Re: Arsyeja - Zeri i Besimit apo Varri i Besimit
Gurax, universin sigurisht qe e shohim ne menyre te limituar dhe nuk eshte se ka ndonje ndryshim mes besimtarit ne ekzistencen e Zotit dhe besimtarit ne mosekzistencen e zotit ne kete gje.
Tani, per sa i perket arsyes, fakti qe teistet shprehen per besimin e tyre ne ekzistencen e Zotit, si dhe pasuesit e feve ne ekistencen e nje realiteti tjeter jashte dhe pertej atij qe njohim, nuk dtth aspak se ne kete rast, teistet kane mugese arsyeje apo racionaliteti. Perkundrazei arsyeja me e larte, dhe me e zhvilluar eshte ajo qe njeh kufinjte e saj dhe ndalet aty. Ne rastin konkret, une di te bej dallimin ndermjet hapesirave ku mund te operohet nepermjet arsytimit, racios, logjikes dhe atyre hapesirave ne te cilat kjo racio nuk mund te funksionoje dot.
Te pranosh se ka nje Zot i cili ka krijuar gjithesine, nuk dtth se ti ke menjanuar arsyen ne kete mes. Perkundrazi, eshte zeri i arsyes qe te shtyn te arrish ne kete perfundim. Eshte nje perfundim krejt racional, pasi eshte menyra me e mire per te shpjeguar ekzistencen e gjithesise. Eshte menyra se si funksionon bota, e cila te con ne nje perfundim te tille. Teisti arsyeton, duke pare fenomenet ne natyre, duke pare qe gjithcka eshte e orientuar nga nje ligjesi sistematike, e harmonizuar dhe e orientuar ne funksion te jetes, arrin te kuptoje qe kjo ligjesi eshte e instaluar nga nje "dore" e logjikshme, dhe nxjerr perfundimin se duhet te ekzistoje nje qenie, tjeter, nje fuqi tjeter e cila ka sjelle kete ligjesi, e cila e ben universin te funksionoje ne menyre mrekullisht te pershtatshme per tu zhvilluar jeta. Po keshtu, i bie qe pikerisht kjo qenie, kjo fuqi, kjo "dore", te kete sjelle edhe vete ekzistencen e universit, se bashku me ligjet si dhe me mundesite per te funksionuar. Sigurisht arsyeja eshte ajo qe kerkon domosdoshmerisht ekzistencen e nje qenie te mbinatyrshme per te shpjeguar natyren. Nuk eshte toka vete qe mesoi se ka nevoje per nje gravitet per te bere te mundur zhvillimin e jetes mbi te. Pra ekzistencva e ligjesise vjen nga jashte ne menyre te domosdoshme, per aq kohe sa kjo ligjesi eshte logjike dhe per aq kohe se vete natyra nuk eshte nje qenie e logjikshme.
Kaq.
Per sa i perket gjerave transendente, ato nuk mund te behen objekt i trajtesave dhe i analizave racionale. Ato hyjne tek ai lloj informacioni i cili rrjedh si nje nevoje per te ditur se cfare ka pertej asaj qe shohim, duke mesuar se cfare na pret pertej saj. Por nuk ka asnje lloj frenimi te arsyes fakti qe merr nje informacion te tille.
Pra une nuk kam asnje lloj zhvleftesimi te arsyes ne ato gjera per te cilat njeriu funksionon vetem me arsye. PO keshtu edhe persa i perket ngjarjeve qe i ndodhin njeriut, besimi tek Zoti dhe tek fuqia apo nderhyrja e tij nuk ndikojne ne zbehjen e te arsyetuarit. Perkundrazi, ky besim shrben per ti pare gjerat nen driten e kesaj arsyeje. Sepse, per nje fetar, arsyeja eshte arma qe Krijuesi ia ka dhene per te vepruar. E gjithe pjesa tjeter, qe i perket transhendences, eshte objekt qe del jashte perceptimit njerezot. Une veproj me ate qe kam ne dore. Dhe ne dore kam arsyen.
Perkundrazi, jane elementet supersticioze ata te cilet nderfuten si virus ne mendjen e njeriut per te dobesuar arsyen.
