Lajme ekonomike!

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Albtelekom, turqit dhe 2 muaj afat

Ngecin negociatat me Calik. Turqit rrezikojnë ta humbasin Albtelekomin

Altin Xhikneli

Turqit e Calik Enerji do të kenë dhe 2 muaj afat për të vendosur nëse do të blejnë Albtelekom me kërkesat e qeverisë apo jo. Burime të sigurta pranë qeverisë, bëjnë të ditur për gazetën ABC se marrëveshja për shitjen e Albtelekom ka ngecur një pikë pa zgjidhje. Kështu, negociatorët e qeverisë do të ndërmarrin një hap përfundimtar duke vendosur një afat prej dy muajsh për zgjidhjen e kësaj marrëveshje. Sipas burimeve nëse brenda 2 muajve të ardhshëm, Calik nëse nuk do të pranojnë kushtet e qeverisë atëherë kontrata e cila është një proces ligjor do të ndërpritet dhe mund të dërgohet në parlament për tu rrëzuar. Duket se dy pikat të cilat janë vendosur nga qeveria shqiptare, për shitjen e Albtelekom turqit nuk kanë ndërmend apo mundësi ti plotësojnë. Pika e parë të cilët e ka përmendur para 2 ditësh ministri i Ekonomisë Ruli, është Nga njëra anë ata duhet të heqin dorë eskluziviteti i shërbimit Roaming, gjë e cila në kontratën e parë ishte në favor të turqve. Por mesa duket pika më e nxehtë dhe e cila turqit e Calik nuk kanë mundësi t’a plotësojnë është paraqitja e një konsiorciumi me pjesëmarrjen e një kompanie me eksperiencë në fushën e telekomunikacioneve. Duke qenë se bizneset e Ahmet Calik nuk kanë asnjë lidhje me fushën e telekomunikacionit, i duhet që të gjejë një partner tjetër me eksperiencë në këtë fushë. Kur u bë tenderi ndërkombëtar për shitjen e Albtelekom, nga qeveria socialiste, turqit proklamuan se kishin një konsorcium me Turk Telekom, por më pas në hapjen e dokumenteve të tenderit, Calik doli fitues por pa këtë konsorcium. Ndërkohë, që në atë periudhë vetë Turk Telekom ishte në procese privatizimi, dhe ndërroi pronësi. Kështu, nuk dihet nëse pengesa është që turqit e Calik Enerji nuk mund të marrin këtë licencë nga pronarët e rinj të Turk Telekom. Nga ana tjetër ditën kur pritej që kryeministri turk Erdogan të vizitonte Shqipërinë, ministri i Ekonomisë Ruli u shpreh se pikat që ka vendosur qeveria për shitjen e Albtelekom janë të panegociueshme. "Ne presim që firma turke "Calik Energji" të plotësojë kushtet e kontratës, sidomos ato, që për ne janë të panegociueshme". Kështu, sipas tij, kushtet e panegociueshme për qeverinë shqiptare janë paraqitja e një konsorciumi me pjesëmarrjen e një kompanie me eksperiencë në fushën e telekomunikacioneve së bashku me "Calik Enerji" si dhe atë për shërbimin Roaming.

E Enjte, 15 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Koncesione pa tender për 17 hidrocentrale

Jepen lejet e para për HEC-e lokale. Do të prodhojnë nga 2-10 megavat energji


Hidrocentralet lokale me koncesion


Hidrocentrali
“Strelca 1”, “Strelca 2” dhe “Strelca 3”
“Verbë”, “Mesmal” dhe “Velçan”.
“Qytezë”
“Vlushë”
“Lura 1”, “Lura 2” dhe “Lura 3”
“Tervol”.
“Çarshovë”
“Egnatia”
Tërnovë dhe në Zall të Bulqizës


Banorët e fshatrave rrëzë lumenjve ku mund të ndërtohen hidrocentrale do të kenë drita dimrin e ardhshëm. Pas një periudhe të gjatë të bllokimit të lejeve për ndërtimin e hidrocentraleve lokale u miratua ligji i ri “Për koncensionet” dhe vetëm dje qeveria ka dhënë 17 koncensionet e para. Por qeveria nuk ka bërë publike mënyrën e përzgjedhjes së firmave fituese, investimet që do të kryhen për çdo hidrocentral dhe fuqinë e instaluar të prodhimit, duke bërë hapa prapa me transparencën krahasuar me qeverinë “Nano”. Madje, në njoftimin e Këshillit të Ministrave nuk sqarohet as mënyra e përzgjedhjes së firmave fituese për ndërtimin e hidrocentraleve lokale. Ka qenë Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës që ka shqyrtuar projektet e paraqitura nga një seri kompanish shqiptare, që kanë edhe bashkëpunimin dhe ekspertizën ndërkombëtare. Ndërsa qeveria dha dje miratimin për ndërtimin e hidrocentralit të Tervolit, Çarshovës, Egnatias, Qytezës, Vlushës, Lengaricës 1 dhe 2, Verbës, Mesmal dhe Velçanit, Lura 1, Lura 2, Lura 3, Strelca 1, Strelca 2 dhe Strelca 3. Sipas kryeministrit Berisha “këto 17 hidrocentrale janë seria e parë e pasurive tona ujore që hidhen në treg, pas miratimit të ligjit të koncesioneve. Në përputhje me këtë ligj, kërkuesit e parë të tyre kanë meritën dhe vlerësimin e 10 për qindëshit, por natyrisht procedura duhet të jetë transparente”. Duke sqaruar procedurat kryeministri shtoi se Ministria e Ekonomisë do të shpallë tenderat në një periudhë kohore deri në 50 ditë dhe grupe të tjera do të kenë të drejtën të paraqesin projekte konkurruese për këto burime ujore të çmuara. Komisioni i vlerësimit të ofertave do të bëjë në krye të afatit shqyrtimin e tyre, do të shpallë fituesit dhe kompania fituese fillon ndërtimin.
Projektet e reja
Ministria e Ekonomisë së shpejti ne do të rishqyrtojë për të vendosur në ligj edhe rreth 17 vepra të tjera të tilla të prodhimit të energjisë, të cilat për shkak të defekteve apo arsyeve të ndryshme nuk u zbatuan. Seria e ndërtimit të hidrocentraleve të vogla deri në 10 megavat është e gjatë, e cila në mbarë vendin përfshin disa qindra. Sipas Berishës leverdia e tyre ekonomike është e jashtëzakonshme.
Përfitime modeste
Kështu rreth 30 fshatra do të kenë energji në mënyrë të pavarur nga kufizimet e KESH-it por sasia totale e prodhimit të energjisë nuk i kalon 10 megavatorë energji. Investimi që kërkohen për ndërtimin e çdo hidrocentrali është minimalisht 2 milionë euro por kontrata për shitjen e energjisë është e siguruar madje dhe çmimi. Sipas kryeministrit Berisha “Korporata Energjetike Shqiptare me ligj do të blejë energjinë që ata prodhojnë, me një çmim të shpallur që sot dhe që askush nuk do të mund të lëvizë me të. Ky çmim do të përcaktohet si mesatarja e çmimit të importit një vit më parë. Ky është një çmim i leverdisshëm, i ndershëm dhe që do t’u respektohet ndërtuesve të hidrocentraleve”. Nëse ju referohemi të dhënave të publikuara nga KESH çmimi mesatar i energjisë për vitin e kaluar luhatet në intervalin 50-60 euro për megavat orë.
Rezervat ujore
Rezervat ujore të Shqipërisë, sipas ekspertëve, përllogariten në mbi 15 miliard kilovat/orë, ndërkohë që shfrytëzohet relativisht 1/3 e tyre. Në këtë drejtim, rezervat ujore të vendit dhe shfrytëzimi i tyre, theksoi Kryeministri, do të jenë një objektiv madhor i qeverisë. Duke risjellë në vëmendje se energjia është dhe mbetet përparësia më madhore për vendin, Kryeministri siguroi se qeveria është e angazhuar gjithashtu edhe në ndërtimin e një serie termocentralesh. Nga ana tjetër, qeveria merr përsipër, në përputhje me ligjet e vendit, pagesat për shpronësimin e vendvendosjes së digave. Natyrisht kjo është një marrëdhënie kontraktuale midis qeverisë dhe ndërtuesit, që do të thotë se ndërtuesi dhe pronari i koncesionit do ta shlyejë këtë me energji, ose me para pas hyrjes së veprës së tij në përdorim.


Kalivaçi, fondet nga Deutche Bank
Berisha tha dje se këto ditë është vendosur dhe është ngritur grupi i punës për rishqyrtimin e kontratës për hidrocentralin e Kalivaçit. “Dua t’ju informoj se kompania ka rënë dakord me këtë shqyrtim dhe se Deutche Bank, nga më të mëdhatë në botë, ka marrë përsipër pjesëmarrjen dhe financimin e këtij hidrocentrali”.


Rikthimi te hidrocentrali i Bushatit
Në tavën e projekteve të hidrocentraleve është rikthyer edhe “Bushati”. Pas ndërhyrjes së Bankës Botërore që solli dështimin e projektit të parashikuar për tu ndërtuar nga kinezët, edhe qeveria “Berisha” po kërkon zbatimin e projektit mbi kaskadën e lumit Drin. “Po lëvizet me shpejtësi me Bushatin. Korporata Ndërkombëtare Financiare (IFC) është kontraktuar nga Ministria e Ekonomisë si konsulent kryesor i disa koncesioneve të mëdha. Një prej tyre, ndër më të shpejtat, është hidrocentrali i Bushatit”, u shpreh Berisha.

E Enjte, 15 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Bojaxhi: dritat në dorë të zotit

As drejtori i ri i KESH nuk konfirmon dot dëshirën e Berishës për 24 orë drita

Altin Xhikneli

KESH nuk merr përsipër furnizimin me energji 24 orë. Këtë deklaratë Gjergj Bojaxhi e ka bërë gjatë prezantimit tij të parë në media si drejtori i Korporatës Elektroenergjetike Shqiptare. Eksperienca amerikane duket se ka lënë gjurmë në sjelljen në publik të menaxherit të Korporatës Elektroenegjetike, i cili dje ka qenë i shoqëruar nga dy vajzat dhe bashkëshortja përpara daljes para gazetarëve.

24 orë drita, mision i pamundur
Kreu i KESH u shpreh se ardhja e tij në KESH nuk është furnizimi me energji 24 orë, por mirëmenaxhimi i asaj që mund të menaxhohet. “Korporata nuk do të marrë përsipër do bjerë apo nuk do të bjerë shi, korporata merr përsipër që ato burime që ka ti përdor në mënyrën më efiçente dhe ti mirëmenaxhoj, kjo është përgjegjësia ime dhe e ekipit drejtues që unë do të kem”-tha Bojaxhi. Por në të njëjtë orë me deklaratën e drejtorit të ri të KESH, kryeministri Berisha në mbledhjen e qeverisë, bëri të ditur se misioni i drejtorit të ri të KESH-it është 24 orë drita brenda vitit 2007, një premtim i kahershëm i qeverisë. “Po, objektivi ynë sigurisht është i njëjtë me të qeverisë: të mundësojmë furnizimin pa ndërprerje me energji të konsumatorit shqiptar. Siç e thashë edhe më parë unë nuk e marr përsipër në do të ketë ujë në kaskadë apo jo dhe jam i qartë besoj”, u shpreh ai. Angazhimi i Bopjaxhiut është që të marrë përsipër që asetet ekzistuese të mirëmenaxhohen që të mund të japin maksimumin e tyre. “Unë mendoj që është akoma e mundur që në fund të 2007 ekonomia dhe konsumatorët shqiptarë të kenë energji pa ndërprerje por siç e thashë edhe më parë 70 ose 60 % varet nga ritmi i konsumit, konsumi varet nga prodhimi dhe ky varet nga reshjet. Kushdo që mund të pretendojë se mund ti kontrollojë dhe mund të japë siguri 100% se si do jenë reshjet mund ta bëjë, unë nuk e bëj dot”, theksoi drejtori i KESH-it.
Varësia nga rreshjet
Duke shpjeguar se sistemi ynë energjetik është tërësisht i varur nga reshjet, drejtori i KESH tha se nuk mund të japë garanci për periudhën në vazhdim nëse situata hidrike do të jetë kjo aktuale. “Sistemi ynë është një sistem i bazuar hidrik dhe si i tillë fatkeqësisht duam apo s’duam varet edhe nga reshjet apo prurjet në kaskadën e Drinit. Duke marrë parasysh që deri tani malet janë pa borë ose pothuaj pa borë nuk është një fillim i mbarë pranvere ose dalje nga dimri. Kjo do të thotë që do të jetë tepër e nevojshme që gjatë sezonit të verës të ketë reshje të vazhdueshme”. Bojaxhi shpjegoi se gjatë një viti mund të importohet vetëm, 2.4 miliardë kilovatorë energji dhe se pjesa tjetër duhet të kompensohet me prodhim të brendshëm i cili varet nga prurjet në kaskadën e Drinit. Por kjo sasi nuk është e mjaftueshme për furnizimin me energji elektrike 24 orë, pasi konsumi vjetor pa ndërprerje të energjisë elektrike është 9 miliardë kilovatorë në vit, nga 2.4 që mund të kompensohet me import. “Nga kjo përgjegjësi maksimumi që mund të importohet në Shqipëri gjatë një viti është 2.4 miliardë kWh dhe ajo që unë garantoj është që kjo sasi do të importohet dhe do të gjenden mënyrat për të impotuar. Pjesa tjetër e ekuacionit ka të bëjë me prurjet që nuk i kontrollon dot as qeveria, as koorporata as kusht tjetër”.


Linjat e reja
Drejtori i ri i KESH, është shprehur qartë se nuk do të marrë përsipër që rreth 60% e energjisë që duhet të prodhohet në vend nga burimet hidrike. Ai u shpreh se “deri sa ne të ndërtojmë lidhje të reja transmetimi me vendet fqinj- dhe këtu përfshihet edhe linja 400 MWh me Malin e Zi - të ndërtojmë burime të reja prodhuese ekuacioni do të jetë ky: sasia më e madhe që mund të importohet dhe ajo çka do të prodhohet nga kaskada e Drinit që ne e dimë se nga kush varet”.

E Enjte, 15 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Firmoset naftësjellësi Burgas-Aleksandropulos

Rusia, Greqia dhe Bullgaria firmosin një marrëveshje për naftësjellësin. Konkurrenca me AMBO-n

Pas më shumë se 14 vitesh negociata rusët kanë pranuar dje të nënshkruajnë një marrëveshje me Greqinë dhe Bullgarinë për ndërtimin e naftësjellësit Burgas-Aleksandropulos. Firmat janë hedhur në prani të presidentit rus Vladimir Putin, kryeministrit grek Costas Karamanlis dhe atij bullgar Sergei Stanishev. "Ky hap nuk është vetëm në interes të tre vendeve tona por edhe për ekonominë botërore" tha Putin gjatë ceremonisë duke shtuar se projekti do të japë një kontribut të madh në zhvillimet e energjisë në mbarë botën. Marrëveshja u nënshkrua nga ministrat e energjisë së tre vendeve Viktor Khristenko, Dimitris Siufas dhe Asen Gaguzov. Ndërtimi i naftësjellësit do të fillojë në vitin 2008 dhe është parashikuar të përfundojë në vitin 2011. Pas përfundimit, naftësjelësi me gjatësi 300 kilometër do të transportojë 35 milionë metër kub naftë çdo vit. Projekti synon të krijojë një linjë të re të transportit të naftës ruse nga deti Kaspik drejt tregut të Mesdheut. Rusia do të mbajë 51% të aksioneve, ndërsa Greqia dhe Bullgaria do të kontrollojnë 24.5% secila. Ndryshe nga ç’ishte folur për një “konkurrencë” me projektin që menaxhohet nga amerikanët dhe që lidh Shqipërinë, Maqedoninë dhe Bullgarinë nëpërmjet naftësjellësit AMBO, amerikanët e kanë mbështetur dhe projektin Burgas-Alexandropoulos. Ambasadori amerikan në Moskë William Burns në një deklaratë të tij ka theksuar se «ne mbështesim hapur projektin Burgas-Alexandropoulos. Mbështetja amerikane sipas ambasadorit ka për qëllim rritjen e konkurrencës në tregun evropian dhe global të energjisë. Ambasadori Burn rikujtoi gjithashtu se kompania amerikane Chevron, është gjithashtu shumë e interesuar në këtë projekt.

E Premte, 16 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

AMBO, në Maj fillon ndërtimi

Bullgaria kontrakton firmat e para inxhinierike. Shqipëria e Maqedonia mbeten prapa

Ndërtimi i naftësjellësit Burgas-Vlorë do të fillojë në prill ose maj të këtij viti. Ka qenë presidenti i projektit të njohur si AMBO Edward Ferguson, që ka njoftuar se naftësjellësi që kalon nga Bullgaria, Maqedonia dhe Shqipëria do të fillojë para verës së këtij viti. Porti i Pomorsjes në Bullgari do të jetë dhe vendfillimi i projektit. Drejtuesit e projektit AMBO po negociojnë aktualisht me inxhinierët dhe kompanitë e ndërtimit të interesuara për këtë projekt. Agjencitë bullgare të lajmeve njoftojnë se kompanitë inxhinierike kanë aplikuar për pjesëmarrje në këtë projekt. Ndërsa në Shqipëri dhe Maqedoni gjerat lëvizin më ngadalë dhe deri më tani nuk ka patur ndonjë ofertë publike për shprehjen e interesit për të punuar me këtë project.
Bullgaria, Maqedonia dhe Shqipëria kanë nënshkruar zbatimin e projektit në fund të janarit të këtij viti dhe parlamentet e të tre vendeve pritet ta ratifikojnë së shpejti këtë marrëveshje.
Naftësjellësi do të jetë 900 km I gjatë dhe do të kushtojë 1.8 miliardë dollarë. Ai mund të fillojë funksionimin në fund të vitit 2011.
AMBO, rriten kostot
AMBO, kompania amerikane që ka marrë përsipër ndërtimin e projektit të naftësjellësit Burgas-Vlorë do të rishikojë kostot e parashikuara për ndërtimin e naftësjellësit për shkak të rritjes së çmimit të çelikut. Deklarata është bërë publike nga presidenti AMBO Ted Ferguson në një forum për energjinë organizuar në Sofie.
Çmimi i çelikut është trefishuar gjatë 7 viteve të fundit, tha Ferguson. Parashikimi fillestar për ndërtimin e projektit me gjatësi 900 km, që parashikohet të transportojë 35 milionë tonë çdo vit, ishte në shifrat 1.5-1.8 miliardë dollarë. Në fakt puna për ndërtimin e AMBO-s ishte parashikuar të fillonte 2-3 vite më parë dhe të përfundonte në fund të vitit 2008 por shtyrja e projektit ka rritur dhe kostot. “Shqipëria ka propozuar dy alternativa për pikën fundore të naftësjellësit në Vlorë, duke thënë se përdorimi i portit të Vlorës mund të krijojë probleme me ambjentin”, tha Ferguson.

E Premte, 16 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Loja greke kundër AMBO-s

Nga John Demopoulos

Sigurisht, vetëm pozicioni nuk mund të transformojë një vend të vogël ballkanik në një fuqi të madhe Europiane. Greqia është larg prej Rusisë dhe Kaspikut, dhe influenca në Bruksel, ku ajo vazhdon të mbetet në periferi. Megjithatë, përfitimet gjeopolitike të sigurimit të një pozicioni në itinerarin e naftës janë shumë reale, dhe kjo është arsyeja që duket se shpjegon shkakun kryesor për politiken e re energjetike të vendit. Ilustrimi më i qartë i të menduarit grek është ri-prioritizimi i fundit i linjës së propozuar të naftës, naftësjellësi Burgas-Aleksandopoulos(B-A). B-A mund të shmangë Ngushticën e tejmbushur të Bosforit duke transportuar deri në 35 milionë tonë në vit naftë të papërpunuar ruse nga porti i Burgasit për në Alexandroupoli në bregdetin Grek të Egjeut.

Fillesat e AMBO
Shtysat e fundit të Greqisë për të parë të realizuar Burgas-Aleksandropoulos janë rezultat i një sërë zhvillimesh në rajon përgjatë dekadës së fundit. Në mes të 1990-kulmi i grindjes ndërmjet Athinës dhe Shkupit për çështjen e emrit Maqedonas- një gazsjellës i ngjashëm (AMBO) nisi të diskutohej. I nisur nga Burgasi për në Portin shqiptar të Vlorës në Adriatik, AMBO mund të furnizonte me naftë të papërpunuar Bullgarinë, Republikën e Maqedonisë dhe Shqipërinë. Sikundër dhe B-A, objektivi i saj kryesor do të ishte të siguronte një mbikalim nga Bosfori për naftën e papërpunuar Kaspike për të furnizuar tregjet Perendimore. Pavarësisht mbështetjes amerikane për bashkëpunimin e regjistruar amerikan AMBO, projekti-dhe bashkë me të dhe diversifikimi i furnizimit ne naftë i Shkupit- ngecën shpejt. Në vend të hedhjes së vështrimit nga Ballkani për të kërkuar rrugë të reja për naftë, Perëndimi e ktheu vëmendjen e vet nga gazsjellësi BCT, një rrugë e cila mund të shmangte dhe Rusinë në rrugën drejt Kaspikut të pasur me energji.

Avantazhet e AMBO
Vlora është e pajisur më mirë për cisternat e mëdha ndërsa Burgas-Aleksandopulos është e mangët. Çfarëdo që të ndodhë, ekspansioni grek në sektorin e energjisë rajonale duket se do të vazhdojë. Hellenic Petroleum shpreson të shtrijë naftësjellësin Selanik-Shkup drejt Beogradit (dhe ndoshta edhe më tutje), ndërsa linja Greqi-Turqi do të shtrihet nëpërmjet detit Adriatik drejt Italisë. Në harmoni me shqetësimin e saj Ballkanik, qeveria Greke po bën presion për një shtrirje të dytë drejt gazsjellësit, e cila do të kalojë nga veriu nëpërmjet Maqedonisë dhe Ballkanit Perëndimor, duke përfunduar në Austri. Duke e vendosur veten si një portë hyrëse për kalimin e energjisë dhe investimeve në tregjet e reja ballkanike, Greqia ka patur mundësi për të shfrytëzuar ekspertizën e saj rajonale për të zhvilluar ndikimin e saj politik në rajon. Një pjesë e madhe e financave të ekpansionin ekonomik të vendit drejt veriut, ka ardhur nëpërmjet partneriteteve strategjike me korporatat perëndimore, os enë mënyrë indirekte nga fondet e kohezionit të Bashkimit Evropian. Njëkohësisht, nafta që kanalizohet nga Greqia drejt Shkupit është me origjinë greke. Rezultati është se në rast mosmarrëveshjesh bilaterale me fqinjët e saj veriorë - nëse dhe kur ato të ndodhin - vendi duket se do ta gjejë veten në një pozicion negociues të favorshëm. Megjithatë, me një kundërpërgjigje të parashikueshme në rritje nga Turqia, sikundër edhe interesi në rritje për depozitat e naftës në Republikën e Maqedonisë, politikbërësit grekë nuk do të kenë shumë kohë për të ndenjur mbi dafina.

E Premte, 16 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Uji më i shtrenjtë se energjia

Për të patur ujë 24 orë nevojiten 67 milionë USD investime në vit plus konsensus politik

Ndërsa sistemi energjetik ka shpresa që të sistemohet në një kohë afatmesme, problematike më e madhe është ajo e furnizimit me ujë. Kështu, sipas raportit më të fundit të Bankës Botërore, uji i pijshëm me nivelin aktual të investimeve është një luks që shqiptarët për ta patur 24 orë do të duhet të presin shumë vite.
Raporti i Bankës Botërore shprehet se një nga sektorët më problematikë dhe i cili kërkoj deri në konsensus politik midis partive është ai i furnizimit me ujë. Sipas shifrave të raportit të BB-së, vetëm 20% përdoruesve kanë matës të ujit të pijshëm.
“Pjesa më e madhe e ndërmarrjeve të ujësjellsave kanë një performancë shumë të dobët dhe ato rezultojnë me humbje të mëdha”. Sipas raportit, normat e mbledhjes së të ardhurave për ujin e pijshëm rezultojnë të jenë të ulëta vetëm 70 për qind, dhe nga ana tjetër vetëm 20 për qind e konsumatorëve kanë matës uji”. Kështu, sipas raportit rezulton se premtimet elektorale për furnizim me ujë të pijshëm 24 orë, janë thuajse të pamundura në periudha afatgjata, e jo më afat shkurtra. Sipas raportit, investimet vjetore për këtë sektor duhet të jenë të paktën 0.8% e PBB-së, që do të thotë 67 milionë USD në vit. Ndërkohë që aktualisht, ato janë në shifrat e 0.3 % ose 25 mln USD e PBB-së.
Furnizimi
Shqipëria mbetet një nga vendet me performancën më të ulët në rajon për sa i përket aksesimit, cilësisë së shërbimit, eficiencës dhe performancës financiare të shërbimeve të saj të furnizimit me ujë. Sipas raportit, konsumatorët furnizohen mesatarisht 6-13 orë me ujë në ditë, e krahasuar kjo me rajonin e Evropës dhe Azisë Qendrore me një mesatare prej 19 orësh furnizimi në ditë. Ndërkohë që ndërtimet e reja, dhe infrastruktura po bëjnë që sistemi i furnizimit me ujë të përkeqësohet dhe më shumë. “Gjendja e keqe dhe në përkeqësim të vazhdueshëm, e infrastrukturës po krijon një detyrim shumë të madh për të ardhmen për sa i përket kostove të mirëmbajtjes dhe rehabilitimit, edhe sikur aktiviteti të mbahej në nivelet e ulëta aktuale të sigurimit të shërbimeve”-thuhet në raport.

E Premte, 16 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

BB: Çmimi i energjisë të rritet në 8.1 lekë/kWh

Studimi i bankës: Kriza e KESH rrezikon sistemin financiar. KESH të ulë vjedhjet

Altin Xhikneli

Shqiptarët duhet të përballojnë çmime më të larta të energjisë elektrike duke filluar që këtë vit. Ky është rezultati i një studimi të bërë nga Banka Botërore për sektorin e energjisë. Në këtë studim paraqitet kritike situata e furnizimit me energji elektrike, si dhe performanca e Korporatës Elektroenergjetike Shqiptare. Masa e parë e cila duhet që qeveria të ndërmarrë sipas Bankës Botërore është që për vitin 2007 çmimi i energjisë të shkojnë në 8.1 nga 7 lekë për kilovatorë që është aktualisht. “Vështirësitë e mëdha që përballet sistemi energjetik shqiptar kërkojnë një zgjidhe të menjëhershme dhe marrjen e masave konkrete” shprehet Banka Botërore në këtë studim. Kështu, që në vitin 2006 çmimi i energjisë i cili është propozuar nga Banka Botërore dhe i pranuar nga qeveria shqiptare ka qenë 7.4 lekë për kilovatorë, por rotacioni politik solli një reduktim të këtij objektivi afatgjatë dhe çmimi shkoi në 7 lek/kWh.
Sipas raportit, investimet për Energjinë në vitet 2006-2010 pritet të jenë 1.3 miliardë dollarë, nga të cilat 30% e tyre do të investohen nga sektori privat. Por këto investime kanë nevojë për siguri dhe stabilitet të politikave energjetike, kështu që BB rekomandon qeverinë që çmimi i energjisë për vitin në vijim të shkojë në 8.1 lekë/kWh. Ndërsa një rritje tjetër parashikohet për vitin 2008 kur çmimi i energjisë sipas BB duhet të shkojë në 8.5 lekë.
Ulja e humbjeve
Ndërkohë që dy masat e tjera të cilat janë emergjente për tu ndërmarrë nga KESH, janë ulja e ndjeshme e humbjeve në shpërndarje si dhe objektivi thuajse i paarritshëm i nivelit të arkëtimeve në masën 92%. BB rekomando që KESH duhet të eliminojë të gjitha borxhet e prapambetura nga entitetet buxhetore dhe jo buxhetore. Por, sipas studimit duhet që ERE përpos rritjes së tarifave të energjisë elektrike të marrë masa për të mbrojtur shtresat në nevojë. Aktualisht, me rritjen e çmimit të energjisë, shtresat në nevojë u prekën nga kjo rritje më shumë se kushdo tjetër. Pasi çmimi për konsumatorët nën 200 kilovat u rrit 55%. Banka Botërore, në këtë studim shprehet se çmimi i energjisë elektrike të importit duhet të reflektohet në tarifat që paguan konsumatori. Pra, nëse këtë vit, qeveria si rezultat i rritjes së sasisë së importit si dhe blerjes së tij me një çmim 40% më të lartë se një vit më parë, duhet ta reflektojë këtë në rritjen e çmimit për konsumatorët. Në këtë pikë dhe Enti Rregullator i Energjisë, po përpilon një skemë për diferencim e çmimit për oraret e furnizimit me energji.
Qeveria blackout
Raporti më i fundit i Bankës Botërore në lidhje me sistemin energjetik në vend fajëson qeverinë dhe KESH për keqmenaxhim që nga viti 2005. Në raport thuhet se “sistemi energjetik në Shqipëri ka bërë përmirësime të konsiderueshme në lidhje me eficiencën dhe në rezultatet financiare gjatë viteve 2001-2004 dhe nuk mbështetet më aq shumë në burimet financiare të shtetit”. Kështu, pas krizës energjetike të vitit 2001 janë bërë hapa përparuese për performancën e KESH dhe sistemit financiar të lidhur me të. Por raporti vijon “Megjithatë performanca e sektorit energjetik është përkeqësuar që në fillim të vitit 2005 dhe sektori paraqet rreziqe të mëdha për financat publike dhe qëndrueshmërie makroekonomike”. Edhe pse qeveria aktuale, sa herë që del një raporti negativ për performancës e saj kërkon t’ia hedhë fajin socialistëve, kësaj radhe raporti flet qartë.

E Premte, 16 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Interalbanian, kompania e parë me kapital të huaj



Hyrja për herë të parë e një shoqërie të huaj sigurimesh pritet të sjellë zhvillime të reja në tregun shqiptar, nëpërmjet ofrimit të shërbimeve të reja, por dhe nxitjes së konkurrencës në treg. Grupi grek ASPIS ka blerë pak javë më parë 51% të aksioneve të shoqërisë vendase të sigurimeve, Interalbanian, për një vlerë prej 2.2 milion euro. Pavlos D. Psomiades, presidenti i grupit ASPIS, shoqërisë që sapo ka blerë kompaninë e sigurimeve Interalbanian. Raporti midis primeve dhe Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB) pritet të arrijë në 2-3% gjatë 5 viteve të ardhshme nga 0.5% që është sot. Tregu shqiptar i sigurimeve ka treguesit më të ulët në rajon, përsa i përket nivelit të primeve për frymë (vetëm 12 Euro për person) dhe raporti Prime/PBB, vetëm 0.5%. Por ekonomia shqiptare po përjeton një rritje të shpejtë. Raporti midis primeve dhe Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB) pritet të arrijë në 2-3% gjatë 5 viteve të ardhshme. Në vitin e parë Interalbanian rezultoi me humbje në bilancin e saj ndërsa në vitn e dytë të plotë të aktiviteit ka arritur të rezultojë me fitim. Interalbanian ka 7.05% të tregut të sigurimeve të jo jetës (sipas burimeve të Autoritetit Mbikqyrës së Sigurimeve), dhe 8.6% të tregut total të sigurimeve, pa kartonin jeshil. Të dhënat zyrtare të Interalbanian shtojnë se shoqëria ka arritur të ketë 12% të tregut të sigurimeve vullnetare, në një kohë që portofoli është i ndarë 50% në sigurime të detyrueshme dhe 50% vullnetare, duke pasur shpërndarje të mirë në treg.

E Shtune, 17 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Kartel me bekimin e shtetit

Agjencia e Mbikëqyrjes së Sigurimeve bën marrëveshje me kartelin për policën kufitare

Gazeta ABC ka siguruar një kopje të një deklaratë të përbashkët të Autoritetit Mbikëqyrës të Sigurimeve dhe Byrosë Shqiptare të Sigurimeve ku institucioni që duhet të mbikëqyrë tregun, të mbrojë konkurrencën dhe konsumatorët “bekon” një marrëveshje antiligjore për përqendrimin e shitjes së policës së sigurimit.
Deklarata e Autoritetit Mbikëqyrës të Sigurimeve dhe Byrosë Shqiptare të Sigurimeve bekon vendimin që morrin kompanitë e sigurimit duke krijuar me anë të një marrëveshje të ndaluar(kartel) përqendrimin e sigurimit të makinave në kufi. Sipas deklaratës “kompanitë e sigurimeve me anë të një marrëveshje “POOL” ranë dakord për administrimin në mënyrë të përqendruar të shitjes dhe trajtimit të dëmeve të Policës së Sigurimit Kufitare”.

Problemet e tregut
Skandali vijon më tej pasi marrëveshja justifikohet si një domosdoshmëri për zgjidhjen e shumë problemeve që paraqiste tregu në lidhje me këtë produkt sigurimi. Por ky kartel është bekuar nga firma e ish-ministrit të Financave. “Problemet e shumta të evidentuara dhe nga autoritet mbikëqyrëse dhe kontrolluese të këtij tregu si Ministria e Financave dhe Autoriteti Mbikqyrës i Sigurimeve rezultuan në miratimin nga ana e tyre të kësaj marrëveshjeje “POOL” e cila konkludoi me nxjerrjen e Urdhërit përkatës nga Ministria e Financave si autoriteti i vetëm rregullator”, thuhet në deklaratë kur në fakt funksioni i autoriteteve rregullatore është të rrisin konkurrencën në treg që konsumatorët të marrin çmime më të lira dhe cilësi më të mirë. Sipas marrëveshjes të gjitha kompanitë e lanë shitjen e policave në një sportel të vetëm duke fiksuar çmimin dhe duke krijuar radhë në kufi. Madje çmimi nëse policën e sigurimit kur shkon në Mal të Zi shkon 45 euro kur e pret në Shqipëri dhe vetëm 20 euro nëse e pret në Mal të Zi.

Konkurrenca është e “dëmshme”
Në deklarata janë “zbuluar” në mënyrë skandaloze edhe të ashtuquajtura disavantazhe nëse kompanitë e sigurimit konkurrojnë me njëra-tjetrën, a thua se nuk po zbatojmë një ekonomi tregu ku konkurrenca është fondamentale për funksionimin e tregut. “Disavantazhet e administrimit të shitjes dhe trajtimit të dëmeve të Policës së Sigurimit Kufitare nga shoqëritë e sigurimit si prezantimi shumë i keq i vendit të blerësit e këtij siguracioni, të cilët, në shumicë, janë të huaj, në pikat e kalimit kufitar nga konkurrenca e pandershme që shfaqej”. Është skandaloze kur lexon se vetë Autoriteti i Mbikëqyrjes së Sigurimeve thotë se ka primi i sigurimit nuk ishte e mundur të merrej konform atij të përcaktuar nga Ministria e Financave(?!), dhe se konkurrenca e ashpër solli abuzime në përdorimin të komisionit të shitjes me qëllim uljen e çmimeve etj. Deklarata asokohe është lëshuar nga drejtoresha e Autoritetit Mbikëqyrës të Sigurimeve, Merita Xhafaj dje drejtor i Byrosë Shqiptare të Sigurimeve, Ferdinand Aliaj.

E Shtune, 17 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Bilancet me hile të shoqërive të sigurimit

Gjoba për vonesa në dorëzimin e bilanceve. Problem shitja e policave nën kosto

Shoqëritë e sigurimeve kanë patur probleme thuasje çdo vit me paraqitjen e bilanceve. Shfaqja e praktikave abuzuese të shitjes së policave të sigurimit nën vlerën minimale dhe të shkruar në dokument, mbetet ende enigmë se si është pasqyruar nga kontabilistët në bilance. Prej shumë vitesh shoqëritë e sigurimit në konkurrencë me njëra-tjetrën të shisnin polica sigurimi 30-40 për qind më pak se vlera nominale dhe nuk dihet se me çfarë të ardhurash i zëvendësonin në bilanc këto “konto”. Nga ana tjetër kjo uli dhe fuqinë paguese të dëmeve të shoqërive dhe shumë makina të aksidentuara mbeteshin të parimbursuara.
Vështirësitë e ekspertëve kontabël për të rregulluar “zararet” me shitjen e policave të sigurimit nën kosto(kjo është edhe në deklaratën e përbashkët të Autoritetit Mbikqyrës të Sigurimeve dhe Byrosë Shqiptare të Sigurimeve) kanë sjellë dhe vonesa në dorëzimin e bilanceve. Vitin e kaluar Autoriteti Mbikëqyrës i Sigurimeve, në lidhje me mosrespektimin në afat të Raporteve të Auditimit nga Shoqëritë e Ekspertëve Kontabël të Autorizuar, në zbatim të nenit 73 Ligjit 9267 Datë 29.07.2004 "Për veprimtarinë në Sigurime, Risigurime dhe ndërmjetësimit në Sigurime dhe Risigurime", ka vendosur Sanksionin me gjobë në masën 1.000.000 (një milion) Lekë për “ SIGMA sh.a.”, “ SIGAL sh.a.”, “ ATLANTIK sh.a.”, “INSIG sh.a.”, “ INTERSIG sh.a.”, “ALBSIG sh.a.” dhe “EUROSIG (Dukagjini AL) sh.a.”.

Sigurimet, tregu që xhiron 45 milionë usd
Kompani ndërkombëtare të sigurimit dhe risigurimit janë të interesuara për tregun shqiptar. Të dhënat e fundit të publikuara nga Agjencia e Mbikëqyrjes së Sigurimeve tregojnë se tregu xhiron rreth 45 milionë dollarë ose thënë ndryshe volumi i primeve të shkruara bruto për periudhën Janar-Dhjetor 2006 rezultoi 4,5 miliardë lekë. Ky treg është rritur shumë pak krahasuar me vitin 2005 kur ishte rreth 40 milionë dollarë po të kemi parasysh se me urdhër të ministrit të financave sigurimet e detyrueshme të makinave gjatë vitit 2006 ishin 20-30 për qind më të larta se një vit më parë. Kështu primi i pastër për një makinë në nivelet minimale të fuqisë motorike u rrit ndjeshëm nga 5500 në 8600 lekë.
Të ardhurat e siguruara nga primet e shkruara në aktivitetin e sigurimeve në këtë periudhë kanë pësuar një rritje me 481 milionë lekë ose rreth 12 për qind kundrejt vitit 2005. Po të shohësh të dhënat e publikuara rezulton se tregu mbahet kryesisht nga sigurimet e detyrueshme. Firmat e sigurimit mbledhin nga sigurimi i makinave (përgjegjësitë ndaj palëve të treta për përdoruesit e mjeteve motorike) rreth 30 milionë dollarë ose rreth 66,05 për qind të totalit. Këto para kryesisht investohen në blerjen e bonove të thesarit nga të cilat kompanitë e sigurimit marrin interesa vjetorë në rreth 7 për qind ose prona të patundshme. Ndërsa kompanitë e sigurimit po bëjnë marketing me produktet e tyre, të dhënat e viti 2006 tregojnë se krahasuar është rritur pjesa e xhiros që zë sigurimi i detyrueshëm ndaj totalit.


Sigurimet, tregu me aktive 100 milionë dollarë
Bilancet e vitit 2006 nuk janë publikuar ende nga shoqëritë e sigurimeve. Ndërsa gjatë vitit 2005 aktivet e tregut te sigurimeve shënuan rritje me 2.13 miliardë lekë (ose 26.49 %) duke arritur në 10 miliardë e 216 milionë lekë ose mbi 100 milionë dollarë. Në rritjen e aseteve të tregut të sigurimeve ka ndikuar hyrja e shoqërive të reja në treg dhe mosshpërndarja e fitimit nga ana e aksionerëve të shoqërive të sigurimit. Raporti i aseteve të sigurimit ndaj aseteve të bankave eshte 2.1 %. Tregu i Sigurimeve raportoi fitime për vitin 2005 në rreth 381 milionë lekë ose 0.05 % e PBB-së. Interesant është fakti që fitimet e shoqërive të sigurimit vijnë nga investimet dhe të ardhura të tjera. Kompanitë shqiptare të sigurimeve raportojnë shpenzime të mëdha dhe të fryra. Në ndryshim nga vendet e tjera të Europës ku raporti i humbjeve luhatet nga 60 – 70 % dhe raporti i shpenzimeve luhatet ne 20 – 25 %, në tregun shqiptar të sigurimeve këto raporte luhaten përkatësisht: raporti i humbjeve ne 26 – 29 % dhe raporti i shpenzimeve në 66 – 69 %.

E Shtune, 17 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Tre kompani shqiptare sigurimesh në shitje

Austriakët blejnë SIGMA, grekët Interalbanian. Si po ndahet tregu me asete 100 milionë USD

Altin Xhikneli

Tregu i Sigurimeve po pëson ndryshime të mëdha ditët e fundit ku shumica e kapitaleve të kompanive më të mëdha vendase po kalojnë në pronësi të huaj. Pas Interalbanian, e cila para disa ditësh shiti 51% të aksioneve për 2.2 milionë euro, së shpejti pritet edhe shitja e pjesës dërmuese të aksioneve të një prej shoqërive më të mëdha të sigurimeve në Shqipëri te një investitor i huaj. Ndërkohë, dje u njoftua edhe shitja e 60 përqind të aksioneve të kompanisë së dytë në treg, Sigma. Kësaj radhe, është një kompani sigurimi austriake e cila do të blejë 60 % të aksioneve të kësaj kompanie. Kompania austriake Wiener Städtische Versicherung AG Vienna Insurance Group, ka planifikuar të futet në tregun shqiptar duke blerë aksionet mazhorancën e aksioneve të kompanisë Sigma, ndërkohë që në planet e saj është shtrirja dhe në Maqedoni dhe Kosovë. Kështu, sipas agjencisë së lajmeve Reuter, kompania Wiener Städtische Versicherung AG Vienna Insurance Group do të futet në tregun shqiptar ndërmjet TBIH Financial Services Group. Në këtë kompani, Wiener Städtische Versicherung AG Vienna Insurance Group ka mazhorancën e aksioneve. Sipas agjencisë Reuter, në Tiranë është nënshkruar memorandumi i mirëkuptimit midis kompanisë austriake dhe asaj shqiptare.
Tregu rajonal
Por planet e austriakëve, nuk janë vetëm futja në tregun shqiptar, por dhe atë Maqedonas dhe Kosovar, ku Sigma ka degët e saja. ”Sigma Sh.a i ka mundësuar Vienna Insurance Group të futet njëkohësisht në tre tregjet e sigurimeve ku ka një potencial të madh rritje. Sigma është kompania e dytë më e madhe e sigurimeve në Shqipëri dhe e pozicionuar mjaft mirë në këtë treg” - shprehet Günter Geyer, drejtori ekzekutiv i kompanisë austriake Wiener Städtische Versicherung AG Vienna Insurance Group. “Duke ndërmarrë këtë transaksion, Vienna Insurance Group, realizon një diversifikim tjetër gjeografik në Europë. Ne do të jemi prezent në 20 shtete, duke treguar një pozicion unik në tregun e sigurimeve në Europën Lindore dhe Juglindore”-shtoi Geyer.
Financat e SIGMA-s
Gjatë vitit, 2006, Sigma Sh.a ka realizuar një vëllim total të ardhurash prej 15 milionë euro në të tre vendet ku operon. Të ardhurat kryesore të kompanisë vijnë nga sigurimi i mjeteve motorike. Sigma, zë 19% të totalit të tregut të sigurimeve në Shqipëri dhe renditet kompania e dytë pas Sigal. Kjo kompani, ka gjithsej 25 degë në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni dhe një rrjet shpërndarje të gjerë. Në vitin 2005, tregu i sigurimeve realizoi një vëllim total të ardhurash prej 32 milionë euro, me një normë penetrimi të primeve të sigurimeve prej vetëm 0.5% të Prodhimit të Brendshëm Bruto. Kjo shifër e ulët e penetrimit në fakt i ka pëlqyer investitorëve të huaj pasi potencialet janë ende të mëdha duke parë që në 15 vende të Bashkimit Europian ky raport është 8.6% e PBB-së.


Profili
TBIH është një kompani e shërbimeve financiare e specializuar në tregun e Europës Qendrore dhe Lindore dhe e fokusuar në tregun e sigurimeve dhe fondeve të pensioneve. Ndërkohë që Wiener Städtische Versicherung AG Vienna Insurance Group që nga viti 2006 zotëron 60% të aksioneve të kësaj kompanie.

E Shtune, 17 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Ndryshon pagesa e tatim-fitimit

Pas ankesave të shumta nga biznesi, gati skema e re fiskale

Brenda këtij viti, bizneset nuk do të jenë më të detyruar ta parapaguajnë tatimin mbi fitimin, pranë strukturave tatimore, por, këto të fundit, do ta llogarisin atë në bazë të xhiros reale. Ndryshimi i skemës ekzistuese, vjen pas ankesave të panumërta nga komuniteti i biznesit, mbi mënyrën primitive që përdor qeveria në mbledhjen e tatim-fitimit. Projekti për ndryshimin e kësaj takse është nismë e përbashkët e Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve dhe projektit amerikan të USAID, "Millenium Challenge Goals". Nëndrejtori i Përgjithshëm i Tatimeve, Xhavit Curri, pohoi për "Shqip" se është programuar rishikimi i skemës aktuale të pagesës së tatim-fitimit. "Megjithatë, është shumë herët për të folur për ndryshime konkrete, pasi projekti është ende në përgatitje e sipër", deklaroi Curri. Drejtuesi i Tatimeve sqaroi se bëhet fjalë për ndryshimin e tre ligjeve. Në listë është ligji për procedurat tatimore, ligji për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar, si dhe ligji për tatimin e të ardhurave. "Po mundohemi të reflektojmë praktikat më të mira botërore në rishkrimin e këtyre ligjeve, pasi është shumë vështirë të punohet me to", tha Curri. Sipas drejtuesit të tatimeve, do të prezantohet një draft i plotë i projektit për ndryshimet në legjislacionin tatimor, brenda gjashtëmujorit të parë të këtij viti. Presidenti i Unionit të Dhomave të Tregtisë, Luan Bregasi, e përshëndeti nismën, duke theksuar shpresën që ka komuniteti i biznesit që skema e mbledhjes së të ardhurave tatimore të ndryshojë vërtet. "Një nismë e tillë, sado e vonuar qoftë, duhet përshëndetur medoemos, pasi, përveçse garanton sjellje të drejtë ndaj bizneseve, ndikon bindshëm edhe në uljen e informalitetit në vend", theksoi përfaqësuesi i sipërmarrësve. Sipas Bregasit, skemat aktuale janë të papërshtatshme për një mbledhje të rregullt të detyrimeve tatimore, pasi nxisin informalitetin, duke rezultuar në performancë të dobët në pagesën e detyrimeve tatimore. "Nëse diçka e tillë realizohet do të ishte vërtet një lajm shumë i mirë", përfundoi ai. Komuniteti i biznesit ka vite që kërkon nga qeveritë shqiptare, ndryshimin e skemave të mbledhjes së detyrimeve tatimore nga strukturat përkatëse, duke i quajtur paragjykuese dhe diskriminuese skemat aktuale, të bazuara përgjithësisht mbi sistemin e parapagimit. Ata kanë vërejtur se në fakt, vlerësimet apriori të detyrimeve që një biznes duhet të paguajë, në vend që të garantojnë qëndrueshmëri në mbledhjen e të ardhurave, kanë kontribuar në të kundërtën, në rritjen e informalitetit dhe në dobësimin e të ardhurave në buxhetin e shtetit. Vetëm pas një kohe relativisht të gjatë dhe me mbështetjen e institucioneve ndërkombëtare, qeveria shqiptare ka reflektuar së fundmi, në hartimin e një skeme të re të mbledhjes së të ardhurave tatimore, në përputhje me eksperiencën ndërkombëtare. Tatimi mbi fitimin zë vendin e dytë në të ardhurat e buxhetit të shtetit, pas TVSH-së. Në buxhetin e vitit 2006, tatimi mbi fitimin solli rreth 180 milionë dollarë të ardhura, duke përfaqësuar mbi 8% të totalit të të ardhurave në buxhet prej rreth 2 miliardë dollarësh dhe rreth 2% të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB) të Shqipërisë. Ndërsa, për mbledhjen e të ardhurave në buxhetin e vitit 2007, tatimi mbi fitimin, programohet të sjellë 229 milionë dollarë, apo 2,3% të PBB-së.


Në buxhetin e vitit 2006, tatimi mbi fitimin solli rreth 180 milionë dollarë të ardhura, duke përfaqësuar mbi 8% të totalit të të ardhurave

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Industrinë ruse të naftës e pret krizë e madhe

Arkat shtetërore të Kremlinit janë të mbushura, por nuk mund të jenë më të mbushura. Koncernet e naftës notojnë në para, pronarët e tyre janë milionerë, ndërsa disa prej tyre janë miliarderë. Pas Arabisë Saudite, Rusia është eksportuesi më i madh i naftës në botë. Por bumi i naftës në Rusi, mund të ndalojë dhe manjatët rusë të saj do të përballen me probleme - thuhet në studimin e bankës ruse "Alfa Bank". Ka jehuar si shpërthim bombe, lajmi se bumi i naftës në Rusi mund të ndalojë. Lajmi i referohet studimit të një banke ruse. Paralajmërimet e bankës ruse "Alfa Bank", mund të merren si të bazuara dhe serioze. Oligarika ruse e naftës, në vitet e ardhshme, në vend të fitimeve, mund të përballet me humbje, që mund të shkojnë nga 25% deri 50%. Kjo mund të shkaktojë rënie të vlerës së aksioneve të koncerneve të naftës Lukoil, Rosneft, Sibneft, TBK, BP dhe të tjerat do të çonte në shitje masive të aksioneve. Dega e përkëdhelur e industrisë së naftës ruse, mund të gjendet në një situatë plotësisht të re. Për manjatët rusë asnjë horizont nuk është i largët, dhe asnjë fitim i papritur nuk është i paarritshëm. Por pamja e saktë drejt të ardhmes, tregon dobësi të strukturave të biznesit të naftës.

Shfrytëzimi i naftës mund të bëhet jofitimprurës. Rritja ekonomike vjetore në sektorin e naftës me 8,5% nga viti 2000 deri në vitin 2004, ka rënë në 2% në dy vitet e fundit. Tani po shfrytëzohen fusha nafte, që janë hapur gjatë kohës së Bashkimit Sovjetik, por që duhet të modernizohen. Nuk hapen burime të reja të naftës, sepse nuk mendohen me fitim. Pas analizave të kryera, 45 vendburime të reja janë shpallur si jo të përshtatshme. Vetëm ato firma që kanë rafineri dhe rrjet të madh të pompave të veta benzinës, tani mund të llogariten me fitim. Shteti rus i taton kompanitë e naftës sipas motos, "nafta nxirret lirë, por shitet shtrenjtë". Ky është gabim i madh, sepse me shkallën e lartë të tatimit mbi naftën, nuk krijohet mundësia për investimet e domosdoshme, modernizimin e atyre ekzistuese dhe hapjen e fushave të reja të naftës. Kjo do të ishte me fitim, vetëm nëse çmimi i naftës në tregjet botërore të arrinte rekordin 100 $ për fuçi. Por këtë konsumatorët nuk e duan. Pra, industrinë ruse të naftës, si mbajtëse e barrës kryesore ekonomike në Rusi, që mbush arkën e shtetit, e pret krizë e madhe.

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Sigurimet, austriakët blejnë kompanitë shqiptare

Sigal dhe Sigma përfshihen në transaksione për shitje aksionesh

Moda më e fundit në tregun e sigurimeve në Shqipëri duket se është bërë transferimi i aksioneve nga kompanitë vendase tek ato të huaja. Dy grupe të mëdha sigurimesh austriake janë në tratativa për të blerë dy nga kompanitë më të njohura shqiptare që operojnë në këtë fushë. Viena Insurance njoftoi zyrtarisht se është në bisedime për të blerë 60 për qind të aksioneve të Sigmas, lajm ky i konfirmuar për gazetën edhe nga vetë drejtori i Përgjithshëm i kompanisë shqiptare, Qemal Disha. Por ndërkohë mësohet se edhe kompania Sigal është përfshirë në një marrëveshje për transferim aksionesh me grupin austriak të sigurimeve Uniqa. Lajmi bëhet i ditur për "Shqip", nga drejtori i Përgjithshëm i kësaj kompanie, Avni Ponari. "Fillimisht është rënë dakord për shitjen e një pjese të vogël të aksioneve tek Uniqa, por marrëveshja e mirëkuptimit parashikon që pas 3 vjetësh grupi austriak të zotëroje rreth 60 për qind të aksioneve të Sigal-it", tha Ponari. Tregu shqiptar i sigurimeve, ashtu si në të gjitha vendet ballkanike, është shumë i vogël në raport me nivelin total të të ardhurave të ekonomisë. Sipas të dhënave zyrtare të Autoritetit Mbikëqyrës të Sigurimeve, një shqiptar shpenzon mesatarisht rreth 10 euro në vit për sigurime, ndërsa në vendet perëndimore kjo shifër arrin deri në 200 euro për person. Por ekspertët thonë se perspektiva është për një rritje të fortë të tregut gjatë 5 viteve në vazhdim. Kjo duket se nuk i ka shpëtuar nuhatjes së austriakëve, të cilët kanë parë mundësinë e një biznesi fitimprurës. Përveç kësaj, të dyja kompanitë, si Sigma ashtu edhe Sigal, do t‘u jepnin mundësinë gjigantëve austriak që të futeshin edhe në tregjet e Maqedonisë dhe Kosovës. Marrëveshja për Sigman pritet të finalizohet së shpejti. "Bisedimet paraprake janë për shitjen e 60 për qind të aksioneve, por nuk përjashtohet mundësia që kjo shifër të jetë edhe më e madhe", tha Disha. Viena Insurance ka kërkuar që të ketë paketën kontrolluese të aksioneve të kompanisë shqiptare, e cila aktualisht zotërohet nga 14 aksionerë. Me përfundimin e transaksionit, disa prej tyre mendohet të heqin dorë përfundimisht nga pronësia te Sigma. "Kjo është një marrëveshje strategjike për Sigman, që kontribuon edhe në rritjen e besueshmërisë së tregut të sigurimeve në vend", vazhdon Disha.

Sigma arriti të arkëtojë rreth 772 milionë lekë të ardhura nga primet e jo jetës për vitin 2006, brenda territoreve të Shqipërisë, duke u renditur në vendin e tretë. Ndërsa Sigal, i cili kryeson listën e kompanive të sigurimit në Shqipëri, arriti të grumbullojë afro 1,15 miliardë lekë nga këto prime. Aktualisht tregu i sigurimeve në Shqipëri mendohet se gjeneron rreth 40 milionë euro, por pritshmëria është për një rritje të ndjeshme të tij gjatë viteve në vazhdim. Bisedimet për shitjen e Sigma dhe Sigal vijnë vetëm pak kohë pasi një tjetër kompani shqiptare sigurimesh u përfshi në një transaksion të këtij lloji. Rreth një muaj më parë grupi grek i sigurimeve Aspis bleu 51 për qind të aksioneve të kompanisë shqiptare Interalbanian.

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Rinas-Tiranë kushtoi 6 milionë euro

Rruga e re hyrëse Qafa e Kasharit-Rinas, që u inaugurua dje, vlerësohet si një nga investimet më të rëndësishme konçesionare. Ky aks rrugor shkurton rreth 8 km distancën mes kryeqytetit dhe Aeroportit Ndërkombëtar "Nënë Tereza", lehtëson ndjeshëm trafikun në segmentet rrugore ekzistuese, redukton kohën dhe koston e udhëtimit me pothuaj një të tretën, si dhe rrit sigurinë rrugore. Investimi kap shifrën 6366000 euro dhe u ndërtua nga TIA, me nënkontraktore firmën shqiptare "Triss Ndërtim" Sh.p.k. Punimet për ndërtimin e saj, u mbikëqyrën nga kompania gjermane "DIEI Consult International" GmbH. Shpronësimet u mbuluan nga fondet e qeverisë shqiptare, me vlerë rreth 1,5 milionë euro. Segmenti rrugor ka gjatësi 6,5 km, gjerësi 7,5 m dhe është i pajisur me sistem ndriçimi dhe sinjalizimi. Si pjesë e investimit janë mbikalimi në autostradën Tiranë-Durrës, një urë mbi linjën hekurudhore Tiranë-Durrës, si dhe një urë e re mbi lumin Tirana.

Ky përurim, i paraprin atij të terminalit të ri të pasagjerëve në Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës, në 21 mars, prej nga do të nisë dhe fluturimi i parë.

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Gjermanët rehabilitojnë hidrocentralin Bistrica 2

Sh.Hajno

Ka nisur së rehabilitimi i plotë i hidrocentralit Bistrica 2 në rajonin e Sarandës. Burime të RMU(Agjencia rajonale e menaxhimit të energjisë elektrike për jugun e vendit)me qendër në Sarandë thanë për ABC se rehabilitimi i këtij hidrocentrali është vazhdim I investimeve të kryera nga qeveria gjermane për rehabilitimin e rrjetit energjetik të Shqipërisë nëpërmjet bankës gjermane KFË. Specialistët thanë se “rehabilitimi i thellë i kësaj vepre energjetike të ndërtuar në vitin 1965 kryhet për herë të parë dhe synon rehabilitimin e makinerive të veprës së marrjes dhe mundësimin e parametrave bashkëkohorë të krejt pajisjeve dhe agregateve”. Kjo vepër e dyta nga rëndësia për prodhimin energjisë elektrike pas HEC Bistrica 1 ka një kapacitet 5 mega ose 5000 kë. Për investimin e mësipërm brenda projektit rajonal energjitik “Bistribu”, qeveria gjermane financon rreth 19 milionë euro. Me përfundimin brenda vitit 2007 të rehabilitimit të plotë të hidrocentralit Bistrica 2, mundësohet që së bashku me rehabilitimin e HEC Bistrica 1 të përfunduar një vit më parë, prodhimi i energjisë elektrike të arrijë në 27,5 mega vat.
Në paketën nr.2 të projektit të rehabilitimit të prodhimit dhe rrjetit shpërndarës të energjisë elektrike në rajonin jugor të Shqipërisë, nëpërmjet financimeve nga banka gjermane KFW, përfshihet zgjerimi i nënstacionit elektrik nr. 2 në Sarandë, ndërtim i nënstacionit të ri elektrik në Gjirokastër dhe përmirësime të ndjeshme në rrjeti energjitik të jugut të vendit. Rehabilitimi i HEC Bistrica 1 përfundoi një vit më parë. Sipas strategjisë së investimeve gjermane në bashkëpunim me Korporatën energjitike shqiptare, ndërhyrja në rrjetin e prodhimit dhe shpërndarjes të energjisë elektrike në rajonin jugor të vendit, synon impaktin e drejtpërdrejtë pozitiv në zhvillimet ekonomike dhe turistike të këtij rajoni.

E Hene, 19 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Durrës-Kukës merr dhe lekët e riparimit të rrugëve ekzistuese

Banka Botërore kritikon qeverinë se ka rritur kostot e transportit për qytetarët

Altin Xhikneli

Investimet e reja në infrastrukturën rrugore po mbajnë peng mirëmbajtjen e rrugëve ekzistuese. Raporti më i fundit i Bankës Botërore shprehet se gjendja e rrugëve kryesore ekzistuese po përkeqësohet dita-ditës, pasi shpenzimet për mirëmbajtjen e tyre janë reduktuar në minimum. Kjo politikë, investimesh në rrugë të reja ka ndikuar drejtpërdrejt në uljen e shpenzimeve operative për mirëmbajte të akseve kryesore. Mjaft të shihet rruga Tiranë-Durrës e cila si pasojë e fondeve të pakta të planifikuar për mirëmbajtje është përkeqësuar aq sa tashmë fondet që duhen për riparim janë mjaft të larta. “Në sektorin e rrugëve kombëtare ka një disekuilibër të theksuar midis shpenzimeve kapitale dhe atyre korrente, ku shpenzimet e mirëmbajtjes janë gati 40 për qind më pak se nevojat. Kjo mungesë financimi për mirëmbajtjen krijon një “detyrim thelbësor potencial” në formën e kostove të ardhshme të rehabilitimit dhe rindërtimit. Ajo rrit gjithashtu koston e transportit për përdoruesit e rrugëve përsa i përket kohës në rritje dhe rritjes së kostos për udhëtim, si dhe amortizimin e mjeteve”-thuhet në raportin e Bankës Botërore për Transportin. Sipas raportit BB-së megjithë krijimin dhe lulëzimin e një industrie private kontraktorësh në ndërtim, përdorimi i
kontraktorëve private kundrejt përdorimit të fuqisë punëtore shtetërore në realizimin e mirëmbajtjes së rrugëve, përfshi dhe atë dimërore, është kufizuar vetëm në Projektin e Mirëmbajtjes së Rrugëve të mbështetur nga Banka Botërore. Kështu, BB vëren se rrugët e ndërtuara nga firmat private janë të një cilësie mjaft të ulët krahasuar me vetë ato të rehabilituara nga Drejtoria e Përgjithshme e Rrugëve(DPRr). Në raport thuhet se “janë ndërmarrë punime të mirëmbajtjes periodike dhe rutine, të ndërmarra në afërsisht 25 për qind të rrjetit kombëtar të rrugëve. Çmimet e punimeve të mirëmbajtjes të realizuara nga sektori privat, ishin mesatarisht 20 për qind më të shtrenjta sesa punimet e njëjta, në terrene të ngjashme të bëra nga DPRr”.
BB: Durrës-Kukës kujdes!
Sipas raportit të Bankës Botërore, investimet e reja sidomos ato në rrugën Durrës-Kukës-Morinë, të cilat kërkojnë shpenzime të mëdha buxhetore duhet të shihen në raport me përfitimet që ato sjellin. Kjo për arsye se nëse përfitueshmëria e ndërtimit të kësaj rruge me fonde të përqenduara do të mbajë peng, shpenzimet për mirëmbajtje në rrugët e tjera kryesore. Sipas BB-së, shpenzimet operative për mirëmbajtje të rrugëve janë më të ultat në rajon dhe kjo ka rritur koston potenciale të mirëmbajtjes së tyre. Kështu, çdo investim shtesë në sektorin e rrugëve përveç atyre të planifikuara në Planin Kombëtar Transportit duhet të vlerësohet me shumë kujdes-thuhet në raport.
“Meqenëse korridori rrugor Durrës-Kosovë është tashme pjesë e kësaj strategjie kombëtare, investimet e planifikuara shtesë në këtë korridor duhet të jenë në përputhje me kërkesën aktuale dhe atë të parashikuar të trafikut, si dhe prioritetet kombëtare të momentit, ose përndryshe ato do të lenë pa bërë shpenzime të rëndësishme të planifikuara ose të nevojshme si në këtë sektor, ashtu edhe në sektorë të tjerë prioritarë”-citon raporti. Kështu, investimet e ardhshme të propozuara duhet të merret parasysh edhe krahasimi për përfitimin që ato sjellin krahasuar me shpenzimet në sektorët e tjerë, si dhe të jenë në përputhje me gjendjen fiskale dhe shpenzimet e përgjithshme kapitale të planifikuara, dhe të jenë në përputhje me parimet e përzgjedhjes konkurruese dhe të transparencës.

E Hene, 19 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Bankat rrisin interesat, klientët nuk kthejnë borxhet

Bankat rrisin kreditë me probleme. Rritet dhe rreziku i moskthimit dhe interesat

Gerti Osmani

Klientët e bankave rrisin kreditë e pakthyera. Sipas një studimi të Bankës qendrore, kriza energjetike, kriza e zgjatur politike dhe konkurrenca e bankave me njëra-tjetrën duke dhënë kredi të pastudiuara ka rritur rrezikun për kthimin e huave të marra në banka. Vetë bankat kanë injoruar paralajmërimet e Bankës së Shqipërisë dhe FMN-së se duke rritur kredinë po shtojnë problemet me dhënien e huave dhe që mund të rrezikojnë gjithë sistemin financiar. Krejt ndryshe nga ç’kishte kërkuar FMN që disa banka me nivel të lartë të kredive me probleme dhe pa i siguruar, që të ndëprisnin dhënien e kredive dhe ndërprerjen e reklamës, në realitet ka ndodhur ndryshe. Sipas sondazhit të Bankës së Shqipërisë niveli mesatar i realizimit të planit për kredinë në lekë është 83 për qind,duke u pozicionuar 4 pikë përqindjeje më lart se në vrojtimin e qershorit 2006. Sipas opinioneve të bankierëve, ka bankat të cilat kanë përmbushur deri në 100 për qind planet, madje dhe i kanë tejkaluar ato. Krahas ecurisë pozitive të kreditimit në lekë, përmirësim ka treguar edhe realizimi i planit për kredinë në valutë, duke arritur mesatarisht në 70 për qind të planit sipas cilësimit të specialistëve.

Rritet rreziku i kredive
Vetë Banka e Shqipërisë thotë se rreziku i kredisë vlerësohet të jetë më i lartë se sa gjashtë muaj më parë. Sondazhi ka konkluduar në një rritje të ndjeshme të opinioneve për rrezik më të lartë të procesit të kredidhënies. “Përshpejtimi i kredisë dhe në veçanti, angazhimi i bankave për plotësimin e kërkesave për fonde të biznesit të vogël dhe të individëve, i ka bërë ato të vetëdijshme për rritjen e rrezikut të kredisë”, thotë ekspertja e Bankës së Shqipërisë Erjona Sulioti në studimin e saj. Edhe një herë Banka qendrore ka shigjetuar KESH që me krizën energjetike ka kërcënuar të ardhmen e aktivitetit ekonomik e financiar të bizneseve, dhe si rezultat dhe për mos-kthimin e kredisë. Po kështu,acarimi i klimës politike si dhe mungesa e regjistrit të kredive gjykohen si faktorë që kanë ndikuar në rritjen e rrezikut të kredisë. Nga specialistët e kredisë është pohuar se politikat agresive të bankave për të ruajtur dhe zgjeruar pjesën e tyre të tregut, mund të çojnë dhe në dhënien e kredive jo shumë mirë të studiuara. Sipas materialit të BSH-së, “vlera e lartë pozitive e indeksit për të ardhmen, shpreh tendencën e një rreziku më të lartë të procesit të kredidhënies. Pritjet për një rritje të mëtejshme të nivelit të kredidhënies dhe mungesa e një zgjidhjeje
të shpejtë të situatës së rënduar energjetike, mendohet që kanë ndikuar në këto pritshmëri”.

Mashtrimi i bizneseve me bilancet
Të intervistuarit shprehen se paraqitja e bilanceve joreale dhe mangësitë në planet e biznesit, janë disa nga problemet kryesore që paraqesin bizneset kur aplikojnë për kredi. Këta faktorë kanë njohur rritje të rëndësisë, krahasuar me gjashtë muaj më parë. Gjithashtu, specialistët e bankave mendojnë se bizneset vuajnë edhe nga mungesa e aftësive menaxheriale për të miradministruar me sukses aktivitetin e tyre. Përmbushja e kriterit të kolateralit, gjykohet si një faktor me rëndësi mesatare. Gjatë gjashtëmujorit të dytë të vitit 2006, vihet re një orientim i politikave të bankave për të afruar individët. Por orientimi drejt individëve, sikurse gjykohet edhe nga vetë analistët e kredisë, rrit mundësinë e përkeqësimit të cilësisë së portofolit në të ardhmen.


Do rriten interesat
Rritja e mëtejshme e kreditimit, pritet të shoqërohet me rritjen e normës së interesit të kredisë. Rritja e normave të interesit të kredisë në përgjithësi, është në përgjigje të rrezikut më të madh që mbart kredia. Analistët e bankave shprehen më të bindur për rritjen e kredisë në lekë krahasuar me atë në valutë. Kjo sepse normat e interesit të kredisë në lekë mendohet të reflektojnë edhe politikën shtrënguese(rritjen e interesit bazë) të Bankës së Shqipërisë. Kredia në valutë do të vazhdojë të reflektojë ecurinë e normave të interesit në tregjet ndërkombëtare, të cilat priten që kryesisht të ruajnë të njëjtat nivele.

E Hene, 19 Mars 2007

 

[forwardi]

Re: Lajme ekonomike!

Kredi në mbështetje të fermerëve durrsakë

Buxheti subvencionon për ata që mbjelli pemë. Përfitojnë 11 8 fermerë

M. Ballhysa

Një kredi me vlerë 28 milion lekë do tu vijë në ndihmë fermerëve durrsakë që merren me pemëtari. Nga projekti i qeverisë shqiptare kanë përfituar 118 fermerë të rrethit të Durrësit, të cilët disponojnë një sipërfaqe toke mbi 3 dynym. Sipas drejtorit të bujqësisë, ushqimit dhe mbrojtjes së konsumatorit, në Durrës, Jonuz Tafili nga kredia e butë e qeverisë shqiptare, përfituan 118 fermerë, që plotësojnë kriteret e përcaktuara nga Ministria e Bujqësisë për këtë sektor. Inisiativa ka për qëllim kryesor tu vijë në ndihmë fermerëve, të mbështesë aktivitetin dhe punën e bërë prej tyre deri tani si dhe të ngrejë në një stad më bashkëkohor frutikulturën në zonat rurale të rrethit të Durrësit. “Mbështetja për 118 fermerët e këtyre zonave do të jetë një plus më shumë për tu garantuar atyre mjetet financiare për të bërë të mundur investimin në këtë drejtim”,- thotë drejtori Tafili.
Në rrethin e Durrësit funksionon prej vitesh shoqata e prodhuesve të fidanëve të hardhisë “Kulla” më rreth 60 anëtarë dhe me një kapacitet prodhues prej rreth 600 mijë fidanë. Sipas të dhënave që disponon drejtoria rajonale e bujqësisë në qarkun e Durrësit gjatë vitit të kaluar janë përfituar mbi 7500 ton rrush, 228 ton agrume, 3822 ton ullinj dhe mbi 5700 ton fruta. Veç mbështetjes së veçantë që po tregon ndaj sektorit të bujqësisë, i cili po mbështetet financiarisht me projekte konkrete, drejtoria e ushqimit dhe mbrojtjes së konsumatorit ka ndërmarrë këto ditë kontrolle të shumta në baxhot që funksionojnë në të gjithë qarkun e Durrësit, për të evidentuar rastet kur nuk plotësohen kriteret e vendosura për respektimin e kushteve higjeno – sanitare. Temperaturat e larta gjatë stinës së verës, rrisin së tepërmi rrezikun e helmimit të popullatës nga ushqimet e prodhuara në vende ku nuk garantohen kushtet higjenike të domosdoshme për prodhimin e nënprodukteve të qumështit. Një vit më parë kjo drejtori mbylli 10 baxho, që nuk respektonin kriteret e vendosura nga inspektoriati i higjenës.

E Marte, 20 Mars 2007