Re: buxheti 2006
O Pepaj me ler te te shpjegoj pak gjate ate qe per disa arsye ti nuk mund te arrish ti kuptosh. E para, nuk ka nevoje te me kundershtosh gjithmone, sidomos kur ti shkruan te njejtat gjera qe shkruaj dhe une, me nje dallim qe ti i shkruan gjysmat ne anglisht. Jo gjithmone te duhet te kundershtosh njerezit, vetem per shpirt debati, duhet te kesh argumenta.Nese ti shikon se ne nje pike te caktuar argumentat e tua bien dakort me ato te miat, mund edhe ta pranosh si fakt, pa ndonje stress. Debati i mirefillte s'eshte lufte egosh, eshte lufte argumentash.
E dyta ka mundesi qe ti te mos copy-paste nga librat qe ben ne shkolle, apo nga autoret qe ke lexuar? Te lutem, pasi do te te merrja shume me teper ne konsiderate nese ti do te kishe nje ARSYETIM tendin ne lidhje me gjithcka ka ndodhur dhe po ndodh sesa kur me vjen ketu me citate librash dhe flet per ndasi teorike virtuale, qe ne rastin me te keq i thua dhe ne anglisht, madje fatalisht ne american english (gramatike: Supply side-> I majte, Demand Side -> I djathte; Me fal po preferoj qe debatin ta zhvillojme ne shqip, perderisa po flasim ne nje forum aspak nderkombetar.
Tani te sqarojme nje here e mire se cilat qene shkaqet e DM:
Nese kerkon te dish perse semuret nje njeri, atehere kerkimet e tua duhet ti perqendrosh pergjate periudhes kur ky njeri ka qene mire me shendet. Te ta thjeshtoj; Nese ti kerkon te kuptosh SHKAKUN pse dikush ka marre nje te ftohte, atehere ti duhet ta pyesesh per aktivitetin qe ka kryer kur ka qene i shendetshem, dhe ne kete menyre ti e kupton se ku ka marre te ftohte ky njeri. E njejta procedure ndiqet dhe ne rastin e "semundjes" se ekonomise amerikane. Nese duhet te kuptojme se cfare e detyroi ekonomine amerikane te zhytej ne nje kolaps te tille, atehere shkaqet duhet ti kerkojme ne kohrat e ARTA te Laissez fair-it. Dhe ne thelb fare fare ishte pikerisht bumi ekonomik ai qe shkaktoi dhe katastrofen (nuk jam i sigurte nese do te arrish te me kuptosh) por ne aspektin filozofik, krizen e prodhoi vete bumi ekonomik. Tendenca per "Behu shpejt i pasur" nuk erdhi vetvetiu, s'lindi keshtu nga asgjeja, por erdhi si pasoje e eksperiencave te suksesshme qe u paten fillimisht, nga ata qe investuan te paret. Dhe ata te paret dolen te suksesshem sepse ekonomia po perjetonte RRITJE, pra ne aspektin filozofik shkaktari i DM ishte vete bumi ekonomik. Ne kete pike nuk besoj se ke ndonje kundershtim.
Tani pse une po te them qe nuk eshte aspak konceptualisht e drejte te njevleftesohet kriza qe SHBA kaloi ne ate periudhe me "krizen" tone aktuale, pasi kjo e jona nuk eshte as krize. (realisht nuk me pelqen ta quaj te tille pasi, kjo qe ne po perjetojme nuk eshte krize, por faze tranzitore, proces rigjenerimi[rigjenerim eshte fjale shqip plako, me cudit qe nuk e kupton!!!!], tip rilindjeje nga niveli POTHUAJ ZERO). Dhe marrja e DM si referativ eshte nje zgjedhje teresisht e gabuar, pasi ajo eshte "Krize e thelle ekonomike" qe vinte si pasoje e nje bumi, ndersa Shqiperia nuk vjen pas ndonje bumi ekonomik, por eshte ne faza rindertuese. Nese vertet kerkon te gjesh nje shembull referimi, ti do te ishte me mire ti referoheshe politikave ekonomike qe ndoqi Europa per tu rindertuar, pas Luftes II, te cilat per nga forma i ngjajne pak "rindertimit" tone pas komunizmit. Pra nese ti me merr nje rast te tille, VETEM ne disa aspekte, mund ta perdorim si referativ.
Sa per dallimin I majte-I djathte une nuk kuptoj nje gje....Ti thua se i perket mbeshtetesve te Te djathtes, por per cudine e te gjitheve perdor argumentat e Keyness, i cili eshte nje ikonoklast i se majtes. Ti duhet ta sqarosh nje here me veten tende se cfare ideologjie mbron dhe me pas kur ta kesh vete te qarte, me sqaro dhe mua, pasi nese ti thua qe jam nje demand sider (I djathte), nuk mund ti referohesh Keynes pasi me fal po eshte I MAJTE.
Nje pyetje tjeter : Se kuptoj se c'lidhje ka ne mes te debatit tone pyetja: ""A eshte e drejt ti marreshe investuesit 30% te FITIMIT?"" (kujdes!!! 30% TE FITIMIT, jo TE PAGES). Te ta sqaroj dhe nje here, ajo qe ka qene 30% ketu ne Shqiperi, ka qene TATIMI MBI PAGEN PER PAGA MBI 200.000 LEK. S'ka piken me te vogel te lidhjes me Tatimin e Fitimit, i cili ka qene 23%. Tani a ka mundesi te ma shpjegosh se c'hyn kjo pyetje ne ket mes, pasi ti e mbron me stoicizem dhe eshte e treta here qe ma ben??????
</font><blockquote><font class="small">Citim:</font><hr />
E kam thene nje here, nuk eshte qeveri e bamirsise por qeveri e zhvillimit dhe perparimit. Normal qe do te kete ngushtica, por eshte me mire qe ai “I varfri I domateve” te punoj ne dyqanin e dvd dhe te blej dy kile domate e jo nje.
[/ QUOTE ]
Eshte nje pergjigje pa lidhje fare me pyetjen time. Ajo c'ka une po te pyesja eshte komplet dicka tjeter:
- Duke qene se Tatimi mbi Pagen eshte reduktuar te TE PASURIT (njeriu qe blen DVD te shembulli im, identifikon TE PASURIN dhe ai qe blen domate TE VARFRIN) dhe eshte shtuar te TE VARFRIT, atehere pyetja ime direkte eshte kjo:
-Me shume i hyjne ne pune te pasurit ato 10.000 Lek me te cilat do te bleje DVD, apo te varfrit ato 800 Lek me te cilat do bleje buke, djath, domate????? Nese ti do te ishe ne vend te Berishes, do ti merrje te varfrit 800 Lek apo te pasurit 10.000 Lek???? Dhe sa per ate QEVERI E PERPARIMIT, me vjen keq plako po e di qe kur je ne SHBA mund te flasesh ne pozita komode, posi joooo, mund te japesh dhe mendje, pse joooo, dhe madje mund ti japesh vetes dhe te drejten te llogjikosh per qeverisje te mire apo te keqe. Po hajt nje here ketu dhe jeto nje here me vetem 5 - 5.5 ore drita ne dite dhe ta them une qeverine e zhvillimit dhe te progresit. Rri plako, me mire hajt flasim per ekonomine qe te mesojne ne shkolle, bejme noi llogje ketu ne forum, e flasim per Keynes, Smith apo Popper, se sa per jeten materiale na e ler ne qe e jetojme cdo dite te gjykojme per qeverisjen...
</font><blockquote><font class="small">Citim:</font><hr />
Gabim, ku e shef kete?.....
[/ QUOTE ]
E di ku e shof une. E ke thene pak me lart.
</font><blockquote><font class="small">Citim:</font><hr />
...por eshte me mire qe ai “I varfri I domateve” te punoj ne dyqanin e dvd dhe te blej dy kile domate e jo nje....
[/ QUOTE ] C'ka domethene qe nese nuk punon te dyqani i DVD eshte thjesht nje LOOSER. Ky eshte selektiviteti qe po te flisja. Ndersa une do te beja c'eshte e mundur qe tia plotesoja te gjitha kushtet e nevojshme, pa qene i detyruar te jete "i suksesshem", sepse une besoj te njeriu jo si mjet gare qe duhet ti nenshtrohet ligjit te xhungles "Me i forti ha me te dobtin", ku ca vdesin per buke se s'jane aq te zote TE MASHTROJNE sa disa te tjere.... Sorry plako, une besoj te njeriu si vlere, si shpirt dhe s'do ta krahasoja asnjehere si kale gare, ku me i miri fiton te tjeret thjesht...humbasin....
Ndersa sa per Inflacion-Papunesi, plako Shqiperia ka te rregjistruar ne zyrat e punes si "NJEREZ QE JANE TE PAPUNE DHE KANE NEVOJE PER PUNE" 1886 persona.Ndoshta ty s'te besohet por realisht jane kaq. Niveli i papunesise REALE eshte rreth 10-12% pavaresisht se te deklaruar nga sondazhet jane 14.3%, por 2-4% punojne ne te zeze dhe rrjedhimisht klasifikohen ne te papune. Keshtu qe 2-4% hakshe-hakshe punojne dhe marrin Lek dhe si klasifikon dot si te papune. Pra te papune jane rreth 100-110.000 veta, NDERSA nen minimumin jetik jane 1 MILIONE kokrra njeriu(>30% e popullsise). Tani , me keto te dhena te bie si detyre te gjesh se "Nese ti do te ishe ne vendin e vendimarresit cfare do te beje: Do te mendoje per Inflacionin duke menduar per keta 1.000.000 persona dhe rreth 300.000 te tjere qe jane ne prag, apo per papunesine dhe do te mendoje per 100.000 persona????"
</font><blockquote><font class="small">Citim:</font><hr />
Qaj hallin Gjermanise sot…, me jep ti letrat e gjermanise se ti nderroje me te amerikes
[/ QUOTE ] Plako ekonomia gjermane si dhe nje pjese e mire e Europes, po kalon aktualisht nje krize ciklike qe ka ardhur si pasoje e nje situate deflacioniste (shkaqet jane tmerresisht te komplikuara dhe s'kam nge te ti shpjegoj tani), dhe Bundes Bank po stimulon inflacionin duke ulur normat e interesit. Per kete arsye te thashe qe "Kur ti thua qe eshte me mire inflacioni, me duket vetja si ne Gjermani, qe po kerkojne si e si te rrisin normen e inflacionit". Kaq e thjeshte ishte dhe s'kishte nevoje per komplikime te tjera....
Dhe nje gje tjeter. Ti je ende ne shkolle, je larg Shqiperise dhe nuk mendoj se je personi adapt per te folur per ekonomine shqiptare. Ne kete faze te ben me mire te degjosh,dhe te mos japesh mendime te nxituara, pasi dukesh sikur fluturon. Ekonomia nuk eshte shkence egzakte, dhe shenimet e nje autori apo te nje tjetri jane thjesht experienca te adaptueshme per raste IDEALE dhe ato jane te suksesshme kur arrijne ti pershtaten kushteve dhe ne masen 40%. Ato nuk merren asnjehere si te mireqena dhe nuk behen copy-paste, por shqyrtohen dhe pershtaten ne baze te kushteve socialo-gjeografiko-fiziko-historiko-politiko-teknologjiko-psikologjiko.....-...iko-...iko....etj Perpara se nje teori ekonomike te behet e pershtatshme ajo duhet ti adaptohet nje here me gjithe keto elemente qe karakterizojne nje vend te caktuar. Prandaj te them qe nuk eshte arritje te lexosh libra, ti mesosh permendesh dhe te vish e tua thuash te tjereve, pasi ate e ka thene nje here njeri, s'eshte nevoja ta thuash dhe ti, pasi je thjesht nje kopje me cilesi te dobet e atij autorit...Por cilesor, ti je atehere kur keto qe lexon, i perpunon dhe mundohesh tia pershtasesh sa me mire realitetit, me qellim qe te jene vertet me vend dhe jo thjesht llafe studenti....
</font><blockquote><font class="small">Citim:</font><hr />
E shof se ke shume nostalgji per femijerine.
[/ QUOTE ]
Duket qe e ke kuptuar plako, pa problem, i ke rene kokes....