Mekanizmi i transmisionit ne politiken monetare. Cfare thote literatura??
Per te pasur sukses ne politiken monetare bankat qendrore duhet te kene nje vizion te qarte per mekanizmin e transmisionit. Kjo eshte nje nga sfidat kryesore qe kane bankat qendrore te vendeve ne tranzicion sot ku nje pjese e mire e tyre pregatiten te hyjne ne EU ose adoptojne regjimin inflation targeting. Rastet klasike te njohura nga literatura, sipas Mishkin (1995), perfshijne kanalin e normes se interesit, kursit te kembimit, kanalin e cmimeve te aseteve dhe kanalin e kreditit. Megjithate shtrirja dhe cilesia e reformave strukturore, roli i bankes qendrore, menyra e financimit te shpenzimeve te ekonomive shtepiake dhe ndermarrjeve dhe zhvillimi i sektorit financiar jo vetem qe ndikojne mbi mekanizmin e transmisionit ne vendet ne tranzicion por dhe e bejne ate te ndryshem nga ai i vendeve te industrializuara. Skreb dhe Muço (2002), shpjegojne se dollarizimi dhe ekonomia e madhe informale shtremberojne mekanizmat e tranzmisionit si rrjedhim, identifikimi i drejtperdrejte i tyre ne vendet ne tranzicion eshte i veshtire. Studime te ndryshme , (Arvai, Vilagi dhe Vincze (1998), Maliszewski, Dovciak (1999), Arvai dhe Menczel (2000), Kuijs (2001), Botel (2002)) fokusohen ne rendesine e kanaleve tradicionale te kursit te kembimit dhe normes se interesit si mekanizmat kryesore ne vendet ne tranzicion . Ganev (2002), tregon se kanali i kursit te kembimit eshte me i fuqishmi. Kiviet dhe te tjere (2003), gjithashtu arin ne konkluzionin se vecanerisht per vendet qe kane nje regjim relativisht fleksibel te kursit te kembimit ky kanal eshte kanali kryesor i mekanizmit te transmisionit. Per Bullgarine, Nenovsky dhe Hristov (1998) tregojne se variacioni ne depoziten e qeverise ka efekt mbi oferten e parase, kredine e brendshme dhe ne sjelljen e bankave, duke treguar keshtu ekzistencen e nje kanali krediti ne mekanizmin e transmisionit. Babich (2001) dhe Vetlov (2001) duke studiuar mekanizmin e transmisionit respektivisht ne Latvi dhe Lituani, fokusohen mbi normen e interesit, dhe kanalet e kursit te kembimit dhe kreditit. Megjithese ata identifikojne ekzistencen e nje kanali te dobet krediti, efekti mbi variablat finale si inflacioni apo prodhimi industrial eshte shume i vogel ose inekzistent, ndersa kursi i kembimit ka efekt disi ne rastin e Lituanise. Pelinescu dhe Scutaru (2000a dhe 2000b) kane studiuar kanalin e normes se interesit dhe te kreditit dhe gjejne se normat e interesit ndikojne mbi konsumin privat por jo koston e kapitalit dhe per rrjedhoje inflacionin ne afat te gjate. Per Shqiperine ato pak studime qe jane bere si Kolasi (2002), Muco dhe te tjere (2003) identifikojne kanalin e kursit te kembimit dhe normes se interesit si kanalet kryesore te mekanizmit te transmisionit.
Per te pasur sukses ne politiken monetare bankat qendrore duhet te kene nje vizion te qarte per mekanizmin e transmisionit. Kjo eshte nje nga sfidat kryesore qe kane bankat qendrore te vendeve ne tranzicion sot ku nje pjese e mire e tyre pregatiten te hyjne ne EU ose adoptojne regjimin inflation targeting. Rastet klasike te njohura nga literatura, sipas Mishkin (1995), perfshijne kanalin e normes se interesit, kursit te kembimit, kanalin e cmimeve te aseteve dhe kanalin e kreditit. Megjithate shtrirja dhe cilesia e reformave strukturore, roli i bankes qendrore, menyra e financimit te shpenzimeve te ekonomive shtepiake dhe ndermarrjeve dhe zhvillimi i sektorit financiar jo vetem qe ndikojne mbi mekanizmin e transmisionit ne vendet ne tranzicion por dhe e bejne ate te ndryshem nga ai i vendeve te industrializuara. Skreb dhe Muço (2002), shpjegojne se dollarizimi dhe ekonomia e madhe informale shtremberojne mekanizmat e tranzmisionit si rrjedhim, identifikimi i drejtperdrejte i tyre ne vendet ne tranzicion eshte i veshtire. Studime te ndryshme , (Arvai, Vilagi dhe Vincze (1998), Maliszewski, Dovciak (1999), Arvai dhe Menczel (2000), Kuijs (2001), Botel (2002)) fokusohen ne rendesine e kanaleve tradicionale te kursit te kembimit dhe normes se interesit si mekanizmat kryesore ne vendet ne tranzicion . Ganev (2002), tregon se kanali i kursit te kembimit eshte me i fuqishmi. Kiviet dhe te tjere (2003), gjithashtu arin ne konkluzionin se vecanerisht per vendet qe kane nje regjim relativisht fleksibel te kursit te kembimit ky kanal eshte kanali kryesor i mekanizmit te transmisionit. Per Bullgarine, Nenovsky dhe Hristov (1998) tregojne se variacioni ne depoziten e qeverise ka efekt mbi oferten e parase, kredine e brendshme dhe ne sjelljen e bankave, duke treguar keshtu ekzistencen e nje kanali krediti ne mekanizmin e transmisionit. Babich (2001) dhe Vetlov (2001) duke studiuar mekanizmin e transmisionit respektivisht ne Latvi dhe Lituani, fokusohen mbi normen e interesit, dhe kanalet e kursit te kembimit dhe kreditit. Megjithese ata identifikojne ekzistencen e nje kanali te dobet krediti, efekti mbi variablat finale si inflacioni apo prodhimi industrial eshte shume i vogel ose inekzistent, ndersa kursi i kembimit ka efekt disi ne rastin e Lituanise. Pelinescu dhe Scutaru (2000a dhe 2000b) kane studiuar kanalin e normes se interesit dhe te kreditit dhe gjejne se normat e interesit ndikojne mbi konsumin privat por jo koston e kapitalit dhe per rrjedhoje inflacionin ne afat te gjate. Per Shqiperine ato pak studime qe jane bere si Kolasi (2002), Muco dhe te tjere (2003) identifikojne kanalin e kursit te kembimit dhe normes se interesit si kanalet kryesore te mekanizmit te transmisionit.
