Tij.
truri i njeriut ka mbi 13 bilion neurone qe kryejne funksione qe as vete si dime, une nuk kam aq shume besim sa te besoj se uniersi yne i brishte dhe perfekt erdhi nga ASGJEJA.
NGA ASGJEJA VJEN ASGJE.
Filozofia humb vlerat dhe shkenca humb qellimin kur nuk do t'ia di me per realitetin e njeruit por thjesht merret me ide dhe teorira qe bien ne vesh bukur.
Nuk eshte ceshtje qejfi te marresh guximin dhe te thuash se kam nje aresye intelektuale pse jam Deist. Une mendoj se duhet me shume besim te jesh ateist se sa te jesh teist, sepse nje teist i drejtohet Zotit per pyetje qe nuk i shpjegon dot duke thene "Perendia eshte omni-potent", ndera nje atesit duhet te besoj ne evolucionin e lendes etj etj, qe jane me perralla se historite ne librat fetare.
Prape diskutimi im vjen tek vlerat morale dhe nocioni i ndeshkimit dhe vleresimit.
Pas luftes se dyte boterore, gjykatesit aleate moren ne pyetje gjeneralet naziste dhe u gjenden ne qoshe dhe te befasuar.
Kur u pyeten (gjeneralet naziste) pse bene krime dhe gjera te keqija ndaj njerzimit, ata u pergjigjen : Si guxoni te quani ate ne c'ka besojme ne dicka te keqe. Ne beme ate qe menduam se eshte me e mire per popullin tone sepse detyra jone si gjenerale qe te mbronim popullin gjerman me cdo kusht. Ne jemi thjeshte qenie, gati kafshe, qe evolojme pergjithmone.
Gjygjtaret aleate nuk kishin argument ndaj dhe u ri grupuan.
Para se te them se si ju drejtuan ceshtjes gjygjtaret aleate po rreshtoj se si do te pergjigjeshin filozofite boterore ketij problemi.
Ateizmi: Ne jemi rastesi, dhe pas vdekjes nuk ka bote tjeter, ata qe u vrane tani flene nga hallet e botes. Nuk shikojme asgje te keqe sepse nuk kemi pike reference me c'fare ti denojme keta gjenerale.
Nihilizmi: deshirave te njerzve nuk u duhet vene fre.
Humanzimi: Gjeneralet jane ne thellesi te mire, ata uk jane te keqinj, ky problem zgjidhet me meditim dhe reflektim mbi kete ceshtje. Perderisa nuk jane te keqinj pse u dashkan denuar?
Pra, e dashur Olta, ne nje bote pa ligjet morale Deiste ideja e ndeshkimit dhe vleresimit nuk do te ekzistonte, e cila do ta sillte boten ne anarki, qe sigurisht po te te vjedhe dikush dicka ty ti nuk ke te drejten ta denosh.
Gjygjtaret aleate shkuan tek ligji natyral i ekzistences, qe ne baze eshte ligji moral ne cdo kulture boterore qe si edhe e thashe nuk eshte koicidence sepse perseritet vazhdimisht.
Le te themi se nuk ka Zot, une si besimtar qe jam nuk humbas gje. Pse? Po te vdes dhe nuk ka Zot prape ne gjume bie, po te kete zot dhe vdes prape me Zotin jam.
Perfundimi: Po sikur te kete Zot? Po sikur ata qe nuk besojne ne Zot te jene gabim? Po sikur ato c'ka themi ne Deistet jane te verteta? A jane te gatcem ata te marin shperblimin e tyre per skepticizmin e treguar ndaj nje Zoti qe e ka treguar veten ne natyre dhe ne ndergjegjie? Po sikur nje dite fryma te te mirret nga trupi, dhe ja gjendesh perpara fronit te Perendise? Filozofia nuk do te hyje me ne pune. Ateistet kane c'te humbin nese Zoti ekziston.
E vetmja aresyre qe njerzit nuk besojne ne Zot eshte frika e humbjes se autonomise personale ndaj nje Krijuesi qe kerkon sjellje te mire dhe bindje ndaj ligjeve te Tij.
truri i njeriut ka mbi 13 bilion neurone qe kryejne funksione qe as vete si dime, une nuk kam aq shume besim sa te besoj se uniersi yne i brishte dhe perfekt erdhi nga ASGJEJA.
NGA ASGJEJA VJEN ASGJE.
Re: Monolog...
renea si ja ke kalu ti?
shpresoj me qellimet e perditshme te realizuara e me aktivitete te kendshme neper te per te te prish monotonine e dites e per te te dhene impulse te reja,
tema eshte interesante sigurisht por une jam e lodhur e me shume se nja dy mendime taze e te paperpunuara nuk investoj dot ne kete bisede,
-Filozofia humb vlerat dhe shkenca humb qellimin kur nuk do t'ia di me per realitetin e njeruit por thjesht merret me ide dhe teorira qe bien ne vesh bukur.
mu desh te kthehesha me taksi e shoferi ne vetmi e siper u shpreh:
-ndjenjat kane vajtur te vine..
-ah, kaq i zhgenjyer?
-nuk shoh njeri rreth e rrotull qe te mund...
-ndoshta i mbani syte mbyllur.
-jo thjesht nuk mundem me te...
-keni rreshtur te enderroni.
-jo de, nje moment, tere diten ne taxi..veshtire te njohesh njerez.
qesha me veten, doja te thosha dicka por shoqja ngriti zerin e radios e une qesha per here te dyte me veten.
filozofia ndoshta vertet te ndihmon per te mos u pershtatur teresisht me realitetin por kur ky shpjegohet me faktet me banale te mundshme...une po dal i here per gorrica, do vish e ti?
-Une mendoj se duhet me shume besim te jesh ateist se sa te jesh teist,
duhet te lexoj me shume per te diskutuar me kenaqesi mbi nje teme kaq te rendesishme per ty.
-Prape diskutimi im vjen tek vlerat morale dhe nocioni i ndeshkimit dhe vleresimit....
Pra, e dashur Olta, ne nje bote pa ligjet morale Deiste ideja e ndeshkimit dhe vleresimit nuk do te ekzistonte, e cila do ta sillte boten ne anarki, qe sigurisht po te te vjedhe dikush dicka ty ti nuk ke te drejten ta denosh.
une ato i shoh si konvencione, konsens per te mundesuar bashkejetesen, ndeshkimi eshte me shume i nevojshem se sa i moralshem,
morali, ne kuptimin e mirefillte te fjales, e ka origjinen ne marredheniet personale,
strukturat e ekonomise e madje te politikes (megjithese me detyrime ndaj moralit ne zanafillen e vet) e rrjedhimisht ato te shoqerise sone jane a-morale pasi ne to mungon interakcioni ndernjerezor,
pa dashur te perseris veten une e shoh moralin si pjelle te komunikimit tone socio-kulturor e jo si ligj natyror e aq me pak mbinatyror.
-Le te themi se nuk ka Zot, une si besimtar qe jam nuk humbas gje. Pse? Po te vdes dhe nuk ka Zot prape ne gjume bie, po te kete zot dhe vdes prape me Zotin jam.
nuk di se c`emer i ve ti kesaj por mua tash vetem percaktimi "oportunizem" me bie ndermend.
-NGA ASGJEJA VJEN ASGJE.
ok, mbase kemi ardhur nga dikush e jo nga asgjeja por une akoma mbaj mend shprehjen: ne jemi me shume se sa shuma e copezave tona,
duke pasur parasysh potencialin tone krijues shpjegimet per dukurite sociale mendoj se behen me te larmishme e ndoshta me te thjeshta per tu kuptuar...
keto jane pergjithesisht argumentat e mi renea, per me shume duhet te thellohem edhe me, por jo tani e as se afermi. ( /pf/images/graemlins/smile.gif )
naten e mire e gjumin e embel.
renea si ja ke kalu ti?
shpresoj me qellimet e perditshme te realizuara e me aktivitete te kendshme neper te per te te prish monotonine e dites e per te te dhene impulse te reja,
tema eshte interesante sigurisht por une jam e lodhur e me shume se nja dy mendime taze e te paperpunuara nuk investoj dot ne kete bisede,
-Filozofia humb vlerat dhe shkenca humb qellimin kur nuk do t'ia di me per realitetin e njeruit por thjesht merret me ide dhe teorira qe bien ne vesh bukur.
mu desh te kthehesha me taksi e shoferi ne vetmi e siper u shpreh:
-ndjenjat kane vajtur te vine..
-ah, kaq i zhgenjyer?
-nuk shoh njeri rreth e rrotull qe te mund...
-ndoshta i mbani syte mbyllur.
-jo thjesht nuk mundem me te...
-keni rreshtur te enderroni.
-jo de, nje moment, tere diten ne taxi..veshtire te njohesh njerez.
qesha me veten, doja te thosha dicka por shoqja ngriti zerin e radios e une qesha per here te dyte me veten.
filozofia ndoshta vertet te ndihmon per te mos u pershtatur teresisht me realitetin por kur ky shpjegohet me faktet me banale te mundshme...une po dal i here per gorrica, do vish e ti?
-Une mendoj se duhet me shume besim te jesh ateist se sa te jesh teist,
duhet te lexoj me shume per te diskutuar me kenaqesi mbi nje teme kaq te rendesishme per ty.
-Prape diskutimi im vjen tek vlerat morale dhe nocioni i ndeshkimit dhe vleresimit....
Pra, e dashur Olta, ne nje bote pa ligjet morale Deiste ideja e ndeshkimit dhe vleresimit nuk do te ekzistonte, e cila do ta sillte boten ne anarki, qe sigurisht po te te vjedhe dikush dicka ty ti nuk ke te drejten ta denosh.
une ato i shoh si konvencione, konsens per te mundesuar bashkejetesen, ndeshkimi eshte me shume i nevojshem se sa i moralshem,
morali, ne kuptimin e mirefillte te fjales, e ka origjinen ne marredheniet personale,
strukturat e ekonomise e madje te politikes (megjithese me detyrime ndaj moralit ne zanafillen e vet) e rrjedhimisht ato te shoqerise sone jane a-morale pasi ne to mungon interakcioni ndernjerezor,
pa dashur te perseris veten une e shoh moralin si pjelle te komunikimit tone socio-kulturor e jo si ligj natyror e aq me pak mbinatyror.
-Le te themi se nuk ka Zot, une si besimtar qe jam nuk humbas gje. Pse? Po te vdes dhe nuk ka Zot prape ne gjume bie, po te kete zot dhe vdes prape me Zotin jam.
nuk di se c`emer i ve ti kesaj por mua tash vetem percaktimi "oportunizem" me bie ndermend.
-NGA ASGJEJA VJEN ASGJE.
ok, mbase kemi ardhur nga dikush e jo nga asgjeja por une akoma mbaj mend shprehjen: ne jemi me shume se sa shuma e copezave tona,
duke pasur parasysh potencialin tone krijues shpjegimet per dukurite sociale mendoj se behen me te larmishme e ndoshta me te thjeshta per tu kuptuar...
keto jane pergjithesisht argumentat e mi renea, per me shume duhet te thellohem edhe me, por jo tani e as se afermi. ( /pf/images/graemlins/smile.gif )
naten e mire e gjumin e embel.
alinos
Forumium maestatis
Re: Monolog...
le te kthehemi dhe njehere, meqe e kisha harruar kete teme:
JO vetem qe ligjet morale jane te percaktuara, por edhe jane te legjislatuara.
Vrasja e nje njeriu eshte e denueshme nga ligji por edhe nga opinioni publik, per faktin se dikush qe vret denohet me burg ose vdekje, tregon se ligjet morale jane te percaktuara dhe ne i dime.
NUk ka rreth vicioz kur shkon ne cdo lloj kulture te botes, dhe gjuan dike ne hunde reagimi natyral qe dikush merr eshte "pakenaqesi" ose kunder sulm.
NUk di asnje kulture boterore qe aprovon, vjedhjen, vrasjen, perdhunimin, mos respektimin e te vjeterve, mos bindjen ndaj prindit etj etj, duket sikur njeriu lind me ligjet morale.
Ligjet morale kane shume probleme renea, ato behen nga nje grup njerezish ne nje kohe te caktuar dhe nuk permbledhin te gjithe komunitetin e tyre, jo me brezat qe do te vijne.
Vrasja ne shoqerine moderne denohet me burg ose vdekje, si nje forme per te parandaluar vrasje te tjera, qe mund te jene dhe e jotja apo e njerezve te tu te dashur. Mirepo vrasja justifikohet kur kryhet per vetembrojtje apo pa paramendim, apo kur kryhet nga njerez te kategorizuar si te semure mendore.
Institucionalizimi i ligjeve morale eshte nje risi e cila po i hap shume probleme njerezimit, pasi vlerat dhe morali transformohen apo ndryshojne njelloj si dinamika e komuniteteve te cilat tani jane multi-fetare, multi-racore, multi-etnike e multi-kulturore. Eshte provuar se ligjet ndryshojne me ngadale se komunitetet.
Shembull, nese dikush qorton nje femije, reagmi i femijes eshte sigurisht ,qarja, mbledhja e fytyres per te treguar merzine, ose mbyllja ne vetvete. Nga e mesoi ky femije se negativiteti i treguar nga pridni apo i rrituri eshte gabim?
femija qan sepse i pengohet te beje dicka. Ai/ajo nese do te ishte i/e ndergjegjshem/me se ajo qe po bente ishte gabim dhe moralisht e denueshme, nuk do ta kishte bere qe ne pikenisje.
Ose cili prinder i meson femijes se tij vjedhjen, fjalet e ndyra, te shikoje pornografi (femije te rritur), te gjuaje nje femije tjeter? Asnje prind nuk i meson qellimisht femijes vese te keqija sepse cdo njeri ka nje ligj moral te shkruar ne qeniet e tyre, por po ashtu kemi dhe deshiren per ti thyer keto ligje brenda nesh.
vjedhja lind nga skamja; fjalet jane te ndyra sepse sherbejne si shenja per gjera qe morali i konsideron kundershtare. Kercenimi ndaj moralit, i jep pushtet fjales; pornografia duhet perkufizuar; dhuna evitohet sepse mund te shperblehet me dhune. Asnje prind nuk i meson shprehimisht "veset e keqija" nje femije, por i meson te mbijetoje dhe kjo mund te coje ne "veset e keqija".
St.Agustini ka thene se pa ligjet morale, asnje filozofi (pragmatizmi, humanizmi, hedonizmi, ateizmi etj) nuk mund te ekzistoje, sepse ne momentin qe humbin moralitetin kemi humbur boshtin e gjykimit, at'her kur nuk ka nje peshe te matim njeri tjetrin, cdo filozofi eshte e vertete (pra nuk mund te provosh asnje filozofi gabim) kjo bie ne kundershtim me ligjin filozofik se nuk ka dy te verteta (e pranuar nga Plto dhe Sokrati kohe me pare).
Pra, ose e verteta ime qendron ose jotja, nuk mund te jene te dyja te verteta ne te njejten kohe.
por mund te jemi dhe te dy gabim dhe te kete nje te vertete absolute qe gjendet atje tej ne natyre dhe pret qe ne si njerezim, ose me sakte secili nga ne si individ ta zbuloje.
Hiq moralin nga shoqeria jone dhe civilizimi i njeriut nuk ekziston. /pf/images/graemlins/smile.gif
Nuk po them te heqesh moralin, por te rishikohet roli dhe mundesia e pandryshueshmerise se tij.
se fundi, ne pavaresisht nga morali ne vija te trasha, kemi nje perceptim individual te morales, imorales dhe amorales, qe varet dhe nga njohurite tona te pergjithshme dhe specifike per temen ne fjale. Ne baze te kesaj ne kemi krijuar dhe kutin tone mates, me te cilin peshojme cdo individ dhe situate qe jeta na ve perpara... /pf/images/graemlins/smile.gif
le te kthehemi dhe njehere, meqe e kisha harruar kete teme:
JO vetem qe ligjet morale jane te percaktuara, por edhe jane te legjislatuara.
Vrasja e nje njeriu eshte e denueshme nga ligji por edhe nga opinioni publik, per faktin se dikush qe vret denohet me burg ose vdekje, tregon se ligjet morale jane te percaktuara dhe ne i dime.
NUk ka rreth vicioz kur shkon ne cdo lloj kulture te botes, dhe gjuan dike ne hunde reagimi natyral qe dikush merr eshte "pakenaqesi" ose kunder sulm.
NUk di asnje kulture boterore qe aprovon, vjedhjen, vrasjen, perdhunimin, mos respektimin e te vjeterve, mos bindjen ndaj prindit etj etj, duket sikur njeriu lind me ligjet morale.
Ligjet morale kane shume probleme renea, ato behen nga nje grup njerezish ne nje kohe te caktuar dhe nuk permbledhin te gjithe komunitetin e tyre, jo me brezat qe do te vijne.
Vrasja ne shoqerine moderne denohet me burg ose vdekje, si nje forme per te parandaluar vrasje te tjera, qe mund te jene dhe e jotja apo e njerezve te tu te dashur. Mirepo vrasja justifikohet kur kryhet per vetembrojtje apo pa paramendim, apo kur kryhet nga njerez te kategorizuar si te semure mendore.
Institucionalizimi i ligjeve morale eshte nje risi e cila po i hap shume probleme njerezimit, pasi vlerat dhe morali transformohen apo ndryshojne njelloj si dinamika e komuniteteve te cilat tani jane multi-fetare, multi-racore, multi-etnike e multi-kulturore. Eshte provuar se ligjet ndryshojne me ngadale se komunitetet.
Shembull, nese dikush qorton nje femije, reagmi i femijes eshte sigurisht ,qarja, mbledhja e fytyres per te treguar merzine, ose mbyllja ne vetvete. Nga e mesoi ky femije se negativiteti i treguar nga pridni apo i rrituri eshte gabim?
femija qan sepse i pengohet te beje dicka. Ai/ajo nese do te ishte i/e ndergjegjshem/me se ajo qe po bente ishte gabim dhe moralisht e denueshme, nuk do ta kishte bere qe ne pikenisje.
Ose cili prinder i meson femijes se tij vjedhjen, fjalet e ndyra, te shikoje pornografi (femije te rritur), te gjuaje nje femije tjeter? Asnje prind nuk i meson qellimisht femijes vese te keqija sepse cdo njeri ka nje ligj moral te shkruar ne qeniet e tyre, por po ashtu kemi dhe deshiren per ti thyer keto ligje brenda nesh.
vjedhja lind nga skamja; fjalet jane te ndyra sepse sherbejne si shenja per gjera qe morali i konsideron kundershtare. Kercenimi ndaj moralit, i jep pushtet fjales; pornografia duhet perkufizuar; dhuna evitohet sepse mund te shperblehet me dhune. Asnje prind nuk i meson shprehimisht "veset e keqija" nje femije, por i meson te mbijetoje dhe kjo mund te coje ne "veset e keqija".
St.Agustini ka thene se pa ligjet morale, asnje filozofi (pragmatizmi, humanizmi, hedonizmi, ateizmi etj) nuk mund te ekzistoje, sepse ne momentin qe humbin moralitetin kemi humbur boshtin e gjykimit, at'her kur nuk ka nje peshe te matim njeri tjetrin, cdo filozofi eshte e vertete (pra nuk mund te provosh asnje filozofi gabim) kjo bie ne kundershtim me ligjin filozofik se nuk ka dy te verteta (e pranuar nga Plto dhe Sokrati kohe me pare).
Pra, ose e verteta ime qendron ose jotja, nuk mund te jene te dyja te verteta ne te njejten kohe.
por mund te jemi dhe te dy gabim dhe te kete nje te vertete absolute qe gjendet atje tej ne natyre dhe pret qe ne si njerezim, ose me sakte secili nga ne si individ ta zbuloje.
Hiq moralin nga shoqeria jone dhe civilizimi i njeriut nuk ekziston. /pf/images/graemlins/smile.gif
Nuk po them te heqesh moralin, por te rishikohet roli dhe mundesia e pandryshueshmerise se tij.
se fundi, ne pavaresisht nga morali ne vija te trasha, kemi nje perceptim individual te morales, imorales dhe amorales, qe varet dhe nga njohurite tona te pergjithshme dhe specifike per temen ne fjale. Ne baze te kesaj ne kemi krijuar dhe kutin tone mates, me te cilin peshojme cdo individ dhe situate qe jeta na ve perpara... /pf/images/graemlins/smile.gif
Re: Monolog...
Shembull: Para se Krishti te ecte rrugeve te tokes, nese diksuh merrte jeten e dikujt tjeter, ndeshkimi qe sigurisht vdekja per vrasesin. Ndeshkimi i vrasesit kishte per qellim ndeshkimin sipas LIGJIT MORAL, qe vrasja eshte gabim. Sot kryejme te njejten gje me dike qe vret, i marrim jeten ose i marrin lirine, por esenca mbetet e njejte, ai ndeshkohet.
Shembull dy: Pse u be lufta e Trojes? Greqia ishte nje nga vendet idhujtare ne bote, ligji moral nuk merrej parasysh si koncept dhe greket nuk mendonin se kishte te vertete absolute (a qe kjo absolutisht e vertete? /pf/images/graemlins/laugh.gif se di)
Pricni trojan i vjedh gruan vellait te mbretit grek, kjo shkakton pakenaqesi dhe si pasoje lufte.
Ku e gjeti te drejten mbreti grek te sulmonte Trojen? Sepse moralisht eshte e gabuar tradhetia.
Pa ligj moral nuk ke rregullore forumi, nuk ke baza te shoqerise dhe asnje filozofi boterore nuk mund te qendroje. Sepse perkufizmi i se mires dhe se keqes na vijne nga ligji moral natyror, dhe po qe se ndryshojne po i rreshtoj une:
Mos vidh, mos vrit, mos genje, mos kryej imoralitet, mos shkel ligjin etj etj.
Nuk ka vend ne bote apo cast ne histori qe ka ekzistuar te mos kete pasur ligje morale.
Ligjet morale nuk ndryshojne
Qe ne kohete hershme te moshuarit jane trajtuar me respekt gje qe mbahet edhe sot. Nuk eshte thjeshte nje shembull vulgar, eshte pikerisht kulmi i ligjti moral qe ndahet nga ligji legjislativ, mos respektimi i nje te moshuari nuk eshte krim por natyrisht i respektojme sepse ligji moral ne ne (disa thone ndergjegjja) nuk na lejon.
Alinos, pse qe ne kohet e para, me heret se Plato te shkruante "Republika" (360 BC), komuniteti njerzor ka qene pakez me i ndryshem se sa komuniteti njerzor tani. Ne mungese te ligjit arbitrar te vendosur nga nje njesi legjislative, njerzit kishin kanune, (Kanuni i Laberise psh, ose psh Kanuni i Leke Dukagjinit). Verejme se pa ligj nuk ka mbijete, si dhe hirearki nuk ka zhvillim. Ne kohet e lashta kishte kryetare fisesh, dhe sot kemi kryetare qeverish, ne kemi ndryshuar fasaden tone si njerez por jo esencen. Sepse zemra e njeriut nuk ndryshon.
Shembull: Para se Krishti te ecte rrugeve te tokes, nese diksuh merrte jeten e dikujt tjeter, ndeshkimi qe sigurisht vdekja per vrasesin. Ndeshkimi i vrasesit kishte per qellim ndeshkimin sipas LIGJIT MORAL, qe vrasja eshte gabim. Sot kryejme te njejten gje me dike qe vret, i marrim jeten ose i marrin lirine, por esenca mbetet e njejte, ai ndeshkohet.
Shembull dy: Pse u be lufta e Trojes? Greqia ishte nje nga vendet idhujtare ne bote, ligji moral nuk merrej parasysh si koncept dhe greket nuk mendonin se kishte te vertete absolute (a qe kjo absolutisht e vertete? /pf/images/graemlins/laugh.gif se di)
Pricni trojan i vjedh gruan vellait te mbretit grek, kjo shkakton pakenaqesi dhe si pasoje lufte.
Ku e gjeti te drejten mbreti grek te sulmonte Trojen? Sepse moralisht eshte e gabuar tradhetia.
Pa ligj moral nuk ke rregullore forumi, nuk ke baza te shoqerise dhe asnje filozofi boterore nuk mund te qendroje. Sepse perkufizmi i se mires dhe se keqes na vijne nga ligji moral natyror, dhe po qe se ndryshojne po i rreshtoj une:
Mos vidh, mos vrit, mos genje, mos kryej imoralitet, mos shkel ligjin etj etj.
Nuk ka vend ne bote apo cast ne histori qe ka ekzistuar te mos kete pasur ligje morale.
Ligjet morale nuk ndryshojne
Qe ne kohete hershme te moshuarit jane trajtuar me respekt gje qe mbahet edhe sot. Nuk eshte thjeshte nje shembull vulgar, eshte pikerisht kulmi i ligjti moral qe ndahet nga ligji legjislativ, mos respektimi i nje te moshuari nuk eshte krim por natyrisht i respektojme sepse ligji moral ne ne (disa thone ndergjegjja) nuk na lejon.
Re: Monolog...
renea, nese te kam kuptuar drejt, ti nuk po kundershton paqendrueshmerine e ligjeve morale ne baze te rrethanave perkatese po aq te paqendrueshme por nisur nga elemente te perbashket si ne shprendarje kohore (mqns u permend troja) ashtu edhe ne ate gjeografike (kulturat) ti konkludon ne ekzistencen e nje morali apo nje te vertete absolute e te panvarur nga perceptimi njerezor e rrjedhimisht ne ekzistencen e nje fuqie mbinatyrore.
me thuaj te lutem nese eshte kjo esenca e argumentimit tend qe te mund te permbledh edhe une mendimet e mija me pak fjale, pa na u dashur te peshojme deizmin kundrejt atezimit apo rryma te tjera filozofike midis tyre per ti dhene diskutimit nje drejtim e ndoshta nje fund paksa me te qarte.
renea, nese te kam kuptuar drejt, ti nuk po kundershton paqendrueshmerine e ligjeve morale ne baze te rrethanave perkatese po aq te paqendrueshme por nisur nga elemente te perbashket si ne shprendarje kohore (mqns u permend troja) ashtu edhe ne ate gjeografike (kulturat) ti konkludon ne ekzistencen e nje morali apo nje te vertete absolute e te panvarur nga perceptimi njerezor e rrjedhimisht ne ekzistencen e nje fuqie mbinatyrore.
me thuaj te lutem nese eshte kjo esenca e argumentimit tend qe te mund te permbledh edhe une mendimet e mija me pak fjale, pa na u dashur te peshojme deizmin kundrejt atezimit apo rryma te tjera filozofike midis tyre per ti dhene diskutimit nje drejtim e ndoshta nje fund paksa me te qarte.