Gjuha po ndryshon !!!

[r0306]

Gjuha po ndryshon !!!

ka disa vjet qe has nje dukuri, qe ne fillim me bezdiste. shpesh here, shikoj te shkruar terma te tilla; teatri estrades, autobuzi unazes etj.
normalisht duhet te ishin; teatri i estrades dhe autobuzi i unazes.
kur kam pyetur femije per kete, as nuk e kane vene re dhe kur disa e kane vene re, nuk kane gjetur ndonje gje alarmante ne te.
a kemi te bejme me nje ndryshim de facto te te shkuarit shqip ne ate pike ku kthimi ne formen e "drejte" (teatri i estrades), eshte jopraktik dhe ndoshta i panevojshem?
a dini ju njerez raste te tjera kur gjuha (shqipe) u ndryshua nga rruga dhe pastaj ky ndryshim u sanksionua nga gjuhetaret?

 

[mengjesi]

Re: gjuha po ndryshon !!!

Ky eshte rregull gazetaresk i gjuhes shqipe dhe jo rregull i rruges, te pakten ne kohen kur une kam bere gjuhe shqipe ishte i tille.

 

[r0306]

Re: gjuha po ndryshon !!!

c'do te thote rregull gazetaresk?
dhe kush eshte rregull gazetaresk? teatri estrades apo teatri i estrades?
kur une shkrova "rruga" e kisha fjalen per boten jo-akademike, dhe gazetat do t'i perfshija ne boten jo-akademike.

 

[mengjesi]

Re: gjuha po ndryshon !!!

Rregulli eshte qe kur nje fjale mbaron me -i, nuk shkruhet i-ja lidhese me pas, dmth Teatri i Estrades shkruhet Teatri Estrades. Kam pershtypjen qe kjo vlen vetem per titujt. Rregull gazetaresk nuk dmth qe u mblodhen 3 gazetare e vendosen nje rregull, por rregull i drejtshkrimit te shqipes, vendosur nga akademiket qe do ti, per shkrime neper gazeta, etj.

Dhe meqe jemi te gjuha, nuk thuhet 'kush eshte' po 'cili eshte'.

 

[Kondrapedali]

Re: gjuha po ndryshon !!!

Dhe meqe jemi te gjuha, nuk thuhet 'kush eshte' po 'cili eshte'.

Ose "cila"! Kur nuk je i sigurt për gjininë vendos asnjanësin "kush".

 

[Shqiptarja]

Re: gjuha po ndryshon !!!

TEATRI I ESTRADES-Keshtu duhet te jete!

Eshte menyre deftore(kallezore) e emrit(i/e kujt, cilit - eshte estrada?)Pa lidhesen "i" ne kete rast fjalia s'ka kuptim, ose eshte gabimisht, po ta marrim nga aspekti gramatikor dhe drejtshkrimor!
Kur behet fjale per drejtshkrim secili nga ne e din se, ka vetem rregulla gjuhesore dhe s'duhen marre parasysh rregullat e tjera, qofshin gazetaresk apo te tjera!

Emerore: Estrada
Gjinore: i/e estrades
Dhanore: estrades
Kallezore: estraden

Shqiptarja

 

[soni2]

Re: gjuha po ndryshon !!!

estrade vjen nga frengjishtja

qe perdoret edhe ne france per te treguar nje podium me te larte nga niveli ku jemi

ka dy estrade dhe kur eshte si pune ballkoni quhet balustrade

 

[r0306]

Re: gjuha po ndryshon !!!

edhe une keshtu e dija: teatri i estrades.
pyetja ime eshte; a eshte bere "teatri i estrades" forme e panevojshme dhe e zevendesuar me "teatri estrades" ? dhe ne se kjo eshte keshtu, a duhet "academia" te mbaje shenim dhe te hape rruge apo te ngule kembe ne dicka te tejkaluar?
sic e shikoni, te pakten nje person ketu, mendon se forma e duhur eshte "teatri estrades" !!!
kjo sigurisht nuk eshte e vertete,por nuk eshte e rendesishme se CILA forme eshte e "drejta"
mua me intereson se nje forme e RE e te shkruarit po behet e PRANUESHME, dhe "do bare" kesaj rruge doja t'a coja diskutimin me pyetjen "a dini ju njerez raste te tjera... etj"

 

[tola77]

Re: gjuha po ndryshon !!!

une e kam thene me kohe se shqipetaret po ndryshojne gjuhen duke perdorur shprehje te mara hua ose me mire akoma renditjen e fjaleve ne fjali,kush jeton aty nuk e ndjen por per ne qe jemi mesuar me nje gramatike tjeter na vret veshin,por ndoshta kjo eshte normare pasi keshtu evolon gjuha per fat te keq. /pf/images/graemlins/frown.gif

 

[mengjesi]

Re: gjuha po ndryshon !!!

Fillimisht postuar nga Kondrapedali:
[qb]

Dhe meqe jemi te gjuha, nuk thuhet 'kush eshte' po 'cili eshte'.

Ose "cila"! Kur nuk je i sigurt për gjininë vendos asnjanësin "kush". [/qb]

Kush nuk perdoret per sendet/jofrymoret kontrapedal. Dhe sa per teatrin e estrades, thashe qe i-te hahen ne TITUJT E ARTIKUJVE vetem dhe kjo nuk eshte gje e re. Po te kete njeri drejtshkrimin e gjuhes shqipe ta shohe e te mos flasim me kot mbi kete pike.

 

[zog]

Re: gjuha po ndryshon !!!

Fillimisht postuar nga to57:
[qb] estrade vjen nga frengjishtja

qe perdoret edhe ne france per te treguar nje podium me te larte nga niveli ku jemi

ka dy estrade dhe kur eshte si pune ballkoni quhet balustrade [/qb]

asigjo s'vjen (drejtperdrejt) nga frengjishtja ngaqe ajo vete eshte derivat (derdhje) latin.

ESTRADA si fjale ka hyre ne perdorim te gjere nga spanjishtja, ndersa si origjine merret nga latinia STRATUM.

ndersa ne shqip kemi fjalet SHTAT (trup, i larte) dhe SHTRAT (dru i ngritur mbi te cilin fleme).

ps:

diko: Estrade

Es`trade", n. [F., fr. Sp. estrado, orig., a carpet on the floor of a room, also, a carpeted platform, fr. L. stratum bed covering. See Stratum.] (Arch.) A portion of the floor of a room raised above the general level, as a place for a bed or a throne; a platform; a dais.

He [the teacher] himself should have his desk on a mounted estrade or platform. --J. G. Fitch.

 

[alinos]

Re: gjuha po ndryshon !!!

nyja e gjinores eshte ende ne fuqi.
Pavaresisht nga dembelizmi dhe injoranca e gazetareve tani, forma e sakte gramatikore eshte
Teatri i Estrades

 

[zog]

Re: gjuha po ndryshon !!!

problemi o qe edhe teatri edhe estrada jane e njejta gjo. pranej duhej thjesht ESTRADA e asigjo tjeter para.

s'di pse estrada, tek ne eshte trupa qe te ben me qesh. te kete pas thua kete kuptim fjala e origjines.

apo ta kemi ngaterru me fjalen NA -STRADIN. edhe ky personazh komik, e jo "mendimtari" francez nastradamus.


ps; edhe ZGJEDHJET ELEKTORALE (shpeshperdorur neper gazeta) jane po ashtu e njejta gje e perseritur, ngaqe ELECTION (fr) eshte po zgjedhje.

 

[Alba Palushi]

Re: gjuha po ndryshon !!!

Kur dikush thote A fluturon zogu ?
Mund te marrim pergjigje;-Po fluturon gomari!
Teatri eshte nje fjale qe emerton nje objekt.
Estrada eshte fjale qe emerton grup njerezish qe i japin jete teatrit(nese mund te shprehem keshtu)
Zgjedhjet elektorale-aa kjo ka vend si togfjalesh ne shqipe pasi ne e kemi ne shqip zgjedhjet e ku duhet me cu fjalen e huazueme ( me e perdorur si mbiemer te panjyshem :lol:
Shpresoj qe edhe gjuha shqipe te kete zgjedhjen e saj. /pf/images/graemlins/laugh.gif

 

[mengjesi]

Re: gjuha po ndryshon !!!

Fillimisht postuar nga alinos:
[qb] nyja e gjinores eshte ende ne fuqi.
Pavaresisht nga dembelizmi dhe injoranca e gazetareve tani, forma e sakte gramatikore eshte
Teatri i Estrades [/qb]

Alinos meqe je ne Shqiperi mund te me besh nderin ta kontrollosh diku kete? Jam 100% e sigurte qe ne lenden e gjuhes shqipe kemi folur per kete perjashtim qe i behet titujve te artikujve neper gazeta. Behet fjale perpara '91-shit. Nuk thashe asnjehere qe nyja e gjinores nuk ishte ne fuqi.

Tema eshte patjeter shume me e rendesishme se ky debat qe po bej une, po ama humbja e nyjes ishte shembulli i vetem qe u dha. Nese dikush me thote 'kjo bote po rrokulliset sepse homoseksualet po martohen' une mund te jem dakort me rrokullisjen e botes, po jo dakort me arsyen e dhene.

 

[Besnik Bleta]

Re: gjuha po ndryshon !!!

Ja që i-ja është e nevojshme pa:

1. Ju vardis burri fqinjës...
(cili?) (kujt?)
(Burri im)

2. Ju vardis burri i fqinjës...
(cili?)
(Burri i fqinjës sime)

Kollaj, edhe pse pa baza racionale, të vësh në kandar të folurën e dikujt kundrejt normës së përpunuar nga disa breza studiuesish për një material gjuhësor që pasqyron disa shekuj nga jeta e gjuhës. Ja e bëmë dhe këtë. Vetëm mbajini hapur sytë të shihni nga anon kandari, cila anë shpreh më shumë dhe më mirë, jo cila anë është më e përshtatshme në një rast të shkëputur dhe për një qëllim të pakuptimtë, (Plasi sytë! Unë e shkruaj/them më shpejt Teatri Estradës se sa ty ). E saktë: është më e shkurtër të thuash Teatri Operas Baletit, në vend të Teatri i Operas e Baletit, po kjo nuk i shton formës përparësi të tjera.

 

[r0306]

Re: gjuha po ndryshon !!!

NUK KA RENDESI T'A GJEJME SE CILA FORME ESHTE E DREJTE!!!!
mua me intereson mendimi i njerezve per shanset qe i-ja te mbetet ose te rrezohet!!!
ju lutem!!!

 

[SI TJETRI]

Re: gjuha po ndryshon !!!

Në shqipe,varësisht nga marrëdhënia reale e përcaktuesit me përcaktorin,kemi,ndër të tjerash, përcaktor të rasës gjinore dhe përcaktor ndajshtim.
Përcaktor në rasën gjinore kemi te shembulli'Teatri i Estrades'
Përcaktor ndajshtim kemi si te shembulli'Gazeta Rilindja'

E sa për saktësinë e emërtimit ,pajtoj me Zogun se shpeshherë hasim në tautologji siç është puna e zgjedhjeve elektorale.

 

[SI TJETRI]

Re: gjuha po ndryshon !!!

Për t'iu përgjigjur kërkesës së hapësit për të sjell lëvizje gjuhësore,po përmend këtë dukuri:
zhdukja e kategorisë së shquarsisë,si në shembullin'Bush tha...'në vend të'Bushi tha...'.

 

[Besnik Bleta]

Re: gjuha po ndryshon !!!

r0306, (megjithëse u përpoqa të tregoja rrugën që çon te përgjigjjet), ja ku i ke përgjigjjet e mia për pyetjet e tua:

Nuk kemi të bëjmë me ndryshim de facto të të shkruarit të Shqipes, kemi të bëjmë thjesht vetëm mungesë njohjeje të saj nga ana e subjekteve që ke sjellë si shembull. Nëse kjo shmangje është e nevojshme apo jo, t´u përgjigja më sipër.

Jo, nuk di raste që rruga të ketë ndryshuar gjuhën: kur ndryshohej gjuha, nuk merrej për bazë kuti i rrugës...