Re: The problem of evil!
Per t'i dhene drejtim temes, nga çoroditja ku e ka futur Shea.
Zoti është i mirë, përkundrazi, i përsosur. E keqja vetiu mbetet te njeriu. Më keq akoma, njeriu është e keqja. Dhe gjithë kjo e keqe është sintetizuar te një sajesë e vetme; Djalli emër i prejardhur nga ebraishtja Satan dhe nga greqishtja Daimon, njëlloj sinteze, hibridi. Madje Demoni nuk ishte vetëm i keq, personifikonte edhe forca të tilla që ndikonin mbi njeriun për mirë. Në besimet politeiste ishte një qenie midis njeriut dhe hyjnive, për kristianzimin demonët u shndëruan në ëngjëj në shërbim të Djallit – Luçiferrit dhe i syrgjynosi në ferr. Fakti që në kujtesën popullore nuk ruhet vetëm si sinonim i së keqes është përdorimi në gjuhën e përditëshme shprehja frazeologjike: “është djall i tëri”, ose demon, ose shejtan, duke nënkuptuar një njeri gjeni, shumë të mençur, dinak, etj, vërteton se jo gjithmonë, demonët, janë parë me sy të keq nga populli dhe se, edhe ata, (demonët), jo gjithmonë i shikonin me sy të keq njerzit. Iblis(në besimin islam), Ahiman (në besimin zoroastrian). Pjesë e pandarë e folklorit në të gjitha llojet e besimeve.
Mbi të gjitha ideja që e shikon njeriun si një qenie jo të plotë, të dobët dhe pre e Djallit, ka qënë e përkrahur dhe vijon ende sot, veçanërisht nga kisha e krishterë. Besimi në të Keqen në Djallin si një realitet vështrohet edhe si një mënyrë e shkak që nxit të shpjegojë realitetin e të keqes, ose më mirë natyrën e saj. Vështrim që i ka shkaktuar shoqërisë njerëzore dëme të mëdha e vuajtje të pafund. Besimi në shtriga (mbi 50 mijë femra të djegura në turrën e druve, në njerëz me djallin në bark, supersticionet dhe sëfundi vetë përligjja e esorçizmit (rit fetar për të përzënë demonët nga barku apo shpirti i njerzve), për të kaluar deri te inkuizicioni dhe bëmat e tij (mbi 200 mijë njerëz të vdekur nga torturat e inkuizitorëve. E famëshme ishte “prova e litarit”. Të lidhnin duart mbrapa me litar e pastaj të varnin. Pas kësaj nuk kishte njeri të mos pranonte që veprimet e tij diktoheshin nga djalli.
Nëse thelbi i besimit fetar qëndron në botën e përtejme, si e ardhmja e shpirtit të njeriut pas vdekjes, e ardhme në të cilën ballafaqohet me veprat e tij tokësore, atëhere, përse feja i gjykon e dënon njerzit për çfarë bëjnë gjatë ekzistencës tokësore?
* * *
Pyetja se si erdhëm deri këtu e ka përgjigjen në testamentin e vjetër, ose dhjatën e vjetër sikundër i themi shqip.
Zoti është i mirë, krijoi botën, jetën, krijoi gjithçka madje edhe njeriun...(kur bëre derr’ e arinë/ ç’deshe që bëre Turqinë? Do të pyeste Çajupi në një nga poezitë e tij). Pra krijuesi nuk mund të jetë ndryshe veçse i mirë, veçanti që fiton vlerë sepse ai e çon botën drejt shpëtimit!!! Drejt shpëtimit? Përse, nga se, nga kush? Nëse e krijove, mos vallë vëmendjes tënde në aktin e krijimit i shpëtoi diçka? Kushedi, kushedi nëse e krijoi ai botën...Nejse...Ta shpëtojë botën nga e keqja. Ndalemi këtu. Si dhiata e vjetër edhe e reja në thelb merren me të keqen, në fakt nuk kanë arritur e natyrisht s’mund të mbrrijnë te një përgjigje përfundimtare. (diktohet nga këndvështrimi i tyre ndaj të keqes). Theksohet që Zoti është zotërues i gjithçkaje, dmth i sëmirës por edhe i vetmi që ka privilegj të dallojë ndryshimin midis sëmirës dhe të keqes.
3 – 5: “Meqënëse Zoti e di se ditën kur ju do të hani(frutin e ndaluar) sytë tuaj do të hapen e ju do të jini vërtet njësoj si Zoti duke njohur të mirën dhe të keqen”
Të tentosh të dallosh të mirën nga e keqja, ndëshkohesh dhe rëndë madje:
3 – 22: “E Gjeova Zoti vazhdoi duke thënë: Ja, njeriu u bë njësoj si ne duke njohur të mirën dhe të keqen, dhe tani s’mbetet veç të zgjatë dorën e të këputë edhe frutin nga pema e jetës ta hajë e të rrojë përjetësisht”.
23: “Atëhere Gjeova Zoti e përzuri nga Parajsa sepse duhej të kultivonte dheun nga i cili ishte bërë.
24: “Kështu e përzuri njeriun”...
Nëse këtë privilegj hyjnor, të dallonte të mirën nga e keqja, e ruajti për veten, përse fajësohet njeriu? Përse e la në parajsë pemën me frutin e ndaluar? Përse i tha pikërisht atë të mos e hajë? Cili nga ne në fëmijëri nuk është tentuar pikërisht nga ajo që i kanë ndaluar? Madje edhe karamelet që mbaheshin dikur për të qerasur miqtë, porosia ishte të mos i trazonim. I kërkonim ku të ishin dhe i hanim një e nga një. Këtë rradhë njeriu hëngri vetëm një jo të gjitha dhe u ndëshkua me vdekje e më keq. Nuk hëngri një pëllëmbë bythëve, lakuriq i kishte...
Çfarë përmbante në vetvete ky gjest që e ndëshkoi njeriun kaq rëndë, ky mëkat fillestar që njeriu e heq zvarrë? Ishte ngrënia e frutit të dijes. Njeriu fitoi arsyen, të gjykuarin, njeriu dalloi veten nga bota që e rrethonte. Filloi shkëputjen nga kafshët nga natyra dhe u ngrit në rangun e Zotit, në rangun e një Zoti. I Zoti të krijojë e të ndërtojë për të arritur deri këtu ku është shoqëria sot. Natyrisht përmes vuajtjeve e dhimbjejeve, por kjo e nxit më shumë duke i bërë të merituara arritjet.
Nuk besoj se do të qe më i mirë një Adam – Adem, lakuriq dhe pa asnjë xhep ku të futë duart sa herë që i duhet të shëtisë në boulevard, më pëlqen një Adam – Adem që çapitet duke menduar e përsëritur me vete:
- Eva, është apo nuk është lakuriq? Nëse jo, çfarë ka mbuluar me gjethe fiku?
Një ide e largët, tepër e largët e diçkaje të panjohur e turbulluese i lindi natën kur i preku pjesën e mbuluar, e butë si një copë plisi ku vesa e shiut me fije bari e kishte mbuluar...Ishin shumë ide që e shqetësonin... Përse shkopi që kam në fund të barkut rri drejt?
... dhe provoi ta futë...në copën e plisit që ishte kaq e butë...