Re: Origjina e disa emrave te perdorura ne Shqiperi
Une po e vazhdoj te "Aferdita"! :book:
Citim fjalë për fjalë (me dy ndërhyrje kthjelluese nga Vis Elbasani) nga vepra e albanologut Aristidh Kola, ARVANITASIT DHE PREJARDHJA E GREKËVE, fq. 199 dhe fq. 201, botimi shqip, 2002:
“ Afërditën, perëndinë e Dashurisë, mjaft semitologë, mitologë dhe studiues të tjerë evropianë, e cilësuan si një hyjni orientale dhe semite. Kjo është gjëja më naïve. Dashuria (Afërdita), nuk ka atdhe të vetëm as Greqinë dhe as Lindjen. Pothuajse të gjithë popujt, me përjashtim të hebreo-krishterëve, e adhuruan Dashurinë. Kënga e kënaqësisë, që i kushtohet Solomonit, i ka çmendur dijetarët e Izraelit. Është e qartë se është shkruar në periudhën e ndikimit të hebrejve nga helenët, nëse nuk është shkruar nga ndonjë helen apo heleno-hebre. Megjithatë është qartësisht një element i huaj në Biblën e hebrejve.
Pra, Dashuria, si një ndjenjë dhe instinkt mjaft i dashur, nuk ka ose nuk mund të themi se ka një atdhe të vetëm e të caktuar. Një studim për gjetjen e atdheut të Dashurisë nuk ka asnjë lloj serioziteti. Ajo që mund të thuhet dhe të studiohet është prejardhja e emrit “Afërdita” dhe etimologjia, si dhe populli që e quajti atë kështu për herë të parë. Me këtë sqarim është e pamundur të gjejmë ndonjë variant etimologjik oriental për Afërditën. Në lashtësi sundonte miti i bukur se Afërdita lindi nga shkuma e dallgëve dhe se ka atdhe Qipron. Miti është i bukur, por arsyetimi etimologjik, i gabuar. Edhe sikur të shkruhej ndryshe emri i saj, do të nënkuptonte atë që zhytej në shkumën e dallgëve dhe jo atë që dilte prej tyre… Emri i Afërditës nuk ka asnjë lidhje me shkumën dhe me zhytjet në të. Le t’i kthehemi gjuhës shqipe.
Duke e zbërthyer fjalën në dy pjesë, kemi ndajfoljen e kohës Afër (në fakt, kjo është parafjalë këtu dhe jo ndajfolje, por defekti mund të jetë edhe i përkthyesit – shënimi im Vis Elb.) dhe emrin Dita. “Afër-dita” do të thotë se po afron dita, po agon. Yllin më të shndritshëm të qiellit, i cili tregon se do të lindë dielli, e quajmë Afërdita (Ylli i Mëngjesit).
Helenët e lashtë, që në dashuri nuk shihnin vetëm instinktin seksual, por dhe bukurinë e ndjenjës, e quajtën perëndeshën e dashurisë Afërditë, pra, e njehsonin atë me yllin më të bukur të hapësirës qiellore, apo, më saktë, i dhanë asaj emrin e yllit më të bukur e më të ndritshëm të qiellit (çfarë është edhe dashuria, në fund të fundit – shënimi im, Vis Elb.).
Siç thamë, miti i zhytjes së saj në shkumën e dallgëve është i bukur, por është mjaft larg variantit të saj etimologjik të Afërditës. Por etërit e shenjtë (DHE KËTU HAPNI MIRË SYTË DHE LEXONI ME VËMENDJE – SHËNIMI IM, VIS ELB.) të Kishës e dinin versionin e saktë etimologjik të “Afërditës”, si dhe njehsimin e saj me yllin e mëngjesit, që, në greqisht, përveç Afërditë (Afroditi), quhet dhe Eosforos, fjalë e cila ka kuptim të dyfishtë. Kuptimi i parë është “ai që sjell agimin”, ndërsa kuptimi i dytë, “djall, satan”.
Kështu, këta e njehsuan perëndeshën helene më të urryer të tyre, Afërditën, me Satanin e ferrit të krishterë dhe e quajtën me emrin “Eosforos (djall)”. Njehsuan Satanin me dashurinë! “
Më poshtë ose edhe më përpara autori merret gati me të gjitha perënditë dhe me elementë të tjerë mitologjikë helenë, të cilët i nxjerr, si edhe autorë të tjerë, nga rrënjë të shqipes. Kujtoni një pyetje të njërit prej konkurseve të mia të gjuhës shqipe, atë të fjalëve me një apo dy shkronja! Kujtoni se janë rastësi ato shumë fjalë (ec, ha, rri, ik, lë, ap, shi, pi, zë, në, gjë, e, a, u, i, etj., etj.) një-apo-dyshkronjëshe e një-apo-dytingëllore? Jo! Janë pikërisht ato fjalë të lashta, të thjeshta, primitive-dhe-po-aq-moderne, që kanë formuar rrënjët e perëndive të Olimpit, luftëtarëve të Trojës, vendeve rreth e qark Shqipërisë, emrave të njerëzve, etj.
:book:
