Fillimisht postuar nga arun:
[qb] (per topleshat dhe gjithe llojin dhe sorrollopin e tyre)
CJANE KETO DUKURI DHE NGA VIJNE
ketyre grupeve e menyrave te sjelluri iu u mungon arsyetimi dhe thellesia, u jane bere te pandergjegjshme nivelet e tyre shpirterore e kulturore, fenomene keto antiuniversale e qe kane perfshire zhvillimin mbareshoqeror
po te rithkehemi ne zanafillen tone , do te hasim biologjine dhe fiziologjine e saj dhe aty kuptojme ligjet dhe nocionet qe jane te perhershme e te kudondodhura , ne limite te njellojta si teresi njerzore
keshtu ajo qe ne e quajme te vecante apo specifike, qe perben thelbin njerzor eshte kuptimi qe mban ne vetvete lirine e cila nuk eshte e qendrushme si nocion nese nuk eshte ekuivalente me pergjegjesine morale , kushtet e lirise se perputhur me pergjegjesine , jane te krijuara tek specia pasi ato jane natyre e saj ekzistente e pareduktueshme
ne keto kushte dhe nivele social psikologjike levizin individet dhe kolektivat qe perkthejne dhe reduktojne realitete te species dhe historise se saj pa perpjekje dhe zbulime , per arsye te ngjashmerise kozmike, kjo ngjashmeri e species me universin eshte e vetvetishme per shkak te perbashkesise se dy natyrave
ky kerkim i pae ne rrafshin e kuptimit relativ , nuk trajtohet nga vete realiteti por i pare nga ne eshte i njellojte qe ne fantazi te mendosh :
si mund te kete qene origjinali?
e nga nje interpretim ne tjetrin ku sejcili eshte teresisht arbitrar, ne humbem raportin e qenjes me te verteten , ate cka eshte universale qe rrjedha e saj eshte njerzorja dhe permban kuptimin e botes , jo ate qe eshte artificiale e krijuar nga shkenca, teknika, etj
shkaqet per kete mospranim fatal ,jane shperberja dhe zbrazja e kuptimit moral te qenjes qe merr mesazhe artificiale , jo ato te matyres se vet, keshtu qenjet humbasin komunikimin per arsyen e thjeshte;
jane te detyruara sepse nuk burojne nga origjinali, svijne nga askush , sperthithen ne menyre te plote se nuk i drejtohen njeriu,
nese do te ndiqnim finalitetin e ketij procedimi do te shihnim se ai nuk ndodh ne nje hapesire boshe por vepron mbi ne, si pjelle e denatyruar vepron ne disekuilibrin tone per te humbur kuptimin e qenjes dhe menyren e te menduarit mbi vetveten ku vendimtare eshte liria dhe pergjegjesia jone
keto dukuri dolen ne pah me prirje shperthyese e impulse madhore ne zanafillen e shoqerise industriale ku edhe fshatari duhet te dinte te aplikonte ne menyre dinamike agrotekniken e me pas te behej pjese kembimi e ketij ingranazhi te eksportuar
vlen te theksohetse:
ky sofistikim i dha prioritet harreses se vete qenjes njerzore dhe demtoi trasmetimin e impulseve reale te ekzistences se saj se pari si fakt e me pas si domosdoshmeri
sepse qenia eshte gjithmone, ajo duhet te jetre gjithmone dhe sipas universialitetit te saj riprodhon veten duke qene e perhershme ,veti kjo e perjetesise se saj
kjo e care e prishi unitetin organik te species ne nje shkalle te caktuar, ai , uniteti nuk gjeti misherim tek mendimtaret per tu perterire prej tyre , tek fetaret per ta ushqyer e zhvidhuar dhe u lejua njesimi i atij qe eshte imperator me prirjen e tejskajshme te prishjes denatyrimit dhe sakrifikimit te vleres se vertete , ky percaktim u ligjerua dhe hyjnizua dhe individi u be segment apo njesi e me pas inxhinjerim shoqeror, tashme moraliteti u katandis , jo me universal popr nje skeme te caktuar antipod i skemes tjeter harmonike e mandej poseduesja ose hierarku i kesaj
pra ketu eshte thelbesorja, ajo qe ishte e drejte u shderrua ne te kunderten e saj, realja u khtye ne ireale ; projeksion i verber qe nuk i ngjau as instiktit qe ka vetine e elasticitetit, e jo atrofizimin, per shkak te biologjise qe mbart jeten , dhe jo vdekjen, e jo se fundi ti ngjante mendjes ku kemi parasysh natyren e saj dijen dhe jo difektin fiziologjik te trurit
se fundi ku moralizim u kthye ne metode e aplikim ,lindi ralitete e procese te reja, u ndikua dhe u imitua nga te larget e te afert , te gjithe e pelqyen , e stimuluan dhe te papilotuar pershpejtojne pa ditur se ku, per me teper u kthye ne kulture, mode,e teperim si ne nivele serioze, auditore akademish, dhe ne nivele perverse
kjo metode hirerakike u be e pranishme pa preces lindjeje pasi kjo e fundit sidoqofte donte nente muaj kohe gjate se ciles krijohej ndervaresi organike , e natyrshme per specien, sa e domosdoshme per specien aq edhe e braktisur tashme ose e zvogeluar ne miniature
ajo qe mund te quhet paradoks , eshte per kohen tone tipar dallues i tij dhe i ketij derivati ku kur te integrohet teresisht: qenjia sdo te ekzistonte ne univers
nga libri: KOZMOSI DHE NE [/qb]