Re: Përkthime
RUDYARD KIPLING
The Ballad of East and West
Oh, East is East, and West is West, and never the twain shall meet,
Till Earth and Sky stand presently at God's great Judgment Seat;
But there is neither East nor West, Border, nor Breed, nor Birth,
When two strong men stand face to face, though they come from the ends of the earth!
Kamal is out with twenty men to raise the Border-side,
And he has lifted the Colonel's mare that is the Colonel's pride.
He has lifted her out of the stable-door between the dawn and the day,
And turned the calkins upon her feet, and ridden her far away.
Then up and spoke the Colonel's son that led a troop of the Guides:
"Is there never a man of all my men can say where Kamal hides?"
Then up and spoke Mohammed Khan, the son of the Ressaldar:
"If ye know the track of the morning-mist, ye know where his pickets are.
At dusk he harries the Abazai -- at dawn he is into Bonair,
But he must go by Fort Bukloh to his own place to fare,
So if ye gallop to Fort Bukloh as fast as a bird can fly,
By the favour of God ye may cut him off ere he win to the Tongue of Jagai.
But if he be past the Tongue of Jagai, right swiftly turn ye then,
For the length and the breadth of that grisly plain is sown with Kamal's men.
There is rock to the left, and rock to the right, and low lean thorn between,
And ye may hear a breech-bolt snick where never a man is seen."
The Colonel's son has taken a horse, and a raw rough dun was he,
With the mouth of a bell and the heart of Hell
and the head of the gallows-tree.
The Colonel's son to the Fort has won, they bid him stay to eat --
Who rides at the tail of a Border thief, he sits not long at his meat.
He's up and away from Fort Bukloh as fast as he can fly,
Till he was aware of his father's mare in the gut of the Tongue of Jagai,
Till he was aware of his father's mare with Kamal upon her back,
And when he could spy the white of her eye, he made the pistol crack.
He has fired once, he has fired twice, but the whistling ball went wide.
"Ye shoot like a soldier," Kamal said. "Show now if ye can ride!"
It's up and over the Tongue of Jagai, as blown dustdevils go,
The dun he fled like a stag of ten, but the mare like a barren doe.
The dun he leaned against the bit and slugged his head above,
But the red mare played with the snaffle-bars, as a maiden plays with a glove.
There was rock to the left and rock to the right, and low lean thorn between,
And thrice he heard a breech-bolt snick tho' never a man was seen.
They have ridden the low moon out of the sky, their hoofs drum up the dawn,
The dun he went like a wounded bull, but the mare like a new-roused fawn.
The dun he fell at a water-course -- in a woeful heap fell he,
And Kamal has turned the red mare back, and pulled the rider free.
He has knocked the pistol out of his hand -- small room was there to strive,
"'Twas only by favour of mine," quoth he, "ye rode so long alive:
There was not a rock for twenty mile, there was not a clump of tree,
But covered a man of my own men with his rifle cocked on his knee.
If I had raised my bridle-hand, as I have held it low,
The little jackals that flee so fast were feasting all in a row:
If I had bowed my head on my breast, as I have held it high,
The kite that whistles above us now were gorged till she could not fly."
Lightly answered the Colonel's son: "Do good to bird and beast,
But count who come for the broken meats before thou makest a feast.
If there should follow a thousand swords to carry my bones away,
Belike the price of a jackal's meal were more than a thief could pay.
They will feed their horse on the standing crop,
their men on the garnered grain,
The thatch of the byres will serve their fires when all the cattle are slain.
But if thou thinkest the price be fair, -- thy brethren wait to sup,
The hound is kin to the jackal-spawn, -- howl, dog, and call them up!
And if thou thinkest the price be high, in steer and gear and stack,
Give me my father's mare again, and I'll fight my own way back!"
Kamal has gripped him by the hand and set him upon his feet.
"No talk shall be of dogs," said he, "when wolf and gray wolf meet.
May I eat dirt if thou hast hurt of me in deed or breath;
What dam of lances brought thee forth to jest at the dawn with Death?"
Lightly answered the Colonel's son: "I hold by the blood of my clan:
Take up the mare for my father's gift -- by God, she has carried a man!"
The red mare ran to the Colonel's son, and nuzzled against his breast;
"We be two strong men," said Kamal then, "but she loveth the younger best.
So she shall go with a lifter's dower, my turquoise-studded rein,
My 'broidered saddle and saddle-cloth, and silver stirrups twain."
The Colonel's son a pistol drew, and held it muzzle-end,
"Ye have taken the one from a foe," said he;
"will ye take the mate from a friend?"
"A gift for a gift," said Kamal straight; "a limb for the risk of a limb.
Thy father has sent his son to me, I'll send my son to him!"
With that he whistled his only son, that dropped from a mountain-crest --
He trod the ling like a buck in spring, and he looked like a lance in rest.
"Now here is thy master," Kamal said, "who leads a troop of the Guides,
And thou must ride at his left side as shield on shoulder rides.
Till Death or I cut loose the tie, at camp and board and bed,
Thy life is his -- thy fate it is to guard him with thy head.
So, thou must eat the White Queen's meat, and all her foes are thine,
And thou must harry thy father's hold for the peace of the Border-line,
And thou must make a trooper tough and hack thy way to power --
Belike they will raise thee to Ressaldar when I am hanged in Peshawur!"
They have looked each other between the eyes, and there they found no fault,
They have taken the Oath of the Brother-in-Blood on leavened bread and salt:
They have taken the Oath of the Brother-in-Blood on fire and fresh-cut sod,
On the hilt and the haft of the Khyber knife, and the Wondrous Names of God.
The Colonel's son he rides the mare and Kamal's boy the dun,
And two have come back to Fort Bukloh where there went forth but one.
And when they drew to the Quarter-Guard, full twenty swords flew clear --
There was not a man but carried his feud with the blood of the mountaineer.
"Ha' done! ha' done!" said the Colonel's son.
"Put up the steel at your sides!
Last night ye had struck at a Border thief --
to-night 'tis a man of the Guides!"
Oh, East is East, and West is West, and never the twain shall meet,
Till Earth and Sky stand presently at God's great Judgment Seat;
But there is neither East nor West, Border, nor Breed, nor Birth,
When two strong men stand face to face, though they come from the ends of the earth!
Ballada e Lindjes dhe Perëndimit
Oh, Lindja është Lindje, dhe Perëndimi është Perëndim, dhe kurrë çifti s'do takohet,
Deri kur Toka dhe Qielli të ulen një ditë në Karrigen e madhe të Gjyqit të Zotit;
Por atëhere nuk ka as Lindje as Perëndimi, Kufi, as Racë, as Prej nga vijmë,
Kur dy burra të fuqishëm qëndrojnë ballë për ballë, ata si nga fundi i botës mbijnë!
Qemali është jashtë me njëzet burra të krehë anën e Kufirit,
E ai ka rrëmbyer pelën e Kolonelit që është dhe krenaria e Kolonelit:
Ai e rrëmbeu atë tej nga dera e stallës pa çelur dita në të sajit ag,
Dhe i mbathi patkonjtë thundrave të saj, dhe e kalëroi atë larg.
Pastaj u ngrit dhe foli djali i Kolonelit që komandon një trupë Drejtimi:
"A ka burrë prej gjithë burrave të mi të thotë ku fshihet Qemali?"
Pastaj u ngrit dhe foli Muhamed Kani, i Reshaldarit djalë,
" Nëse i ndjek gjurmët e mjegullës së mëngjesit, i gjen ngulimet e tij ku janë.
Në muzg ai gjuajti Abazain - në agim Bonairin ai ka zënë,
Por ai duhet të shkojë pranë Fort Buklohut se atje ulet për të ngrënë,
Pra nëse galopon për Fort Bukloh aq shpejt sa zogu mund të fluturojë,
Në dashtë Zoti mund ti presësh udhë atij para se të zerë Gjuhën e Çatajtë,
Por nëse ai ka kaluar Gjuhën e Çatajtë, atëherë kthehu me vërtik,
Se së gjati dhe së gjëri ajo stepë ngjethëse është mbjellë me burrat e Qemalit.
Atje ka shkëmb në të majtë, shkëmb në të djathtë, dhe pak gjëmba të liq midis,
Dhe ti mund të dëgjosh një kërcitje fole shuli atje ku kurrë një burrë s'lëviz.!
Djali i Kolonelit morri një kalë, e një murro i ashpër i pashtruar ishte ai,
Me gojën këmbanë dhe me zemrën Skëterrë, dhe me kokë prej dru trekëmbëshi.
Djali i kolonelit shpejt në Fort ka mbërritur, ata ju lutën atij të rrinte e të hante-
Ai kalëronte për bishtin e një hajduti Kufiri, ai nuk ndënji gjatë për ushqime.
Ai u ngrit dhe është larg prej Fort Buklohut aq shpejt sa mundi të fluturojë,
Derisa ai e dinte për pelën e të jatit në brendësi të Gjuhës së Çatajtë,
Derisa ai e dinte për pelën e të jatit me Qemalin mbi vithet e saj
Dhe kur mundi të shquajë të bardhin e syrit të saj, ai i bëri pisqollës krank.
Ai ka qëlluar një herë, ka qëlluar dy herë, por sfera fërshëllyese ka gabuar.
"Ti gjuan si një ushtar," Qemali i tha. "Trego tani a di për të kalëruar."
Ai është lart dhe përmbi Gjuhën e Çatajtë, si pluhur-dreqrit shfryjnë e shkojnë,
Murashi ja mbath me të katra sa për dhjetë drerë, por pela si xanxarja shterpë.
Murashin ai e përkuli kundra gojëzës dhe i fshikulloi kokën përmbi të,
Por pela e kuqe luajti me hekurat e gojëzës, si një shërbyese luan me një dorezë.
Atje ishte shkëmb në të majtë dhe shkëmb në të djathtë, dhe pak gjëmba të liq midis,
Dhe tre herë ai dëgjoi një kërcitje fole shuli ndonse kurrë një burrë s'u pa të lëvizë.
Ata kalëruan hënën e pakët atje në qiell, thundrat e tyre e bënë agimin tambur,
Murashi shkoi porsi një dem i plagosur, por pela si një drenushë e porsazgjuar.
Murashi ra në një rrjedhë uji - në një pirg të mjerë ra ai,
Dhe Qemali kthehu pelën e kuqe mbrapsh, dhe e la kalorësin në liri.
Ai ka trokitur pisqollën në dorën e tij - pak vend kishte atje për luftim,
"Kjo ishte vetëm një favor nga unë" tha ai, "ti kalërove gjallë si shumë:
Atje nuk pati një shkëmb në njëzet milje, atje nuk pati asnjë grumbull me pemë,
Por mbuluar një burri prej burrave të mij me pushkën ngritur mbi gjunjë,
Nëse do kisha ngritur dorën time të frerëve, që po e mbaj poshtë tanimë,
Çakejtë e vegjël që ja mbathin aq shpejt, do festonin të gjithë në rreshtim:
Nëse do kisha ulur kokën në gjoksin tim, që po e mbaj lart tanimë,
Skifteri që po këlthet mbi ne do ishte ngjeshur sa të mos ngrihej fluturim."
Buzagas përgjigjet djali i Kolonelit: - "Bëj mirë për zogj dhe kafshë,
Por llogarit kush vjen për mish të prerë përpara se kështu të bësh festë.
Nëse këtu do të pasojnë njëmijë shpata të mbartin kockat time andej,
Ndoshta çmimi i një vakti çakalli do ishte më i madh se një hajdut mund të paguajë.
Ata do ushqejnë kuajt e tyre në të korrat e ngritura, burrat e tyre me drithin në hambarë,
Pullazet e stallave do tju shërbejnë zjarreve të tyre kur gjithë bagëtia të jetë prerë.
Por nëse ti e mendon për çmim të drejtë, - vëllazëria jote pret të hajë,
Zagari është i familjes së çakallit të shtuar, - ulëri, qen, dhe thiri ata të vijnë!
Dhe nëse mendon se çmimi është i lartë, në dema, dhe mall dhe mullarë bari,
Më jep mua pelën e babait njëherë, dhe unë ndeshem si di vetë përsëri!"
Qemali e ka shtrënguar atë nga dora dhe në këmbët e tij e çon.
"Nuk ka bisedime qensh", tha ai, "kur ujku ujkun e murmë takon.
Mundem unë të ha baltë kështu si më cënove në bëma apo ligjërim;
Çfarë shigjetash të mallkuara të shtynë përpara të tallesh me Vdekjen në agim?"
Buzagas përgjigjet djali i Kolonelit:"Unë mbahem prej gjakut të fisit tim:
Dorëzo pelën se është dhuratë për tim atë - për Zot, një burrë ka ajo në ngarkim!"
Pela e kuqe rendi tek djali i Kolonelit, dhe i nuhaste nëpër gjithë gjoksin,
"Ne jemi dy burra të fortë", Qemali tha pastaj, "por ajo më shumë dëshiron të voglin.
Kështu ajo do shkojë me një pajë hajduti, frerët time me pafta të xhevairta,
Shalën time të qëndisur dhe shtrojet e shalës, dhe çiftin e yzengjive të argjënta."
Djali i Kolonelit shpejt nxjerr një pisqollë dhe mbrapsh e mban atë për gryke,
"Ti ke marrë njërën nga një armik," ai tha, "a do të marrësh shoqen nga një mik?"
"Një dhuratë për një dhuratë," tha Qemali ngushtë; "një degë për të tjetrës rrezik.
Yt atë ka dërguar djalin e tij tek unë, unë djalit tim tek ai po i them të ikë!"
Ndërkaq ai i fërshëlleu djalit të tij të vetëm, që ra prej malit nga një kreshtë-
Ma hidhte ai çapin si një hamshor në pranverë, dhe dukej si në pritje një heshtë.
"Tani këtu është mjeshtri yt," Qemali tha, "që i prin një trupe Drejtimi,
Dhe ti të kalërosh në krah të tij të majtë si shqyta në shpatull gjatë kalërimi.
Deria sa Vdekja apo unë të ndërpres lidhjen, në kamp, dhe sofër dhe shtroje,
Jeta jote është e tij - fati yt është të ruash atë me kokën tënde.
Kështu do hash bukën e Mbretëreshës së Bardhë, dhe gjithë armiqtë e saj janë tëndit,
E kështu yt atë të ndalojë plaçkitjen për paqen në Brezin e kufirit.
E kështu të bëjë një kalorësi të fortë dhe çajë rrugën tënde për pushtet-
Ndoshta ata do të heqin atë në Reshaldar, kur unë në Peshavur të mbet!"
Ata e panë njëri tjetrin në sy, dhe atje ata nuk gjetën gabime,
Ata bënë Betimin si Vëllezër në Gjak me bukën e ardhur dhe kripë:
Ata bënë Betimin si Vëllezër në Gjak prej zjarrit dhe plisit,
Në dorezë dhe kiç të kamës së Khyberit, dhe në Emrat e Mrekullueshëm të Zotit.
Djali i Kolonelit kalëron pelën dhe djali i Qemalit murros i ka hypur,
E të dy u kthyen në Fort Bukloh ku ata shkuan përpara porsi një trup.
E kur ata shkuan drejt Kazermës së Rojeve, plot njëzet shpata çanë ajrin-
Nuk kishte asnjë burrë që të mbante armiqësinë mos gjakoste malësorin.
"Hej mbaroi!, Hej mbaroi!" tha djali i Kolonelit. "Në millet tuaja shpatat i futni!
Dje mbrëma ju u ndeshët me një hajdut Kufiri, - këtë natë ky është një burrë Drejtimi!"
Oh, Lindja është Lindje, dhe Perëndimi është Perëndim, dhe kurrë çifti s'do takohet,
Deri kur Toka dhe Qielli të ulen një ditë në Karrigen e madhe të Gjyqit të Zotit;
Por atëhere nuk ka as Lindje as Perëndim, Kufi, as Racë, as Prej nga vijmë,
Kur dy burra të fuqishëm qëndrojnë ballë për ballë, ata si nga fundi i botës mbijnë!