Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

[Vis Elbasani]

Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Për Zeusin(Diasin ose Diellin) kam nxjerrë ekstrake te tema për librin e Kolës. Po përmend(citoj) Aristidh Kolën se ky i ka përmbledhur më mirë, por mund të citoja edhe Robert D’Angely, edhe Edwin Jacques, edhe Nermin Vlora-Falaskin, edhe Blerim Çelën, edhe Jani Vreton, se ka këtu disa pseudoskeptikë që mendojnë se një autor i vetëm nuk duhet marrë parasysh… Jemi në pjesën e katërt të “Arvanitasit…”, pika 6, faqe 191-3. Do t’i marrim me radhë…

“6. GJENEALOGJIA E PERËNDIVE HELENE

Isiodi, i pari nga njerëzit e thjeshtë(jo prift), regjistroi dhe i përcolli popullit pikëpamjet mbi krijimin e botës, në një periudhë shumë më të vonshme se ajo e pikëpamjes së pellazgëve të lashtë për Diellin dhe Tokën. Pellazgët e Greqisë dhe të Azisë së Vogël, pas një ngulimi afatgjatë, kalojnë përmes stuhisë së qytetërimit të vetëm dhe të papërsëritshëm helen. Krijohen idetë e bukurisë dhe harmonisë. Le të studiojmë, pra, perënditë e Olimpit, duke patur gjithmonë parasysh se është një krijim i pellazgëve, që banuan në Greqi dhe që quheshin herë Akej, herë Arkadë, Danaj dhe, së fundi, Jonë, Dorë dhe Eolë, derisa u pagëzuan me emrin e pranuar nga të gjithë, helenë.

Sipas teorisë së Isiodit, fillimisht është Kaosi. Kaos(Haos) do të thotë një zgjerim i pakalueshëm dhe i pafund. Do të thotë një hapje pa lidhje. Në gjuhën shqipe të dy kuptimet e hapësirës dhe të hapjes përfaqësohen nga fjala hap (me kuptimin hapet, zgjerohet, përhapet), gjithashtu dhe në foljen ha(d.m.th., ha diçka, merr, nxë), që, siç e shihni, janë edhe të së njëjtës rrënjë me Haos, pra, Kaos). (Shiko Jani Vreto, “Apologjia”, fq. 37). Në greqisht kemi fjalët heno, që do të thotë hap gojën, dhe kjo vjen nga fjala haos, gjithashtu haoo, që do të thotë zeroj, sterminoj, zhduk.

Pra, Haos(Kaos) është ajo që hap për të ha(ngrënë – hëngër, dialekt.), pra, për të përpirë, zhdukur. Shqipja e ruan foljen e lashtë haoo = zhduk, humb, çoj në zero, në foljen ha. Ha do të thotë hap gojën, duke krijuar kështu Haos(Kaos) dhe brenda në të përpij gjithçka, e zhduk(ushqimin)….

Kaosi(Haosi), sipas mitologjisë, lindi Skoton dhe Erevin. Fjala Skoto në arbërisht quhet Skotidh, ndërsa kemi dhe foljen erret, errësohet, që ka të njëjtën rrënjë me Erevin. Ndoshta ekziston ndonjë dyshim mbi fjalën Skotidh, d.m.th., mos ndoshta vjen nga greqishtja e re Skotadhi. Mendoj se është e kundërta. Fjala greke është Skotos. Në arbërisht nuk ka fjalë tjetër për errësirën, skëterrën, përveç fjalës Skotidh. Nëse arbëreshët do ta kishin huazuar nga grekët këtë fjalë, atëherë do ta kishin marrë si Skot apo Skoti, dhe jo me shkronjën dh, që nuk kishte arsye pse t’ia shtonin.

Haosi u përzie me Dashurinë(Erota apo Erosi) dhe lindi Toka, që në greqisht quhet Ji, sipas Dorëve - Dha, ndërsa në arbërisht Dhe-a, dhe në shqip Dheu. Toka quhej edhe Gdhea.

Për Dashurinë (Erota/Erosi) nuk gjej ndonjë fjalë të përshtatshme shqipe, por duhet të kemi parasysh se shqipja është një gjuhë që u ruajt nga një popull pa gjuhë të shkruar e qytetërim, dhe se një numër fjalësh u zëvendësuan me latine, sllave, turke dhe u harruan. Mendoj se është e vështirë, që të mos them e pamundur, që t’i pikasim këto fjalë, të cilat sigurisht kanë patur rrënjë parahomerike.

Toka u bashkua me Qiellin(Uranin), thotë mitologjia, dhe lindi shumë perëndi, midis të cilëve edhe Kronin me Rean. Për etimologjinë e Kronit, që vjen nga fjala greke hronos = kohë, nuk gjej ndonjë përkatëse në shqip dhe nuk e quaj bindës variantin e Vretos, se fjala shqipe kohë përmban rrënjën e Kronit dhe Hronos.”

 

[Vis Elbasani]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

[V.E. Sot po e lëmë këtu. Do të shihni se si flasin perënditë e tjera! Më duhet të shtoj edhe një gjë që Kola nuk e ka përmendur, të cilën e kam parë te “Vepra të Zgjedhura” të Jani Vretos, botim 1980 e ca, ku perëndia Qiell, në greqishten e sotme bën Uran. Vreto e shpjegon kështu këtë fjalë:

Uran = Vran(dihet ngjashmëria midis tingujve u dhe v)

Në shqip kemi foljen vrenjtet, mbiemrin i vrenjtur dhe i vranët. I vranët do të thotë që erret, ngryset, prishet. Pra, Qielli(Urani) është ai send/dukuri/gjë/objekt/perëndi që ka si karakteristikë vrenjtjen, që vrenjtet shpejt, si pa e kuptuar. Unë, Visi, e mbështes këtë mendim të Vretos, sepse shikoj një afrimitet në rrënjë edhe me foljen vras, vret. Pikërisht kur vrenjtet/nxihet, Qielli(Urani) “vret” Diellin ose yjet, i fsheh ato, i zhduk. Pavarësisht timit, shpjegimi i Vretos që Kola nuk e përmend është i bindshëm. Ishte rilindas ai, jo demagog e librashitës!]

 

[Diabolis Dassaretis]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Erosi

Djalli d.v. me thote se i kane thene QEROSI me pare.
Po u desh dhe shpjegimi i Ku pidit Djalli d.v. eshte gati ta jape.

 

[hEEbiE_jEEbiEs]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

WHAT?????????
HEY Ça Gjuhe po flisni mer???????

 

[olti]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Fillimisht postuar nga Vis Elbasani:
[qb] por mund të citoja edhe Robert D’Angely, edhe Edwin Jacques, edhe Nermin Vlora-Falaskin, edhe Blerim Çelën, edhe Jani Vreton, se ka këtu disa pseudoskeptikë që mendojnë se një autor i vetëm nuk duhet marrë parasysh… [/qb]

Autoret qe permendni ju Visi nuk thone aspak se shqiptaret dhe greket jane te njejtet, apo qe shqiptaret jane pasardhesit e vetem dhe te vertete te grekeve (heleneve), por qe shqiptaret jane pasardhes te popullsise paragreke, pra asaj pellazge- dhe une pikersisht ne ta bazohem ne teorite dhe idete e mia. Pra Kola, perseri ngel i vetem ne teorine e tij. Duhet te jesh nje studjues shume i guximshem te nxjerresh nje teori te tille, apo mund te jesh dhe nul, sepse keto kaq te pabaza dhe themel sa nuk ka studjues serioz qe t'i mbeshtese. Gjuha e grekeve te lashte eshte e shkruar dhe ka dokumenta per te. Greket e sotem flasin te njejten gjuhe, ndersa ne jo. Tani si mund te pretendojme ne, qe jemi pasardhes te heleneve?!

Ju duke cituar Kolen, i jepni nje shpjegim etimologjik teresisht tjeter emrit te Zeusit, duke e lidhur me diellin, ndersa autore te tjere shqiptare e lidhin me fjalen 'zë'. Zeusi ishte zoti i qiellit dhe mbi te gjitha i bubullimave dhe rrufese- dhe nje shpjegim i lidhur me zerin eshte me i pranueshem. Nga ana tjeter te tere e dime se Zeusi nuk ka qene perendia e diellit. POR nga e tera kjo del dhe dicka tjeter; del se sa relative dhe subjektive eshte ky shpjegimi duke u bazuar ne emra dhe fjale. Dikush e lidh me diellin, ndersa dikush tjeter me zerin dhe qe te dy mund te kene te drejte, ose asnjeri. E kuptoni pra se sa e dobet eshte kjo rruge?!

Fillimisht postuar nga Vis Elbasani:
[qb] por duhet të kemi parasysh se shqipja është një gjuhë që u ruajt nga një popull pa gjuhë të shkruar e qytetërim, [/qb]

Ma shpjego pak kete te mesipermen. Njehere thoni qe jemi djepi i qyteterimit, ndersa ketu po na nxirrni popull pa qyteterim!! Cfare beni more?! PO na beni greke dhe po na nxirrni pa qyteterim. Si qenkemi popull pa qyteterim. PO aq sa ka shqipja fjale latine, turke, apo sllave, po aq ka dhe greqishtja. Ne paskemi qene pa qyteterim dhe nga kjo ka ardhur huazimi i shume fjaleve te huaja!!!

Une librin e Koles nuk e kam lexuar te tere, por shume pjese te ketij libri i ka vene Kastrioti ne forum dhe nuk i kam pare keto teorite fantastike qe po na paraqitni.

Zoterinj greket jane te ardhur nga shek. XIX-XVIII ne vendin ku jane sot, moren nga kultuara vendase dhe nga kjo kultura vendase supozohe te kemi dale ne, por per kete duhen prova dhe provat e duhura tani per tani nuk i kemi. Duke pasur parasysh kete histori ne duhet te kuptojme pse greket, panteoni i tyre si dhe gjuha e tyre, kane ngashmeri prej nesh, pra sepse i kane marre prej nesh. Kjo do te kishte vertete sens, por jo ajo, se ne jemi helene!!

Ne sot mundohemi te nxjerrim veten kaq lart, por ne fakt ne shume qarqe akademike boterore, nuk na quajne as pasardhes te Ilireve. Mundohen te na nxjerrin trake, apo dhe teori te tjera. Hidhni nje sy ketu: Iliria

 

[atman]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Persa i perket teorise se ne kemi rrjedhur nga greket dhe se greket kane rrjedhur nga pellazget, me duket se vetem nje mendje e rrjedhur nga trute mund ta nxjerre si dhe nje mendje e rrjedhur nga trute mund ta pohoje e pasoje.
Kam mbetur i tromaksur nga ato qe lexova. Eshte nje permbytje, jo me sakte, permbysje e historise ilire, e prejardhjes se tyre, e kultures, gjuhes dhe shkences se tyre qe tashme sa po vjen dhe po zbulohet duke e hequr perfundimisht vellon e zeze qe i kishin hedhur pseudohistorianet, per te nxjerre ne drite shkelqimin e nje kulture dhe te nje populli qe u be me te vertete baza e qyteterimit europian.
Trako-iliret -popullsi e prejardhur nga protoiliret.
Pellazget -perfaqesojne nje grup tjeter protilir arkaik.
Protoiliret- u krijuan ne mijevjeçarin e trete p.e.s. nga bashkimi me indoeuropianet e pare, (Arianet).
Me sakte mund te thuhet se ne jemi stergjysher te grekeve, por jo e kunderta sepse per ardhjen e grekeve koha eshte e saktesuar.
Doret fis grek? Zot (Zeus) i madh ç'na degjojne veshet! Vis mjaft na bere per te qeshur!
I pari mbret legjendar i Spartes kane emra thjesht ilire OIBALOS, gruaja e tij quhej Bate dhe djali Tindar. shiko rrenjen e fjales dar, ne shqip, dore. Ne e perdorim edhe sot e kesaj dite kur themi: rrjedh nga familje e dores...e pare.
Doret bene ndertime dhe ishin mjeshter...ju zinte...dora...ne arkitekture njihet stili dorian. Qyteterimi i Mikenes eshte shume me i vjeter se greket apo jo?
Gjithe mitologjia u perket ilireve dhe fakt jane shpiegimi i emrave te perendive. Greket paten "meriten" qe i moren i pershtaten dhe i prezantuan si te tyret. Per çudi sot, dhe dikur nuk kishin dhe kane shpiegim ne gjuhen greke me perjashtim te formes helene qe u eshte dhene, por per fat te mire s'kane humbur rrenjen trako-ilire -shqipe.

 

[illyricus]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Fillimisht postuar nga atman:
[qb] Me sakte mund te thuhet se ne jemi stergjysher te grekeve, por jo e kunderta sepse per ardhjen e grekeve koha eshte e saktesuar[/qb]

Po a s'e thotë t'njëjtën edhe Visi a?

 

[atman]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Illyricus, nuk thote aspak keshtu edhe pse kjo gje nuk eshte e vertete.
Vis Elbasani, apo autori qe i referohet ai, thote se: pellazget kaluan ne te vetmin e te paperseriteshmin qyteterim, ate helen dhe...ata u shndruan ne Dore, Jone, Eole? -eoli, me sa di une ka qene perendi e ererave, por fis, apo popull, nuk ma ka zene syri gjekundi. Ndoshta egziston?
Pra siç e shikon nuk pohoet aspak ajo gje, perkundrazi, indirekt mohoet prejardhja ilire e popullit shqiptar. Dhe pellazget i nxjerr si stergjysher te grekeve e ne kete menyre permbyset edhe vete historia e shkruajtur greke, te pakten keshtu egziston ne te gjitha variantet e saj dhe ne te gjithe boten qe thote se:GREKET KANE ARDHUR NE KETO TREVA NE MIJEVJEçARIN E DYTE PARA ERES SONE.
Persa i perket fjales Jone, duhet ta dini se qyteterimi ionik, apo jonik, eshte me i vjeter se ai grek dhe i referohet kurdohere nje pjese te qyteterimit ilir.
Ne duhet te marrim guximin te veme ne vend historine tone dhe jo te mbjellim faren e dyshimit. Duhet ta bejme ne kete gje para se ta bejne te huajt. Duhet vetem studim e pune.

 

[Vis Elbasani]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Fillimisht postuar nga Diabolis Dassaretis:
[qb] Erosi

Djalli d.v. me thote se i kane thene QEROSI me pare.
Po u desh dhe shpjegimi i Ku pidit Djalli d.v. eshte gati ta jape. [/qb]

Interesant! Kemu nje pub ketu ne Elbasan qe prej disa muajsh qe quhet "kupid" dhe po kaq muaj kam qe ua kam gjetur etimologjine kupidit.

Jam i sigurt, dasaret, se edhe ti ke arritur ne te njejtin perfundim. :thumbsup: Fjala flet qarte per ata qe kane sy...

 

[Vis Elbasani]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Ka disa ngutaraqe ketu ne forum, me te cilet te shkafanjitet tema kur te duash. Pushova pak dite dhe..., a thua se tema mbeti me kaq. Veshtroni me poshte! Jemi ne faqe 193-4 te “Arvanitasit...”:

Përkundrazi, emërtimi dhe kuptimi alegorik i Reas, që ishte hyjnizimi i reve, gjendet plotësisht në shqip. Fjala Rea vjen nga folja reo. Në shqip, folja përkatëse është rrjedh dhe në arbërisht redh. Në shqip është edhe fjala re(reja, retë). Shohim se dhe kuptimi etimologjik dhe ai alegorik i Reas së lashtë ekzistojnë në shqip deri më sot.
Desharmi e quan Rean me prejardhje aziatike dhe e njëson me Tokën. Por gjuha shqipe i jep të drejtë miteve të lashta helene dhe e përgënjeshtron Desharmin. Rea është një vajzë(thotë miti) e Qiellit(Uranit) dhe Tokës. Rea përfaqëson hyjnizimin e reve, lëvizjen dhe vazhdueshmërinë. Me të vërtetë, midis qiellit dhe tokës gjenden retë gjithmonë në lëvizje e udhëtim. Më vonë, Rea lindi Herën, e cila përfaqëson Erën. Pra, njerëzit besonin se retë, me lëvizjen e tyre, krijonin erën.

 

[Vis Elbasani]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Gruaja e parë e Diellit(Diasit, Zeusit), për etimologjinë e të cilit po flasim, është Mitis. Sipas Isiodit, Mitisa është “më e ndritura e perëndive dhe e njerëzve”. Meqenëse Toka dhe Qielli i kishin parashikuar Diellit se Mitisa do të lindte vajzë dhe djalë, të cilët do t’i merrnin atij fuqinë, Dielli e përpiu Mitisën shtatzënë dhe, pas pak, kërceu nga koka e tij Athinaja, grua e gatshme, e virgjër dhe e armatosur. Ky mit ka edhe kuptimin e tij alegorik. Dielli përpiu Mitisën, d.m.th., Mendimin dhe Kujdesin dhe truri i tij lindi Urtësinë(Athinaja). Që pushteti i zotave rrezikon nga Urtësia(Athianaja), është një alegori që na bën të qëndrojmë të habitur përpara kthjelltësisë së mendimit të paraardhësve tanë të lashtë, një pikëpamje kjo që nuk i përshkoi asnjëherë mendimet e turbullta e të errëta të atyre njerëzve që i pranuan apo krijuan fetë orientale. Çuditem, gjithashtu, se si këto hollësi nuk i zuri truri i mprehtë i Kordatit të madh, që s’pushoi së këmbënguluri se helenët janë me prejardhje semite dhe se erdhën nga… Azia.

Fjala Mitis vjen nga fjala midhos, medhos, që rrjedh nga folja medhome. Homeri i përmend shpesh këto folje, ashtu si dhe këshilltarin e ditur dhe të mençur të Odisesë,Mendorin. Në shqip, trurit i thuhet edhe mend dhe, me sa duket, fjala Mendor do të thotëai që mendohet(medhome), që bën punë mendore.

 

[Vis Elbasani]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Hera – Emri i gruas ziliqare të Diellit(Zeusit) formohet nga fjala air, aj(ë)r, me një zhvendosje të shkronjave. Këtë, të paktën, e mbështet Platoni(Kratilos ep. 404), Empedokliu dhe stoikët. Të tjerë pohojnë se prodhohet nga fjala Era, që do të thotë Tokë. Por duket se varianti i parë është më i saktë. Në shqip, që, siç kemi thënë mijëra herë, ruan trupin e gjuhës pellazge, fjala ajër thuhet edhe er(ë). D.m.th., Këtu as që nevojitet shpjegim, sepse, me kalimin e viteve, fjala air është kthyer në era[Dukuria e kthimit të grupit zanor ai në e arrin të shpjegojë edhe atë mbishkrimin për të cilën Falaski mendon se është “Fmija hyjnizon Hajër”, kur mund të jetë fare mirë Herën!!!, shënimi im, Vis Elbasani]. Pastaj, e gjithë veprimtaria e Herës e shpjegon dhe njësimin e saj me erën, që disa herë është e lehtë, në formë puhie, e këndshme dhe disa herë të tjera shkatërrimtare dhe e rrezikshme.

 

[Vis Elbasani]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Nemesi – Perëndia e cila jep hakmarrjen që meriton. Grekët e shpjegojnë këtë fjalë nga folja nemo = shpërndaj, ndaj. Por ja që në shqip ekziston një folje dhe një emër me kuptimin e saktë dhe etimologjinë e Nemesit! Është fjala nëm(mallkoj), pra, ai që jep nëmjen, ai që nëm(nëmësi) = Nemesi. Mallkimi, pra, dëshira hakmarrëse, në shqip quhet nëmje(arbërisht nema) (Vreto, f. 43), megjithatë, te Homeri(Odisea, pj.7-256) ekziston fjala nemeso, të cilën e shpjegojnë si “i bëj keq, e gjykoj”.

Thithi – Kjo ishte motra dhe gruaja e Oqeanit, nga i cili lindi mijëra fëmijë, të gjithë lumenj, dete dhe liqene. Emri i saj e ka prejardhjen nga fjala thithi dhe do të thotë sisa. Dhe në shqip kemi thethin, thëthij, thith, si dhe në dialektin e veriut thithi për sisën(gjirin).

Theti – Ishte nëna e Akilit(ky adhurohej si perëndi e lumenjve) dhe përfaqësonte Detin. Pra, në gjuhën shqipe Theti do të thotë det, deti. Shohim këtu se shqipja i jep të drejtë mendimit të Herodotit apo ndoshta populit të lashtë helen, të cilin na e përcolli Herodoti, se pellazgët ishin ata që emërtuan perënditë dhe krijuan ritet dhe ceremonitë e shenjta.

 

[Vis Elbasani]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Poseidoni – Ishte përgjithësisht perëndia i ujërave dhe emri i tij vjen nga fjala potis, që në arbërisht do të thotë ujis dhe formohet nga greqishtja e lashtë potos, posis dhe fjala dhenë, që e shohim te dorët si dhan dhe tek arbëreshët si dhea. Gjithashtu, ekzistonte edhe qyteti Posidhea dhe Potidhea. Pra, Posidhon, Posidha apo Potidhan do të thotë ai që potis dhenë, ai që ujit dheun. Ekziston edhe një version tjetër etimologjik, sipas të cilit Poseidoni formohet nga rrënja pot = element i lagësht dhe nga fjalët i + ndan. Fjala ndan gjendet në shqipen e sotme(edhe dialekt. dâj), gjithashtu e pamë edhe tek Homeri si Dasamenos, Dasmos, etj. Pra, sipas këtij varianti, Poseidon do të thotë ai që i ndan ujërat(shiko K. Rodhis “Arbanites Nthcet”, f. 21).

Megjithatë, Poseidoni mban në dorë të famshmen Trianë, që është një heshtë, e cila përfundon në tri kulme të mprehta(tri-ana = tri anë, kulme). Shqipja anë përkon, siç e pamë, edhe me homeriken anio = anoj. Triana është, pra, një heshtë që ka tri anë = tri kulme.

..jemi ne faqe 195 te "Arvanitasit dhe prejardhja e grekeve(cka duhet t'i cudise atmanin dhe Neon)" te Aristidh Kolës.

 

[Vis Elbasani]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Forki – Edhe ky është një perëndi e deteve, i cili përfaqëson egërsinë e detit, tallazin e detit. Në arbërisht furkisem do të thotë zemërohem, ndërsa në shqip furk do të thotë zemërim. Në greqishten e re kjo fjalë ka kaluar si furka, furia.(fq. 194-5)

Themi – Është një perëndi mjaft e lashtë, që sillet si bashkëshorte e dytë e Diellit(Zeusit). Ajo shpall vendimet e Zeusit. Është perëndesha që vendos rregullin dhe ligjin në Olimp gjatë mbledhjeve dhe ceremonive dhe, si pasojë, është perëndesha e rendit dhe ligjit në botë. Desharmi thotë se Themi është një mbiemër i kthyer në emër. Shumësi i fjalës është themistë, që do të thotë ligjet apo vendimet e drejtësisë njerëzore(f. 218-9). Por nuk është ky shpjegimi etimologjik i fjalës Themi dhe Themistë.
Në vitet prehistorike nuk ekzistonte shkrimi apo, për të qenë më të saktë, nuk ekzistonte shkrimi me germa, i thjeshtë dhe i kuptueshëm për të gjithë popullin, që, siç thamë, e përdori për herë të parë Kadmi. Vendimet e udhëheqësit, të gjykatësve, këshilltarëve nuk shkruheshin, por thuheshin drejtpërdrejt nga udhëheqësi apo shpallësi. Pra, Themi formohet nga folja e gjuhës shqipe them(P. Karolidhi, “Hyrje në historinë e Paparigopulos”, f.56, pj.1)
Themistët janë kuvendet, orakujt si dhe profecitë e këtyre të fundit, të cilat që të gjitha janë gojore. Themi, pra, është ajo apo edhe ai që thotë me zë të lartë vendime e prijësit, gjykatësve dhe populli i dëgjon e u përshtatet atyre, sipas një mënyre, me qëllim që të sigurohej rregulli dhe ligjshmëria e shoqërisë. Prandaj dhe në vitet e mëpasme, Themi mbeti vetëm si perëndeshë e Drejtësisë. Por kuptimi i saj fillestar dhe etimologjia është kjo që sapo përmendëm nga folja, e cila ruhet akoma në shqip. (fq. 195-6)

 

[Vis Elbasani]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Jemi ne faqe 196.
Athina(apo Athana në dialektin dorian) – Ishte perëndesha mjaft e dashur e Urtësisë. Siaps miteve helene, është vajzë e Zeusit me gruan e tij të parë, Mitin(Mendimi), që lindi me mënyrën që shpjeguam më lart. Sipas Vretos(“Apologjia”, f.40-1), ky mit përfaqëson lindjen e fjalës së shprehur dhe të mençur gojore nga mendimi i Zeusit. Pra, Athina apo Athana do të thotë fjalë e mençur që shprehet, por edhe veprimin që pason, sepse kjo perëndeshë nuk qe foshnjë, por lindi menjëherë e gatshme dhe e armatosur.

Në shqip, fjala e shprehur para pak kohe quhet e thëna. Bashkëtingëllorja e theksuar është th dhe e patheksuar n. Midis tyre kemi futjen e zanoreve, që dorët e kishin si a, ndërsa shqiptarët, që i theksonin bashkëtingëlloret, e patën si e. Pra, kemi ETHANA(ETHENA) me theks në a-në e parë. Mitologët evropianë të viteve të reja e quajnë edhe Athanën, edhe Athinën, si prejardhjen e saj, të huaja.
Desharmi, në Mitologjinë e tij(f.97), gjen një zgjidhje ndërmjetëse midis variantit të Maks Melerit dhe të Shvarcit, gjithmonë të prejardhjes orientale. I pari thotë se Athina vjen nga mbiemri sanskrit Ahana, që do të thotë e djegshme, ndërsa i dyti është në mendje me të, por shton se është perëndeshë e Vetëtimës. Desharmi, përsëri duke vënë re se Athina përmendet diku si bijë e Tritonit, që është perëndi detare, e quan atë perëndeshë të ujërave. Siç thamë, perënditë helene kishin mjaft emra si dhe sot Shën Mëria, që, me sa më kujtohet, tani ka rreth njëzet. “Por diku përmendet se Athina ishte perëndeshë e Urtësisë” duhet t’u kish thënë dikush mitologëve tanë të mençur dhe ndoshta prej atje duhet të kishin filluar…

 

[Vis Elbasani]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Jemi ne faqe 197 te librit.

Ari(ose Aresi) – Në panteun e zotave helenë ekzistonte edhe Ari, perëndi i luftës dhe shkatërrimit. Ari nuk u adhurua në asnjë territor të Greqisë dhe kjo u dha shkak studiuesve evropianë(Desharm) të hamendësojnë se bëhej fjalë për një zot të origjinës johelene, d.m.th., që e adaptuan helenët nga Barbarët e Veriut. Kjo që thotë Desharmi është krejtësisht johistorike(pastaj ai të gjitha perënditë helene i quan barbare). Për helenët e lashtë, lufta dhe shkatërrimi ishin një realitet i dhimbshëm, një realitet që kishte fuqi shkatërruese dhe, si rrjedhim, nuk mund të mospërfillej apo të quhej e paqenë. Helenët nuk caktonin utopi të tilla. Ishte, pra, një realtitet dinamik, shkatërrues dhe i dhimbshëm, por gjithnjë një realitet i llogaritshëm. Ishte çmenduria dhe të qenit të paarsyeshëm të njerëzve. Kjo perëndi merrej parasysh, por nuk adhurohej në asnjë qytet të Greqisë, sepse diçka e tillë do të ishte një marrëzi. Ky ishte dhe shkaku që helenët nuk zhvillonin ceremoni për nder të Arit dhe jo gjoja për shkak të prejardhjes së tij barbare. Edhe ky është një zot pellazgjik. Te latinët e hasim si Mars, që është zoti i stuhisë shkatërrimtare, por edhe në mitologjinë beduine ekziston zoti Maru me të njëjtën veçori. Ari paraqitet nga mitet dhe legjendat helene si i dhunshëm, i çmendur dhe i paarsyeshëm, deri në atë pikë saqë edhe vetë Zeusi nuk duhet të zihej me të: “Unë nuk luftoj me ndonjë zot tjetër ashtu si me ty, që gjithmonë do sherre, vrasje e luftëra.(Iliada, f.890)”

Le t’i kthehemi tani gjuhës shqipe. Kemi fjalën i marrë, me kuptimin i çmendur, i paarsyeshëm, i dhunshëm. Në trajtën e shquar bën i marri. Deri më sot, pas ndërrimit të feve nga dymbëdhjetë perënditë e Olimpit në krishtërim, nga krishtërimi në myslimanizëm dhe e kundërta, në gjuhën shqipe e kziston një ditë e javës që i kushtohet Arit dhe është dita e martë, pra, dita e Marrit(dita e të Marrtit), dita e Arit(Aresit).[Që këtej vjen edhe bestytnia që duket “si e pakupimtë” që dita e martë është ditë tersi, shënimi im V.E.]

 

[Almir]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

Shume bukur kjo teme, pse nuk vazhdoni /pf/images/graemlins/laugh.gif

 

[balforum]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

 

[era2]

Re: Perënditë e Olimpit flisnin SHQIP...

dmth sipas jush populli greke ka fol shqip? mos ndoshta dhe populli turk ka fol shqip se ne dhe sot e kesaj dite andej nga qyteti me emer gjiro-kaster, qe ti si njohes i gjuheve duhet ta kuptosh se cdo te thote, themi "nakatos", "farasha", "parvaz", "penxhere", "sunduk", "qindi" e sa te tjera pa fund. po si ka mundesi qe ky popull qe ka fol nje gjuhe qe ka qene gjuhe e gjith ballkanit nuk ish ne gjendje te emertonte ne gjuhen e vet qytetet, krahinat e fshatrate te cilat me nje analize te vogel do shuhesh se jane te gjitha me origjine sllave e kushedi se cfare tjeter.
un jam po aq shqiptare dhe nacionaliste sa kushdo tjeter por cti pergjigjem un nje greku qe me pyet "nga je dhe cdo te thote emri i qytetit tend?". jam shume dakort me analizat tuaja Vis elbasani po mos u shpernda shume se e bere shqipen me lemsh se c'eshte. me respkt gjirokastritja!