Re: Tirana & Provincat
Gys, me sa shoh truri tend valvitet ne ere. Tirana qytet simpatik qe ia vlente ta vizitoje?! O i dashur ke pare ndonje foto te Tiranes ne vitet 20 - 30- te? Sikur te kishe pare, sigurisht qe do t'i kishe kursyer vetes mjaft budallalleqe. Tirana ishet nje fshat ne ngritje e siper duke perdorur si material ndertimi qerpiçin. Ca shtepi qe jane shume larg edhe ndertimeve te termiteve gjigande ne Afrike. Ne vitet 30 - ndryshoi disi pamja me ngritjen e ministrive. Por mgjt Tirana per nga rendesia ekonomike ishte teper larg qyteteve te tjera e ne veçanti Korçes qe ishte qendra me e fuqishme tregetare, me nje borgjezi mire te zhvilluar dhe nje ekonomi, ne krahasim me pjesen tjeter, me te perparuar. Tregetaret korçare kishin si port te tyre Selanikun dhe tregetonin deri ne Japoni. Pa permendur edhe industrine e asaj kohe, gjithmone e prapembetur, krahasuar me vendet e tjera europiane, por me nje sy ne mes te qorreve, perballe asaj shqiptare e perfaqesuar nga qytetet e tjera. Persa i perket shkollimit ishte me perpara se te tjeret serish ne kete drejtim. Mjafton qe te kujtosh, i mjeri ti, se Korça hapi shkollen e pare shqipe, mjafton qe te shikosh ndertesat, shtepite dykateshe korçare me oborret e tyre me kangjella hekuri(tregues i civilizimit, i nje popullsie te hapur ne mentalitet dhe jo i prapambetjes), sistemin e rrugicave per te kuptuar arsyen. Ishte i vetmi qytet qe kishte zyre urbanistike, i vetmi qytet...dhe nuk te lejonte kush te ndertoje si te doje(gje qe koha e sotme, i dashur Gys, as qe mund te krahasohet) Ne 1800 Korça ishte mjaft e zhvuilluar dhe ne gjysmen e pare te 1900-es, ishte qyteti me i madh nga numri i banoreve, 35 mije. Traditat Korça i vazhdoi edhe ne sistemin e meparshem.
Tashme, o shpirt me patate, i rikthehemi sistemit te meparshem ku duket se per ty eshte nje valvole shkarkimi, si nje qeske ekinokoku qe duhet te zbrazet nga larvat dhe lengu ku ushqehen.
Provincialiteti, sipas mendjes tende te ndritur, vjen ngaqe ne sistemin e meparshem nuk kishte shkolla...Ha,ha,ha...ha! Po vuan nga qeska e mbushur me qelb qe te rendon barkun dhe pasojat jane e vjella tende qe nuk mund te shnderohet kurre ne te shkruajtur e aq me pak ne mendim dhe me pak se me pak; mesim per te tjeret. Kam pershtypjen se ti mendon se ke te besh me ata brekushet qe ngrihen pese here ne dite perpjete per tu ajrosur, kur shkruan te tilla gjera ne forum. Ne ate kohe, socialiste, u ngrit nje sistem i tere arsimor, ne te gjitha fshatrat dhe nuk kishte asnje dallim klasa e pare e Tiranes nga e para ne Rroshbull, apo Kakaç, apo Kembetheker, apo Pishkash, apo Kurvelesh...etj etj. Ne ate kohe, o hoxhe me helmeten e islamizmit ne koke, u ngrit Universiteti i pare, i pasuar me vone nga Istitute te rangut universitar, ne qendrat kryesore te vendit qe mbulonin tere hapesiren territoriale. U ngrit Akademia e Shkencave dhe mjaft istitucione studimore, qe funderina dhe sahanlepires si puna tende, duartrokiten prishjen. Rezultati i asaj kohe ishte nje Shqiperi pa analfabete, nderkohe qe trashegoi mbi 90 perqind te pop dhe ne nje nderkohe si e sotmja, ku vegjetojne per fat te keq qenie si ty, po rikthehemi mbrapa, tek analfabetizmi "patriotik" qe perpiqeni ta shnderoni ne vlere, sepse keshtu synoni te pohoni pozitivitetin e nje sundimi shekullor anadollak, i ndjekur nga nje regjim qe ishte pjelle e po atij mentaliteti, ai zogist.
Fshati socialist, ne fushen e kultures ishte shume me pepara se ky qe ti sot e hyjnizon dhe ne veçanti ato ku minarete ngrihen si thika te ngulura ne trupin e nje toke qe ka vuajtur e vazhdon te vuaje nje hemorragji ku diskriminimi, perbuzja dhe shtypja e femres, po behet çdo dite e me i dukshem duke marre permasa teper te dhimbeshme dhe duke krijuar keshtu nje problem te jashtezakonshem qe duhet zgjidhur, si nje detyre e veshtire per brezat e ardheshem, te cilet realisht nuk identifikohen me te.
Persa i perket kultures, ne ate kohe dhe asnjehere tjeter ne historine e vendit, u be çmos qe te zhvillohej. U ngriten shtepi muze ku ruheshin vlera materiale qe personifikonin trashegimine shpirteroe e kulturore te çdo fshati. U ngriten grupe popullore te cilat, pas koncerteve qe jepeshin ne sheshe qytetesh, si ato rrekezat mblidheshin ne Gjirokaster duke i dhene jete keshtu njerit prej aspekteve me te fuqishme te tradites kulturore te popullit tone. Tradite qe u ruajt e paprekur, ne shenjterine e saj e qe sot rrezikohet te zhduket. Sot festivali i Gjirokastres eshte nje karikature perballe atyre qe zhvilloheshin dikur. Ate kohe, nuk vepronin vetem grupet amatoriale te çdo fshati, por edhe nje ansambel i kengeve e valleve popullore qe e ngrinte kete gurre te pashtereshme te shpirtit e te frymezimit popullor ne nje nivel me te larte profesional, i tille qe na dha gjerdanin e argjendete ne festivalin e Dizhonit.
Ti qan e vajton, vuan, ngaqe ne ate kohe, bejteve dhe bejtexhinjve qe i kendonin bytheq... ne te cilen gjenin veten teveqelet e islamizmit, iu pre rruga, nuk iu la asnje shteg zhvillimi sepse ishte nje apendiks ne trupin e kultures shqiptare. Nje kepushe, me mire.
Thua se fshatari humbi lidhjen me token? Mjaft se na çudite. Te trajtosh gabimet ne reforma e per me teper te sabotuara nga armiq te popullit, (botimet e perditeshme te dokumentave, e tregojne se mjaft nga ata qe u denuan me vdekje e meritonin plumbin. Ishin sabotatore dhe spiune. Shqiperia edhe sot eshte nga ato vende qe e ka denimin me vdekje per spiunet) dhe te dalesh ne konkluzionin qe fshatari e humbi lidhjen me token, ketij lloj "arsyetimi", andej nga anet tona i thone "T'ja futesh si kau peles". Ty nuk te ben pershtypje sepse, sikunder ta kam vene re shpesh here, kujton se perpara ke ata qe ngrene bythen perpjete, pjestar i te cileve je.
Pislleku tend, eshte kur e lidh shpjegimin e kriminalitetit me regjimin e meparshem dhe parafabrikatet,(ne itali, ne Milano ka aq shume ndertesa te tilla sa duhej te ishim mbytur nga çunat e lagjeve, sepse faktikisht vetem ndertesat e Milanos se vjeter jane bere me material tjeter, ndersa shumica, madje, ende sot ngrihen me parafabrikate) dhe nuk e kerkon kete ne papunesine, dhe ne mungesen e perspektives, ne ate erresire te plote ku ndodhen sot te rinjte. Te braktisur ne nje kryqezim, te xhveshur nga çdo qellim, ideal, reklamat shumengjyreshe fshehin greminen ku te çojne te gjitha rruget. Shqiperia kishte nje rritje te madhe te popullsise dhe natyrisht, kesaj rritjeje demografike i duhej pergjigjur me te njejten shpejtesi dhe nese nuk qe e mundur, kjo s'do te thote se njerzit qe banonin ne ato pallate ishin qenie te uleta, pa kulture, sepse ishin punetore. Nuk di nga ç'familje vjen ti, por s'ma ha mendja qe vjen nga intelektuale. Te pakten nuk do te flisje ne kete menyre duke i futur ne kallepin e kriminalitetit nje pjese te madhe te shqiptareve.
Je DNA turke dhe kjo shpjegon atavizmin e mendimeve te tua.
