Re: Fenomenet Irak, Afganistan, Bosnje, Iran ...
ARMET E SHKATERRIMIT NE MASE
Mendjemadhesia dhe kerkimi I superioritetit, kane qene shkaqet e luftrave dhe krimeve te ndryshme. Ne kete menyre qeverite, per te ruajtur superioritetin dhe pozicionin e tyre filluan krijimin e armeve te shkaterrimit ne mase. Nga ana tjeter vendet te cilat kishin deshire te mbronin vendin dhe vlerat e kombit te tyre, kishin nevoje per mjete mbrojtese. Keshtu deshira per te arritur superioritetin si dhe nevoja e mborjtjes kunder agresoreve e inkurajoi njeriun ne kerkimin e teknologjise per arme me te forta dhe me nje rreze shkaterrimi me te madhe. Teknologjia e luftes dhe zhvillimi I saj ka qene perhere ne drejtim te ndertimti te armeve sa me te fuqishme, gje e cila beri te mundur krijimin e armeve me nje potencial shkaterrues shume te madh, te cilat ne kohen e sotme jane quajtur armet e shkaterrimit ne mase.
Ceshtje te ndryshme ne lidhje me armet e shkaterrimit ne mase, ceshtje te tilla si ndikimi I ketyre armeve ne ndryshimet nderkombetare, shfryetezimi dhe keqperdorimi I ketyre armeve nga fuqite e medha, perpjekja e opinionit nderkombetar per shkaterrimin e ketyre armeve ne kuader te marveshjeve nderkombetare, pikamjet e Iranit ne lidhje me keto arme, si dhe e ardhmja e armeve te shkaterrimit ne mase.
Periudhen historike dhe ndikimi ne ceshtjet nderkombetare
Zgjerimi dhe zhvillimi I armeve ka qene njekohesisht me zhvillimin dhe zgjerimin e shkences. Ne kete menyre, ne disa vende ku tekenologjia dhe shkenca ka perparuar per te bere nje mbrojtje me te forte, si dhe zenien e pozicionit superior, futen teknologji te re ne armatim. Ne kete menyre Europa duke kopjuar nga Lindja ne shekujt 15 dhe 16, filluan ndertimin e disa lloj topave. Eshte terrheqes fakti se fabrikat e ndertimit te topave dhe te anijeve ndertoheshin prane njera tjetres dhe prane minierave te hekurit. Ne kete menyre njeriu, mundi te ndertonte arme te reja dhe me nje fuqi shkaterruese me te madhe. Ne fillim fuqia ushtarake konsiderohej vetem nga ana e ushtrise. Me kalimin e kohes, menxhaniket kane qene disa lloj armesh te cilat perdoreshin vetem per te rrethuar armikun dhe per te hedhur zjarre. Deri ne shekullin e 16, Lindja, per nga teknologjia ushtarake ishte me e perparuar se perendimi. Ne shekullin 16 deri ne shekullin 17, perendimi nga ana ushatarke perballe perandorise osmane ishte shume I dobet. Por ndryshimet ne bote u bene ne interes te perendimit, ku ato munden te perfitonin teknologji te re. Qeverite perendimore ne fillim bene te mundur ndertimin e topave te vegjel. Ne kete fushe francezet ishin me te perparuar, ku ne vitin 1494 funksionaret e qeverise italiane kerkuan nga studiuesit e tyre qe te benin topa me nje fuqi me te madhe se topat e fuqishem francez. Nga ana tjeter, ne linje japonezet indianet dhe kinezet munden te ndertonin per here te pare armet e zjarrit. Ky ndryshim ishte fillimi I konkurences midis perendimit dhe Lindjes.
Zhvillimi I ndertimit te anijeve si mjete te lidhjeve dhe mardhenieve nderkombetare, beri te mundur qe te zhvillohej industria e ndertimit te anijeve ne vendet e fuqishme dhe ne to u instaluan topa te fuqishem. Gjithashtu posedimi I ujrave detare, ishte nje nga kushtet e para te vendeve. Ne kete periudhe vende te tilla si Portugalia, Spanja, Britania e madhe, Hollanda dhe Franca u bene superfuqi ne industrine e ndertimit te anijeve dhe te ushtrise, dhe ato ne shekujt 17 dhe 18 filluan pushtimin e vendeve afrikane dhe aziatike. Kolonizatoret Europian duke pushtuar vendet afrikane dhe ato aziatike grabiten keto vende dhe njerezit atje I perdornin si skllever. Per here ta pare armet e perparuara te asaj kohe jane perdorur ne bote ne vitet 1899-1903 dhe me pas ne luften midis Rusise dhe Japonise ne vitet 1904-1905. Me pas perdorimi me I gjere I armeve ka qene ne luften e pare boterore. Ne te vertete vala e pare e prodhimit te armeve ka qene prodhimi I armeve te perparuara ne luften e pare boterore si avionet ushtarak, topat, si dhe perdorimi I nendetesve. Nje nga shkaqet e zgjerimit te armeve te shkaterrimit ne mase ne fund te shekullit te 19 dhe ne fillim te shekullit te 20, ka qene se qeverite perendimore zgjerimin dhe zhvillimin e tyre e konisderonin si nje mjet per te ruajtur paqen, dhe qe nga ajo kohe kjo konsiderohet si periudha e paqes. Edhe me vone keto lloj qeverish me preteksin se do te ruanin paqen dhe stabilitetin midis fuqive atomike, bene te mundur zgjerimin e armeve berthamore. Kete gje e ka treguar edhe konkurenca kater dekadeshe midis Amerikes dhe Rusise gjate luftes se ftohte, ku kane prodhuar arme te shkaterrimit ne mase por nuk kane ndermarre asnje here ndonej sulm kunder njeri tjeterit. Por ne shekullin e 20, perparimi dhe zhvillimi I teknologjise dhe ne vecanti I atyre te armeve ka qene vetem per disa vende. Ne kete menyre me perparimin e dijes dhe teknologjise, vendet munden te ndertonin armet me shkaterrimtare. Keto arme kane qene jo vetem per te shkaterruar armikun, por edhe per te fundosur plotesisht konkurruesin. Ne periudhen e luftes se pare boterore, gjermanet kane qene ata te cilet kane perdorur ne hapsire te gjere armet e shkaterrimit ne mase. Ato I kane perdorur keto arme perballe armikut. Por ndikimi dhe demi I ketyre armeve ka qene me shume per civilet se sa per ushtarket. Per kete arsye, pas luftes se pare boterore keto arme nuk u perdoren me dhe u lane anash. Megjithkete, para luftes se dyte boterore prodhimi I llojeve te ndryshme te armeve te shkaterrimit ne mase ka qene nje nga synimet e qeverive perendimore.
Gjate luftes se dyte boterore, cdo nje nga fuqite e medha munden te posedonin nje nga keto lloj armesh. Nder me te rendesishmen prej ketyre armeve mund te permendim perdorimin e armeve te shkaterrimit ne mase nga Amerika kunder Japonise. Ne fillim te korrik te vitit 1945, disa dijetare te cilet jetonin ne Amerike munden te ndertonin dhe te testonin me sukses ndertimin e bombes se pare atomike. Qeveria amerikane me 6 dhe 9 gusht te vitit 1945 ka hedhur dy bomba atomike ne Hiroshima dhe ne Nagasaki. Si rezultat I ketij krimi te madh amerikan, numri I presonave te vrare ishte me shume 200 mije persona. Kjo eshte ne nje kohe kur analistet e kohes thonin se kjo ishte nje keshille qe Amerika I dha Bashkimit Sovjetik per fillimin e luftes se ftohte. Lideret e shtepise se bardhe duke qene se ishin e vetmja fuqi atomike e kohes veten e kosnideronin fuqine e pare ne bote. Ata nuk e kishin menduar asnjehere se pas kater vjetesh do te ishte Bashkimi Sovjetik ai I cili do te ndertonte keto arme. Bashkimi Sovjetik pas luftes se dyte boterore per tu mbrojtur nga Amerika u bene nje fuqi ushtarake e rrezikshme e cila kishte arme atomike dhe qendra atomike. Duke qene se konkurenca midis Amerikes dhe Bashkimit Sovjetik ne ndertimin e armeve atomike ishte shume e madhe, kjo gje nxiti vendet e tjera ne ndertimin e ketyre lloj armeve. Kina pas Amerikes dhe Bashkimit Sovjetik beri proven e pare te bombave atomike me 16 tetor te vitit 1964. Nje nga shkaqet qe shtyu Kinen per te poseduar arme te shkaterrimit ne mase ishte tmerri I lidereve te Pekinit nga nje sulm te mundshem te Bashkimit Sovjetik ne Kine. Kina per tu mbrojtur nga nje sulm i tille mundi te krijonte rraketa balistike me nje rreze mesatare dhe te larget, dhe rraketa nderkontinentale. Pas arritjeve qe beri Kina tek armet berthamore, fuqite tjera shtuan akoma me shume perpjekjet e tyre per te poseduar nje arme te tille. Kjo konkurence beri te mundur krijimin e ameve te perparuara me nje rreze shkaterruese shume te madhe.
Rolin e armeve te shkaterrimit ne mase gjate perjudhes se luftes se ftohte
Krijimi dhe perdorimi i armeve te shkaterrimit ne mase kane qene nje nga vecorite e luftes se dyte boterore. Keto arme kane patur nje ndikim te thelle ne arenen nderkombetare. Krijimi i armeve berthamore hapi nje teme te re e cila ishte strategjia berthamore dhe si rezultat i kesaj u hoq nga skena tradita dhe lidhja midis potencies dhe fuqise se armeve. Strategjia berthamore ne faza te ndryshime ka patur mjaft nderlikime. Ne vitin 1945 deri ne mesin e vitit 1950 amerika duke qene se kishte nje rrethine berthamore ne kete doctrine ajo ne kete strategji konsiderohej superiore. Por gjate viteve 1985-1961 ne kohen kur bashkimi sovjetik mundi te arrinte posedimin e armeve te shkaterrimit ne mase ne kete menyre ne strategjine amerikane doli nje lufte e vogel e cila u be shkak per heqjen e kercenimit ushtarak te bashkimit sovjetik. Ne kete menyre amerika filloi te rriste fuqine e saj qe ne rast se do te behej ndonje sulm nga bashkimi sovjetik ajo do te merrte hakun e saj menjehere me nje sulm te dyte. Ky lloj mendimi u be shkak per perparimin dhe zgjerimin e prodhimeve te armeve atomike ne amerike. Ndertimi I nendetesve me silure berthamore u be pikerisht per kete gje. Ne vitet 60 qe te dy superfuqite ecen njekohesisht ne perparimin e kesaj strategjie dhe ne mbushjet berthamore. Qe te dy superfuqite ne ate kohe flisnin per hakmarrje dhe per kete kjo ceshtje u be nje nga problemet me te medha nderkombetare te kohes. Ne kete perjudhe u vu nje ballancim ne fushen atomike nga te dy superfuqite gje e cila ishte ballancimi I tmerrit. Per kete arsye te dyja superfyuqite hoqen dore nga perplasja e tyre ne krizen e kubes. Perpjekjet e konkurences dhe te shtimit te perpjekjeve nga te dy palet ne perjudhen e luftes se ftohte bene te mundur qe te dy superfuqite te ndermarrin strategji te ndryshme ne te cilat filluan me parandalimin dhe me pas me sulmin. Nga kjo gje u ndikuan dhe vendet e tjera te medha te rajonit. Ne dhjetevjecarin 1960 ne strategjine e armeve atomike u bene dy ndryshime te cilat u bene shkak I prishjes se balancimit dhe stabilitetit te krijuar midis amerikes dhe bashkimti sovjetik. E para ishte krijimi I mbushjeve berthamore me rerze te ndryshme dhe tjetra ishte krijimi I rraketave antibalistike. Reketat antibalistik ishin programuar qe te benin sulmin e pare berthamore por ekesperjenca e amerikane ne vjetnam tregoi se keto rraketa nuk kishin nje interes te vecante gje e cila I uli pozicionin politico ushtarak te saj. Gjithashtu qeveria e lindon xhonson ne vitin 1966 ka dhene propozimin e ndalimit te futjes se rraketave anti balistike ne bashkimin sovjetik dhe me ne fund bahskebisedimet dy paleshe mbaruan me firmosjen e marrveshjes ne vitin 1972. Ne perjudhen kur amerika ishte dobesuar nga lufta e saj ne vjetnam bashkimi sovjetik e perdori kete rast per te fortesuar pozicionin e saj ushtarak. Mbas firmosjes se marrveshjes Salt-1 ne vitin 1972 te dy palet ne vitin 1979 firmosen marrveshjen Salt-2 ku sipas kesaj marrveshje u ra dakort per perkufizimin e prodhimeve te tyre strategjike por kjo marrveshje u kdershtua nga senati amerikan. Ky kundershtim tregoi hapur pozicionin e funksionareve amerikane per te qene superjor mbi bashkimin sovjetik. Ky mendim u shtua me shume ne perjudhen e reganit me 23 mars te vitit 1983 perjudhe kjo e e quajtur perjudha e luftes e yjeve. Regain I ka kerkuar dijetareve te vendit te tij qe te mendojne per mbrojtjen kunder rraketave balistike. Plani I luftes se yjeve ishte nje nga planet me me shume shpenzime dhe nja nga planet strategjike me terrheqese gje e cila e ndaloi bashkimin sovjetik nga konkurenca me ameriken. Konkurenca e dy superfuqive ne fushen atomike u be shkak qe te krijohe arme te shkaterrimit ne mase me permasa te tmerreshme. Nga tre mije satellite qe jane derguar ne hapsire nga amerika dhe bashkimi sovjetik me shume se ¾ e tyre kane patur qellime studimi te perdorimit te armeve atomike si dhe qellim ushtarak. Pervec kesaj konkurenca ne prodhimin e armeve u be shkak qe amerika dhe bashkimi sovjetik te ktheheshin nga satelitet ushtarak ne prodhimin e disa armeve hapsinore te cilat kane patur dy qellime. E para ishte shkaterrimi I rraketave atomike dhe armeve te tjera ne rast sulmi te papritur dhe ruajtja e armatimit te vet per ti dhene kunderpergjigje sulmeve te armikut dhe e dyta ishte shkaterrimi I sitstemit satelitor te armikut. Amerika e konsideronte bashkimin sovjetik armik te vetin ne nje kohe kur funskionaret e shtepise se bardhe gjate viteve 1946-75 kane nderhyr drejte per se drejte dhe anasjelltas me shume se 215 here ne vendet e ndryshme te botes si ato te botes se trete ne menyre qe te shtypnin levizjet liridashese dhe per pavarsi te ketyre vendeve. Gjate nderhyrjeve te amerikes miliona njerez kane humbur jeten e tyre si dhe milliona te tjere jane evakuuar. Amerika ne fillimet e viteve 1950 nga njera ane beri luften e kores dhe nga ana tjeter prodhonte arme per te zgjeruar dhe fortesuar potencen e saj ushtarake. Truman presidneti amerikan ne 1950 ka dhene urdherin e ndertimit te bombave me hidrogjen. Funksionaret e shtepise se bardhe ne vitin 1970 kane dhene urdherin e ndertimit te armeve me notron gje e cila kjo e perballe arenen nderkombetare me nje perjudhe te re te ndertimit te armeve. Amerika duke mos marre parasysh marrveshjet nerkombetare filloi trnsprotin dhe instalimin e bombave me notron ne Europe. Megjithate ndertimi I bonmbave me notron u perball me kundershtimin e fuqishem nderkombetar si te keshillit nderkombetar te paqes si dhe disa antare te natoes te cilet ne kundershtimet e tyre thonin se nuk ka asnje lloj shkaku per ndertimin e ketyre lloj bombave. Amerika ne luften e korese ne vitin 1950 dhe me pas ne vjetnam ka perdorur mjaft arme kimike te shkaterrimit ne mase. Perpara amerike edhe disa franksione te tjera kane perdorur arme kimike ne vjetnam. Beshkimi sovjetik gjithashtu ka hedhur bomba te shkaterrimit ne mase mbi popullin e shtypur afgan. Ne perdjudhen e luftes se ftohte lindja e mesme ishte nje rajon I konsiderueshem nga dy superfuqite per tregun e ketyre armeve. Nga njera ane qeverite perndimore I jepnin regjimit sionist arme te shkaterrrimit ne mase qe te ruante pozicionin e tij perkundrejte arabeve. Dhe nga ana tjeter disa vende perendimore dhe bashkimi sovjetik I shisnin arme qeverive arabe. Nder vendet te cilat kane dhene me shume arme ne lindjen e mesme mund te permendim ameriken italine spanjen angline dhe francen.ne kete perjudhe rritja e cmimit te naftes ne vitin 1970 u be shkak per rritjen e te ardhurave te vendeve arabe. Qeverite perndimore dhe ne vecanti amerika ju a merrte keto te ardhura ketyre vendeve duke u shitur atyre arme. Ne kete mes vashjkimi sovjetik dhe kina jo vetem qe benin konkurence ne kete rajon ne shitjen e armeve por ata dhe mundoheshin te ruanin pozicionin e tyre. Shitja e disa avioneve luftarak nga kina per arabine saudite ne vitin 1985 ishte pikerisht ne kete aspect. Iraku ka qene vendi I cili bente blerjen me te madhe te armeve nga bashkimi sovjetik gje e cila kjo u shtua edhe me shume mbas fitores se revulucionit islamik ne iran ne vitin 1979. mbas firmosjes se marrveshjes se fameshme te miqesise dhe bashkepunimit midis rusise dhe irakut ne vitin 1972 rusia deri ne vitin 1973 I ka dhene arme irakur deri ne shumen 742 milion dollare dhe deri ne vitin 1976 I ka dhene arme deri ne shumen prej 4 miliard dollaresh te cilat kane qene kryeshisht rraketa si ato skud. Ndarja e botes ne dy blloqe ne ate perendimore dhe lindore gjate perjudhes se luftes se ftohte u be shkak qe vendet e lidhura me bahskimin sovjetik ne lindje te europes lindjen e mesme dhe ne pjese te ndryshime te botes te ketheheshin ne baza te armatimit te bashkimit sovjetik. Ne kete menyre disa rraketa balistike te cilat kishini mundesi te transportonin mbushjet berthamore jane vendosur ne vendet e europes lindore te cilat ishin te lidhura me bashkimin sovjetik. Nga ana tjeter blloku perendimor u kthye ne baze te vendosjes se armeve dhe mbushjeve berthamore te amerikes. Ne kete kuader ne vendet perendimore dhe ne shume vende te botes jane transportuar me mijra rraketa balistike amerikane gje e cila kjo e ktheu boten ne nje depo te armeve te shkaterrimit ne mase gje e cila erdhi si rrjedhoje e superjoritetit dhe deshirese per te te fuqve te medha. Me ardhjen e Reganit kriza midisa amerikes dhe bashkimit sovjetik u shtua edhe me shume gje e cila kjo e shtoje edhe me shume konkurencen e armeve ne vende te ndryshume te botes. Pervec kesaj regain mundi te ringjallte militarizmin amerikan I cili ishte dobesuar ne perjudhen e karterit. Regain duke ndjekur politikat anti sovjetike beri te mundur te krijonte qendren me te madhe ushtarake ne perjudhen e paqes ne amerike. Regain per te bere publike fuqine e amerikes sulmoi kanadane ne vitin 1983. ne te vertete ushtria amerikane zgjerimin me te madh te saj e mori ne perjudhen e reganit. Si rezultat I ketij zgjerimi mund te permendim ndertimin e bombave BA, raketat MX dhe kruz, bombat stlit ,tridnet 3, raketat a-5, plotesimin e kontrollit dhe te komandove si dhe shtimi I forcave ne oqeanin e indise dhe ne gjirin persik. Plani me shpenzime te shumta iniciative e strategjise mbrojetese ne luften e yjeve ishte nje nga planet me te njohur amerikan ne perjudhen e reganit. Ky plan afatgjate kishte per qellim vendosjen e mjeteve dhe sistemeve ne toke dhe ne hapsire ku ne to me nje tekonologji mjaft te perparuar si rrezet lazer dhe topat elektro magnetic te mund te shkaterronin raketat balistike te armikut ne kohen e flutirimit te tyre. Por kundershtimet Brenda ne amerike dhe shpenzimet e shumta te ketij plani u be shkak per ndalimin e tij dhe si rezultat bota u sigurua nga fuqia shkaterruese e saj.
Perpjekjet nderkombetare per kontrollimin dhe shkaterrimin e armeve te tilla gjate luftes se ftohte
Ne bote rralle mund te gjesh nje qeveri e cila te jete kunder programit per shkaterrimin e armeve te zhdukjes ne mase. Zakonisht qeverite ne qendrimet e tyre zyrtare dhe jozyrtare jo vetem qe theksojne shkaterrimin e armeve te tilla, por e quajne veten dhe si nismetar te kesaj iniciative. Por mungesa e bashkepunimit lidhur me rruget e shkaterrimit dhe kontrollimit te armeve te ketilla, ia ka bllokuar rrugen shoqerise boterore per te arritur shpetimin nga keto arme. Nje nga shkaqet me kryesore te mungeses se bashkepunimit eshte ekskluziviteti dhe abuzimi I superfuqive boterore. Perpjekja e dy superfuqive boterore per ruajtjen e superioritetit ndaj njera-tjetres coi ne prodhimin e shume llojeve te armeve te cilat ndikuan ne te gjitha ndryshimet boterore.
Keshtu zgjerimi I armeve te zhdukjes ne mase e sidomos I atyre atomike, coi ne nje shqetesim te madh boteror.Keshtu shoqeria boterore, u ngrit kunder ketyre armeve te cilat mund te cojne ne nje katastrofe te papare njerezore,saqe dhe vete shtetet zoteruese te ketyre armeve nuk e ndjejne veten te sigurte nga keto arme.Keshtu mekanizmi me I rendesishme qe eshte ngritur me qellimi parandalimin dhe kontrollimin e armeve te zhdukjes ne mase, eshte konventa e ndalimit te armeve atomike. Ne baze te kesaj konvente te miratuar ne vitin 1968 dhe hyre ne fuqi ne vitin 1970 fuqite atomike rane dakort qe te mos I ndihmojne shtetet e tjera qe te arrijne te prodhojne arme atomike dhe te pranojne qe te mos prodhojne arme te tilla.
Ne baze te kesaj,agjencia nderkombetare e energjise atomike, u caktua qe te kontrolloje aktivitetet atomike te shteteve te ndryshme.Por me gjithe perpjekjet per parandalimin e prodhimit te armeve te tilla, nuk u arrite te realizohej nje gje e tille.Po keshtu dobesite ne zbatimin e kesaj konvente rridhnin nga kushtet nderkombetare ne sistemin e dy blloqeve.Kondratidat e shumta mes ketyre dy sistemeve boterore si dhe prania e njerit prej dy sistemeve ne cdo ceshtje nderkombetare e ulte kredibilitetin e kesaj konvente.Keshtu disa shtete arriten qe ne menyre te fshehte te prodhonin ate qe ndalohej nga konventa.P.sh arritja fuqise nukleare nga ana e Kines,Indise dhe Brazilit, thuhet se eshte bere ne saje te ndihmes se dhene nga ish BS, Amerika, Kanadaja dhe Gjermania, ndodhur kjo gjate luftes se ftohte.
Ne te njejten kohe rivaliteti I dy superfuqive gjate luftes se ftohte perfshiu dhe kozmosin.Amerika dhe BS, ne vitin 1978-79 arriten marreveshjen dypaleshe per ndalimin e hedhjes se armeve ne hapesire, gje e cila nuk dha rezultat. BS bisedimet dypaleshe I zgjeroi ne ato shume paleshe dhe ne gusht te 1981 i paraqiti OKB-se deklaraten per ndalimin e cdo lloj arme nukleare.Ndersa ne baze te projektit te dyte qe BS ja paraqiti serish OKB-se ne vitin 1983, ndaloi cdo veprim ushtarak ne hapesire dhe toke. Por ky projekt pervec armeve hapesinore perfshinte dhe sistemin e mbrojtjes se rraketave balistike qe nuk u pranua nga Amerika, sepse Amerika ne kete kohe ishte me perpara se BS dhe nuk pranonte kufizime.Ne kuader te perpjekjeve boterore per ndalimin e armeve te tilla, ne asamblene e pergjithshme te OKB ne qershor te vitit 1982 u zhvillua mbledhja e pare per ndalimin e armeve atomike.
Konferenca e dyte e OKB-se per perdorimin paqesor te hapesires u zhvillua ne gusht te vitit 1982 dhe me 15 dhjetor te vitit 1983 asambleja e pergjithshme e OKB I kerkon komisionit te ndalimit te armeve te Gjeneves qe te marre masa per parandalimin e rivalitetit nuklear ne hapesire.Po keshtu kjo asamble edhe me 12 dhjetor te vitit 1984 ne saje te nje rezolute prej 150 votash I kerkonte Amerikes dhe BS, ndalimin e rivalitetit nuklear ne hapesire. Por serish keto perpjekje te OKB nuk dhane rezultate.
Perpjekjet per kontrollin e rraketave strategjike gjate luftes se ftohte eshte nje nga ceshtjet e tjera te rivalitetit mes dy superfuqive qe u pasqyrua ne marreveshjet Salt 1 dhe Salt 2 . Superfuqite te cilat ishin prodhuesit kryesore te rraketave ne bote, nenshkruan marreveshje me titull, Rregullat per kontrollimin e teknologjise rraketore ne vitin 1978 mes Amerikes, Anglise, Frances, Gjermanise, Italise, Kanadase dhe Japonise (G7).Por gjate ketyre viteve disa prej shteteve te lartpermendura armet e tilla si dhe armet kimike ,I vune ne dispozicion te regjimit diktatorial te Sadam Husenit qe ti perdore ato ne luften kunder Iranit. Keshtu nje nga shkaqet e tjera te zgjerimit te ketyre armeve eshte dhe sjellja e dyaneshme e superfuqife. Superfuqite sa here qe ua kerkonin interesat e tyre nuk I merrnin aspak parasysh ligjet nderkombetare. Perdorimi I bombes atomike nga ana e Amerikes kunder Japonise ne vitin 1945 tregon kete realitet.
Armet kimike jane nje nga armet me cnjerezore dhe me te rrezikshme qe jane prodhuar deri me tani, duke shkaterruar dhe mjedisin. Ne baze te deklarates se Organizates Boterore te Shendetesise, ne prill te vitit 1915 prane rajonit Lipers ne Belgjike trupat gjermane kane perdorur per here te pare gazin kimik kunder trupave franceze. Trupat gjermane, ne kete beteje cliruan ne ajer 180 ton gaz helmues duke vrare me shume se 15 mije trupa franceze, algjeriane dhe kanadeze. Ne vitin 1917 u zbulua nje gaz I ri me emrin Hardal I cili ne fillim hidhej nga topat pastaju nga avionet. Ky gaz eshte perdorur dhe ne vitet 1923-26 nga ana e francezeve ne Marok, ne vitin 1930 nga ana e italianeve ne Libi si dhe ne vitin 1934 nga ana e japonezeve ne Kine . Ndersa regjimi diktatorial e ka perdorur kete gaz kunder Iranit gjate luftes 8 vjecare 1980-88.Dhe kunder qytetit Halbxhe. Rregjimi kriminel I Sadamit ka perdorur dhe gazet nervore si Sarin dhe vetabun kunder ushtrise dhe civileve iraniane. Amerika gjate viteve 1961-67 kane perdorur shume gaze kunder popullit irakien.Keta gazra pervec vrasjes se njerezve, zhveshin pemet nga gjethet, zhdukin pyjet dhe demtojne barin.
Kjo ndhodh ne kohen kur cdo lloj arme e ketille eshte e ndaluar. Vazhdimi I prodhimit te armeve kimike dhe mikrobike nga ana e shteteve antare te konvenetes se ndalimit te armeve te ketilla, tregon parendesine e kesaj konvente.Ne baze te marreveshjes se ndalimit te prodhimit dhe perdorimit te armeve kimike e mikrobike, te firmosur ne Gjeneve me date 17 qershor te vitit 1925, qe u kthye ne konvente ne vitin 1997 ,ndalon prodhimin e cdo lloj arme kimike e mikrobike, por shtete te tilla si Gjermania, Kina, Rusia, Amerika, Anglia, Franca dhe regjimi sionist duke mos u vene fare veshin zerave boteror, vazhdojne prodhimin e ketyre armeve. Amerika dhe Rusia ne vitin 1997 deklaruan se zoterojne 30-40 mije ton arme kimike .
Ne vitin 1990 per te aktivizuar konveneten e Gjeneves qe ka 143 antare u ra dakort qe te gjitha laboratoret kimike te inspektohen dhe ne baze te ligjeve te merren masa ndaj prodhuesve te armeve te tilla , por kundershtimi I Amerikes e deshtoi kete projekt. Kjo gje bie ndesh edhe me konventen e vitit 1874 te Brukselit qe I ndalon armet kimike. Po keshtu gjate konferencave te Hages ne vitin 1899 dhe 1907 , u kerkua nga shtetet qe te mos perdorin arme kimike ne luftra. Por pabarazia ne bote dhe mosrespektimi I protokollit te vitit 1925 nga ana e superfuqive boterore, coi ne shtimin e metejshem te armeve kimike.Ne vitin 1925 ,120 shtete nenshkruan protokollin e Gjeneves ,ku vetem Amerika nuk e firmosi ate dhe gjate luftes se Vietnamit perdori ne menyre masive armet kimike. Ndersa gjate luftes 8 vjecare te Irakut kunder Iranit, ajo inkurajonte rregjimin e Sadamit per perdorimin e ketyre armeve kunder Iranit. Ne janar te vitit 1993, shtetet e botes nenshkruan projektin per ndalimin e prodhimit, rezervimit, pasurimit dhe perdorimit te armeve kimike gje e cila hyri ne fuqi ne vitin 1995. Por ,Rusia dhe Amerika qe kane rezervat me te medha te armeve kimike, nuk morren pjese ne shkaterrimin e tyre.
Ne kushtet e sotme mundesia qe terroristet te perdorin arme kimike, perben nje rrezik dhe shqetesim shume te madh ne shoqerine boterore.Konventa nderkombetare e vitit 1972, ndalon prodhimin dhe zoterimin e cdo lloj arme kimike.Ne kohen kur nuk eshte parashtuar asnje lloj rruge per kontrollin e tyre. Perseri, Amerika doli kunder ,ku vet posedon me shume se gjysmen e armeve te tilla ne tere boten. Ne vitin 1991, filloi nje ere e re bisedimesh ne mes 144 shtetesh, te cilen firmosen konveneten nderkombetare te ndalimit te armeve mikrobike. Ne keto bisedime u paraqiten rruge me te mira per ndalimin e armeve te ketilla. Por ,qeveria amerikane me pretekstin se kjo konvente nuk siguron siguri kombetare nuk e firmosi ate. E tere kjo gje tregon se Amerika megjithe firmosjen nga ana e Niksonit ,te konventes se ndalimit te armeve kimike ne vitin 1972, ajo kurre nuk ka marre masa per zhdukjen e armeve te tilla qe edhe ajo vete zoteron. P.sh ne 5 shtator te vitit 2001 ministria e mbrojtes se Amerikes, ne menyre te fshehte themeloi nje fabrike te prodhimit te armeve kimike ku mund te prodhohen mikrobe vdekjeprurese.
Keshtu shume prej specialisteve, Washingtonin e fajesojne si shkaktarin kryesor te shtimit te sulmeve terroriste mikrobike.
Armet e shkaterrimit ne mase te regjimti sionist
Regjimi sionist eshte njeri nga vendet I cili ka me shume depo te armeve te shkaterrimit ne mase ne lindjen e mesme. Kjo gje, eshte bere shkak qe te rrise seriozisht shqetesimin rajonela dhe ate nderkombetar. Ky regjim pushtues dhe terrorist duke u mbeshtetur nga Amerika dhe vendet e tjera, ka mundur te posedoje armet me te mira te shkaterrimit ne mase. Kjo ka ardhur si rezultat I veprimtarise se nje aneshme te vendeve te fuqishme te cilet duke mos marre parasysh marrveshjet nderkombetare ,I kane mundesuar cdo gje qe ka kerkuar regjimi pushtues sionist. Nje nga shkaqet e shqetisimeve nderkombetare nga armet e shkaterrimit ne mase te ketij regjimi ,eshte fakti se regjimi sionist nen mbeshtetjen e Amerikes nuk ben pjese si anetar ne asnje nga organet nderkombetare ne fushen e ndalimit te prodhimit dhe zgjerimit te armeve te shkaterrimit ne mase. Ata pervec kesaj I shkelin marrveshjet e ketyre organizmave. Nje shkak tjeter I shoqerise nderkombetare, eshte fakti se regjimi sionist eshte pasqyra e terrorizmit qeveritar ne bote. Ai ne veprimtarine terroristike te tij, perdor cdo lloj mjeti. P.sh regjimi pushtues sionist perkundrejte popullit te pambrojtur palestinez kane perdorur plumba me lende kimike dhe mikrobilogjike kunder tyre. Pervec kesaj ne vitet e fundit ,zgjerimi I lendeve kimike, mikrobilogjike dhe berthamore nga regjimi sionsit, eshte kthyer ne nje nga shqetesimet me serioze te rajonit. Gjithashtu organet nderkombetare per shkak te mebshtetjes qe vendet e fuqishme I japin regjimit sionist ato nuk kane mundur te bejne asnje lloj presioni kunder ketij regjimi per ta detyruar ate te ndjeke marrveshjet dhe konventat nderkombetare ne kete fushe. Ne kete mes, Amerika per shkak te nderhyrjes se thelle te sionistve ne kete vend duke mbeshtetur kete regjim dhe veprimtarine e vrasjes masive te njerezve, I ka vene ne shperbim ketij regjimi armet e shkaterrimit ne mase.
Regjimi sionist, eshte nje nga importuesit me te medhenj te armeve nga Amerika si dhe ka mundur te marre armatimin me te ri nga Amerika. Uashingtoni, qe nga fillimi I formimit te regjimit sionist, ka ndjekur perhere permiresimin e mundesise ushtarake te regjimit sionist dhe qe nga ajo kohe I ka dhen ndihma ushtarake Tel Avivit. Ndihmat ushtarake dhe financiare qe Amerika I ka dhene regjimit pushtues dhe shtypes sionsit, ka filluar qe ne kohen e qeverise se Trumanit ne vitin 1948. Megjithese qe nga viti 1948-1962 , Amerika I ka dhene regjimit sionist si arme te renda ashtu edhe ato te lehta ,por fillimi I shkembimit dypalesh te regjimit sionist dhe Amerikes ne fushen e armatimit dhe te ushtrise, ka filluar qe ne vitin 1962.Ne kete vit, Kenedi ka firmosur marrveshjen per shitjen e rraketave toke toke te llojit hawak. Ne vitin 1965 , Uashingtoni I ka dhene ketij regjimi per here te pare tanket poton m-4. Nje vit me vone regjimi sionist ,qeverise se Xhonsonit, I ka dhene disa avione ushtarake F4.Ne vitin 1978 ,gjithashtu ky regjim ka marre nga Amerika avione te tipit F15. Mbas firmosjes se marrveshjes Nengin Kamp Dejvit, Uashingtoni pronoje ti jape regjimit sionist 7 miliard dollare ndihma ushtarke. Nje ceshtje e rendesishme eshte dhe fakti, se regjimi sionist megjithese gjate gjithe ketyre viteve ka marre ndihma nga Amerika, ai duke nderhyre ne organet e ketij vendi eshte marre me spiunazh ne menyre qe te kishte mundesi te posedonte armet e shkaterrimit ne mase. Zbulimi I aktiviteve te spiuanzhit sionsit nen emrin Xhonatan Pulard, u kthye ne nje skandal te madh per funksionaret e shtepise se bardhe. Por regjimi sionis,t ne kete menyre mundi te posedonte teknologjine e armeve te shkaterrimit ne mase, duke u kthyer ne nje nga poseduesit me te medhenj te ketyre armeve. Lufta e Gjirit Persik ne vitin 1991, ishte nej rast I mire per liderat terrorist te regjimit sionit, ne menyre qe te merrnin me shume ndihma nga Amerika. Nga ana tjeter, Kongresi Amerikan, vendosi qe ti jape regjimit sionsit nje armatim me shume prej 700 milion dollare. Nje nga te ardhurat e tjera per regjimin sionsit pas perfundimit te periudhes se luftes se Gjirit Persik, eshte dhe plotesimi I tepert I ketij regjimi nga armatimi amerikan. Ne kete kuader ne Amerika I ka dhene falas regjimit sionist nje seri helikopteresh Apaci te cilet jane te pltoesuar me nje sistem te larte te transportit dhe te leshimit te rraketave Patriot. Uashingtoni ne vitin 1999 ,I ka dhene regjimit sionist bazen e pare anti rraketor ABM.Deri ketu gjithashtu ne vitin 1996 Amerika I ka dhene regjimit sionsit nje ndihme prej 50 milion dollaresh per te ndertuar armet me lazer, dhe 200 milion dollar per vendosjen e sistemit anti raketore ARO .Ne baze te marrveshjeshs se vitit 2000, Amerika pergjate viteve 2005-2006 do ti jape regjimit sionist 400 avione luftarake F16. Regjimi sionsit gjithashtu duke bashkepunuar me Ameriken, eshte duke vendosur sistemin mbrojtes antibalistik te njohur me emrin ARO, gje e cila ka filluar qe 15 vjet me perpara.Aktualisht, Amerika eshte plotesuesi financiar I fortesimit te forcave ushtarake te regjimit sionist me nje vlere prej 1 miliard dollaresh.
Gjate dekades se kalaur, Amerika I ka shitur regjimit sionist arme dhe mjete ushtarake me nje vlere prej 7.2 miliard dollare. Ne kete mes 672 milion dollare, Amerika I ka dhene drejt perdrejti ndihma regjimit sionist dhe me shume se 6.5 miliard dollare jane akordurar ne kuader te buxhetit te programit te jashtem ushtarak Amerikan. Nder ndihmat e tjera qe Amerika I ka dhene regjimit sionsit, eshte dhe ndihma prej 652 milion dollaresh si ndihme per ndertimin e sistemit antirraketor ARO. Forcat tokesore te regjimit sionsit, perdorin dy lloj sisteme rraktor te njohur me emrat Tav dhe Drago, te cilat jane prodhim amerikan. Githashtu mjetet tokesore te ketij regjimi perdorin rraketa toke ajer te llojit MT. Regjimi sionist gjithashtu rraketa harpoon AGM-844, te cilat jane antianije te aktivizuara per perdorim ne cdo lloj momenti, si dhe ka rraketa amerikane AGM-45 shrike te cilat jane tokeajer dhe antiradar. Regjimi sionist eshte fillimi dhe kulmi I militarizmit ne rajonin e lindjes se mesme pasi ai pervec armatimit te lartpermendur posedon dhe arme te shkaterrimit ne mase si ato berthamore ,kimike dhe mikrobilogjike. Regjimi sionsit duke marre ndihma nga Amerika dhe nga vendet e tjera perendimore, ka 7 raketore atomik te cilat kane 40 vjet qe jane ndertuar. Organizata e energjise berthamore e regjimit pushtues sionist, eshte ndertuar nga ministria e ketij regjimi me 15 korrik te vitit 1948. Kjo organizate ka arritur te marre informacione nga qendra atomike dhe dijetaret amerikane dhe ato europjane te cilat I ka perdorur per te ndertuar rrektoret e saj atomik. Aktualisht ne rajonet e pushtuara ka me shume se 20 baza ushtarake ku ndermjt tyre mund te permendim Ialon, bazen berthamore Moaifat, bazen berthamore Zakaraja, deopja berthamore Dimona, rraktori Basimigi, baza berthamore Belmahim, dhe baza e veri perendimit te Tabrias. Regjimi sionist gjithashtu ka shume depo te medhaja dhe te rrezikshem ku ne te rezervon nje shume te madhe armesh atomike. Si shembull mund te permendim Juri Khat, qe eshte nje depozite e madhe berthamore. Ne kete depozite ka me shume se 20 bashkesi te ndertimit e armeve berthamore. Ne vendet e lartepermendur, gjithashtu ka 100 mbushje atomike ku 70 prej tyre jane bomba atomike te cilat jane te instaluar ne avionet F16 te modelit Eagle. Regjimi sionist gjithashtu ka 3 nendetese gjermane me emrat Delfin. Cdo njera nga ato mund te transportoje dhjete mbushje berthamore. Ne pergjithesi sipas raporteve me te fundit regjimi sionsit, ky regjim posedon 400 mbushje atomike. Pervec kesaj regjimi I lartpermendur posdeon dhe qendra te ndryshme per ndertimin e armeve kimike dhe mikrobiologjike. Regjimi sionsit gjithashtu ka arritur te posedoje lende te cilat perhapin semundjet virusale dhe ngjitese. Megjithe kete regjimi sionist nen mbeshtetjen amerikane jo vetem qe nuk eshte antar I asnje nga organizatat nderkombetare te ndalimit te armeve te shkaterrimit ne mase, por ai edhe shkel dhe nuk merr parasysh marrveshjet e arritura ne to, gje e cila kjo u heq kredibilitetin ketyre organizatave. Por me gjithe kete eshte vene re se opinioni nderkombetar ke treguar ndjeshmerine e madhe te tij perkundrejte instalimeve atomike dhe kimike te regjimit sionist dhe per kete kryetari I agjensise nderkombetare te energjise berthamore, Muhamed al Bradej, eshte detyruar per here te pare te vizitoje Palestinen ne vitin 2004. Funksionaret e regjimit sionit, nuk I kane dhene leje atij qe te vizitoje qendrat e tyre berthamore. Por analistet politik kete vizite e konsiderojne si hapin e pare e cili do te detyroje regjimin sionist qe te pranoje kerkesat e shoqerise nderkombetare si dhe te heqe dore nga sherri, shfarrosja e brezave dhe veprimtarite terroriste.
Irani eshte nje nga viktimat e armeve te shkaterrimit ne mase te superfuqive boterore te cilat u perdoren nga ish rregjimi iraken gjate luftes kunder Iranit
Lufta e Irakut kunder Iranit ne shekullin e XX, llogaritet si nje lufte unike.Ne kete lufte,te gjitha shtetet e fuqishme te lindjes dhe perendimit qendruan ne krahe te Irakut duke e vene Iranin nen nje embargo te madhe ushtarake dhe ekonomike.Lufta e Irakut kunder Iranit kujtohet si lufta me e gjate,me e pergjakshme dhe me shpenzuesja lufte pas luftes se dyte boterore.
Gjate periudhes se luftes se ftohte,lidhur me ceshtje te tilla si lufte,siguri dhe paqe,ne mes aktoreve kryesore te sistemit boteror kishte konflikte te shumta.Por gjate luftes se imponuar te Irakut kunder Iranit, Amerika dhe BS , ndoqen nje politike te njejte ne kete rast ne perkrahje te regjimit iraken. Po keshtu dhe qeverite e rajonit si dhe ato europiane, ndiqnin politikat e superfuqive te medha duke perkrahur regjimin e Irakut. Ne kete mes edhe OKB, e sidomos keshilli I sigurimit I cili ka per qellim stabilitetin dhe paqen ne bote nuk qendronte dot larg ndikimit te superfuqive te medha. Kjo ishte dhe arsyeja qe armatime te shumta si te lehta ashut dhe te renda si dhe arme te shumta te shkaterrimit ne mase ju dhane ne zoterim rregjimit iraken per ti perdorur ato kunder Iranit. Keshtu dhe ne vitin 1981 me perkrahje te Amerikes u krijua keshilli I bashkepunimit te gjirit persik qe kishte per qellim krijimin perkrajen e vendeve arabe te gjirit persik per rregjimin e Sadam Hysenit. Njekohesisht me fillimin e luftes se imponuar u shtuan dhe perpjekjet e Amerikes per nje influence me te madhe ushtarake ne rajon me qellim shitjen me te madhe te armeve te saj vendeve te rajonit. Ne saje te kesaj, shtetet perendimore shtuan shume te ardhurat e tyre nga shitja e armeve. Gjate tre viteve te par ate luftes se imopnuar, Amerika arriti te shese 14,1 miliard dollare arme, Franca 6,5 miliard ndersa Anglia 5 miliard. 84 kompani gjermane me perkrahje te qeverise se tyre ne menyre te fshehte I dhane rregjimit iraken tekniken dhe dijen e prodhimit te armeve kimike. Gazeta amerikane Los Angeles Times me date 16 shkurt te vitit 1998 shkruante se sulmet e Irakut ndaj caqeve ushtarake dhe civile te Iranit kane pare perdorimin me te madh te armeve kimike pas luftes se pare boterore. Rregjimi diktatorial iraken duke patur perkrahjen e qeverive perendimore, ka perdorur kunder ushtrise dhe popullit iraniane me shume se 137 here arme kimike ne sulmet e saj. Pervec kompanive gjermane, edhe 24 kompani amerikane dhe 16 angleze e kane ndihmuar rregjimin iraken qe te shtije ne dore armet kimike. Sipas shkrimit te gazetes los angeles times, qeveritaret amerikeneI kane dhene leje sSdam Hyseinit qe te perdore cdo mjet te mundur qe I lejon atij fitoren ne lufte, perfshi ketu armet kimike dhe rraketat balistike.
Ne fakt sa me shume qe vihej re ne front paaftesia e trupave te Sadam Hyseinit kunder Iranit aq me shume shtoheshin edhe armet moderne kimike te perendimit per Irakun. Keshtu ne vitin 1986 aleatet perendimore e lindore te Sadamit vendosen qe me dergimin e armatimeve te sofistikuara te parandalonin fitoren e Iranit. Shtetet perendimore, lindore dhe vendet arabe, filluan keshtu nje gare te papare per dergimin e sa me shume armeve drejt Irakut. Vetem Franca ne me pak se dy vjet ka derguar arme ne Irak me nje vlere prej 5,6 miliard dollare ku me te rendesishmet prej tyre ishin rraketat egzuse dhe avionet superetandr. Kina, Anglia, Gjermania perendimore, Brazili, Egjipti, Spaja dhe Amerika I dhane arme e municion kimik te papare deri atehere Irakut. BS ndermjet viteve 86-88 I dha Irakut arme me nje vlere prej afersisht 8.8 – 9.2 miliard dollare, perfshi ketu 2000 tanke, 300 rraketa toke-toke skud, dhe me mijera arme e fisheke. Rregjimi iraken arriti qe ne saje te ketyre armeve kemebsorine e tij qe ne vitin 1986 numeronte 26 divizione, ta coje ne 50 divizione ne vitin 1988. Po ne keto vite, edhe trupat amerikane te dislokuara ne gjirin persik ne perkrahje te Irakut u perballen me trupat e Iranit. Por ne mesin e superfuqive roli I Amerikes ne perkrahje te rregjimit iraken si dhe ne dergimin e armeve te shumta kimike eshte me I madhe se I shteteve te tjera. Keshtu Amerika nga njera ane I dergonte ish rregjimit Baath armet e saj me te mira kimike, ndersa nga ana tjeter I ndalonte ose I perkrahte shtetet arabe per ndihme financiare dhe politike ndaj Irakut ndersa ne arenen nderkombetare sidomos ne keshillin e sigurimit ajo perkrahte Irakun. I duhet vene theksi kesaj pike qe lufta e imponuar 8 vjecare e Irakut kunder Iranit ka qene e programuar dhe ka patur si qellim thyerjen e sistemit te republikes islamike te Iranit.
Duke patur parasysh deshtimet e njepasnjeshme te trupave irakene perballe atyre iraniane, u zyrtarizuan ndihma e Amerikes per Irakun ne fusha te tilla si politike, ekonomi, dhe ushtri. Udhetimi zyrtar I Donald Ramsfeldit ne Irak me date 17 dhjetor 1983 duhet quajtur si pikenisja e dergimit te armatimeve te llojeve te ndrsyhme amerikane drejt Irakut.
Kompania amerikane "Signal and Control" ne vitin 1982 me leje te Pentagonit I dergoi bomba inteligjente te quajtura Roki rregjimit iraken me nje vlere prej 43 milion dollare. Gazeta New York Times, ne korrik te vitit 2002 shkruante se amerika I ka dhene Irakut gjate viteve 80-88 informacione shume te rendesishsme ushtarake qe e ndimuan Bagdadin te arrije armet kimike.
Ndersa me date 19 gusht 2002 kanali TV NBC tha se kembengulja e Amerikes per dergimin e mjeteve per arritjen e armeve kimike Irakut ka qene me kete qellim qe nese ajo do ta parandalonte kete mase atehere parashikohej fitorja e Iranit. Donald Ramsfeld ne udhetimin e tij ne Irak ne vitin 1983 I tha autoriteteve irakene se Amerika per parandalimin e fitores se Iranit do ti jape Bagdadit cdo lloj ndihme. Duke ditur se Iraku ka rraketa ruse te tipit skud, Amerika ne menyre te fshehte blinte nga shtetet e Europes lindore mjetet e duhura per keto rraketa dhe nepermjet Polonise I dergonte ato drejt Irakut. Kompania nderkombetare "signal and control" ishte nga ato kompani amerikane e cila ne vitin 1984 e ndihmoi rregjimin iraken qe te fuse ne dore armet e shkaterrimit ne mase. Kjo kompani I dergoi Irakut mjetet e duhura qe e ndihmuan irakun te ndertoje rraketen e tipit kondor 2. Kjo kompani per te humbur gjurmet, keto mjetet I dergonte nga Afrika e jugut. Pjese te ketyre mjeteve ishin siguresat dhe baterite per ndertimin e rraketave. Kjo kompani I ka derguar Irakut nga rruga e lartepermendur 330 mije bateri dhe siguresa rraketash. Ndersa kompania tjeter amerikane Alivane, nepermjet zyres se saj ne Londer ne bashkepunim me kompanine franceze Lusher I dergoi armatime te shumta Irakut. Alivane njihet ne bote si nje nga prodhuesit me te medhenje te siguresave ushtarake.
Kjo kompani duke marre ne punesim shkenctarin kanadez te quajtur Xherald Boll e ndihmoi rregjimin iraken ne ndertimin e topave te medhenj ushtarake si p.sh ato 155 mm si dhe I dha 25 mije siguresa rraketash. Keto siguresa vinin ne Irak me miratimin e ministries se puneve te jashtme te Amerikes nepermjet Jordanise. Ndersa kompania tjeter Bechtel, kompani ne bashkepunim me nje kompani italiane I dergoi Irakut mjete per ndertimin e armeve kimike. Kompania Dow Cimical duke marre privilegje nga banka e import-eksportit te Amerikes I dergoi irakut arme kimike me gaz nervor. Gazeta Washington Post ne shtator te 1991 duke paraqitur nje dokument qeveritar shkruante se Washingtoni I ka derguar Irakut gjate luftes 8 vjecare kunder iranit armatime kimike me nje vlere prej 1,5 miliard dollare. Po keshtu edhe gazeta New York ne shtator te 1991 shkruante se kompanite amerikane nen preteksin se po dergojne mjete bujqesore drejt Irakut kane derguar armatime kimike. Si perfundim ndihmat e shteteve perendimore gjate luftes 8 vjecare kunder Iranit jane perdorur ne sulmet e Irakut kunder ushtrise dhe popullit Iranian.
Duke patur parasysh tere ate sa thame me siper, del se Irani eshte nje prej viktimave me te medha te armeve te shkaterrimit ne mase ne historine bashkohore. Ekzistenca e me shume se 130 mije te infektuareve kimik ne Iran, tregon krimet kunder njerezimit te superfuqive te cilet u kryen me dergimin e armeve kimike drej Irakut.
artia e zotit,merre me mend se sa respektohen parimet Islame tek shiitet ne Liban p.sh!Populli i thjeshte dhe i pa-ditur shfrytezohet nga Mullahet dhe Ajatollahet vetem per forcimin e tyre politik dhe jo fetar!