Re: nje teori e cuditshme per venecianet
Në rradhë të parë po korrigjoj fjalën Urrnë, sepse është shkruajtur gabim. Fjala e saktë është Urnë, me “r” të butë(të paktën siç njihet tani , pa mohuar se në një formë më arkaike mund të ketë qënë me “rr” të fortë.
Pas kësaj mendoj se disa shpjegime mund të hedhin dritë dhe qartësojnë origjinën e saj, duke zhdukur çdo dyshim ose hamendje.
Eshtë plotësisht e vërtetë që cerimonia e varrimeve ka ardhur nga ilirët, sikurse edhe djegia e kufomave dhe vendosja e tyre nëpër enët e veçanta të quajtura Urna.
Në shqip kemi fjalët:
- “Urrë” – pjesë e drurit që vjen pas zemrës dhe shkon gjer te ajo cipë e gjelbër e hollë dhe e njomë që ndodhet posht lëvores së jashtme e që quhet “blanë”, ose lëvore brendëshme.
- “Hu” –huri– dru. Hu gardhi, hu i trashë, prej ahu, pishe etj.
- Urë – copë druri, ose kopaçe që është e ndezur, ose që vazhdon të digjet.
Mendoj se janë të mjaftueshme këto re fjalë për të lidhur në mënyrë logjike prejardhjen e fjalës Urnë e cila mbante brenda hirin e të vdekurit. Cerimonia e dikurëshme bëhej duke e djegur trupin e të vdekurit mbi një turrë dru, kështuqë është e kuptueshme prejardhja e emrit Urnë. Madje edhe Hi-hiri, duhet të ketë të njëjtën prejardhje e natyrisht edhe ena që mbante hirin, sikurse sot quajmë psh, kriporen, etj.
Vë re se i njëjti argument shpesh përsëritet në tema të ndryshme dhe kjo nganjëherë detyron përgjigje të njëjtë, sidomos kur bëhet fjalë për fakte historike.
E kam fjalën për Venetët.
Eshtë një fakt mëse i njohur dhe i pranuar nga istoria që Venetët ishin një degë e trungut Ilir, ose një nga fiset e shumta Ilire dhe një nga më të mëdhenjtë. E kam thënë edhe herë tjetër se në të gjitha tekstet shkollore italiane kur flitet për Venetët, trajtohen si një fis ilir. Po ashtu në një enciklopedi që kam unë “Eureka” e vitit 2000, thuhet tekstualisht: Veneto – Përkatës (ose pjestar) i popullsisë Ilirike të ngulur rreth vitit 1200 para krishtit në brigjet veriore të Adriatikut. Dhe jo vetëm kaq, por shumë autorë të njohur nuk kanë dyshim për prejardhjen ilire të venetëve. Vatra e tyre ka qënë bregu lindor i detit Balltik. (kjo shpjegon edhe prejardhjen e vetë emrit të detit, nga shqipja e vjetër Baltë, sepse atë kohë po e po, por edhe tani një pjesë e bregdetit balltik është ende moçal. Venetët kanë qënë shtrirë pikërisht në gjirirn e Dancingut që dikur quhej Venetikos Kolpos (Z. Majan). Kjo popullsi ilire zbriti posht në brigjet e adriatikut verior, një pjesë midis triballëve dhe maqedonasve dhe një pjesë në Azinë e vogël. Henetët ose Enedi ishin fis ilir. Në Itali kishin si kryeqytet Padovën e sotme, Patavium. (si kuriozitet i dokumentuar vlen të përmendet se 10% e popullsisë së Padovës është me origjinë të vjetër shqiptare).
Emri i lumit Brenta rrjedh nga gjuha venete, si edhe qyteti Brundulum, që i korrespondojnë dy emra të tjerë në jug të Italisë, tek fisi ilir i Mesapianëve: Brentesium dhe Brudisium.
Emri i venetëve lidhet me shqipen “vent-vend” dhe ky ka ardhur nga emri i qytetit Venet Ouendon – Vendon. Eshtë emri i perëndeshës së tokës Vand-Vend-Bendis. Bendis ka qënë e adhuruara e shumicës së popujve Ilirëve. (Benda – fashoja me të cilin lidhim plagët, e ka prejardhjen nga gjuha ilire dhe në Italishten e sotme është pikërisht Benda - fashon, lidh. Ilirët ishin të lidhur pas tokës.
Toponimia e njëjtë ose e përafërt provon origjinën e herëshme si dhe është dëshmi e vjetërsisë së gjuhës shqipe, nga e cila kanë rrjedhur edhe gjuhët e tjera indo-europiane. Pretendimi se nuk ka të shkruajtur është qesharak, sepse çdo gjuhë tjetër e prejardhur nga shqipja e shkruajtur, provon thjesht zhvillimin e saj në degët e ndryshme. Në fund të fundit asnjë pemë nuk i rrit degët e saj njësoj. Ndryshojnë nga gjatësia, nga numri i gjetheve, madje edhe nga ngjyra, varet se në cilën degë të pemës ndodhet. Gjethet që janë lart marrin më shumë dritë se ato posht dhe është natyrale që të zhvillohen më shumë, por megjithatë nuk mund të rronin pa trungun që është po ai, ilir. Pozita gjeografike, mundësitë e pakta të komunikimit e të tjerë faktorë, do t’u jepnin disa gjuhëve drejtim tjetër, aq sa sot duken si të huaja, ose janë të tilla. E nëse gërvisht brenda tyre zbulimet janë befasuese. Mendoj se diskutimet për ne si shqiptarë duhet të përqëndrohen tek provat, të cilat nuk mungojnë.
Përshëndetje të gjithëve nga Atman.
Nuk më pëlqen të shkruaj në anonimitet, por jam i detyruar sepse jo vetëm që identifikimi nuk i njeh të dhënat e mia, por “çuditërisht” edhe kur provova të regjistrohem nga e para, nuk njihej posta ime elektronike!!!
