Civilizim?!
...Eshte njelloj sikur te pranosh qe njeriu u zbutka nga qyteterimi, domethene, u beka me pak gjakatar dhe i afte per lufte. E verteta flet ndryshe: hidhini syte rreth e rrotull, gjaku derdhet lume, kurse ngazellimi njerezor mbetet ngazellim, askend se ha meraku per ç'ndodh. sikur derdhet jo gjak por shampanje. Ja dhe shekulli im me qyteterimin e vet! Ja dhe Napoleoni i Madh! Ja dhe Amerika e Veriut me bashkimin e saj te perjetshem! E ç'paska zbutur pra, qyteterimi? Ai vetem se perpunoi ndijime me te gjithanshme. Tjeter ai sberi. Veç, permes ketij palo qyteterimi njeriu rrezikon te katandiset ne ate fare feje, sa te filloj te ndjej kenaqesi ne gjakderdhje. Shenjat jane te dukshme, kjo eshte duke ndodhur sot. A ju ka rene ne sy qe gjakderdhesit me te medhenj dhe me te sterholluar jane dhe zoterinjt me te qyteteruar? se me pare ne gjakderdhje njeriu perpiqej te shihte drejtesine, me ane te gjakderdhjes se paster ai ka pas asgjesuar ate qe duhej asgjesuar; sot, ndonese per gjakderdhje flitet si per nje menxyre e marrezi, prape se prape gjak derdhet shume me teper se me pare. E ç'i thoni kesaj zoteri? He de, pergjigjuni, ç'eshte kjo? Tregojne se kleopatra na qenka argetuar, duke ua ngulur karficat e florinjta ne gjoks skllaveve qe i sherbenin; kenaqej e hargalisej nga britmat qe leshonin. Do me thoni se gjera te tilla kane ndoshur ne kohe barbare, po pse tani a nuk eshte po aq barbare koha, perderisa njeriu ende nuk eshte mesuar te veproje ne perputhje me llogjiken dhe me shkencen? ama, ju vertet besoni se do mesohet, patjeter qe do mesohet, pasi te kete kapercyer ca vese te vjetra, ta prapamenduara, dhe pasi mendimi i shendoshe dhe shkenca ta kene drejtuar persembari naturen njerzore..
po e nderpres ketu kete pjese te marre nga jete ne vetmi e dostoevskit sepse tema pastaj do permblidhte edhe shume argomente te tjera qe do e largonin nga qellimi im.
dhe te mendosh qe dostoevski ka jetuar ne shek e 19.. po per shek. 20, dhe per kete tonin çdo kish shkruajtur? kete novel e kam lexuar para 2 vjetesh, por ky argomenti me ish ngulitur ne koke, dhe kohet e fundit me vinte shpesh ne memorie. Jetojme vertet ne nje shoqeri te civilizuar? Shtetet perendimore jane vertet te civilizuara? Ndonjehere pyes veten se ç'kuptojne keto shtete me termin civilizim?
Per vete dua te mendoj qe njeriu nuk eshte e keqja vetes, nuk me pelqen ta shoh ne kete pikpamje negative, por ndodhin disa ngjarje qe te bejne ti besh pyetje vetes.
...Eshte njelloj sikur te pranosh qe njeriu u zbutka nga qyteterimi, domethene, u beka me pak gjakatar dhe i afte per lufte. E verteta flet ndryshe: hidhini syte rreth e rrotull, gjaku derdhet lume, kurse ngazellimi njerezor mbetet ngazellim, askend se ha meraku per ç'ndodh. sikur derdhet jo gjak por shampanje. Ja dhe shekulli im me qyteterimin e vet! Ja dhe Napoleoni i Madh! Ja dhe Amerika e Veriut me bashkimin e saj te perjetshem! E ç'paska zbutur pra, qyteterimi? Ai vetem se perpunoi ndijime me te gjithanshme. Tjeter ai sberi. Veç, permes ketij palo qyteterimi njeriu rrezikon te katandiset ne ate fare feje, sa te filloj te ndjej kenaqesi ne gjakderdhje. Shenjat jane te dukshme, kjo eshte duke ndodhur sot. A ju ka rene ne sy qe gjakderdhesit me te medhenj dhe me te sterholluar jane dhe zoterinjt me te qyteteruar? se me pare ne gjakderdhje njeriu perpiqej te shihte drejtesine, me ane te gjakderdhjes se paster ai ka pas asgjesuar ate qe duhej asgjesuar; sot, ndonese per gjakderdhje flitet si per nje menxyre e marrezi, prape se prape gjak derdhet shume me teper se me pare. E ç'i thoni kesaj zoteri? He de, pergjigjuni, ç'eshte kjo? Tregojne se kleopatra na qenka argetuar, duke ua ngulur karficat e florinjta ne gjoks skllaveve qe i sherbenin; kenaqej e hargalisej nga britmat qe leshonin. Do me thoni se gjera te tilla kane ndoshur ne kohe barbare, po pse tani a nuk eshte po aq barbare koha, perderisa njeriu ende nuk eshte mesuar te veproje ne perputhje me llogjiken dhe me shkencen? ama, ju vertet besoni se do mesohet, patjeter qe do mesohet, pasi te kete kapercyer ca vese te vjetra, ta prapamenduara, dhe pasi mendimi i shendoshe dhe shkenca ta kene drejtuar persembari naturen njerzore..
po e nderpres ketu kete pjese te marre nga jete ne vetmi e dostoevskit sepse tema pastaj do permblidhte edhe shume argomente te tjera qe do e largonin nga qellimi im.
dhe te mendosh qe dostoevski ka jetuar ne shek e 19.. po per shek. 20, dhe per kete tonin çdo kish shkruajtur? kete novel e kam lexuar para 2 vjetesh, por ky argomenti me ish ngulitur ne koke, dhe kohet e fundit me vinte shpesh ne memorie. Jetojme vertet ne nje shoqeri te civilizuar? Shtetet perendimore jane vertet te civilizuara? Ndonjehere pyes veten se ç'kuptojne keto shtete me termin civilizim?
Per vete dua te mendoj qe njeriu nuk eshte e keqja vetes, nuk me pelqen ta shoh ne kete pikpamje negative, por ndodhin disa ngjarje qe te bejne ti besh pyetje vetes.
.Civilizimi ska te beje fare me masat mendoj une eshte thjesht aftesia e nje grupi individesh per tu itegruar. Sdo te thote qe kush arrin te integroje me shume individe te klikes se vet eshte me i suksesshem. Ka grupe te vogla shume mire te integruara edhe kjo pra eshte per tu admiruar. Nuk shikohet masiviteti ne kete rast. ai eshte thjesht faktor i civilizimit. Pra nuk mund te percaktosh nje detoj te vetem si percaktues te civilizimit. :shrug: