Pak Histori / Tregime nga Shkodra

Re: DEDE GJO LULI, MBROJTESI FISNIK I TROJEVE SHQIPTAR

sterio spasse

 

Re: Pak Histori / Tregime nga Shkodra

po ka vajza shkodran ke tu /pf/images/graemlins/rockband.gif

 

Re: "Dy Fjale"

/pf/images/graemlins/lol.gif

 

Re: Vjollce e vogel, o shpirt

<font color="red"> </font> <font color="red"> </font> /pf/images/graemlins/wub.gif

 

Re: DEDE GJO LULI, MBROJTESI FISNIK I TROJEVE SHQIPTAR

sterjo spasse

 

[elaDrew]

Re: Pak Histori / Tregime nga Shkodra

Liqeni i Shkodres

Eleganca arkitektonike në natyrën e ruajtur për mrekulli Në këtë mënyrë peshqit shtegtarë, sidomos ngjalat, nëpër Bunë e Dri kalojnë në liqenin e Shkodrës dhe në liqenin e Ohrit dhe anasjelltas. Liqeni i Shkodrës, park nacional, është liqeni më i madh dhe rajoni më i madh i peshkimit në Gadishullin Ballkanik. Është i gjatë 43 km dhe i gjerë 14 km, kurse thellësia mesatare e tij është 7 m. Dy të tretat e sipërfaqes së tij i takojnë Jugosllavisë, kurse një e treta i takon Shqipërisë. Në të dirdhen lumenjtë: Moraça, Cërmica, Plavnica dhe lumi Cërnojeviq. Buzë bregut nën Rumi, në drejtim të perëndimit, shtrihen rreth 50 ishuj më të vegjël ose më të mëdhenj. Liqeni është edhe strehë vërri ose stacion "shtegtimi" për shumë shpendë shtegtarë. Këtu jeton edhe pelikani i rrallë (nesiti, gemi) shpendi më i madh notues i Evropës. Veçanti e liqenit është lotosi (kasarani), bimë me frut që hahet dhe që rritet vetërn këtu. Është bime e çuditshme se, edhe pse rrënjën e ka në ujë, nuk bën frut në qoftë se gjatë verës nuk bie shi. Në Kraja gjenden gërmadhat e kubeve të kishës dhe muret e kuvendit të Zonjës së Bekuar të Krajës. Aty janë varrosur Vlladimiri dhe Kosara, ~&gt;Romeo e Gjulieta" e mesjetës sonë. Në mbarim të shekullit X princ VIladimirin o sulmoi perandori i Maqedonisë Samuili, e zuri rob dhe e mori skllav në kryeqytetin e vet. Aty, si skllav, ai u dashurua me të bijën e perandorit Kosarën. Pasi Samuili pranoi që ata të martoheshin, e ktheu Viadimirin në Zetë në fronin e tij princor. Pas vdekjes së Samuilit, nipi i tij Vladislavi e vrau djalin e tij, e mori pushtetin, kurse Vladimirin e vrau tradhtisht duke dalë prej kishës. Prej atëherë, Kosara mbeti e vetmuar dhe o përtëriu manastririn e Zonjës së Bekuar të Krajës, ku i solli nga liqeni i Prespës eshtrat e bashkëshortit të saj dhe, në varrin e tij më vonë, u varros edhe vetë. Legjenda për bukurinë dhe pastërtinë e dashurisë sëtyre jeton edhe sot në popull. Sipas princ Vlladimirit quhet bjeshka, vendbanimi dhe fusha ndërmjet degës së malit të Rumisë dhe liqenit të Shasit. Në fshatin Mërkojeviq, nën Rumi, në një familje myslimane, ruhet si relikt kryqi nga periudha e princ Vlladimirit dhe sot e quajnë ~&gt;kryqi i princ Vladimirit". Nëpër gështenja të shpeshta dhe buzë fushave të duhanit rruga vazhdon më tutje e në të takohen femra në kostume piktoreske kombëtare shqiptare që shkojnë ose kthehen nga pazari piktoresk i Ostrosit. Të enjten, ditën e pazarit, këtu bëhet tregti me të gjitha ato që rriten këtu. Gjatë tërë rrugës në këtë ekskursion mund të vërehet ndikimi i kulturës orientale. Këtë na kujtojnë sidomos xhamitë dhe ndërtesat e tjera. Nëpër të njëjtën rrugë, plot me përshtypje, kthehemi në Ulqin.

 

[alfred kola]

Pak Histori / Tregime nga Shkodra

I MBRAMI VEZIR I SHKODRES

Át Marin Sirdani, o.f.m.

Me ket titull “I mbrami vezir i Shkodrës” nuk kemi qitë ceken me perpilue jetshkrimin e Mustafa Pashës me të cilin dera e Bushtalive e bori qeverimin e Shkodres, por me diftue disa nder kallxime mâ në shêj, [ndaluar] ndiehen edhè tashti prej burravet të vjetër në Shkoder e nder vise tjera të Gegnís per ket vezir.

* * *

Perbujtnija (hospitaliteti) i Shqyptarit

Në kohë kur Mustafa Pasha i derës së Bushatlive qeveriste në Shkoder si vezir, nji malsuer prej Shkrelit me êmen Gjeto Marku vrau në Pazár të Shkodres nji tregtár pse i foli nji fialë të pagjashme njaj grueje të fisit të tij. Roja e tregut ndollë aty pari e kapi, e lidhë me pranga e dergoi gjaksorin perpara Mustafa Pashës. Ky e qiti në gjygj, e si gjaksuer [ndaluar] ishte, kje gjykue per dekë me i a pré kryet. N’e nesre, kur e qiten ktê prej burgut me e çue në fushë të Buenës me e pré, Mustafa Pasha ndolli në krevet të pallatit të vet e t’a pamen urdhnoi me i a prû perpara. Mbas sa të pvetunash, [ndaluar] i bâni, të cilavet malsori u pergjegji pá i rá mohit fajit të vet, Veziri tuj e pá se s’p’o i luete syni kerkund, muer e i tha:

—Amanet, or fisnik, a ké pá ndonji ditë mâ të vishtirë se diten e sodit, [ndaluar] po shkon me u pré?

—Po si s’kam pá ditë mâ t’vishtirë se ket ditë, t’i ngjatët jeta.

—Kur? i tha Veziri tuj bâ çudë.

—Eh! lum zotnia, kur më ká ardhë miku te shpia e s’kam pasë buke me i dhâne me ngranë. Per né malsorët âsht mâ e ambel deka, se me t’a msy miku deren e mos me pasë me shka me i a shtrue sofren.

Mustafa Pasha, si Shqyptár [ndaluar] ishte, i dite zakonet e malsorvet e u xûni besë fjalëvet të tija, e u gëzue tuj pá në nji nier aq të vorfën nji zêmër aq të mirë e fisnike, prandej i erdh keq me e shkue dam e jo veç i fali jetën, por urdhnoi me i dhânë disa kokrra dele e mbasandej i tha:

—Ksajë herë po të fali, or fisnik, se kenke zêmërmirë e bujár. Merri ato dele [ndaluar] kan me të dhânë, e nisu per shpî t’ande, e kur të vijn miku te ti, vijo me e pritë sa mâ mirë t’a apin Zoti.

* * *

Lutja fetare

Në luften e Turkut me Rusí në vjetë 1829, me Mustafa Pashen kishte shkue edhè Kapidani i Mirditës, Lleshi i Zí, me nji numer të madh katolikësh. Ushtria shqyptare mbrrîjti në Filipe shì të Shtunden e Madhe. Lleshi i Zí, tuj marrë vesht se n’at gjytet gjindej nji prift katolik e thirri e e pveti se në çë kohë do t’a thote meshen ne e nesre se dote me shkue m’e pá me gjith ushtrín e vet, mbasi ishte e Djela e Pashkve. Ky i pergjegji se meshen nuk mund t’a thote diten per dielli, por naten tinzisht, pse çë me kohë [ndaluar] kishte pasë luftë Austria me Turk katolikët n’at gjytet ishin marrë neper kambë e deri shartet e fés u ishin ndalue ballafaqe. T’a ndimen atë fjalë Kapidanit të Mirditës i ndrroi ftyra, e — Per qiell e per Dhé —tha, unë meshën e due diten per dielli si gjithë katolikët e botës, e në dashtë kush me na u perzie në punë të fés le të vijë se kurr mâ gadi s’ka pase mue e ushtrín t’ême!

Prifti i trimnuem me fjalen e Kapidanit u tha meshen n’e nesre ne pikë të mjesditës me gzim të madh të katolikëve të vendit.

Kur i vojtën në vesh Mustafa Pashës pengimet [ndaluar] kishin katolikët n’ushtrim të fés, urdhnoi [ndaluar] n’at vend t’u ipej lirí aty e mbrapa me e thânë meshen kur të dojshin e me shartet e fés pa u perzie kush në punë fetare; e pernjimend qysh me at rasë ai vend gzoi lirín fetare pá kurr farë pengimit.

Marrë nga “Ndriçime të historisë, të kulturës dhe të artit shqiptar”, Shpresa, Prishtinë, 2002, fq. 238, 239, 242. (ribotime prej Hyllit të Dritës”)

 

[alfred kola]

Pak Histori / Tregime nga Shkodra

I MBRAMI VEZIR I SHKODRES

Át Marin Sirdani, o.f.m.

Me ket titull “I mbrami vezir i Shkodrës” nuk kemi qitë ceken me perpilue jetshkrimin e Mustafa Pashës me të cilin dera e Bushtalive e bori qeverimin e Shkodres, por me diftue disa nder kallxime mâ në shêj, [ndaluar] ndiehen edhè tashti prej burravet të vjetër në Shkoder e nder vise tjera të Gegnís per ket vezir.

* * *

Perbujtnija (hospitaliteti) i Shqyptarit

Në kohë kur Mustafa Pasha i derës së Bushatlive qeveriste në Shkoder si vezir, nji malsuer prej Shkrelit me êmen Gjeto Marku vrau në Pazár të Shkodres nji tregtár pse i foli nji fialë të pagjashme njaj grueje të fisit të tij. Roja e tregut ndollë aty pari e kapi, e lidhë me pranga e dergoi gjaksorin perpara Mustafa Pashës. Ky e qiti në gjygj, e si gjaksuer [ndaluar] ishte, kje gjykue per dekë me i a pré kryet. N’e nesre, kur e qiten ktê prej burgut me e çue në fushë të Buenës me e pré, Mustafa Pasha ndolli në krevet të pallatit të vet e t’a pamen urdhnoi me i a prû perpara. Mbas sa të pvetunash, [ndaluar] i bâni, të cilavet malsori u pergjegji pá i rá mohit fajit të vet, Veziri tuj e pá se s’p’o i luete syni kerkund, muer e i tha:

—Amanet, or fisnik, a ké pá ndonji ditë mâ të vishtirë se diten e sodit, [ndaluar] po shkon me u pré?

—Po si s’kam pá ditë mâ t’vishtirë se ket ditë, t’i ngjatët jeta.

—Kur? i tha Veziri tuj bâ çudë.

—Eh! lum zotnia, kur më ká ardhë miku te shpia e s’kam pasë buke me i dhâne me ngranë. Per né malsorët âsht mâ e ambel deka, se me t’a msy miku deren e mos me pasë me shka me i a shtrue sofren.

Mustafa Pasha, si Shqyptár [ndaluar] ishte, i dite zakonet e malsorvet e u xûni besë fjalëvet të tija, e u gëzue tuj pá në nji nier aq të vorfën nji zêmër aq të mirë e fisnike, prandej i erdh keq me e shkue dam e jo veç i fali jetën, por urdhnoi me i dhânë disa kokrra dele e mbasandej i tha:

—Ksajë herë po të fali, or fisnik, se kenke zêmërmirë e bujár. Merri ato dele [ndaluar] kan me të dhânë, e nisu per shpî t’ande, e kur të vijn miku te ti, vijo me e pritë sa mâ mirë t’a apin Zoti.

* * *

Lutja fetare

Në luften e Turkut me Rusí në vjetë 1829, me Mustafa Pashen kishte shkue edhè Kapidani i Mirditës, Lleshi i Zí, me nji numer të madh katolikësh. Ushtria shqyptare mbrrîjti në Filipe shì të Shtunden e Madhe. Lleshi i Zí, tuj marrë vesht se n’at gjytet gjindej nji prift katolik e thirri e e pveti se në çë kohë do t’a thote meshen ne e nesre se dote me shkue m’e pá me gjith ushtrín e vet, mbasi ishte e Djela e Pashkve. Ky i pergjegji se meshen nuk mund t’a thote diten per dielli, por naten tinzisht, pse çë me kohë [ndaluar] kishte pasë luftë Austria me Turk katolikët n’at gjytet ishin marrë neper kambë e deri shartet e fés u ishin ndalue ballafaqe. T’a ndimen atë fjalë Kapidanit të Mirditës i ndrroi ftyra, e — Per qiell e per Dhé —tha, unë meshën e due diten per dielli si gjithë katolikët e botës, e në dashtë kush me na u perzie në punë të fés le të vijë se kurr mâ gadi s’ka pase mue e ushtrín t’ême!

Prifti i trimnuem me fjalen e Kapidanit u tha meshen n’e nesre ne pikë të mjesditës me gzim të madh të katolikëve të vendit.

Kur i vojtën në vesh Mustafa Pashës pengimet [ndaluar] kishin katolikët n’ushtrim të fés, urdhnoi [ndaluar] n’at vend t’u ipej lirí aty e mbrapa me e thânë meshen kur të dojshin e me shartet e fés pa u perzie kush në punë fetare; e pernjimend qysh me at rasë ai vend gzoi lirín fetare pá kurr farë pengimit.

Marrë nga “Ndriçime të historisë, të kulturës dhe të artit shqiptar”, Shpresa, Prishtinë, 2002, fq. 238, 239, 242. (ribotime prej Hyllit të Dritës”)