Në Tiranën e çliruar me Fiqret Shehun
Rrëfimi i ditëve në Tiranën e çliruar. Udhëtimi nga Berati për në kryeqytet me Fiqretin, të fejuarën e Mehmet Shehut dhe si e gjeta Tiranën</p>
Pas 19 ditë luftimesh të rrepta, erdhi lajmi i shumëpritur i çlirimit të Tiranës, më 17 nëntor 1944. Gëzimi i njerëzve dhe i partizanëve të mbledhur në oborrin e selisë qeveritare ishte i papërmbajtur, hidheshin thirrje dhe brohoritje për Shqipërinë e Lirë, për qeverinë demokratike, buçiste vendi nga vallet dhe këngët e partizanëve dhe nga të shtënat e armëve në ajër.</p>
Ndërsa Enveri doli në dritaren e selisë për të përshëndetur dhe uruar njerëzit që ishin mbledhur në oborr unë e pushtuar nga emocione të forta kontradiktore, gëzimi dhe dhimbjeje, shkova në dhomën time të madhe dhe rashë përmbys mbi krevat e qava-qava gjatë me lot të nxehtë e ngashërim, duke kujtuar një nga një shokët e shoqet që luftuan së bashku, që nga Qemali e Vasil Shanto, edukatorët e mi të parë, Misto Mame, punëtori që mund të bëhej piktor i shquar, Mihal Duri, që vajti drejt vdekjes veç të kryente detyrën e ngarkuar.</p>
Kujtova Vojo Kushin, me sy të qetë si qielli pa re dhe me trup partizani që u hodh mbi tankun e fashistëve, kujtova të riun shkodran Ludovik Shllakun, që më 6 prill (1939), kishte shkuar si vullnetar në mbrojtje të Durrësit e të gjithë Shqipërisë, u kthye në Tiranë i tradhtuar nga mbreti Zogu I dhe e pashë me sa trishtim nxori nga gjoksi flamurin kombëtar dhe mbuloi një varr të panjohur në mes të një fushe në të dalë të Tiranës, ku lagjja jonë kish shkuar për tu mbrojtur nga “bombardimi i rremë” sa të ikte mbreti me familjen e tij dhe floririn e popullit.</p>
Kujtova e qava për shoqet e mia që në bankat e shkollës e në demonstrata, për Margaritën e bukur në pamje e në shpirt, me shpirt poeti por dhe në zjarr revolucionar e atdhetar, e gjeje në radhët e para të nxënëseve të Institutit Femnor të Tiranës, përkrah luftëtares energjike, shoqes time të ngushtë që në celulën e parë komuniste, Ramize Gjebrea, e bashkë me shoqe të tjera, grisnim flamurin me sopatat fashiste, kujtova flamurtaren sypatrembur të demonstratave të rinisë së Tiranës, punëtoren Frosina Plaku.</p>
Përmenda vetëm këto me të cilët pata punuar dita-ditës, në vite, në forume e mbledhje të atyre kohëve, por shkova nëpërmend edhe ato dhjetëra -mijëra shokë e shoqe, që flijuan jetën e tyre në altarin e atdheut, duke luftuar heroikisht kundër pushtuesve, duke qëndruar krenarë para torturave, para skuadrave të pushkatimit dhe lakut të varjes.</p>
Kjo ndjesi për shokët dhe shoqet e humbur, ka qenë për mua aq e fortë sa më dukej si e padrejtë që të hidheshim përpjetë për këtë fitore, “ajo u përkiste atyre, atyre që dhanë jetën për të, prandaj hapi i parë ishte dhe mbeti kujtimi e nderimi ndaj tyre.</p>
Kujtimi e nderimi ndaj tyre është një “borxh” i përjetshëm që ka atdheu dhe populli ndaj tyre, por unë personalisht, në momentet më të shënuara gjatë gjithë jetës sime, kam kujtuar ndjesinë e asaj dite: edhe kur u martova dhe kur linda fëmijë i kujtova ato që s’arritën gëzimin të martohen dhe të krijojnë familje.</p>
Sa herë Shqipëria festonte fitore të reja, kujtoja ato, të paharruarit tanë të lavdishëm, që nuk i panë dhe nuk i gëzuan ato që ndërtuan dhe u realizuan në sajë të sakrificës së tyre sublime.</p>
I kam kujtuar dhe në momentet më të vështira të jetës sime, kur si për ironi të fatit, u burgosa po në ato qeli të shokëve dhe shoqeve të mia të ngushtë dhe u dënova me po aq vite burg (13 a 14) sa isha dënuar gjatë pushtimit fashist, por në mungesë. I kujtova dhe u betova: “Do të duroj si ju e do të qëndroj krenare si ju…para hakmarrjes ” të të mundurve nga ju dhe lufta jonë fitimtare nacionalçlirimtare!”.</p>
Të nesërmen e lajmit të bukur të çlirimit të Tiranës, tek Enveri erdhi Fiqret Sanxhaktari (Shehu) dhe i kërkoi leje që të nisej në Tiranë, me që luftimet kishin mbaruar dhe ajo donte të ishte pranë Mehmet Shehut. Siç më kishte thënë vetë Fiqreti, ajo ishte fejuar me Mehmetin që në Përmet, kur po zhvillohej kongresi. Duke i dhënë pëlqimin që ajo të shkonte, Enveri mu drejtua mua: “Nexhmije, pse s’nisesh dhe ti bashkë me Fiqretin?</p>
Unë këtu do të jem shumë i zënë me punë, ndërkohë edhe ti çmallu ca me prindërit e tu,- shtoi duke qeshur, se afroi koha të vemi edhe ne në shtëpinë tonë”. Kështu vendosa dhe unë të largohem nga Berati. U nisëm të dyja, me një miliçento. Me ne erdhi edhe një shok. Më kujtohet, që Ura vajgurore, a si quhej atëherë, ishte shkatërruar dhe e kaluam lumin me trap.</p>
Kur kaluam në Qafën e Kërrabës e deri në Tiranë, pamë se ende dilte tym nga disa tanke të djegura, pamë, gjithashtu, edhe një kufomë gjermani të braktisur. Me të arritur në Tiranë zbritëm në qendër të sheshit “Skënderbej”, për të ecur në këmbë, për tu çmallur me Tiranën.</p>
Ajo që më ra në sy menjëherë ishte minareja e bukur e xhamisë pranë Sahatit, së cilës, nga ndonjë predhë, i kishte mbetur vetëm gjysma.
Në qendër të sheshit, ku kryqëzohen të gjitha rrugët që dalin aty, gjermanët kishin pas ndërtuar një bunker, pothuajse rrafsh me tokën, me frëngji, sa për të parë e për të nxjerrë grykat e mitrolozëve.</p>
Nuk e di se nga hynin aty ushtarët, se mu duke shumë i ngushtë për tu futur nga sipër, ndoshta mund të kishin bërë ndonjë tunel nën shesh. Tregonin se ajo pikë-zjarri e armikut, kishte rezistuar gjatë dhe kishte bërë kërdinë duke vrarë dhe plagosur partizanë, që sulmonin me guxim, për ta eliminuar atë kuçedër që villte zjarr në zemër të kryeqytetit. Më në fund ajo u mposht dhe një nga piktorët tanë e ka hedhur në telajon e tij, duke vënë mbi atë bunker, si mbi një piedestal, partizanin fitimtar.</p>
Në rrugën mbretërore, që mori emrin rruga e Barrikadave, dukeshin akoma mbeturinat nga lufta e ashpër që qe bërë në atë rrugë, siç tregonin nga njësitet guerile të Tiranës, në bashkëpunim me skuadra të specializuara partizanësh, të ndihmuar edhe nga të rinj vullnetarë dhe gra antifashiste tiranase. Në rrugën e Bamit, që mori emrin “Qemal Stafa” u ndamë me Fiqretin.(Shekulli)</p>
Ky artikull eshte marre nga: http://www.albaniasite.net/?p=27047. Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://www.albaniasite.net/?p=27047
Rrëfimi i ditëve në Tiranën e çliruar. Udhëtimi nga Berati për në kryeqytet me Fiqretin, të fejuarën e Mehmet Shehut dhe si e gjeta Tiranën</p>
Pas 19 ditë luftimesh të rrepta, erdhi lajmi i shumëpritur i çlirimit të Tiranës, më 17 nëntor 1944. Gëzimi i njerëzve dhe i partizanëve të mbledhur në oborrin e selisë qeveritare ishte i papërmbajtur, hidheshin thirrje dhe brohoritje për Shqipërinë e Lirë, për qeverinë demokratike, buçiste vendi nga vallet dhe këngët e partizanëve dhe nga të shtënat e armëve në ajër.</p>
Ndërsa Enveri doli në dritaren e selisë për të përshëndetur dhe uruar njerëzit që ishin mbledhur në oborr unë e pushtuar nga emocione të forta kontradiktore, gëzimi dhe dhimbjeje, shkova në dhomën time të madhe dhe rashë përmbys mbi krevat e qava-qava gjatë me lot të nxehtë e ngashërim, duke kujtuar një nga një shokët e shoqet që luftuan së bashku, që nga Qemali e Vasil Shanto, edukatorët e mi të parë, Misto Mame, punëtori që mund të bëhej piktor i shquar, Mihal Duri, që vajti drejt vdekjes veç të kryente detyrën e ngarkuar.</p>
Kujtova Vojo Kushin, me sy të qetë si qielli pa re dhe me trup partizani që u hodh mbi tankun e fashistëve, kujtova të riun shkodran Ludovik Shllakun, që më 6 prill (1939), kishte shkuar si vullnetar në mbrojtje të Durrësit e të gjithë Shqipërisë, u kthye në Tiranë i tradhtuar nga mbreti Zogu I dhe e pashë me sa trishtim nxori nga gjoksi flamurin kombëtar dhe mbuloi një varr të panjohur në mes të një fushe në të dalë të Tiranës, ku lagjja jonë kish shkuar për tu mbrojtur nga “bombardimi i rremë” sa të ikte mbreti me familjen e tij dhe floririn e popullit.</p>
Kujtova e qava për shoqet e mia që në bankat e shkollës e në demonstrata, për Margaritën e bukur në pamje e në shpirt, me shpirt poeti por dhe në zjarr revolucionar e atdhetar, e gjeje në radhët e para të nxënëseve të Institutit Femnor të Tiranës, përkrah luftëtares energjike, shoqes time të ngushtë që në celulën e parë komuniste, Ramize Gjebrea, e bashkë me shoqe të tjera, grisnim flamurin me sopatat fashiste, kujtova flamurtaren sypatrembur të demonstratave të rinisë së Tiranës, punëtoren Frosina Plaku.</p>
Përmenda vetëm këto me të cilët pata punuar dita-ditës, në vite, në forume e mbledhje të atyre kohëve, por shkova nëpërmend edhe ato dhjetëra -mijëra shokë e shoqe, që flijuan jetën e tyre në altarin e atdheut, duke luftuar heroikisht kundër pushtuesve, duke qëndruar krenarë para torturave, para skuadrave të pushkatimit dhe lakut të varjes.</p>
Kjo ndjesi për shokët dhe shoqet e humbur, ka qenë për mua aq e fortë sa më dukej si e padrejtë që të hidheshim përpjetë për këtë fitore, “ajo u përkiste atyre, atyre që dhanë jetën për të, prandaj hapi i parë ishte dhe mbeti kujtimi e nderimi ndaj tyre.</p>
Kujtimi e nderimi ndaj tyre është një “borxh” i përjetshëm që ka atdheu dhe populli ndaj tyre, por unë personalisht, në momentet më të shënuara gjatë gjithë jetës sime, kam kujtuar ndjesinë e asaj dite: edhe kur u martova dhe kur linda fëmijë i kujtova ato që s’arritën gëzimin të martohen dhe të krijojnë familje.</p>
Sa herë Shqipëria festonte fitore të reja, kujtoja ato, të paharruarit tanë të lavdishëm, që nuk i panë dhe nuk i gëzuan ato që ndërtuan dhe u realizuan në sajë të sakrificës së tyre sublime.</p>
I kam kujtuar dhe në momentet më të vështira të jetës sime, kur si për ironi të fatit, u burgosa po në ato qeli të shokëve dhe shoqeve të mia të ngushtë dhe u dënova me po aq vite burg (13 a 14) sa isha dënuar gjatë pushtimit fashist, por në mungesë. I kujtova dhe u betova: “Do të duroj si ju e do të qëndroj krenare si ju…para hakmarrjes ” të të mundurve nga ju dhe lufta jonë fitimtare nacionalçlirimtare!”.</p>
Të nesërmen e lajmit të bukur të çlirimit të Tiranës, tek Enveri erdhi Fiqret Sanxhaktari (Shehu) dhe i kërkoi leje që të nisej në Tiranë, me që luftimet kishin mbaruar dhe ajo donte të ishte pranë Mehmet Shehut. Siç më kishte thënë vetë Fiqreti, ajo ishte fejuar me Mehmetin që në Përmet, kur po zhvillohej kongresi. Duke i dhënë pëlqimin që ajo të shkonte, Enveri mu drejtua mua: “Nexhmije, pse s’nisesh dhe ti bashkë me Fiqretin?</p>
Unë këtu do të jem shumë i zënë me punë, ndërkohë edhe ti çmallu ca me prindërit e tu,- shtoi duke qeshur, se afroi koha të vemi edhe ne në shtëpinë tonë”. Kështu vendosa dhe unë të largohem nga Berati. U nisëm të dyja, me një miliçento. Me ne erdhi edhe një shok. Më kujtohet, që Ura vajgurore, a si quhej atëherë, ishte shkatërruar dhe e kaluam lumin me trap.</p>
Kur kaluam në Qafën e Kërrabës e deri në Tiranë, pamë se ende dilte tym nga disa tanke të djegura, pamë, gjithashtu, edhe një kufomë gjermani të braktisur. Me të arritur në Tiranë zbritëm në qendër të sheshit “Skënderbej”, për të ecur në këmbë, për tu çmallur me Tiranën.</p>
Ajo që më ra në sy menjëherë ishte minareja e bukur e xhamisë pranë Sahatit, së cilës, nga ndonjë predhë, i kishte mbetur vetëm gjysma.
Në qendër të sheshit, ku kryqëzohen të gjitha rrugët që dalin aty, gjermanët kishin pas ndërtuar një bunker, pothuajse rrafsh me tokën, me frëngji, sa për të parë e për të nxjerrë grykat e mitrolozëve.</p>
Nuk e di se nga hynin aty ushtarët, se mu duke shumë i ngushtë për tu futur nga sipër, ndoshta mund të kishin bërë ndonjë tunel nën shesh. Tregonin se ajo pikë-zjarri e armikut, kishte rezistuar gjatë dhe kishte bërë kërdinë duke vrarë dhe plagosur partizanë, që sulmonin me guxim, për ta eliminuar atë kuçedër që villte zjarr në zemër të kryeqytetit. Më në fund ajo u mposht dhe një nga piktorët tanë e ka hedhur në telajon e tij, duke vënë mbi atë bunker, si mbi një piedestal, partizanin fitimtar.</p>
Në rrugën mbretërore, që mori emrin rruga e Barrikadave, dukeshin akoma mbeturinat nga lufta e ashpër që qe bërë në atë rrugë, siç tregonin nga njësitet guerile të Tiranës, në bashkëpunim me skuadra të specializuara partizanësh, të ndihmuar edhe nga të rinj vullnetarë dhe gra antifashiste tiranase. Në rrugën e Bamit, që mori emrin “Qemal Stafa” u ndamë me Fiqretin.(Shekulli)</p>
Ky artikull eshte marre nga: http://www.albaniasite.net/?p=27047. Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://www.albaniasite.net/?p=27047