Re: TERRORISTET SERBE ne krey te shtetit
Pse insistohet për dialogun mes Kosovës dhe Serbisë?
Nga Veton Surroi
1.
Para një jave në Athinë, në një mbledhje të Klubit Ballkanik, atmosfera e qetë u turbullua paksa kur deklarova se po qe se ky Klub (i përbërë kryesisht prej ish -kryetarësh, kryeministrash e prijësish politik të vendeve ballkanike) e mban mbledhjen në Beograd, atëbotë nuk mund të llogaritet në pjesëmarrjen time në këtë mbledhje, për shkaqe të thella morale. Beogradi është vend i cili ende nuk e ka spastruar historinë e luftës dhe krimeve në Kosovë, ende mban në gjirin e vet kriminelë të luftës dhe se do të ishte e pamoralshme prej meje që të shkoj në një mbledhje në vend të tillë.
Përgjigjja që mora prej njërit prej prijësve serb, Dragolub Miçunoviqit është se në Beograd më në pushtet nuk është Milosheviçi, se dikush ende përpiqet të portretojë Serbinë si të pandryshuar dhe se pa marrë parasysh të gjithat, shqiptarët e Kosovës dhe Serbia duhet të bisedojnë.
Pak ditë më vonë, Rada Trajkoviqi në një mënyrë reflektoi mbi këtë gjë, duke thënë se shqiptarët i frikësohen dialogut me Beogradin, gjegjësisht me Serbinë. Dhe, pothuajse, njëkohësisht, nga disa kryeqytete të botës, nga persona të përgjegjësive të ndryshme politike e intelektuale, u përsërit se dialogu mes shqiptarëve të Kosovës dhe Beogradit duhet të fillojë së shpejti.
2.
Kjo punë e dialogut, e fryrë sot, më duket pak si puna e dialogut gjatë pothuajse tërë dhjetëvjetëshit të viteve nëntëdhjetë. Të gjithë thonin se çështja e Kosovës do zgjidhur me dialog, ndërsa zhvillimet shkonin krejtësisht në drejtim të kundërt. Për shqiptarët ishte shpjegim i gatishmërisë për të vepruar padhunshëm (duke u përpjekur për të fshehur pamundësinë e veprimit tjetërfare) , për serbët zyrtarë ishte shpjegim i gatishmërisë për të biseduar nën tytën e pushkës (duke tentuar të fshehet mosgatishmëria për çfarëdo zgjidhje tjetër) e për bashkësinë ndërkombëtare ishte shpjegim se është i një parimi që po kjo bashkësi ndërkombëtare përpiqej t’i qëndrojë besnike (duke fshehur se nuk ka vendosur të merret me çështjen e gjenocidit ashtu siç duhet të merret, me aplikim të politikës së mbështetur me force).
Tani ngriten zërat rreth dialogut pak a shumë sepse nuk e ka kush idenë se si të ecet përpara rreth çështjes së Kosovës. Kosova nën këso lloj protektorati e ka mbërritur optimumin e këso lloji qeverisje (mosqeverisje) dhe për të kaluar në stad tjetër nevojitet një ide tjetër. Rrugica më e shkurtër për të kaluar në stad tjetër është që të gjithë të drejtohen kah statusi, e rrjedhimisht edhe kah dialogu i Kosovës me Beogradin.
Kjo rrugicë, megjithatë, kthehet në të kundërtën e vetes. Çfarë do t’i ndihmojë dialogu me Beogradin Kuvendit të Kosovës që të miratojë më shumë ligje, Qeverisë që të qeverisë, apo tërë sistemit të vendosjes kosovare të ushtrojë kompetencat e veta e të kërkojë më shumë sish? Apo, çfarë do t’i ndihmojë dialogu me Kosovën Beogradit që të vendosë se a do të orientohet kah një kurs pro-evropian apo do të mbesë të zgjedhë mes një laryshie nacionalistësh, prej Koshtunicës e deri te fashizmi i Sheshelit?
3.
Dialogu megjithatë do të ndodhë. Së pari, sepse ka ndodhur edhe gjatë këtyre tre vjetëve: kosovarët e niveleve të ndryshme janë takuar me serbë të niveleve të ndryshme në kontekste të tubimeve ndërkombëtare në vende të treta. Së dyti, sepse këso takimesh do të ketë, dhe ato do marrë si çëshje të natyrshme, pa i fryrë jashtë kontekstit siç u bë me atë të paradokohshëm të Luzernit, ku edhe kryeministri e edhe kryetari i Kuvendit të Kosovës duhej të jepnin arsyetime fare të panevojshme se përse kishin qenë në një tryezë me Çoviçin e ministrin Mihajloviç.
Por dialogu, është hapi i parë drejt negociatave. Edhe tash, sikur para dhjetë vjetësh, problemi themelor nuk është se a duhet dialog (e negociata) por përse duhen ato, kur duhen mbajtur e si duhen parapërgatitur ato dhe çfarë do të jetë konteksti i tyre , gjegjësisht brenda çfarë kornize të projektuar të ardhmërisë duhet të mbahen.
Me këtë, që tani, mund të shtrohen tri rrafshe për të cilat do parapërgatitur. I pari është i tërë kompleksi i luftës, prej viktimave e krimeve të luftës deri te efektet ekonomike të shkatërrimit. I dyti, tërë kompleksi i çështjeve të përditshmërisë, pra prej transportit deri te ato energjetike. Dhe i treti, i tërë kompleksi i cili mbështetet mbi rrafshin e itnegrimit evropian: pra si të projektohet ardhmëria e Kosovës dhe e Serbisë brenda këtij dhjetëvjetëshi kur çdo njëri prej këtyre shteteve objektivisht do të ketë, ndonëse me rrugë të ndara, ardhmëri të përbashkët si anëtarë të BE-së.
4.
Ardhmëria evropiane? Kjo duket shumë larg dhe shumë çështje e ndërlikuar për ata që insistojnë çdo ditë se do mbajtur dialogu mes Kosovës dhe Serbisë. Por, pa e projektuar ardhmërinë, biseda mes institucioneve kosovare dhe atyre të Serbisë do të mbetej vetëm në atë të së kaluarës, për të cilën gjë Serbia , e cila ende nuk e ka kaluar denacifikimin, është po aq e gatshme sa edhe me 12 qershor të vitit 1999.
Marre nga shqiperia.com
