Rrapatushja
Nelk@
Re: shqiptaret dhe racizmi?!.
Diskriminimi dhe keqtrajtimi qe u eshte bere afro-amerikaneve ne 1619 a me pare nuk ka qene thelbesisht ceshtje racizmi. Ishte sundimi i te fortit mbi te dobtin, instinkt primar, "innate" tek njerezit. Per kolonizueszit e asaj kohe afrikanet ishin te dobet, te ndare ne tribe te vogla, me arme qesharake, paqesor, dhe per me teper ata praktikonin skllaverine vete mes tribeve te tyre. Ky "zakon" i skllaverimit mes njeri tjetrit qe shkendija inspiruese per perendimoret. Ne 1619 nuk ishte zhvilluar akoma nje hierachi racash, nuk ishte zhvilluar akoma nje rrjet ligjor qe ti ndante te drejta per te bardhet e te zinjte, nuk kishin dale akoma "shkencetaret"qe te benin studime te fallsifikuara te tipit afrikanet e kane permasen e kafkes me te vogel se te bardhet. Ne kete kohe sklleverit ishin skllever sepse ishin te dobet dhe te ndryshem nga sunduesit. Ngjyra e lekures ishte nje element, po jo primari, zakonet dhe perciptimi i shoqerise se tyre ishte ndryshimi kryesor. Per nje kolonizues te bardhe s'kishte piken e ndryshimit mes nje skllavi te zi, nje skllavi te bardhe, nje skllavi nga india, apo nje skllavi nativ amerikan, ata thjesht ishin "kafshe pune". Dua te te kujtoj se me puritanet ne vitet 1600 e 1700 kane ardhur shume skllever te bardhe, "indentured servants" te cilet nuk kishin mundur te paguanin udhetimin. Nuk kishin asnje te drejte, shfrytezoheshin maksimalisht. Ne ate kohe mbizoteronte hierachia e klasave. Deri ne ate kohe ngjyra e lekures ka qene thjesht nje element ndryshimi mes njerezve, ashtu sic ishte gjuha apo zakonet. Teoria e nje ndryshimi biologjik-gjenetik midis racave qe i vendos ato ne nje hierachy nuk ka hyre ne loje deri ne fillim te shekullit 19. (this is the consencus in academic circles) Ishin kolonizatoret perendimore qe filluan te krijojne nje "shkalle" renditese per sklleverit e tyre duke i pare ngjyren e lekures. Nje skllav mulato p.sh. vihej per te punuar ne kuzhine ndersa nje shume i zi vihej te mblidhte pambukun.
Desha te them qe raca si konstrukt social, ku ngjyra e lekures eshte aspekti determinues i vleres se njeriut eshte faktikisht krijuar ne fillim te shekullit te 19. Jo se me pare nuk ka pasur diskriminin apo "racizem" (to use the term loosely), por ka qene ne baze te nje sere karakteristikash, kryesori ishte klasa te ciles i perkisje.
Persa i perket nese jemi pasiv ose aktiv eshte ceshtje relative. Ti mund te mendosh qe racism aktiv eshte te dhunosh dike fizikisht, une mendoj ndryshe te dhunosh dike emotionally, ti mohosh te drejtat haptazi e konsideroj racism aktiv. Nuk i di eksperiencat e tua ne shqiperi, une flas per te miat, kam pare abuzim ndaj gabeleve.
Nese je i/e interesuar per ndertimin e konceptit race te kisha rekomanduar 2 libra Ian Haney Lopez "White by law", and "The legal construction of race"
200-300 vjet marre ne kontekstin e zhvillimit te shoqerise njerezore mua me duket recente /pf/images/graemlins/laugh.gif .Fillimisht postuar nga love_ya:
[qb] "Racizmi nuk eshte konstrukt biologjik, eshte konstruct social qe eshte shume recent, ka rreth 200-300 vjet qe eshte formuar"
200-300 vjet?????/shume recent??????
Nje shembull i thjeshte : Racizmi kunder afrikano-amerikaneve ka filluar rreth 1619!!!!!!! Mund te kete existuar edhe me pare. Nuk e di nga i ke marre keto fakte. Shqiptaret, te pakten ata qe jetojne ne Shqiperi, jane racista passive sepse nuk ka violent cases of them attackin any minority groups.
/pf/images/graemlins/smile.gif peace [/qb]
Diskriminimi dhe keqtrajtimi qe u eshte bere afro-amerikaneve ne 1619 a me pare nuk ka qene thelbesisht ceshtje racizmi. Ishte sundimi i te fortit mbi te dobtin, instinkt primar, "innate" tek njerezit. Per kolonizueszit e asaj kohe afrikanet ishin te dobet, te ndare ne tribe te vogla, me arme qesharake, paqesor, dhe per me teper ata praktikonin skllaverine vete mes tribeve te tyre. Ky "zakon" i skllaverimit mes njeri tjetrit qe shkendija inspiruese per perendimoret. Ne 1619 nuk ishte zhvilluar akoma nje hierachi racash, nuk ishte zhvilluar akoma nje rrjet ligjor qe ti ndante te drejta per te bardhet e te zinjte, nuk kishin dale akoma "shkencetaret"qe te benin studime te fallsifikuara te tipit afrikanet e kane permasen e kafkes me te vogel se te bardhet. Ne kete kohe sklleverit ishin skllever sepse ishin te dobet dhe te ndryshem nga sunduesit. Ngjyra e lekures ishte nje element, po jo primari, zakonet dhe perciptimi i shoqerise se tyre ishte ndryshimi kryesor. Per nje kolonizues te bardhe s'kishte piken e ndryshimit mes nje skllavi te zi, nje skllavi te bardhe, nje skllavi nga india, apo nje skllavi nativ amerikan, ata thjesht ishin "kafshe pune". Dua te te kujtoj se me puritanet ne vitet 1600 e 1700 kane ardhur shume skllever te bardhe, "indentured servants" te cilet nuk kishin mundur te paguanin udhetimin. Nuk kishin asnje te drejte, shfrytezoheshin maksimalisht. Ne ate kohe mbizoteronte hierachia e klasave. Deri ne ate kohe ngjyra e lekures ka qene thjesht nje element ndryshimi mes njerezve, ashtu sic ishte gjuha apo zakonet. Teoria e nje ndryshimi biologjik-gjenetik midis racave qe i vendos ato ne nje hierachy nuk ka hyre ne loje deri ne fillim te shekullit 19. (this is the consencus in academic circles) Ishin kolonizatoret perendimore qe filluan te krijojne nje "shkalle" renditese per sklleverit e tyre duke i pare ngjyren e lekures. Nje skllav mulato p.sh. vihej per te punuar ne kuzhine ndersa nje shume i zi vihej te mblidhte pambukun.
Desha te them qe raca si konstrukt social, ku ngjyra e lekures eshte aspekti determinues i vleres se njeriut eshte faktikisht krijuar ne fillim te shekullit te 19. Jo se me pare nuk ka pasur diskriminin apo "racizem" (to use the term loosely), por ka qene ne baze te nje sere karakteristikash, kryesori ishte klasa te ciles i perkisje.
Persa i perket nese jemi pasiv ose aktiv eshte ceshtje relative. Ti mund te mendosh qe racism aktiv eshte te dhunosh dike fizikisht, une mendoj ndryshe te dhunosh dike emotionally, ti mohosh te drejtat haptazi e konsideroj racism aktiv. Nuk i di eksperiencat e tua ne shqiperi, une flas per te miat, kam pare abuzim ndaj gabeleve.
Nese je i/e interesuar per ndertimin e konceptit race te kisha rekomanduar 2 libra Ian Haney Lopez "White by law", and "The legal construction of race"