Re: Pyejtje per Einstein!
Karakteristike e Plutonit eshte qe plani i tij orbital eshte i pjerret perkundrejt planit orbital te 8 planeteve te tjere. Gjithashtu, qendra e kesaj orbite nuk eshte Dielli por eshte e shmangur dhe gjendet diku afer orbitave te Saturnit dhe Uranit.
Ne dukje eshte e cuditshme nje gje e tille, por eshte nje fenomen i qarte nese merret parasysh fakti qe Plutoni eshte nje objekt qe i perket brezit te Kuiperit, nje zone hapesinore qe fillon pertej rrezes se orbites se Plutonit deri ne nje distance afersisht dyfishin e kesaj rrezeje. Ne kete zone ka shume objekte plani orbital i te cileve eshte i pjerret.
Ne rastin e Plutonit, kjo shmangie si dhe shmagia e qendres se orbites vijne nga ndikimi i gravitetit te Neptunit. Plutoni eshte shume i vogel dhe ne momentet kur ai kalon afer Neptunit, ndikimi i ketij te fundit eshte shume i madh. Eshte nje fakt i ditur qe orbitat e te dy ketyre jane orbita te sinkronizuara sipas nje faktori 2:3 dhe ne momente te caktuara te pozicionit relativ te tyre, ky faktor i kombinuar me masat e tyre shume shume here me te ndryshme, ben qe orbita e me te voglit te zhvendose qendren jashte "normales" sikur objekti me i madh te mos ekzistonte. Orbita e tij gjithashtu eshte ekcentrike, ose jo rrethore, por i perafrohet nje elipsi.
Nderkohe, po te njejtet faktore qe u permenden me lart qe sjellin jashteqendersine, apo ekcentritetin e orbites, paralelisht dhe ne menyre te pashmangshme sjellin dhe pjerresimin e planit te vete orbites. Te dy keto fenomene njihen me termin Efekti i Kozait dhe shpjegimi si konceptual ashtu edhe matematik jepet me ate qe njihet si mekanizmi i Kozait. Sipas ketij mekanizmi, nje trup ne orbite ne kushte te tilla mund te kete orbite rrethore por ne ate rast do te ishte shume e pjerret. Normalizimi i pjerresise se planit orbital, nese ndodh, do te ndodhe ne kurriz te rritjes se jashteqendersise te formes se orbites. Nuk jam i sigurte, por nese jashteqendersia behet 1, trupi del jashte orbite megjithese si te thuash tenton te rihyje ne orbite, me levizje parabolike. Per jashteqendersi me te medha se 1, trupi perfundimisht del jashte orbite me levizje hiperbolike.
Karakteristika te tilla demonstrojne kometat, asteroidet e pjeses se jashtme te sistemit diellor dhe cdo objekt tjeter qe i perket brezit te Kuiperit apo rese se Oortit.