Filozofi eshte ai qe do Zotin!

[Gysi]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

Islami nuk e ka penguar aspak artin, Xhimi, perkundrazi i ka dhene nje hov mjaft te rendesishem. Nuk mund te mohohet qe arti islamik perben nje element mjaft te rendesishem te pasurise boterore te artit. Mjafton te klikosh me google per artin islamik, apo edhe te kerkosh lidhur me historine e artit (mund te hapesh edhe librin “Historia e Artit” Gombrixh, apo “Qyteterimi” i Clark-ut) dhe do te bindesh per kete.
Ose, per me kollaj mund te klikosh ketu

Po keshtu, Kajami vertete mund te kete pasur kontestime nga individe te ndryshem fetare ne kohera, por keto kane ardhur si pasoje e moskuptimit te poezise se Khajamit, pasi gjuha e tij eshte thellesisht simbolike. Une kam lexuar nje debat te nje prej dijetareve dhe filozofeve me te famshem muslimane, Gazalit, i cili mbronte me force Khajamin duke iu kundervene atyre qe e kane kontestuar, per te cilet ai shprehej qe “nuk e njohin poezine”.
Problemi qendron se ti, kur flet per pengimin e artit nga Islami, ke para sysh elementin me radikal te botes islame, i cili ne fakt nuk perben teresine e saj, por nje pakice te izoluar. Nuk mund te thuash se Islami pengon artin duke iu referuar interpretimit me radikal te Islamit, duke e prezantuar ate si vete Islami. Po keshtu permendja e dhunimit te statujave te Budes ne Afganistan nga ana jote deshmon per selektivitetin krejt te papershtatshem nga ana jote, per ate cka ti e quan Islam. Te gjithe e dime qe talebanet, perbejne nje pakice mjaft te izoluar, dhe mjaft radikale, si dhe mjaft te prapambetur te hapesirave islamike, ndaj nuk mund te marresh talebanet per reference kur flet per Islamin. Ka nje mori dijetaresh eminente muslimane, qe sot perbejne autoritet fetar boterore qe e kane denuar ashper aktin e talebaneve. Jusuf Kardavi, nje nga me te medhenjte e kohes se sotme e ka denuar publikisht nje akt te tille te paprecedente, gje te cilen e kam lexuar vete. Ne qofte se do te kishe me teper informacion lidhur me kulturen islame do te bindeshe se me teper se ne cfare do fushe muslimanet kane zhvilluar artin. Kjo pikerisht pasi Islami ne thlebin e vet ka nje kulture thellesisht spirituale (sigurisht pa harruar zhvillimin material qe tenton te harmonizohet me ate shpiritual, por kjo e dyta gjithmone mbetet paresore).
Gjithsesi ky diskutim nga shkeput nga debati qe po zhvillonim dhe per me teper nuk eshte pjese e temes.

Ndersa ajo qe thote MLK-ja per diktaturen e moralit eshte nje debat tjeter me vete. Problemi eshte se MLK-ja ngaterron vlerat e sotme te relativitetit te moralit, te cilat cojne vetvetiu ne mungesen e moralit, me vlerat morale te nje shoqerie. Eshte me teper ceshtje kulturash. Per kete ka pasur nje teme me vete ketu tek filozofia ku eshte dskutuar jo pak.
Gjithsesi une jam dakort qe filozofia (si ateiste, ashtu edhe teiste apo fetare) mbetet elitare dhe nuk mund te behet dot objekt i kapshem nga turmat, por filozofi nuk gabon aspak kur tenton te lavderoj vlera te caktuara morale. Perkundrazi, po nuk e beri filozofi kete, kush do ta beje? Kur flasim per vlera morale nuk duhet te kuptojme doemos imponim moral. Ne qofte se te tjeret kane abuzuar me kete, kjo nuk eshte faji i filozofit.

P.s. Atman, me fal per keqkuptimin. Gjithsesi, per diskutimin ndoshta mund te te pergjigjem nje here tjeter.

 

[jimmy84]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

Arkitektura padyshim qe eshte pjese e Artit por nuk eshte i gjithe Arti. Pervec kesaj pjesa derrmuese (per te mos thene te gjitha) e ketyre jane objekte KULTI. Pra perseri eshte e kufiuzuar. Aq me teper zbukurimet e ketyre objekteve nuk dalin aspak nga natyra fetare. Si rrjedhim megjithese Arkitektura e vendeve muslimane eshte e zhvilluar perseri ajo eshte e KUFIZUAR.
Une po te marr vetem dy shembuj:

1. Nga te Shtate Mrekullite e Botes (moderne) vetem NJE eshte nga Arkitektura "islamike" (nqs mund ta quajme keshtu) dhe eshte pikerisht Taxh Mahali (Taj Mahal).

2. Po te permend vetem nje piktor europian: Da Vincin, dhe vetem nje skulptor: Mikelanxhelo.
Me gjej nje emer piktori dhe skulptori ne vendet muslimane qe mund te krahasohet me keta. (Ne fakt te krahasohet me keta nuk ka ne Bote po te pakten qe ka nje fare fame.)

Kurse persa i perkte Khajamit nuk besoj se Teologet (apo dijetaret sic parapelqejne te quhen) do t`i kaperdijne aq lehte vargjet Shfryn minareja/ Ja gjemon kembana etj etj etj. Apo ato mendime aq materialiste qe ai shfaq hapur (dhe ne menyre te mrekullueshme).

Per ta mbyllur desha vetem te te beja nje korrigjim:
Une nuk kundershtoj kulturen muslimane ne pergjithesi por ate pjese te Teologjise dhe kultures Islamike qe nuk e inkurajon aspak Artin ne pergjithesi dhe jo thjesht nje dege te Artit.

 

Post deleted by alinos

 

[jimmy84]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

Ke te drejte. Tema ka dale jashte teme /pf/images/graemlins/laugh.gif /pf/images/graemlins/laugh.gif
Nuk e ben baba më ate gubim /pf/images/graemlins/laugh.gif /pf/images/graemlins/laugh.gif

 

[Gysi]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

Meqe ke bere disa verejtje jashte temes,besoj se me lejohet nje sqarim i shkurter jashte teme.
Se pari, kush tha qe vetem arkitektura eshte zhvilluar nga artet islamike? Pervec saj jane zhvilluar mjaft edhe muzika, poezia si dhe piktura dhe, tek kjo e fundit, sidomos dekori ku kaligrafia dhe ornamentet ne pergjithesi, arbabeska kane marrenje zhvillim te papare. Vertete skulptura pershembull, nuk ka marre shume zhvillim, por gjithsesi, mungesa e ketij zhvillimi ne skulpture nuk mund te tregoje mungese zhvillimi te arteve figurative. Por deri diku mund te thuash pa frike se ne kete drejtim dekori ka kompesuar artin figurativ qe zhvillon volumet. Gjithashtu duhet thene, se nisur edhe nga ndikimi fetar ne picture, eshte zhvilluar me teper abstraksioni.

Per sa i perket arkitektures nuk eshte e vertete qe eshte zhvilluar vetem tek objektet e kultit, megjithese, ne pergjithesi, eshte normale qe tek objektet e kultitarkitektura te jete me ezhvilluar. Arkitektura ka qene zhvilluar jashtezakonisht tek spitalet, tek bibliotekat, mauzoleumet, tek institucionet shteterore ne pergjithesi. Ne fakt nje zhvillim mjaft te madh mori ne ate kohe urbanistika, ku qyteti kishte fizionomine e vet per nga menyra se si zhvillohej. Gjithashtu edhe sherbime te tilla te infrastruktures si ujesjell, kanalizime etj, gjera teresisht te paimagjinueshme be ate kohe ne Evrope.

Per sa i perket pyetjes qe ti ben lidhur me kerkesen qe une te te them nje emer piktori te madh eshte nje pikepamje mjaft etnocentriste qe vjen nga kultura qe ti je formuar. Problemi eshte se ti (ashtu si edhe une) njeh vetem piktore Evropiane, dhe nuk kase si te mund te besh dot krahasime. Fakti qe ti nuk i njeh nuk do te se nuk ka. Keshtu p.sh. a me thua dot nje emer piktori te madh nga pikrura kineze? PO Taj Mahalin p.sh. qe eshte mrekulli boterore kush e ka ndertuar? Keshtu qe edhe nese une te them emra piktoresh muslimane, perseri, fakti qe ti nuk i ke degjuar te ben te mendosh se nuk ka mundesi te jene me te medhenj se Mikelanxhelo dhe Da Vinci. Po keshtu arti islamik eshte me i vjeter se ai perendimor (pa llogaritur ketu romen dhe greqine). Keshtu ti a me thua dot se kush e beri veneren greke? Nuk ka se sit e njihen emrat e artisteve qe i punuan keto vepra kur ato jane shume te vjeter.

Ndersa sa per Khajamin, ti duhet ta dish qe ka qene hoxhe, ka qene hafiz i Kuranit, si dhe filozof i madh musliman. Veprat e Khajamit kane qene tekst mesimor ne medresete e Iranit. Problemi eshte se duhet te kuptosh simboliken qe perdor Khajami. Fakti qe edhe ne shqip ai eshte perkthyer nga nje Hoxhe (Hafiz Ali Korca) dhe nga nje prift (Fan Noli), deshmon se fetarisht nuk gjykohet dhe aq keq.


Ne qofte se kerkon tenjihesh me pikturen Islame mund te shohesh KETU
Gjithashtu po te sjell edhe disa te tjera.

Ndersa per arkitekturen KETU

 

[jimmy84]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

Nqs ti quan pikture zbukururimet, dekori dhe ornamentet qe jane thjesht vargjet e Kuranit te zbukuruara me lajle-lule ok, qenkemi ne rregull atehere.
Por me fal une mbase e di gabim dmth por nga Islami nuk lejohet ne asnje menyre riprodhimi (sidoqofte ai) i cdo krijese te Allahut.
Megjithate po e vazhdojme here tjeter muhabetin.

 

[Gysi]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

Tani une nuk kam ndermend te diskutoj ketu qe ornamenti, kaligrafia arabeska perbejne nje pike te rendesishme te zhvillimit te artit, dhe nuk jane thjesht lajle lule. Qe te arrish ta vleresosh kete duhet ti studiosh keto gjera. Sigurisht une nuk jam kompetent ne kete fushe, por me aq sa ia kam idene e kuptoj qe eshte nje aspekt mjaft i rendesishem i artit pamor.

Vec kesaj, te flsesh per debatin teologjik mbi lejimin e fytyrave te njerezve ne pikture eshte gje tjeter. Ketu po flasim pre artin islamik, dhe arti islamik e perfshin edhe pikturen me shembellime te fytyrave te njerezve. Sidomos, piktura iraniane, eshte zhvilluar shume ne kete drejtim. Keshtu, edhe persa i perket krishterimit ka pasur debate lidhur me pikturimin e njerezve, shenjtoreve, dhe mbi te gjitha te Zotit. Debate te tilla ka pasur mjaft si ne katolicizem, ortodoksi ashtu edhe ne protestantizem fillimisht, keshtu qe ky debat nuk eshte gje e re.

Gjithsesi, me duhet te shtoj, megjithese po vazhdoj jashte teme, se piktura nuk eshte vetem portreti. Me lart fola dicka per abstraksionin e zhvilluar se tepermi ne artin islamik, qofte edhe si pasoje e debatit mbi fytyrat njerezore.

 

[^Res-Cogitans^]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

Filozofet me te mdhenj e duan TMERRSISHT shum Krijuesin/Zotin , por nuk i japin "vlerat" qe predikon/qe ti perplas ne sy (dhe jo ne ZEMER) feja.
Jo vetem Filozofet por edhe ato qe shpallen per "ateist&co.",mendoj se MASHTROJN te tjeret,lol.
Thjesht jan me delikat dhe te kujdesshem per intimitetin dhe besimin e tyre...dhe KUNDRA njerzve qe e perdorin ne menyre te GABUAR,vetem per tu strukur vet-vetes dhe per te ber pjes nen nje -grup- .

(^=^)

 

[dahlia]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

<font color="red">Mjaft me budallalliqe! </font>

 

[Gysi]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

<font color="red">Jashte teme! </font>

 

[^Res-Cogitans^]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

Filozofi esht ai qe don/urren vet-veten ,alias Zotin: kerkimin e pafund.
Ka nje egoizem/egocentrizem te theksuar,ndaj dhe gerrmon ndonjeher JASHT,ne abstrakte,per t'ju strukur ne te njejten menyre.

...filozofia per "njeriun"(siç tha dhe Gysi,nuk esht per kedo) esht si nje pasqyre : aty sheh vet-veten! [citim*]
Filosofia ka nje armoni tragjik-komike : esht e lodhshme per njerzit e lodhur. /pf/images/graemlins/smash.gif

Esht nje buzqeshje ... /pf/images/graemlins/rolleyes.gif

 

[mitka]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

kupton njeri qe njohurite pa urtesi nenkuptojne vdekjen eshpirtit dhe duke qene i sigurte per kete dicka ndryshon

 

[Danae]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

do thoja se psikologjia eshte pasqyre,filozofia eshte shembellim virtual ne projeksion futurist.

 

[redeemed]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

ok po kapercej 20 faqe sepse nuk mund t'i lexoj te gjitha, megjithate me duket qe nga postimi fillestar ishte e qarte se filozofi do te thote te jesh mik i se vertetes, te duash te verteten. Une me shume do pyesja cfare dhe kush eshte e verteta?

Lupis kam lexuar vetem disa nga shkrimet e tua, (dialogun me Gysin) dhe me ka bere nje gje pershtypje, kur thua se besimtaret kane besim pa llogjike. Eshte shume e nxituar dhe e pabazuar nga ana jote te thuash kete gje. Une njoh shkencetare e profesore me doktoratura, qe dine me shume se une e se ti, dhe prape besojne dhe adhurojne Zotin. NUk mund te thuash per ta qe nuk kane logjike. Sepse edhe ti e ke formuar bindjen tende vetem ne nje informacion te njeanshem, dhe jo sipas zgjedhjes tende por dikush ka zgjedhur qe ne shkolla te jete laike, dhe ty qe i vogel te prezantohet dhe te mbushet koka me idete e evolucionit dhe ateizmit dhe nuk besoj qe ke kerkuar ndonjehere pertej kesaj.

Kjo eshte njesoj sikur ne komunizem, qe na ishte mbushur koka qe ishim njerezit me te lumtur ne bote, qe jashte kufijve te Shqiperise meme njerezit vdisnin per buke, kurse ne prodhonim gjithcka ne vendin tone e jetonim pa borxhe! Dhe e dime sa te verteta jane keto tani qe kemi pare cfare ka pertej kufijve te atdheut meme.

Nice, Marksi etj kane patur problemet e tyre me fene, dhe eksperienca te keqija i ka cuar ne mohimin e ZOtit. Marksi u rrit ne nje familje shume fetare, ka qene nje nga sherbyesit ne kishe. Gjate nje meshe, pa dashur iu derdh gota qe mbante veren e darkes se Zotit dhe prifti e ndeshkoi rende. Qe atehere atij ju neverit besimi. Pse? Thjesht sepse la nje prift te perkufizoje dhe ndikoje ne jeten e tij, per ate se cfare eshte Zoti.

edhe NIce me sa di une eshte rritur ne nje familje strikte fetare.

Si perfundim mund te biem dakort ne nje pike-fanatizmi fetar eshte i demshem, edhe Zoti nuk e do. Zoti do nje zemer te lire per ta adhuruar, dhe jo nje person qe eshte kapur pas rregullave fetare

 

[jimmy84]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

Presioni ka te beje po nuk eshte VETEM ai. Biles presioni ka ndikuar vetem ne raste te vecanta. Filozofi ka qene ne kerkim te se vertetes dhe ne shumicen e rasteve kete e ka gjetur tek Llogjika dhe jo tek Logjet...ashtu Feja.
Por kjo "perkufizimi" : Filozofi eshte ai qe do Zoti....me fal eeee...me fal po me duket paksa patetik. Nje pjese e mire e filozofeve kane qene Ateiste keshtu qe ky lloj perkufizimi zhvlereson veten.

Reedemed: Ku qendron ndryshimi midis komunizmit dhe fese? Komunizmi thoshte: VETEM ne jemi te lumtur te tjeret vuajne..feja thote...VETEM ne (psh vetem muslimanet apo te krishteret) do ikim ne Parajse (ku do jetojme te lumtur ne Jete te Jeteve) kurse te tjeret...ne FERR.
Biles komunizmi genjente me pak se te premtonte dicka per disa vjet kurse feja ta promton Perjetesisht.

 

[besa beqiri]

Re: Filozofi eshte ai qe do Zotin!

Meqe ke bere disa verejtje jashte temes,besoj se me lejohet nje sqarim i shkurter jashte teme.
Se pari, kush tha qe vetem arkitektura eshte zhvilluar nga artet islamike? Pervec saj jane zhvilluar mjaft edhe muzika, poezia si dhe piktura dhe, tek kjo e fundit, sidomos dekori ku kaligrafia dhe ornamentet ne pergjithesi, arbabeska kane marrenje zhvillim te papare. Vertete skulptura pershembull, nuk ka marre shume zhvillim, por gjithsesi, mungesa e ketij zhvillimi ne skulpture nuk mund te tregoje mungese zhvillimi te arteve figurative. Por deri diku mund te thuash pa frike se ne kete drejtim dekori ka kompesuar artin figurativ qe zhvillon volumet. Gjithashtu duhet thene, se nisur edhe nga ndikimi fetar ne picture, eshte zhvilluar me teper abstraksioni.

Per sa i perket arkitektures nuk eshte e vertete qe eshte zhvilluar vetem tek objektet e kultit, megjithese, ne pergjithesi, eshte normale qe tek objektet e kultitarkitektura te jete me ezhvilluar. Arkitektura ka qene zhvilluar jashtezakonisht tek spitalet, tek bibliotekat, mauzoleumet, tek institucionet shteterore ne pergjithesi. Ne fakt nje zhvillim mjaft te madh mori ne ate kohe urbanistika, ku qyteti kishte fizionomine e vet per nga menyra se si zhvillohej. Gjithashtu edhe sherbime te tilla te infrastruktures si ujesjell, kanalizime etj, gjera teresisht te paimagjinueshme be ate kohe ne Evrope.

Per sa i perket pyetjes qe ti ben lidhur me kerkesen qe une te te them nje emer piktori te madh eshte nje pikepamje mjaft etnocentriste qe vjen nga kultura qe ti je formuar. Problemi eshte se ti (ashtu si edhe une) njeh vetem piktore Evropiane, dhe nuk kase si te mund te besh dot krahasime. Fakti qe ti nuk i njeh nuk do te se nuk ka. Keshtu p.sh. a me thua dot nje emer piktori te madh nga pikrura kineze? PO Taj Mahalin p.sh. qe eshte mrekulli boterore kush e ka ndertuar? Keshtu qe edhe nese une te them emra piktoresh muslimane, perseri, fakti qe ti nuk i ke degjuar te ben te mendosh se nuk ka mundesi te jene me te medhenj se Mikelanxhelo dhe Da Vinci. Po keshtu arti islamik eshte me i vjeter se ai perendimor (pa llogaritur ketu romen dhe greqine). Keshtu ti a me thua dot se kush e beri veneren greke? Nuk ka se sit e njihen emrat e artisteve qe i punuan keto vepra kur ato jane shume te vjeter.

Ndersa sa per Khajamin, ti duhet ta dish qe ka qene hoxhe, ka qene hafiz i Kuranit, si dhe filozof i madh musliman. Veprat e Khajamit kane qene tekst mesimor ne medresete e Iranit. Problemi eshte se duhet te kuptosh simboliken qe perdor Khajami. Fakti qe edhe ne shqip ai eshte perkthyer nga nje Hoxhe (Hafiz Ali Korca) dhe nga nje prift (Fan Noli), deshmon se fetarisht nuk gjykohet dhe aq keq.


Ne qofte se kerkon tenjihesh me pikturen Islame mund te shohesh KETU
Gjithashtu po te sjell edhe disa te tjera.

Ndersa per arkitekturen KETU

 

[gangsterja]

Te jesh filozof nuk do te thote te duash Sofine,por theniet e tua te degjohen dhe te mbahen mend nga njerezit.Madje edhe ti perdorin ne jeten,te ben filozof edhe theniet e te tjereve kur ti cilesojne theniet per budallalleqe.

 

[joetisti_]

"Te te bjere nje grua e mire, je i lumtur, te te bjere nje e keqe... behesh filozof"

 

[The decatur]

"Te te bjere nje grua e mire, je i lumtur, te te bjere nje e keqe... behesh filozof"

hahahahahahaha.kjo eshte proverbe grege apo jo?
Eshte thenie e vjeter grege qe ne kohen e heleneve apo jo?

 

[mirdita]

Te jesh filozof nuk do te thote te duash Sofine,por theniet e tua te degjohen dhe te mbahen mend nga njerezit.Madje edhe ti perdorin ne jeten,te ben filozof edhe theniet e te tjereve kur ti cilesojne theniet per budallalleqe.

Po kjo Sofia kush eshte??