Re: Lajme Mjedisore
Paralajmërimi i fundit: 10 vjet për të shpëtuar botën
Shkencëtarët apelojnë për gjetjen e një zgjidhjeje të shpejtë
Gazeta Shqip
Bota ka vetëm 10 vjet për të përmbysur situatën e krijuar nga çlirimi i gazrave të dëmshëm në atmosferë, përndryshe rrezikon të përballet me ndryshime klimaterike, që do t‘i bënin pjesë të planetit të pabanueshme. Paralajmërimi vjen nga shkencëtarët që po punojnë për draftin përfundimtar të një raporti të ri të panelit ndërqeveritar për ndryshimet klimaterike. Raporti, që pritet të publikohet këtë javë, do të përmbledhë punën e mijëra shkencëtarëve nga e gjithë bota, që kanë studiuar ndryshimet në klimën globale dhe parashikojnë mënyrat se si ato mund të përshpejtohen. Ata arrijnë në përfundimin që në rast se njerëzimi nuk stabilizon urgjentisht situatën e krijuar nga çlirimi i gazrave, që shkaktojnë efektin serë, duke e zbutur këtë fenomen, do të ketë pak shanse që ngrohja globale të mbahet brenda kufijve të menaxhueshëm. Rezultatet mund të përfshijnë shkatërrimin e pyjeve tropikale të Amazonës dhe barrierën e madhe koralore, migrimin e detyruar të qindra miliona njerëzve nga rajonet ekuatoriale dhe humbjen e territoreve të mëdha tokësore, që do të mbulohen nga niveli në rritje i deteve e shkrirja e akullnajave. Në Evropë, stina e verës do të bëhet gjithnjë e më e nxehtë, veçanërisht në vendet jugore si Greqia, Spanja dhe Italia, ndërsa Britania dhe Evropa Veriore do të ndesheshin me thatësira të mëdha në verë dhe stuhi të fuqishme në dimër. "10 vitet e ardhshme janë thelbësore", thotë Riçard Bets, lider i ekipit të kërkuesve në qendrën "Hadley" për parashikimet klimaterike. "Brenda një dekade, ne duhet të arrijmë ulje të ndjeshme të çlirimit të karbonit. Pas kësaj kohe, detyra bëhet gjithnjë e më e vështirë". Mes shkencëtarëve, frika më e madhe është ajo se rritja e temperaturave dhe niveleve të gazrave që shkaktojnë efektin serë, shpejt mund të dominojë mbi sistemet natyrore, që normalisht i mbajnë në kontroll nivelet e tyre. Rreth gjysma e 24 miliardë tonëve dioksid karboni që gjenerohet nga aktivitetet njerëzore, çdo vit thithet nga pyjet dhe oqeanet, një proces pa të cilin bota do të ishte shumë më e nxehtë. Por ndërsa niveli i dioksidit të karbonit rritet dhe toka thahet, mikrobet mund të fillojnë të thyejnë mbrojtjet organike dhe pyjet do të bëheshin prodhues të drejtpërdrejtë gazrash të dëmshëm. Fuqia e deteve për të thithur dioksidin e karbonit, gjithashtu bie shumë nëse ato ngrohen. Kërkimi më i fundit, tregon se kufiri i fundit për ndryshime të tilla katastrofike do të vijë kur nivelet e CO2 të arrijnë dyfishin e niveleve të tyre natyrale. Dhe kjo parashikohet të ndodhë në vitet 2040-2050. "Për momentin, impakti real i çlirimit të gazrave të dëmshëm është në nivele të kontrollueshme, për shkak se dioksidi i karbonit absorbohet nga sistemet natyrore. Gjithsesi, nëse ne arrijmë limitet, gjithçka do të ekzagjerohej e do të dilte ndoshta jashtë kontrollit", thotë Bets. "Kjo do të thotë se ne duhet të hyjmë në veprim tani, për të ulur çlirimin në atmosferë të gazrave të dëmshëm, për vitet e ardhshme". Paralajmërimet e tij mbështeten edhe nga të tjerë kërkues. Sipas tyre, vetëm veprimi i menjëhershëm do të lejonte mbajtjen e niveleve të kontrollueshme të dioksidit të karbonit në atmosferë, por duket se gjithçka është jo shumë realiste, pasi qeveritë e vendeve të ndryshme nuk arrijnë të bien në një mendje për ngrohjen globale. Shpresa më e madhe, sipas ekspertëve, është që një plan global të hartohet vitet e ardhshme, ndoshta nga një rinegocim i marrëveshjes së Kyoto-s për uljen e gazrave të dëmshëm në atmosferë.
