Re: Plazh - Topless?
(per topleshat (anti)konformiste)
Faqja tjetër e pasojës së industrializimit, është të shndërruarit e njeriut në një “pjesë” të makinës dhe të humburit e individualitetit të personalitetit të tij. Ai më nuk është subjekt që bartë vlera dhe ide, por një send që lëviz me instruksione të dirigjuara dhe të determinuara nga jashtë.
I involvuar në procesin kohor të punës së organizuar rigorozisht dhe të centralizuar përmes një ndarje hierarkike, ai ka humbur identitetin e tij njerëzor. Ndërmarrjet krejtësisht të centralizuara me një ndarje rrënjësore të punës – thotë Fromm-i - çojnë në një organizim të tillë pune ku individi humbet individualitetin e tij, ku ai bëhet dhëmb i konsumueshëm ingranazhi në makinë. Humbja e identitetit të tij nuk lidhet vetëm me shndërrimin e tij në robot që kryen detyra të përcaktuara nga jashtë por edhe me humbjen e vet atij në makinën shoqërore – do të thoshte Fromm-i, me ç’rast mendimet, ndjenjat, dëshirat, bindjet, pikëpamjet etj., e veta i asimilon përmes akceptimit të po të njëjtave nga shoqëria.
Kështu individi humbi origjinalitetin e vet në mendim, ndjenjë dhe veprim. Nga ky kontekst, marrëdhëniet njerëzore Fromm-i i sheh “si ato të automatëve të tjetërsuar” të cilët “s’mund të dashurojnë”. Automat, jo vetëm në kuptimin e individit pa identitet dhe personalitet origjinal - lloj individi ky, që i shërben “kuptimësimit” të trajtës si dhe përmbajtjes së kolektivit, grupit, bashkësisë etj. përmes një konformizmi ekstrem në tërë atë çka servohet prej tyre - por edhe në kuptimin e asaj se njëriu modern është shkrirë totalisht në ingranazhin kolosal teknologjik duke u bërë vetëm një pjesë e papërfillshme dhe funksionalisht ezauruese e tij.
Sikurse konformzimi ashtu edhe inkorporimi teknologjik kanë për pasojë të fundit, humbjen e identitetit. Mirëpo, përderisa konformizmi humb identitetin origjinal të individit, duke e shndërruar atë vetëm në një partikularitet kuantitativ të kolektivit, inkorporimi teknologjik asimilion dhe zhdukë totalisht identitetin njerëzor. Në tërë këtë proces asimilimi, është e involvuar edhe mënyra rigorozisht burokratike e organizimit të jetës shoqërore në të gjitha domenet e saja, mënyrë organizative kjo, e cila në sferën e sigurimit ekzistencial (material) të individëve përbrenda shoqërisë, rrjedhon me një “domosdoshmëri të imponuar” të mënyrës së pjesëmarrjes në aktivitete jetësore.
Kjo domosdoshmëri, e imponuar nga vetë procedura burokratike si dhe nga karakteri (evolues) i sotëm i punës në përgjithësi, nuk lenë kurrfarë hapësire për alternativa tjera të pjesëmarrjes në punë të ndryshme. Kjo pashmangshmërisht shpie në tjetërsim të njeriut, respektivisht në reifikimin e personalitetit të tij.
Alienimi reifikues dhe depersonalizues i individit, pavarësisht se a është produkt (në proces të vazhdueshëm) i inkorporimit teknologjik, konformizmit apo organizimit burokratik të shoqërisë, çon drejt disperzionit të identitetit të individit përbrenda aparaturës burokratike institucionale. Për këtë ç’identizim të individit, flet edhe Fromm-i: “Kriza e identitetit” – kjo eshtë kriza e shoqërisë së sotme – e shkaktuar nga fakti, që anëtarët e kësaj shoqërie janë bërë instrumente pa individualitet, ndjenja e identitetit të të cilëve mbështetet në marrjen pjesë në veprimtarinë e korporatave ose të organizatave të tjera burokratike gjigande.
Atje ku nuk ka vetjakitet autentik, nuk mund të jenë edhe ndjenjat e identitetit. Çdokujt që akoma dëshiron që të bëjë fjalë për njeriun, për mbretërinë dhe çlirimin e tij - thotë Foucault - mund t’i kundërvihet vetëm një e qeshur filozofike.
Në koncepcionet e Fromm-it, konformizmi më tepër mund të kuptohet si konsekuencë e pashmangshme e vetë industrializimit të jetës, që së pari ka mundësuar asimilimin dhe shkrirjen e individualitetit të njeriut, e pastaj për shkak të humbjes së këtij uni, shtrohet domosdoshmëria e konformizmit, i cili i largon dyshimet rreth identitetit pikërisht “përmes të konformuarit me dëshirat e të tjerëve, përmes të mosqenurit ndryshe… duke fituar kështu një farë sigurie”. Duke u identifikuar me të tjerët, në këtë mënyrë individi pushon së qeni vetvetja dhe përshtatë krejt tipin e personalitetit që i ofrohet nga modelet kulturore.
Konformizmi, si një fenomen që paraqet mungesën e origjinalitetit dhe nevojën, që këtë zbrazëtirë ta kompensojë me një strehim të verbër dhe oportunist tek të tjerët (duke nënkuptuar këtu edhe shkaqet dhe rrjedhimet tjera me tërë llojllojshmërinë e tyre që domosdoshmërisht janë të lidhura me vetë konceptin e konformizmit, por që s’kanë të bëjnë drejtëpërdrejtë me kontekstin), gjenë hapësirë shtrirjeje në tri sfera më kruciale, përmes të cilave individi në fakt edhe duhet ta demonstrojë individualitetin origjinal të tij: ndjenjat, të menduarit si dhe vullneti apo të dëshiruarit.
Përkundër përpekjeve për kontestimin e një pikëpamjeje të tillë përmes koncepteve liberaliste, ekziston një fakt i pamohueshëm, të cilin e përmend edhe Fromm-i në analizat e tij, që ka të bëjë pikërisht me iluzionin mbi autenticitetin në këto sfera. Përpjekjet e shumta dhe historikisht të vazhdueshme të njeriut, që rezultuan me çlirimin e tij nga shtrëngimet e jashtme që më në fund ia mundësoi demokracia moderne, s’do të thotë që automatikisht kanë garantuar edhe individualitetin e tij.
Njeriu i sotëm perëndimor, me të vërtetë nuk është subjekt i ndonjë autoriteti të jashtëm, është i lirë në shprehjen e mendimit dhe të ndjenjave të tij, mirëpo një liri e tillë nuk përmban parametra të tillë real që do të mundësonin objektivisht hipostazimin e saj deri në nivelin aksiomatik për garantimin praktik si dhe argumentimin teorik të individualitetit dhe origjinalitetit të tij.
Zëvendësimi i njëpasnjëshëm i trajtave diversive të autoritetit, siç janë: ai i kishës, i cili u zëvendësua nga ai i shtetit, ai i ndërgjegjës që e zëvendësoi këtë të fundit (shtetin), si dhe ai i autoritetit anonim i sensus communis dhe të opinionit publik - si instrumente të konformizmit, e të cilat njeriun perëndimor e përcjellen hap pas hapi gjatë historisë, i pamundësuan atij që ta pavarësojë realisht individualitetin e tij, megjithë faktin se njëfarë iluzioni mbi origjinalitetin dhe pavarësinë e un-it të tij, vazhdimisht e përcjelli atë duke e ndihmuar në pavetëdijësimin për pasigurinë e tij. Ky iluzion në të njëjtën kohë ishte edhe një lloj ngushëllimi për të.
(per topleshat (anti)konformiste)
Faqja tjetër e pasojës së industrializimit, është të shndërruarit e njeriut në një “pjesë” të makinës dhe të humburit e individualitetit të personalitetit të tij. Ai më nuk është subjekt që bartë vlera dhe ide, por një send që lëviz me instruksione të dirigjuara dhe të determinuara nga jashtë.
I involvuar në procesin kohor të punës së organizuar rigorozisht dhe të centralizuar përmes një ndarje hierarkike, ai ka humbur identitetin e tij njerëzor. Ndërmarrjet krejtësisht të centralizuara me një ndarje rrënjësore të punës – thotë Fromm-i - çojnë në një organizim të tillë pune ku individi humbet individualitetin e tij, ku ai bëhet dhëmb i konsumueshëm ingranazhi në makinë. Humbja e identitetit të tij nuk lidhet vetëm me shndërrimin e tij në robot që kryen detyra të përcaktuara nga jashtë por edhe me humbjen e vet atij në makinën shoqërore – do të thoshte Fromm-i, me ç’rast mendimet, ndjenjat, dëshirat, bindjet, pikëpamjet etj., e veta i asimilon përmes akceptimit të po të njëjtave nga shoqëria.
Kështu individi humbi origjinalitetin e vet në mendim, ndjenjë dhe veprim. Nga ky kontekst, marrëdhëniet njerëzore Fromm-i i sheh “si ato të automatëve të tjetërsuar” të cilët “s’mund të dashurojnë”. Automat, jo vetëm në kuptimin e individit pa identitet dhe personalitet origjinal - lloj individi ky, që i shërben “kuptimësimit” të trajtës si dhe përmbajtjes së kolektivit, grupit, bashkësisë etj. përmes një konformizmi ekstrem në tërë atë çka servohet prej tyre - por edhe në kuptimin e asaj se njëriu modern është shkrirë totalisht në ingranazhin kolosal teknologjik duke u bërë vetëm një pjesë e papërfillshme dhe funksionalisht ezauruese e tij.
Sikurse konformzimi ashtu edhe inkorporimi teknologjik kanë për pasojë të fundit, humbjen e identitetit. Mirëpo, përderisa konformizmi humb identitetin origjinal të individit, duke e shndërruar atë vetëm në një partikularitet kuantitativ të kolektivit, inkorporimi teknologjik asimilion dhe zhdukë totalisht identitetin njerëzor. Në tërë këtë proces asimilimi, është e involvuar edhe mënyra rigorozisht burokratike e organizimit të jetës shoqërore në të gjitha domenet e saja, mënyrë organizative kjo, e cila në sferën e sigurimit ekzistencial (material) të individëve përbrenda shoqërisë, rrjedhon me një “domosdoshmëri të imponuar” të mënyrës së pjesëmarrjes në aktivitete jetësore.
Kjo domosdoshmëri, e imponuar nga vetë procedura burokratike si dhe nga karakteri (evolues) i sotëm i punës në përgjithësi, nuk lenë kurrfarë hapësire për alternativa tjera të pjesëmarrjes në punë të ndryshme. Kjo pashmangshmërisht shpie në tjetërsim të njeriut, respektivisht në reifikimin e personalitetit të tij.
Alienimi reifikues dhe depersonalizues i individit, pavarësisht se a është produkt (në proces të vazhdueshëm) i inkorporimit teknologjik, konformizmit apo organizimit burokratik të shoqërisë, çon drejt disperzionit të identitetit të individit përbrenda aparaturës burokratike institucionale. Për këtë ç’identizim të individit, flet edhe Fromm-i: “Kriza e identitetit” – kjo eshtë kriza e shoqërisë së sotme – e shkaktuar nga fakti, që anëtarët e kësaj shoqërie janë bërë instrumente pa individualitet, ndjenja e identitetit të të cilëve mbështetet në marrjen pjesë në veprimtarinë e korporatave ose të organizatave të tjera burokratike gjigande.
Atje ku nuk ka vetjakitet autentik, nuk mund të jenë edhe ndjenjat e identitetit. Çdokujt që akoma dëshiron që të bëjë fjalë për njeriun, për mbretërinë dhe çlirimin e tij - thotë Foucault - mund t’i kundërvihet vetëm një e qeshur filozofike.
Në koncepcionet e Fromm-it, konformizmi më tepër mund të kuptohet si konsekuencë e pashmangshme e vetë industrializimit të jetës, që së pari ka mundësuar asimilimin dhe shkrirjen e individualitetit të njeriut, e pastaj për shkak të humbjes së këtij uni, shtrohet domosdoshmëria e konformizmit, i cili i largon dyshimet rreth identitetit pikërisht “përmes të konformuarit me dëshirat e të tjerëve, përmes të mosqenurit ndryshe… duke fituar kështu një farë sigurie”. Duke u identifikuar me të tjerët, në këtë mënyrë individi pushon së qeni vetvetja dhe përshtatë krejt tipin e personalitetit që i ofrohet nga modelet kulturore.
Konformizmi, si një fenomen që paraqet mungesën e origjinalitetit dhe nevojën, që këtë zbrazëtirë ta kompensojë me një strehim të verbër dhe oportunist tek të tjerët (duke nënkuptuar këtu edhe shkaqet dhe rrjedhimet tjera me tërë llojllojshmërinë e tyre që domosdoshmërisht janë të lidhura me vetë konceptin e konformizmit, por që s’kanë të bëjnë drejtëpërdrejtë me kontekstin), gjenë hapësirë shtrirjeje në tri sfera më kruciale, përmes të cilave individi në fakt edhe duhet ta demonstrojë individualitetin origjinal të tij: ndjenjat, të menduarit si dhe vullneti apo të dëshiruarit.
Përkundër përpekjeve për kontestimin e një pikëpamjeje të tillë përmes koncepteve liberaliste, ekziston një fakt i pamohueshëm, të cilin e përmend edhe Fromm-i në analizat e tij, që ka të bëjë pikërisht me iluzionin mbi autenticitetin në këto sfera. Përpjekjet e shumta dhe historikisht të vazhdueshme të njeriut, që rezultuan me çlirimin e tij nga shtrëngimet e jashtme që më në fund ia mundësoi demokracia moderne, s’do të thotë që automatikisht kanë garantuar edhe individualitetin e tij.
Njeriu i sotëm perëndimor, me të vërtetë nuk është subjekt i ndonjë autoriteti të jashtëm, është i lirë në shprehjen e mendimit dhe të ndjenjave të tij, mirëpo një liri e tillë nuk përmban parametra të tillë real që do të mundësonin objektivisht hipostazimin e saj deri në nivelin aksiomatik për garantimin praktik si dhe argumentimin teorik të individualitetit dhe origjinalitetit të tij.
Zëvendësimi i njëpasnjëshëm i trajtave diversive të autoritetit, siç janë: ai i kishës, i cili u zëvendësua nga ai i shtetit, ai i ndërgjegjës që e zëvendësoi këtë të fundit (shtetin), si dhe ai i autoritetit anonim i sensus communis dhe të opinionit publik - si instrumente të konformizmit, e të cilat njeriun perëndimor e përcjellen hap pas hapi gjatë historisë, i pamundësuan atij që ta pavarësojë realisht individualitetin e tij, megjithë faktin se njëfarë iluzioni mbi origjinalitetin dhe pavarësinë e un-it të tij, vazhdimisht e përcjelli atë duke e ndihmuar në pavetëdijësimin për pasigurinë e tij. Ky iluzion në të njëjtën kohë ishte edhe një lloj ngushëllimi për të.
