Qetësia pas cunamit
Rikthim pas pesë vitesh në Banda Aceh, Indonezi, për të zbuluar që ndihmat ndërkombëtare janë dashur vërtet për të rindërtuar provincën dhe që guerilierët separatistë tashmë i kanë varrosur armët. Fatkeqësisht ka dalë në sipërfaqe një rrezik tjetër i ri:</p>
Pesë vjet janë mjaftueshëm për zi, edhe pse bëhet fjalë për proporcione epike si cunami i Shën Stefanit. “Le të vëmë në funksionim turizmin në Banda Aceh”, patën deklaruar së fundmi qeveritarët e zonave më të prekura nga përmbytjet. Me sa duket të njëjtën gjë mendoi edhe Presidenti i Indonezisë, Susilo Bambang Yudhoyono, duke qenë se dy javë më parë e pagëzoi me një emër të ri aeroportin ndërkombëtar. Gjatë ceremonisë, ish-gjenerali, që sot udhëheq një arkipelag prej 17 mijë ishujsh dhe 200 milionë banorësh, shumica prej të cilëve janë myslimanë, është takuar me guvernatorin vendas Irwandi Yusuf, i cili për vite me radhë ka qenë shef i guerilierëve separatistë të “Gam”-it (Lëvizja për Aceh-un e lirë), sot të rehabilituar dhe shumë të fuqishëm.</p>
Pas traktatit të paqes të firmosur në Helsinki, më i respektuari i historisë, tashmë Yusuf, është një zot mit i moshuar që ka drejtuar qytetin e tij më të shkatërruar të planetit, i cili ndodhet në periferi të shtetit mysliman më të populluar të botës. Pa iu dridhur qerpiku ai pranoi të shpenzoheshin 7 milionë dollarë për të ndërtuar një muze mbi cunamin, ku vizitorët vrapojnë tufa-tufa të hyjnë në tunelin prej balte, e nga ku dilet me të njëjtat pamje (por virtuale) të shkatërrimit dhe vdekjes që kanë përjetuar viktimat. Ideatorëve të turizmit të Banda Aceh nuk u intereson shumë nëse toka vazhdon të dridhet (ka ndodhur disa herë gjatë muajve gusht dhe shtator).</p>
Pavarësisht diçiturës “Ndërkombëtare”, në fakt në aeroportin e ri nuk jepen viza për të hyrë në këtë vend. Këtë e zbuloi së fundmi një këshilltare e “Help Age International”, organizatë joqeveritare afrikanojugore. Me një kombësi të dyfishtë gjermane dhe peruane, gruaja kishte ardhur në ishull me bindjen e plotë se gjendej në territorin indonezian (në fakt Aceh ishte) dhe do të merrte një vizë hyrëse siç bënte në Xhakarta dhe Medan, për të vazhduar më tej projektet humanitare. Me zbulimin e saj, për të arritur në zonën e bekuar nga miliardat e Perëndimit dhe Azisë, të huajt që kanë ndërtuar gadishullin duhet të marrin një leje speciale. Pavarësisht dëshpërimit dhe zhgënjimit të Carina Zurstrassen, një etnologe 50-vjeçare me famë, nuk i shërbyen për ti siguruar një udhëtim në Malajzi që të merrte dokumentet të cilat i nevojiteshin. Iu desh të qëndronte dy ditë në hotel dhe më pas të bënte një fluturim tjetër për në Aceh. Incidentet si ky i etnologes kanë qenë të shumta, por më në fund qeveria ka reaguar duke e shënuar në axhendën e saj si një problem që duhet ndrequr. Kur e takojmë sërish për ti kërkuar një opinion tjetër, e dërguara e OJQ-së e ka shfryrë prej kohësh zemërimin dhe tani e përshkruan pozitivisht klimën sociale që është krijuar përreth projektit, si edhe cilësinë e veprave të realizuara.</p>
Është një dëshmi e vogël, por mjaft domethënëse ndaj shumë kundërshtimeve të këtij rripi verior toke të Sumatras, gjatë një kapitulli të historisë së tij, që kurrë më parë nuk ka qenë kaq frytdhënës që nga kohërat e sulltanëve dhe tregtisë së erëzave. Në vigjilje të pesëvjetorit të tragjedisë, janë realizuar disa prej ëndrrave të qytetarëve, të cilët i mbijetuan valës shkatërruese që në një minutë u mori jetën 30 mijë viktimave. Pjesa më e madhe e shtëpive janë rindërtuar larg oqeanit.</p>
Traktati i firmosur në Helsinki mes rebelëve të “Gam”-it dhe qeverisë së Xhakartës reziston ende dhe janë të garantuar si ish-guvernatori rebel ashtu edhe presidenti i federatës. Gjithsesi, duket e pamundur që ferri i tërmeteve nënujore e ka transformuar papritur Aceh-un në parajsë. Fillimisht, si viktimat e luftës civile, ashtu dhe ato të fshatrave të shkatërruara në frontin e Pidie Jaya, thonë se kanë marrë vetëm disa ndihma modeste nga ato që janë rezervuar për ta. Për sa i përket rigjetjes së paqes, sipas vendasve ferri mund të shfaqet nga një moment në tjetrin. “Grupe të ndryshme të të ashtuquajturve “Të drejtat njerëzore” marrin në shqyrtim krimet e luftës të bëra nga indonezianët. Është njësoj si të rihapësh plagët e vjetra. Për çfarë ta bëjmë? Duan të shkatërrojnë edhe këto pak vite qetësi, që mezi i arritëm pasi humbëm një të katërtën e të afërmve tanë”, thotë një shofer, i cili dëshiron të mbetet anonim.</p>
Por nuk e mendon kështu Hendra Budian, nga instituti “Aceh Judical Monitoring Institute”, sipas të cilit njerëzit nuk duhet të harrojnë nëse nuk duan të kthehet një luftë tjetër. Është ende herët për të kuptuar, si dhe kur Aceh është gati të ripërshkojë juridikisht të njëjtën rrugë të gjyqeve të ish-Jugosllavisë dhe Kamboxhias. Zhvillimi ekonomik që pasoi, së bashku me rikonstruksionin e kaloi në plan të dytë koston praktike të paguar në terma ambientalë: 200 mijë hektarë pyje të prera, 50 milionë ton oksid karboni në ajër.</p>
Ajo që mund ta trazojë paqen mund të jetë një fantazmë tjetër e së kaluarës. Janë fondamentalistët me mjekër që vërdallosen në Pajero, mes pallateve të rindërtuara dhe rrugëve të ndriçuara me tri korsi. Parlamenti sapo ka aprovuar një ligj që lejon vrasjen me gurë për tradhti bashkëshortore. Në lagje të ndryshme dhe shpesh në qendër të qytetit, ligji i Kuranit për “Sharia”-n (perçen) përdoret shumë. Dëshmitarë të ndryshëm kanë treguar për sulmet e shumta që ndodhnin nëpër rrugët e Aceh-ut, kundër femrave që nuk mbanin shami. Në këtë zonë, që ka hyrë në histori si “Veranda e Mekës”, ligjet e Kuranit janë zbatuar gjithmonë. Kjo i detyrohet një sulltani që ka jetuar tre shekuj më parë, Iskandar Muda, protagonist i luftërave të përgjakshme, që luftoi pa mëshirë të gjithë armiqtë dhe ata që kundërshtonin ligjin. Për këtë arsye, edhe aeroporti ndërkombëtar është quajtur “Iskadar Muda”.</p>
Aeroporti duhet të shërbejë në veçanti për turistët e cunamit. Këta të fundit mund të vizitojnë, përveç muzeut katërkatësh me tavane në formën e valëve, edhe parqe të ndryshme që kujtojnë atë tragjedi. Jo shumë larg muzeut të parë, po inaugurohet një tjetër muze, në vendin ku një varkë shpëtoi për mrekulli 59 jetë njerëzish duke rrëshqitur mbi çatinë e një ndërtese, e cila si shumë të tjera është rindërtuar. Edhe pse kanë kaluar pothuajse pesë vjet nga tragjedia, trauma rikthehet kur toka fillon sërish të lëkundet, duke u kujtuar të gjithëve se Banda Aceh është ngritur mbi unazën e zjarrtë të Paqësorit, një prej vendeve të paqëndrueshme të Tokës.(Shqip)</p>
Ky artikull eshte marre nga: http://www.albaniasite.net/?p=23683. Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://www.albaniasite.net/?p=23683
Rikthim pas pesë vitesh në Banda Aceh, Indonezi, për të zbuluar që ndihmat ndërkombëtare janë dashur vërtet për të rindërtuar provincën dhe që guerilierët separatistë tashmë i kanë varrosur armët. Fatkeqësisht ka dalë në sipërfaqe një rrezik tjetër i ri:</p>
Pesë vjet janë mjaftueshëm për zi, edhe pse bëhet fjalë për proporcione epike si cunami i Shën Stefanit. “Le të vëmë në funksionim turizmin në Banda Aceh”, patën deklaruar së fundmi qeveritarët e zonave më të prekura nga përmbytjet. Me sa duket të njëjtën gjë mendoi edhe Presidenti i Indonezisë, Susilo Bambang Yudhoyono, duke qenë se dy javë më parë e pagëzoi me një emër të ri aeroportin ndërkombëtar. Gjatë ceremonisë, ish-gjenerali, që sot udhëheq një arkipelag prej 17 mijë ishujsh dhe 200 milionë banorësh, shumica prej të cilëve janë myslimanë, është takuar me guvernatorin vendas Irwandi Yusuf, i cili për vite me radhë ka qenë shef i guerilierëve separatistë të “Gam”-it (Lëvizja për Aceh-un e lirë), sot të rehabilituar dhe shumë të fuqishëm.</p>
Pas traktatit të paqes të firmosur në Helsinki, më i respektuari i historisë, tashmë Yusuf, është një zot mit i moshuar që ka drejtuar qytetin e tij më të shkatërruar të planetit, i cili ndodhet në periferi të shtetit mysliman më të populluar të botës. Pa iu dridhur qerpiku ai pranoi të shpenzoheshin 7 milionë dollarë për të ndërtuar një muze mbi cunamin, ku vizitorët vrapojnë tufa-tufa të hyjnë në tunelin prej balte, e nga ku dilet me të njëjtat pamje (por virtuale) të shkatërrimit dhe vdekjes që kanë përjetuar viktimat. Ideatorëve të turizmit të Banda Aceh nuk u intereson shumë nëse toka vazhdon të dridhet (ka ndodhur disa herë gjatë muajve gusht dhe shtator).</p>
Pavarësisht diçiturës “Ndërkombëtare”, në fakt në aeroportin e ri nuk jepen viza për të hyrë në këtë vend. Këtë e zbuloi së fundmi një këshilltare e “Help Age International”, organizatë joqeveritare afrikanojugore. Me një kombësi të dyfishtë gjermane dhe peruane, gruaja kishte ardhur në ishull me bindjen e plotë se gjendej në territorin indonezian (në fakt Aceh ishte) dhe do të merrte një vizë hyrëse siç bënte në Xhakarta dhe Medan, për të vazhduar më tej projektet humanitare. Me zbulimin e saj, për të arritur në zonën e bekuar nga miliardat e Perëndimit dhe Azisë, të huajt që kanë ndërtuar gadishullin duhet të marrin një leje speciale. Pavarësisht dëshpërimit dhe zhgënjimit të Carina Zurstrassen, një etnologe 50-vjeçare me famë, nuk i shërbyen për ti siguruar një udhëtim në Malajzi që të merrte dokumentet të cilat i nevojiteshin. Iu desh të qëndronte dy ditë në hotel dhe më pas të bënte një fluturim tjetër për në Aceh. Incidentet si ky i etnologes kanë qenë të shumta, por më në fund qeveria ka reaguar duke e shënuar në axhendën e saj si një problem që duhet ndrequr. Kur e takojmë sërish për ti kërkuar një opinion tjetër, e dërguara e OJQ-së e ka shfryrë prej kohësh zemërimin dhe tani e përshkruan pozitivisht klimën sociale që është krijuar përreth projektit, si edhe cilësinë e veprave të realizuara.</p>
Është një dëshmi e vogël, por mjaft domethënëse ndaj shumë kundërshtimeve të këtij rripi verior toke të Sumatras, gjatë një kapitulli të historisë së tij, që kurrë më parë nuk ka qenë kaq frytdhënës që nga kohërat e sulltanëve dhe tregtisë së erëzave. Në vigjilje të pesëvjetorit të tragjedisë, janë realizuar disa prej ëndrrave të qytetarëve, të cilët i mbijetuan valës shkatërruese që në një minutë u mori jetën 30 mijë viktimave. Pjesa më e madhe e shtëpive janë rindërtuar larg oqeanit.</p>
Traktati i firmosur në Helsinki mes rebelëve të “Gam”-it dhe qeverisë së Xhakartës reziston ende dhe janë të garantuar si ish-guvernatori rebel ashtu edhe presidenti i federatës. Gjithsesi, duket e pamundur që ferri i tërmeteve nënujore e ka transformuar papritur Aceh-un në parajsë. Fillimisht, si viktimat e luftës civile, ashtu dhe ato të fshatrave të shkatërruara në frontin e Pidie Jaya, thonë se kanë marrë vetëm disa ndihma modeste nga ato që janë rezervuar për ta. Për sa i përket rigjetjes së paqes, sipas vendasve ferri mund të shfaqet nga një moment në tjetrin. “Grupe të ndryshme të të ashtuquajturve “Të drejtat njerëzore” marrin në shqyrtim krimet e luftës të bëra nga indonezianët. Është njësoj si të rihapësh plagët e vjetra. Për çfarë ta bëjmë? Duan të shkatërrojnë edhe këto pak vite qetësi, që mezi i arritëm pasi humbëm një të katërtën e të afërmve tanë”, thotë një shofer, i cili dëshiron të mbetet anonim.</p>
Por nuk e mendon kështu Hendra Budian, nga instituti “Aceh Judical Monitoring Institute”, sipas të cilit njerëzit nuk duhet të harrojnë nëse nuk duan të kthehet një luftë tjetër. Është ende herët për të kuptuar, si dhe kur Aceh është gati të ripërshkojë juridikisht të njëjtën rrugë të gjyqeve të ish-Jugosllavisë dhe Kamboxhias. Zhvillimi ekonomik që pasoi, së bashku me rikonstruksionin e kaloi në plan të dytë koston praktike të paguar në terma ambientalë: 200 mijë hektarë pyje të prera, 50 milionë ton oksid karboni në ajër.</p>
Ajo që mund ta trazojë paqen mund të jetë një fantazmë tjetër e së kaluarës. Janë fondamentalistët me mjekër që vërdallosen në Pajero, mes pallateve të rindërtuara dhe rrugëve të ndriçuara me tri korsi. Parlamenti sapo ka aprovuar një ligj që lejon vrasjen me gurë për tradhti bashkëshortore. Në lagje të ndryshme dhe shpesh në qendër të qytetit, ligji i Kuranit për “Sharia”-n (perçen) përdoret shumë. Dëshmitarë të ndryshëm kanë treguar për sulmet e shumta që ndodhnin nëpër rrugët e Aceh-ut, kundër femrave që nuk mbanin shami. Në këtë zonë, që ka hyrë në histori si “Veranda e Mekës”, ligjet e Kuranit janë zbatuar gjithmonë. Kjo i detyrohet një sulltani që ka jetuar tre shekuj më parë, Iskandar Muda, protagonist i luftërave të përgjakshme, që luftoi pa mëshirë të gjithë armiqtë dhe ata që kundërshtonin ligjin. Për këtë arsye, edhe aeroporti ndërkombëtar është quajtur “Iskadar Muda”.</p>
Aeroporti duhet të shërbejë në veçanti për turistët e cunamit. Këta të fundit mund të vizitojnë, përveç muzeut katërkatësh me tavane në formën e valëve, edhe parqe të ndryshme që kujtojnë atë tragjedi. Jo shumë larg muzeut të parë, po inaugurohet një tjetër muze, në vendin ku një varkë shpëtoi për mrekulli 59 jetë njerëzish duke rrëshqitur mbi çatinë e një ndërtese, e cila si shumë të tjera është rindërtuar. Edhe pse kanë kaluar pothuajse pesë vjet nga tragjedia, trauma rikthehet kur toka fillon sërish të lëkundet, duke u kujtuar të gjithëve se Banda Aceh është ngritur mbi unazën e zjarrtë të Paqësorit, një prej vendeve të paqëndrueshme të Tokës.(Shqip)</p>
Ky artikull eshte marre nga: http://www.albaniasite.net/?p=23683. Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://www.albaniasite.net/?p=23683