Re: Mema e Greqishtes dhe e Latinishtes eshte Shqipja
Atena
Athena eshte Perendesha qe personifikon urtesine njerezore.e cila ka nje vend te dalluar ne pantheonin Olimpik e meqe adhurohej vecanerisht ne qytetin me te shkelqyer te te klasicizmit ne Athine ,ajo fiton nje shkelqim akoma dhe me te vecante.
Vec miteve te ndryshme lokale e te epiteteve te ndryshme si (Ergani,Tritogjeni,Glaukopis,Parthenos,(virgjereshe),Atritoni,Laosos,largpamese etj),miti sundues eshte se ajo lindi nga koka e Zeusit,e armatosur dhe gjithnje e virgjer.Personifikon dijen,largpamesin dhe behet mbrojtese e qytetit te Athines,duke zhvilluar me shume dijen dhe artin.
Ka shume interpretime dhe hamendje te ndryshme por asnjera nuk i nxjerr aspak ne pah vetit dhe prejardhjen e Athinas.
Le te shpjegojme ne menyre me bindese se c’do te thote fjala Athina dhe c’kuptim ka “Tritogjenia”,dhe perse egziston lidhje midis fjaleve Triton,Tritogjenia,Amfitriti me ujin ne pergjithesi etj.
Arvanitasit dhe gjithe shqiptaret ne pergjithesi kur degjonin ndonje bisede te urte ,qe zakonisht ishte ajo qe sot e quajme proverbe,thoshin si aprovim per te :”Ajo eshte e thene”.Domethene eshte bisede e kohes se vjeter,e urte dhe e respektueshme.E thene (me nyje) = biseda e urte,pra,tregon mendimin proverbal dhe te urte qe imponohet ne shoqeri si rregull,si dicka e thene nga lart.Pjesorja “E thene” eshte e foljes Them ose Thom nga e cila ka prejardhje dhe folja e greqishtes “fimi” dhe thimi ,si dhe fjala “themes” qe me gjeresin e madhe te foljes fimi,u konsideruan si fjale qe veshtire te interpretoheshin.
…..fjala fillestare “e thena” u be Ethana dhe Athana.
Nga ana sematike perforcohet varianti gjuhesor,gjersa fjala “Etena” tregon ate qe eshte thene ,fjale per fjale dhe metoforikisht fjalen e urte verbale,qe me te vertete eshte dhe duket e patundeshme.
Por le ta perforcojme kete variantin tone me vertetimin e tij me dokumenta te tjere.Sipas mitit,Athinaja lindi nga koka e perendise me te larte ne menyre shume domethenese:Zeusi duke patur parasysh nje profeci – se nga bashkeshortja e tij Miti(paraardhese e Ires,bashkeshortes legale te Zeusit) do te lindte nje femije qe do ti kundershtonte pushtetin,kur gjer ketu miti pasqyron pervoja shoqerore – kaperdin Mitin dhe befas nga koka e tij del nje grua e plote dhe e armatosur.Athinaja.Nuk ka qene kur foshnje!Dija nuk ka moshe foshnjore.Kur lind nje bisede e urte ,kur del nga koka e njeriut dija ,ajo eshte e perfunduar dhe e forte.Nuk kalon etapa persosje dhe maturiteti.
Por c’far tregon fjala miti?
Miti ka kuptimin e nje mendimi te matur.Miti ishte keshilltarja e urte dhe bashkeshortja e Zeusit.Veme re se sa mbrapa te kthehemi ne shoqerine pellazgjike aq me shume shohim se gruaja luante nje rol me te rendesishem,sic tregon edhe fakti se perendit e Olimpit ishin 6 burra dhe 6 gra.
Varianti etimologjik i fjales Miti nuk vihet ne dyshim.Ne gjuhen sanskrishte fjala Matih shpjegohet ne greqisht me foljen "metro"”Por ne shqipeshte rrenja e plote Mat,qe ka te njejtin kuptim te greqishtes “metro”.Megjithate as metron,as Matih,sic eshte sanskrishtja ,e ketu kemi rast te mendojme se cila gjuhe eshte me e vjetra dhe nga cila gjuhe ka ardhur fjala perseri.(sh.im. a nuk themi ne ai eshte njeri shume i matur?)
Pra, Zeusi perpin Mitin - mendimin e matur,dhe koka e tij lind Dijen.Nuk mendoj se ka nevoj te analizoj me gjate kete mit te bukur qe pasqyron lindjen e pellazgeve – shqiptarve te pare ,perderisa nga mendimi i matur lind Dija ,fjala e urte.
Por Athinaja mban ne gjoksin e saj ne te gjitha shfaqjet Gorgonen Meduza.C’lidhje mund te kete Meduza e tmerrshme me perendeshen e Dijes?Meduza ishte shume e tmerrshme per armiqt e saja.
Eshte me te vertete i shpjegueshem kombinimi i Dijes me Gorgonen Meduza,por mendoj se ne mund te gjejme diku nje pike lidhje me ndihmen e gjuhes Shqipe.
Rrenja med e fjales meduza ne gjuhen shqipe tregon mend,tru.(Tritogjenia – e lindur nga trut).
Ne latinisht Mens-ntis.Por edhe ne “greqishten” e vjeter homerike do te shohim foljen Med-o-me dhe Mid-ome,qe ka kuptimin mendoj.Te Homeri kemi keshilltarin e urte te Odiseut,Mentorin.
Pra ,Meduza ka kuptimin ajo qe mendohet,qe ka mendje,dhe vjen nga rrenja med = mendje.
Gorgona e frikshme Meduze ne gjoksin e Athinas nuk ishte nje arme per te penguar te keqen ose per te share ,sic besonin grekerit e periudhes klasike ,por simbol kryesor i perendeshes se Dijes.Athinaja ishte Meduza = qe mendohej, me mend.E ne epoken e lashte dija ishte arma me e forte per te mposhtur armikun e per te mbijetuar.
Pikpamjen tone e verteton dhe ajo qe shkruhet ne vendimin qe u propozoi Athinasve Themistokliu gjat agresionit Persian:”Le tia besojme qytetin Atena-s,e cila kujdeset per ne Athinasit”.Domethene fjala “medeesn” qe permendet ne origjinal ka kuptimin e pjesores se foljes “medo” = mbroj,kujdesem,qe ka lidhje me foljen medomai – kujdesem,perpiqem ,mendoj per dike,gjej,dhe nuk ka kuptimin e nje perendie nentokesore paragreke,sic mendon Nik.Papahaxhis.
vazhdon...
