Re: Mbi krishterimin!
“Ngri një gur dhe do më gjesh, thyej një dru dhe jam aty”. (1)
Sikur unë ta filloja me një pyetje: Cilat janë provat që sjell ti dhe që hedhin posht faktet mbi të cilat bazohet libri? Jam i bindur që nuk ke asnjë të tillë përveç dëshirës për të mos pranuar një shikim më real të rrjedhës së Kristianizmit në kohë. Dhe kuptohet që diçka e tillë, tashmë paraqitet si një pamundësi, theksoj vetëm paraqitet, sepse një revizionim është i domosdoshëm për hir të sëvërtetës. Vështirësia është e jashtëzakonëshme, sepse duhet të ndeshesh me kishën e cila tashmë themelet e saj i ka ngritur mbi atë që e ka paraqitur si zyrtare, jo mbi sa ka ndodhur realisht. Pranimi i të vërtetës, kërkon detyrimisht shembjen e një institucioni. Institucioni shfaqet si deformim i sëvërtetës A do të ndodhë? I drejtohemi Krishtit, veprimit të tij në tempullin e Jeruzalemit dhe fjalët me të cilat i shoqëroi: “Do të vijë koha kur gjithçka që shihni do të rrëzohet; s’do të mbetet as gur mbi gur!”
* * *
Studiues të ndryshëm, në kohë kanë ngritur një variant të përbashkët. Të qënët, ose egzistencën e një burimi të vetëm nga i cili janë ushqyer të gjithë, ose të katër ungjillët zyrtarë. Në këtë bashkësi mendimi i çuan kontradiktat që gjenden në të katër ungjillët në raport me njëri tjetrin, si dhe brenda tyre. Ashtu sikurse janë të shumta edhe mënyrat që shpjegojnë legjitimitetin e ungjillëve kanonikë (kanonik-normë). Të paktën janë tre variante të ndryshme nga njëri tjetri. Kanonizimi i ungjillëve filloi me Concilion (mbledhje e peshkopëve të kishës për të trajtuar probleme të rëndësishme) pra me Concilion e vitit 325 dhe u ratifikuan në vitin 363.
Varianti i parë: - Peshkopët ishin lutur gjatë dhe katër ungjillët kanonikë shkuan fluturimthi tek altari.
Varianti i dytë: - të gjithë ungjillët ishin lënë mbi një tavolinë. Ata që ishin fallco ranë posht dhe mbetën vetëm katër.
Varianti i tretë: - Një pëllumbeshë (shpirti i shenjtë) ndaloi mbi supin e çdo peshkopi dhe u çuçuriti në vesh zgjedhjen e drejtë.
Por unë do të shtoja se dyshimi lind vetiu duke shqyrtuar fjalën APOKRIF, ( do të thotë: jo origjinal, jo autentik) pra ekzistenca e një fjale të tillë provon indirekt ekzistencën e burimit, sepse logjikisht nuk është e nevojëshme të quhet diçka si jo e vërtetë, nëse nuk ekziston. Që këtu logjika të nxjerr vetiu në shteg, pra që ekzistojnë edhe shkrime të tjera të cilat lihen në errësirë. Zhdukja ose fshehja e burimit Q, (studiuesit përdorin fjalën gjermane Quelle) nga ana tjetër zbulon edhe frikë. Zakonisht frikën njeriu e provon përballë diçkaje që shfaqet si kërcënues për vetë atë. Në këto përmasa janë ungjillët e ndaluar. Ndoshta do të kishin mbetur në errësirë sikur rastësia të mos kishe bërë të vetën. Kam parasysh Nag Hammadi vendin ku u zbuluan kodet e shkruajtur në gjuhën aramaike, (në kapërxyellin e dimrit 1945-1946). Ndërmjet materialeve të shumta u gjend edhe një ungjill i shkruajtur nga Shën Thomai. Ky material datohet përafërsisht nga mezi i shekullit të parë, pra thuajse bashkohës me Krishtin, ose e shumta nga fundi i të njëjtit shekull, por, gjithmonë, të paktën 200 vjet para katër ungjillëve zyrtarë, sepse këta u shkruajtën nga dishepuj të apostujve, njerëz që nuk e kishin njohur Jezunë, kështuqë ky ungjill i pestë, renditet vetiu në kohë i pari. Ka shumë të ngjarë që të jetë i periudhës së parë që përfshin vitet 30-60 ej. Kur dominonte ende e treguara e gjesteve të Jezusë, por nuk mungonin edhe shkrimet dhe prova është ungjilli i Thomait i shkruajtur në gjuhën Kopta (gjuhë e egjiptianëve të vjetër kristianë e shkruajtur në alfabetin grek dhe e zhdukur rreth 1600 – ës). I shkruajtur në këtë gjuhë kemi edhe provën tjetër se biblioteka e Nag Hammadi ishte vetëm për një rreth të ngushtë njostikësh e jo për masën.
Në këtë ungjill shikojmë çuditërisht një Krisht tjetër, shumë më njerëzor, më shumë i mençur se çudibërës, një Jezu revolucionar dhe që mbretërinë e zotit e futi brenda qënies njerëzore, sepse aty ishte drita e tij. Parajsën e zbriti në tokë dhe jo në qiell, duke e larguar kështu idenë e vdekjes dhe bërë më të ngrohtë dëshirën për të jetuar. Jezu thuajse filozof kur thotë: “...Mbretëria është brenda dhe jashtë jush. Kur të njihni vetveten, atëhere do të jini të ndërgjegjshëm dhe do të kuptoni se jini fëmijë të zotit. Nëse nuk e njihni vetveten, atëhere do të jetoni në varfëri e do të jini varfëria vetë”: Ungjilli sipas Thomait paragrafi 3. Kemi një përputhje të plotë me fjalët që filozofi Kilone (2) i Spartës shkruajti tek portiku i tempullit të Delfit, kushtuar Apollonit: “Njih vetveten”.
“Këto janë fjalët sekrete që Jezu Jetëdhënësi i ka thënë dhe që Didimo Juda Thomai i ka shkruajtur” kështu fillon ungjilli. (Më parë se të analizojmë me pak fjalë, është e nevojëshme të sqarojmë emrin Didimo, në greqisht do të thotë binjak, ndërsa në aramaiko shkruhet TAUMA – THOMA e që do të thotë binjak.) Pas kësaj i rikthehemi frazës së parë, ku tërheq vëmendjen fjala SEKRET dhe natyrisht pyetjet vërshojnë mbytëse: - Përse duhet të jenë sekrete, çfarë ka për sekrete në jetën e Jezusit? çfarë duhet të dimë dhe çfarë jo, ne të tjerët? Cilët janë ata që duhet të jenë në dijeni të sekretit? Si është fshehur ky sekret? Etj etj...
Gjeni një krahasim, - u tha Jezusi ndjekësve, - me kë ngjaj?
- Me një ëngjëll të bardhë, - tha Simon Pietro.
- Me një filozof të mençur, - tha Mateu.
- Mësues, goja ime është e pazonja të thotë me kë ngjan, - tha Thomai.
Jezusi tha:
- Unuk jam mësuesi tënd, përderisa ke pirë dhe je dehur nga burimi gurgullues që e kam provuar dhe unë vetë, - pastaj e hoqi mënjanë Thomain dhe i tha tre fjalë. Thomai u kthye tek shokët, të cilët e pyetën:
- Cfarë të tha Jezusi?
Thomai u përgjigj:
- Nëse do t’u them qoftë edhe një fjalë nga sa më tha, do rrëmbeni gurë e do më vrisni, por nga gurët do të dalë zjarr dhe ju do të përvëloheni.
Në këto fjalë shpallet një sekret, por njëkohësisht edhe kyçet brenda misterit. Tashmë pyetja mendoj se është përfundimtare:
- A nuk kemi të drejtë të kërkojmë për të zbuluar se cili është ky sekret?
Jezusi tha: - Ai që kërkon nuk duhet të heqë dorë së kërkuari derisa të ketë gjetur atë që kërkon dhe kur ta gjejë do të preket(mallëngjehet, ndoshta shkon më shumë) dhe do të habitet dhe kështu i mallëngjyer do të soditë e mbretërojë mbi gjithçka”. Ungjilli apokrif sipas Thomait, paragrafi 2.
* * *
1- Nga ungjilli apokrif i shën Thomait.
2-ka mendime se i përket një filozofi tjetër Taletit. Po në fakt në Delfi ai shkruajti tjetër gjë dhe dëshminë e tij e la në një nga muret e jashtëm të tempullit, në atë më të dukëshmin nga të gjithë shtegëtarët. Atij i përket mbishkrimi: “ Kujtohu për miqtë!”.