Re: Kulture dhe figura te qytetit te Shkoders
Isa Alibali: Luçije Milotit-Laureshes se Shkodres
LUÇIJE MILOTIT– LAURESHËS SË SHKODRES.Me ndjenjën e dhimbshme e të hidhur, me ngashërim të papërmbajtëshëm për këtë humbje të madhe të artit tonë kombëtar, më lejoni të sjell para jush hidhërimin e thellë të mbarë qytetetarëve shkodranë për ndarjen nga jeta të bilbilit të këngës sonë qytetare, artistes së madhe, Luçije Milotit.E lindur në një familje artistësh, e rritur si një lule në kopshtin e begatshëm të muzikës popullore shkodrane, e ushqyer me dashurinë e pafundme për këngët e popullit, e paisur me një zë të kristaltë e shumë të ëmbël, ajo u bë shumë shpejt një pasuese e denjë e besnike e traditave më të shquara të perlave të këngës shkodrane e mbarëshqiptare. Por ajo i pasuroi traditat e popullit tonë artist, me shumë vlera të veçanta, duke dhënë shëmbëlltyrën më të përsosur të interpretimit dhe trajtimit të saj prej mjeshtreje.Sa herë që kemi dëgjuar e dëgjojmë ligjërimin e saj prej bilbili, thellë në shpirt kemi ndjerë emocione të veçanta dhe kemi admiruar e do të admirojmë gjithnjë atë pastërti të zërit të saj, atë ëmbëlsi të tingullit, shumëngyrshmërinë dhe bukurinë e tij, freskinë dhe dritën që lëshon dhe që depërton në zemrat tona dhe na mbush jetën me gëzim të veçantë.
Luçije Miloti, Lauresha e Shkodrës, Mjeshtrja e Madhe, këngëtarja e ëmbël dhe papërsëritëshme, është dhe mbetet përgjithmonë një lis i madh që lindi dhe u rrit në tokën pjellore të këtij vendi që nxorri nga gjiri i vet njerëz të shquar të të gjitha fushave. Ajo i dha Shkodrës dhe Shqipërisë nderë të madh, edhe pse nuk mori atë që i takonte.
Kënga qytetare, e krijuar si një vlerë e pashoqe nga breza të tërë artistësh popullorë, është një zë i fuqishëm i ndërgjegjes qytetare të popullit tonë. Për këtë kanë meritë si krijuesit e saj të talentuar, ashtu edhe interpretuesit e shumtë, të cilët e ngritën edhe më lart traditën e shkëlqyer që krijuan paraardhësit e tyre. Në panteonin e lavdishëm të këngës shqiptare, veçanërisht asaj shkodrane, një vend nderi në të zë padyshim e madhja Luçije Miloti që na ka mbledhur sot, duke ndjerë të gjithë dhimbje të veçantë për këtë ndarje të hidhur. Ajo na bëhet sot edhe më e madhe, sepse, duke i vlerësuar në këto çaste hidhërimi talentin e saj të jashtëzakonshëm, na duket si dielli që shndrit kudo ku depërton, Sepse edhe ajo ka ndriçuar e ndriçon gjithnjë shpirtërat tanë, ka mbushur me gëzim e kënaqësi të gjitha familjet shqiptare, kudo ku ato jetojnë. Prandaj poeti kosovar është shprehur se kur këndon Luçije Miloti, sillet moti për së mbari, rezit dielli, gjelbëron bari…dhe lumenjtë rrisin gurgullimën…sepse …nga ligjërimin e saj prej bilbili edhe zogjtë shtojnë cicërimën…
Ajo do të ligjërojë pafundësisht, sepse Luçije Miloti shkëlqen në kupën qiellore si një yll që rezaton fuqishëm.
Një artist i mirë është kurdoherë i gjallë, kur vepra e tij jeton midis njerëzve, siç jeton dhe do të jetojë gjithnjë kënga dhe ligjërimi i ëmbël i Luçje Milotit.
Na fal e shtrenjta jonë Luçije se nuk bëmë më shumë për ty. Me shpirtin tënd të gjërë prej artisteje, e dimë se qyteti yt i lindjes duhet të të kishte nderuar më shumë. Por mos na gjyko ashpër. Duke u ndarë sot prej teje, vetëm fizikisht, e nderuara Luçije, të sigurojmë se do të jesh gjithnjë pranë nesh,, se nuk do të harrohesh asnjëherë, sepse artistët e mëdhenj siç ishe ti, ashtu si edhe heronjtë, na bëhen më të mëdhenj sa më shumë që kalon koha.
Lamtumirë, e shtrejta jonë Luçije. Të përjetshëm qofshin kujtim dhe vepra jote.
CURICULUM VITAE E KËNGËTARES SHKODRANE
LUÇIJE MILOTI - LAURESHA E SHKODRES
MERITA SMAJA:
Shkodra, që gjithëherë është quajtur qyteti i traditave të shquara historike e kulturore, ka nxjerrë nga gjiri i vet shumë e shumë artistë të gjinive të ndryshme, duke i dhënë vetes një vend nderi dhe duke ndikuar në zhvillimin kulturor të të gjithë vendit. Një ndër më të shquarat bija të këtij qyteti me nam, është padyshim edhe këngëtarja e shquar e këngës qytetare shkodrane, siç është quajtur ndryshe edhe Lauresha e Shkodrës, ose bilbili i këngës shkodrane, Luçije Miloti, që mban titullin e lartë “MJESHTRE E MADHE”
Luçija u lind më 11 maj 1930, në një shtëpi karakteristike shkodrane te Arra e Madhe, për të banuar pastaj afër Dugajve të Reja. U rrit në një mjedis familjar me traditë për muzikën dhe këngën popullore. E ëma Katerina, e motrat Marija e Terezina dhe vëllai Emili ishin këngëtarë të njohur në rrethin e tyre familjar. Ky truall e ushqeu Luçijen e vogël me këngët e ahengut, me jaret dhe vallet shkodrane. Në moshën 15-vjeçare Luçija, me ndërmjetësimin e Prenkë Jakovës, merr pjesë në koncertin e parë në sallën e kinema “Rozafatit”. Pas këtij koncerti të suksesëshëm, Prenkë Jakova e uron kështu: “ Tashti të qoftë udha e mbarë. Edhe sikur të duash të tërhiqesh, nuk të lë publiku të largohesh.” Vazhdoi të këndojë me shumë sukses në Radio-Shkodra, së bashku me artistët Bik Ndoja, File Gjeloshi, etj.
Nuk kalon shumë kohë dhe familja e Luçijes vendoset përfundimisht në Tiranë. Mjeshtri Paulin Pali, drejtues i orkestrës popullore në Radio-Tirana tregon një kujdes të veçantë ndaj Luçijes, duke u bërë mësuesi i vërtetë i saj. Ajo luajti një rol të veçantë në përhapjen e këngës shkodrane. Në vitin 1950 futet ne Filarmoninë Shqiptare, aktivizohet në estradën e shtetit për t’u përfshirë përfundimisht më vonë në trupën e Ansamblit të Këngëve e Valleve, në vitin1957.
Për më se tridhjetë vjetë ajo siguron një repertor shumë të pasur, me rreth 500 këngë, të denjë për një këngëtare dhe një popull që e adhuron, duke e quajtur “bilbili i këngës shkodrane”. Eshtë vështirë të gjesh krahasim më të qëlluar. Dhe ligjërimi prej bilbili i Luçijes fluturoi i lirë në hapsirat e paanë , gjithandej ku ndodhen e jetojnë shqiptarët, për t’i joshur me zërin e saj, për të thënë se ka një Luçije, se ka një Shkodër me këngët e saj perla të vërteta, se ka një komb shqiptar që nxjerr njerëz të mëdhënj.
Edhe pse e dobët fizikisht, nga gjoksi i saj gulçoi një zë i fuqishëm, plot ngjyrime, i pastër si rrjedha e ujërave të kristalta nëpër burime, me tone të buta e të ngrohta. Ajo është një fenomen unik në artin e të kënduarit popullor shqiptar. Ajo ia kushtoi tërë jetën këngës popullore, kryesisht asaj shkodrane, por edhe këngëve epike të Veriut e të Kosovës. Ajo u bë padrone e vërtetë e zërit të saj në interpretime të shkëlqyera, duke e kënduar me shpirt e ndjesi si këngën popullore anonime, ashtu edhe të kompozitorëve amatorë e profesionistë, duke na dhënë një galeri pa fund interpretimesh të këngës popullore qytetare shkodrane dhe asaj shqiptare në përgjithësi.
Zëri i Luçijes është i magjishëm. Shumë artistë të shquar do ta quanin si “një zë i lindur”, “një zë brilant”, “këngëtare e paisur me një zë të mrekullueshëm e timbër të shkëlqyer”, “ Lauresha e Shkodrës me zë kristalor”, etj.etj. duke arritur tek thënia e Tish Daisë se “Këngëtare si Luçije Miloti vijnë një herë në shekull”.
Sa herë që dëgjojmë këngët e Luçije Milotit ndjejmë në zemër emocione, kënaqësi, ngazëllim dhe nga thellësitë e shpirtit na del natyrshëm thirrja “Mos vdeksh kurrë, moj Luçije!”. Ky është urimi më i mirë për Laureshën e Shkodrës, e cila, me zërin e saj të magjishëm i gjallëroi më tej këngët qytetare shkodrane. Ajo u shqua për karakterin, ngjyrimet dhe stilin e spikatur, si një zë i veçantë i shpirtit artist të shkodranëve.
Luçije Miloti, me zërin e saj brilant, ka tundur skenat e tre kontinenteve ku ajo ka kënduar me Ansamblin Shtetëror të Këngëve dhe Valleve Popullore, duke i dhënë vendit të vet një emër të lartë dhe duke ngritur lart prestigjin e Shqipërisë në botë.
Shkodra, që di të nderojë bijtë e bijat e veta të shquara, duhet të dijë të nderojë edhe këtë artiste të madhe, me rastin e 75-vjetorit të lindjes së saj, duke i dhënë titullin “Krenaria e Shkodrës”.
P/SHOQATËN “DASHAMIRËT E KËNGËS SHKODRANE”
S E K R E TARI K R Y E T A R I
( Isa Alibali ) ( Tonin Zadeja )
Shkodër, më 11 maj 2005
Isa Alibali: Luçije Milotit-Laureshes se Shkodres
LUÇIJE MILOTIT– LAURESHËS SË SHKODRES.Me ndjenjën e dhimbshme e të hidhur, me ngashërim të papërmbajtëshëm për këtë humbje të madhe të artit tonë kombëtar, më lejoni të sjell para jush hidhërimin e thellë të mbarë qytetetarëve shkodranë për ndarjen nga jeta të bilbilit të këngës sonë qytetare, artistes së madhe, Luçije Milotit.E lindur në një familje artistësh, e rritur si një lule në kopshtin e begatshëm të muzikës popullore shkodrane, e ushqyer me dashurinë e pafundme për këngët e popullit, e paisur me një zë të kristaltë e shumë të ëmbël, ajo u bë shumë shpejt një pasuese e denjë e besnike e traditave më të shquara të perlave të këngës shkodrane e mbarëshqiptare. Por ajo i pasuroi traditat e popullit tonë artist, me shumë vlera të veçanta, duke dhënë shëmbëlltyrën më të përsosur të interpretimit dhe trajtimit të saj prej mjeshtreje.Sa herë që kemi dëgjuar e dëgjojmë ligjërimin e saj prej bilbili, thellë në shpirt kemi ndjerë emocione të veçanta dhe kemi admiruar e do të admirojmë gjithnjë atë pastërti të zërit të saj, atë ëmbëlsi të tingullit, shumëngyrshmërinë dhe bukurinë e tij, freskinë dhe dritën që lëshon dhe që depërton në zemrat tona dhe na mbush jetën me gëzim të veçantë.
Luçije Miloti, Lauresha e Shkodrës, Mjeshtrja e Madhe, këngëtarja e ëmbël dhe papërsëritëshme, është dhe mbetet përgjithmonë një lis i madh që lindi dhe u rrit në tokën pjellore të këtij vendi që nxorri nga gjiri i vet njerëz të shquar të të gjitha fushave. Ajo i dha Shkodrës dhe Shqipërisë nderë të madh, edhe pse nuk mori atë që i takonte.
Kënga qytetare, e krijuar si një vlerë e pashoqe nga breza të tërë artistësh popullorë, është një zë i fuqishëm i ndërgjegjes qytetare të popullit tonë. Për këtë kanë meritë si krijuesit e saj të talentuar, ashtu edhe interpretuesit e shumtë, të cilët e ngritën edhe më lart traditën e shkëlqyer që krijuan paraardhësit e tyre. Në panteonin e lavdishëm të këngës shqiptare, veçanërisht asaj shkodrane, një vend nderi në të zë padyshim e madhja Luçije Miloti që na ka mbledhur sot, duke ndjerë të gjithë dhimbje të veçantë për këtë ndarje të hidhur. Ajo na bëhet sot edhe më e madhe, sepse, duke i vlerësuar në këto çaste hidhërimi talentin e saj të jashtëzakonshëm, na duket si dielli që shndrit kudo ku depërton, Sepse edhe ajo ka ndriçuar e ndriçon gjithnjë shpirtërat tanë, ka mbushur me gëzim e kënaqësi të gjitha familjet shqiptare, kudo ku ato jetojnë. Prandaj poeti kosovar është shprehur se kur këndon Luçije Miloti, sillet moti për së mbari, rezit dielli, gjelbëron bari…dhe lumenjtë rrisin gurgullimën…sepse …nga ligjërimin e saj prej bilbili edhe zogjtë shtojnë cicërimën…
Ajo do të ligjërojë pafundësisht, sepse Luçije Miloti shkëlqen në kupën qiellore si një yll që rezaton fuqishëm.
Një artist i mirë është kurdoherë i gjallë, kur vepra e tij jeton midis njerëzve, siç jeton dhe do të jetojë gjithnjë kënga dhe ligjërimi i ëmbël i Luçje Milotit.
Na fal e shtrenjta jonë Luçije se nuk bëmë më shumë për ty. Me shpirtin tënd të gjërë prej artisteje, e dimë se qyteti yt i lindjes duhet të të kishte nderuar më shumë. Por mos na gjyko ashpër. Duke u ndarë sot prej teje, vetëm fizikisht, e nderuara Luçije, të sigurojmë se do të jesh gjithnjë pranë nesh,, se nuk do të harrohesh asnjëherë, sepse artistët e mëdhenj siç ishe ti, ashtu si edhe heronjtë, na bëhen më të mëdhenj sa më shumë që kalon koha.
Lamtumirë, e shtrejta jonë Luçije. Të përjetshëm qofshin kujtim dhe vepra jote.
CURICULUM VITAE E KËNGËTARES SHKODRANE
LUÇIJE MILOTI - LAURESHA E SHKODRES
MERITA SMAJA:
Shkodra, që gjithëherë është quajtur qyteti i traditave të shquara historike e kulturore, ka nxjerrë nga gjiri i vet shumë e shumë artistë të gjinive të ndryshme, duke i dhënë vetes një vend nderi dhe duke ndikuar në zhvillimin kulturor të të gjithë vendit. Një ndër më të shquarat bija të këtij qyteti me nam, është padyshim edhe këngëtarja e shquar e këngës qytetare shkodrane, siç është quajtur ndryshe edhe Lauresha e Shkodrës, ose bilbili i këngës shkodrane, Luçije Miloti, që mban titullin e lartë “MJESHTRE E MADHE”
Luçija u lind më 11 maj 1930, në një shtëpi karakteristike shkodrane te Arra e Madhe, për të banuar pastaj afër Dugajve të Reja. U rrit në një mjedis familjar me traditë për muzikën dhe këngën popullore. E ëma Katerina, e motrat Marija e Terezina dhe vëllai Emili ishin këngëtarë të njohur në rrethin e tyre familjar. Ky truall e ushqeu Luçijen e vogël me këngët e ahengut, me jaret dhe vallet shkodrane. Në moshën 15-vjeçare Luçija, me ndërmjetësimin e Prenkë Jakovës, merr pjesë në koncertin e parë në sallën e kinema “Rozafatit”. Pas këtij koncerti të suksesëshëm, Prenkë Jakova e uron kështu: “ Tashti të qoftë udha e mbarë. Edhe sikur të duash të tërhiqesh, nuk të lë publiku të largohesh.” Vazhdoi të këndojë me shumë sukses në Radio-Shkodra, së bashku me artistët Bik Ndoja, File Gjeloshi, etj.
Nuk kalon shumë kohë dhe familja e Luçijes vendoset përfundimisht në Tiranë. Mjeshtri Paulin Pali, drejtues i orkestrës popullore në Radio-Tirana tregon një kujdes të veçantë ndaj Luçijes, duke u bërë mësuesi i vërtetë i saj. Ajo luajti një rol të veçantë në përhapjen e këngës shkodrane. Në vitin 1950 futet ne Filarmoninë Shqiptare, aktivizohet në estradën e shtetit për t’u përfshirë përfundimisht më vonë në trupën e Ansamblit të Këngëve e Valleve, në vitin1957.
Për më se tridhjetë vjetë ajo siguron një repertor shumë të pasur, me rreth 500 këngë, të denjë për një këngëtare dhe një popull që e adhuron, duke e quajtur “bilbili i këngës shkodrane”. Eshtë vështirë të gjesh krahasim më të qëlluar. Dhe ligjërimi prej bilbili i Luçijes fluturoi i lirë në hapsirat e paanë , gjithandej ku ndodhen e jetojnë shqiptarët, për t’i joshur me zërin e saj, për të thënë se ka një Luçije, se ka një Shkodër me këngët e saj perla të vërteta, se ka një komb shqiptar që nxjerr njerëz të mëdhënj.
Edhe pse e dobët fizikisht, nga gjoksi i saj gulçoi një zë i fuqishëm, plot ngjyrime, i pastër si rrjedha e ujërave të kristalta nëpër burime, me tone të buta e të ngrohta. Ajo është një fenomen unik në artin e të kënduarit popullor shqiptar. Ajo ia kushtoi tërë jetën këngës popullore, kryesisht asaj shkodrane, por edhe këngëve epike të Veriut e të Kosovës. Ajo u bë padrone e vërtetë e zërit të saj në interpretime të shkëlqyera, duke e kënduar me shpirt e ndjesi si këngën popullore anonime, ashtu edhe të kompozitorëve amatorë e profesionistë, duke na dhënë një galeri pa fund interpretimesh të këngës popullore qytetare shkodrane dhe asaj shqiptare në përgjithësi.
Zëri i Luçijes është i magjishëm. Shumë artistë të shquar do ta quanin si “një zë i lindur”, “një zë brilant”, “këngëtare e paisur me një zë të mrekullueshëm e timbër të shkëlqyer”, “ Lauresha e Shkodrës me zë kristalor”, etj.etj. duke arritur tek thënia e Tish Daisë se “Këngëtare si Luçije Miloti vijnë një herë në shekull”.
Sa herë që dëgjojmë këngët e Luçije Milotit ndjejmë në zemër emocione, kënaqësi, ngazëllim dhe nga thellësitë e shpirtit na del natyrshëm thirrja “Mos vdeksh kurrë, moj Luçije!”. Ky është urimi më i mirë për Laureshën e Shkodrës, e cila, me zërin e saj të magjishëm i gjallëroi më tej këngët qytetare shkodrane. Ajo u shqua për karakterin, ngjyrimet dhe stilin e spikatur, si një zë i veçantë i shpirtit artist të shkodranëve.
Luçije Miloti, me zërin e saj brilant, ka tundur skenat e tre kontinenteve ku ajo ka kënduar me Ansamblin Shtetëror të Këngëve dhe Valleve Popullore, duke i dhënë vendit të vet një emër të lartë dhe duke ngritur lart prestigjin e Shqipërisë në botë.
Shkodra, që di të nderojë bijtë e bijat e veta të shquara, duhet të dijë të nderojë edhe këtë artiste të madhe, me rastin e 75-vjetorit të lindjes së saj, duke i dhënë titullin “Krenaria e Shkodrës”.
P/SHOQATËN “DASHAMIRËT E KËNGËS SHKODRANE”
S E K R E TARI K R Y E T A R I
( Isa Alibali ) ( Tonin Zadeja )
Shkodër, më 11 maj 2005