Në Dukagjin, me banorët e errësirës
Jemi mësuar të dëgjojmë shpesh për Dukagjinin, këtë zonë të thellë malore të Qarkut Shkodër, për mungesë rrugësh, për varfërinë e tejskajshme, për mungesën e mjekëve dhe shërbimeve më elementare jetësore. Por këtë herë Dukagjini vjen me një lajm sa shqetësues aq dhe të çuditshëm: fshati Plan i Komunës Pult ka plot tre vite që nuk furnizohet me energji elektrike.</p>
Në këtë fshat gjen nga ata banorë që ende nuk dinë se kush qeveris vendin e majta apo e djathta, pasi informacioni i tyre ka mbetur pa u përditësuar që prej tre vitesh, kohe kur u është shkëputur energjia elektrike.</p>
Rruga për në fshatin Plan është një rrugë e gjatë dhe nuk është si rrugët e tjera malore të vendit, pasi nuk arrin të dallosh nëse gjendesh në një shteg bagëtish apo rrugë makine. Nisja nga Shkodra drejt Dukagjinit në fillim duket shumë komode teksa ecën në rrugë të asfaltuar, por sa po kalon fshatin Mes të Postribës nis rruga malore e paasfaltuar tepër e frikshme e Dukagjinit. Sa më shumë që ecën aq më lart ngjitemi, duket sikur malet nuk kanë të mbaruar. Në këtë prag dimri, natyra përgjatë rrugës së Dukagjinit ka një pamje aspak miqësore, retë e dendura që kanë zbritur poshtë që duket se po ecin edhe ato në rrugë i kanë dhënë një ngjyrë gri zonës. Në të majtën tonë gjatë gjithë kohës na shoqëron lumi Kir, zhurma e rrjedhës së tij ushton në humnerën e thellë që mezi arrijmë ti shohim fundin.</p>
Ndërsa nga ana tjetër na shoqërojnë malet e larta e të zhveshura. Rruga bëhet ende më e vështirë dhe e frikshme kur në çdo 1 km të saj shikon pllaka me foto të njerëzve që kanë humbur jetën poshtë greminës që ndodhet në të majtën tonë. Në një pllakë lexon: këtu humbën jetën 18 persona. Në një pllakë tjetër lexon: këtu humbën jetën 11 persona, e kështu pllakat nuk kanë të mbaruar…</p>
Rruga e ngushtë me gurët në madhësi shkëmbinjsh dhe lagështira e shiut na e bëjnë udhëtimin aventuresk. Pasi kemi ecur dy orë e gjysmë mes maleve dhe nuk kemi parë as një mjet në lëvizje dhe asnjeri në rrugë, mbërrijmë në fshatin Kir në qendër të Komunës Pult të Dukagjinit. Qendra e fshatit duket më shumë se e varfër. Shohim vetëm një grua që qëndron e ulur te një bordurë rrëzë kryqit. Ndodhet një supermarket edhe me “funksionin” e një lokali, një ndërtesë thuajse përdhese me çati të shembur. Në dritare është lidhur një mushkë, ndërsa pranë disa udhëtarë kanë ndaluar për të blerë.</p>
Ky supermarket nuk ka ndryshuar as edhe një thërrime nga 30 vite më parë është “polivalent”, dikush këtu blen ushqime, dikush bën porosi për kafe e raki. Dikush tjetër kërkon një thes miell. Pasi lëmë fshatin Kir futemi në rrugën që të çon për në katundin Plan, rruga në këtë pjesë nuk ka asnjë ndryshim mes shtegut të bagëtive dhe rrugës për makina. Disa herë është dashur të zbresim nga makina për arsye sigurie, pasi në rrugë jo vetëm që ka shembje dhe shkëmbinj, po aty vetëm pak pëllëmbë të ndanin nga gremina që nuk i shihet as fundi. Natyra përgjatë rrugës është sa e bukur aq dhe e egër. Burime uji që dalin nga mali, pemë të larta që ende nuk u kanë rënë të gjitha gjethet, ujëvarat e shumta mes maleve dhe shtëpitë aty-këtu i japin zonës një peizazh mahnitës.</p>
Por atëherë kur menduam se kaluam rrugën e vështirë vetëm 1 m larg makinës bie një trung peme i prerë. Druvari që punonte i qetë nuk e kishte dëgjuar makinën nga zhurma e motorsekës. Gjithë rrugës nuk mund të bënin tjetër, veçse të mendonim se e keqja mund të na vinte nga rruga, por në fakt shpëtuam paq nga pema…</p>
Makina e ka të pamundur të vazhdojë rrugën dhe jemi të detyruar të ecim në këmbë.</p>
Fshati</p>
Pasi kemi ecur rreth 45 min në këmbë bëhemi mysafirë të fshatit Plan. Fshati ka 50 shtëpi me rreth 250 banorë. Të gjitha banesat janë të shpërndara në faqet e maleve. Sapo mësojnë se jemi gazetarë banorët nisin të rreshtojnë hallet nga më të ndryshmet si mungesa e rrugës, mungesa e mjekut, e ushqimeve e sinjalit të telefonit, por ajo më kryesorja për banorët ishte fakti i çuditshëm se prej tre vitesh ato nuk kishin energji elektrike. Por si përherë në fillim duhet të nisësh nga adetet.</p>
Një nga banorët e zonës, Kolë Bungaja na fton te shtëpia tij.</p>
Sa e madhe zemra e Kolë Bungajes, po aq të mëdha janë hallet e vuajtjet e kësaj familjeje.</p>
Lufta për mbijetesë, vështirësitë ekonomike, mungesa e energjisë prej tre vitesh ka bërë që në familjen Bungaja të pllakosë mjerimi. Gjithçka që shohim na bën të mendojmë sikur jemi kthyer pas në kohë, në Mesjetë. Duke folur për gazetën Kola rrëfen: “Këtu nuk dimë cilit shtet i përkasim, nuk e dimë se ça bëhet me ne, sinqerisht duket se shteti nuk ka në evidencat e tij. Kemi tre vjet pa drita dhe nuk di njeri të tregojë se kur do zgjidhet halli ynë, mbase persekutohemi se kemi votuar të majtën, por nuk di të jap një përgjigje të saktë. Ne na intereson jeta jonë, kërkojmë të ndërhyjë shteti se ne jemi si në Mesjetë, pa rrugë, pa mjek, pa drita, pa ushqime, pa tokë, pa asgjë kemi vetëm shpirtin në trup dhe asgjë tjetër”.</p>
“Jam detyruar të blej një gjenerator dhe këto lekë mi ka dërguar djali që sapo ka shkuar emigrant në Greqi, sepse ndryshe nuk mund ta kapërcenim situatën. Por 90% e fshatit nuk kanë me se të ndriçohen dhe janë në errësirë prej tre vjetësh”, thotë Kola.</p>
Teksa qëndrojmë të ulur me burrat, në të ashtuquajturën qendër të fshatit në bordurën e një banese të braktisur dëgjohen disa biseda nga më naivet. Duket se provokohen nga mungesa e informacionit për shkak të mungesës së energjisë.</p>
“Besa burrit për nji kshtu nuk votoj ma për Fatos Nanon se ka tre vjet që na i ka heq dritat, po të ishte Sala në pushtet, burri burrit po të them ne kishim me pas drita”, bisedojnë mes tyre burrat. “Këto as në NATO e as në BE nuk kanë për të hy kurrë si ja kanë nis”, flet njëri nga banorët.</p>
Shumë shtëpi në fshat kanë nisur të braktisen jo nga dëshira për të lënë fshatin, por nga detyrimi dhe pamundësia për të jetuar në këtë fshat. Duke folur për gazetën, kryeplaku i fshatit Plan Gjon Bungu shprehet: “Kemi mbetur pa energji elektrike prej tre vitesh për shkak të djegies së transformatorit. Vetëm në kohë fushatash na sjellin drita tri-katër ditë dhe sërish transformatori digjet. Ku është përgjegjësia që ka shteti për shtetasit e tij. Si ka mundësi kur flitet për zhvillim ekonomik të vendit dhe hyrje në BE apo internet në shkolla dhe ka zonë në Shqipëri që ka tre vite pa drita”.</p>
Sipas banorëve, shteti nuk duhet të harrojë se kështu në kushte Mesjete nuk është vetëm fshati Plan, por i gjithë Dukagjini, me 7 mijë banorë e si Dukagjini është 1/3 e popullsisë së Shqipërisë që jeton në zonat e thella malore. Nëse do vinin gazetarë këtu, askush nuk do e besonte që ne jemi prej tre vitesh pa drita dhe është e drejtë të mos besohet që në 2009 të ndodhet një fshat në një gjendje të tillë.</p>
Ndërsa kryetari i Komunës Pult, Sokol Cubi, në lidhje me këtë situatë shprehet “Problemi është i tillë që këtu fiton Partia Socialiste prej një dekade dhe këta njerëz persekutohen. Si komunë nuk jepet asnjë fond për investim, i vetmi fond është ndihma ekonomike asgjë tjetër nuk mund të bëjë komuna jonë. Për problemin e dritave kemi ngritur zërin disa herë në institucionet më të larta, por asgjë nuk ka bërë ne, vazhdojmë të mbetemi në të njëjtën situatë”.</p>
Pyetja e parë që të lind është “Si jetojnë këta njerëz” pa tokë, pa rrugë, pa ushqime, pa mjek, pa drita. Por e vetmja mënyrë jetese nga këta banorë nga sa konstatuam është mbledhja e gështenjave, pasi tërë faqet e maleve ishin të mbushura me gështenja. Kjo na e mbushi mendjen se vetëm natyra kujdesej dhe tregohej bujare për të ushqyer këta banorë të mjerë..Pasi mbledhin për javë të tëra gështenjat banorët dalin të shesin në rrugën që lidhet me Shkodrën, pasi ndonjë furgon mund të ndalet. Banorët shesin 40 lekë të vjetra një kg gështenja, ndërsa në qytet tregtohen 200 lekë.</p>
Marrim rrugën për kthim, pasi siç na thonë banorët mund tu zërë dëbora e brenda dy orësh gjithçka bllokohet. Ndalemi rrugës në të dalë të
Ky artikull eshte marre nga: http://www.albaniasite.net/?p=26040. Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://www.albaniasite.net/?p=26040
Jemi mësuar të dëgjojmë shpesh për Dukagjinin, këtë zonë të thellë malore të Qarkut Shkodër, për mungesë rrugësh, për varfërinë e tejskajshme, për mungesën e mjekëve dhe shërbimeve më elementare jetësore. Por këtë herë Dukagjini vjen me një lajm sa shqetësues aq dhe të çuditshëm: fshati Plan i Komunës Pult ka plot tre vite që nuk furnizohet me energji elektrike.</p>
Në këtë fshat gjen nga ata banorë që ende nuk dinë se kush qeveris vendin e majta apo e djathta, pasi informacioni i tyre ka mbetur pa u përditësuar që prej tre vitesh, kohe kur u është shkëputur energjia elektrike.</p>
Rruga për në fshatin Plan është një rrugë e gjatë dhe nuk është si rrugët e tjera malore të vendit, pasi nuk arrin të dallosh nëse gjendesh në një shteg bagëtish apo rrugë makine. Nisja nga Shkodra drejt Dukagjinit në fillim duket shumë komode teksa ecën në rrugë të asfaltuar, por sa po kalon fshatin Mes të Postribës nis rruga malore e paasfaltuar tepër e frikshme e Dukagjinit. Sa më shumë që ecën aq më lart ngjitemi, duket sikur malet nuk kanë të mbaruar. Në këtë prag dimri, natyra përgjatë rrugës së Dukagjinit ka një pamje aspak miqësore, retë e dendura që kanë zbritur poshtë që duket se po ecin edhe ato në rrugë i kanë dhënë një ngjyrë gri zonës. Në të majtën tonë gjatë gjithë kohës na shoqëron lumi Kir, zhurma e rrjedhës së tij ushton në humnerën e thellë që mezi arrijmë ti shohim fundin.</p>
Ndërsa nga ana tjetër na shoqërojnë malet e larta e të zhveshura. Rruga bëhet ende më e vështirë dhe e frikshme kur në çdo 1 km të saj shikon pllaka me foto të njerëzve që kanë humbur jetën poshtë greminës që ndodhet në të majtën tonë. Në një pllakë lexon: këtu humbën jetën 18 persona. Në një pllakë tjetër lexon: këtu humbën jetën 11 persona, e kështu pllakat nuk kanë të mbaruar…</p>
Rruga e ngushtë me gurët në madhësi shkëmbinjsh dhe lagështira e shiut na e bëjnë udhëtimin aventuresk. Pasi kemi ecur dy orë e gjysmë mes maleve dhe nuk kemi parë as një mjet në lëvizje dhe asnjeri në rrugë, mbërrijmë në fshatin Kir në qendër të Komunës Pult të Dukagjinit. Qendra e fshatit duket më shumë se e varfër. Shohim vetëm një grua që qëndron e ulur te një bordurë rrëzë kryqit. Ndodhet një supermarket edhe me “funksionin” e një lokali, një ndërtesë thuajse përdhese me çati të shembur. Në dritare është lidhur një mushkë, ndërsa pranë disa udhëtarë kanë ndaluar për të blerë.</p>
Ky supermarket nuk ka ndryshuar as edhe një thërrime nga 30 vite më parë është “polivalent”, dikush këtu blen ushqime, dikush bën porosi për kafe e raki. Dikush tjetër kërkon një thes miell. Pasi lëmë fshatin Kir futemi në rrugën që të çon për në katundin Plan, rruga në këtë pjesë nuk ka asnjë ndryshim mes shtegut të bagëtive dhe rrugës për makina. Disa herë është dashur të zbresim nga makina për arsye sigurie, pasi në rrugë jo vetëm që ka shembje dhe shkëmbinj, po aty vetëm pak pëllëmbë të ndanin nga gremina që nuk i shihet as fundi. Natyra përgjatë rrugës është sa e bukur aq dhe e egër. Burime uji që dalin nga mali, pemë të larta që ende nuk u kanë rënë të gjitha gjethet, ujëvarat e shumta mes maleve dhe shtëpitë aty-këtu i japin zonës një peizazh mahnitës.</p>
Por atëherë kur menduam se kaluam rrugën e vështirë vetëm 1 m larg makinës bie një trung peme i prerë. Druvari që punonte i qetë nuk e kishte dëgjuar makinën nga zhurma e motorsekës. Gjithë rrugës nuk mund të bënin tjetër, veçse të mendonim se e keqja mund të na vinte nga rruga, por në fakt shpëtuam paq nga pema…</p>
Makina e ka të pamundur të vazhdojë rrugën dhe jemi të detyruar të ecim në këmbë.</p>
Fshati</p>
Pasi kemi ecur rreth 45 min në këmbë bëhemi mysafirë të fshatit Plan. Fshati ka 50 shtëpi me rreth 250 banorë. Të gjitha banesat janë të shpërndara në faqet e maleve. Sapo mësojnë se jemi gazetarë banorët nisin të rreshtojnë hallet nga më të ndryshmet si mungesa e rrugës, mungesa e mjekut, e ushqimeve e sinjalit të telefonit, por ajo më kryesorja për banorët ishte fakti i çuditshëm se prej tre vitesh ato nuk kishin energji elektrike. Por si përherë në fillim duhet të nisësh nga adetet.</p>
Një nga banorët e zonës, Kolë Bungaja na fton te shtëpia tij.</p>
Sa e madhe zemra e Kolë Bungajes, po aq të mëdha janë hallet e vuajtjet e kësaj familjeje.</p>
Lufta për mbijetesë, vështirësitë ekonomike, mungesa e energjisë prej tre vitesh ka bërë që në familjen Bungaja të pllakosë mjerimi. Gjithçka që shohim na bën të mendojmë sikur jemi kthyer pas në kohë, në Mesjetë. Duke folur për gazetën Kola rrëfen: “Këtu nuk dimë cilit shtet i përkasim, nuk e dimë se ça bëhet me ne, sinqerisht duket se shteti nuk ka në evidencat e tij. Kemi tre vjet pa drita dhe nuk di njeri të tregojë se kur do zgjidhet halli ynë, mbase persekutohemi se kemi votuar të majtën, por nuk di të jap një përgjigje të saktë. Ne na intereson jeta jonë, kërkojmë të ndërhyjë shteti se ne jemi si në Mesjetë, pa rrugë, pa mjek, pa drita, pa ushqime, pa tokë, pa asgjë kemi vetëm shpirtin në trup dhe asgjë tjetër”.</p>
“Jam detyruar të blej një gjenerator dhe këto lekë mi ka dërguar djali që sapo ka shkuar emigrant në Greqi, sepse ndryshe nuk mund ta kapërcenim situatën. Por 90% e fshatit nuk kanë me se të ndriçohen dhe janë në errësirë prej tre vjetësh”, thotë Kola.</p>
Teksa qëndrojmë të ulur me burrat, në të ashtuquajturën qendër të fshatit në bordurën e një banese të braktisur dëgjohen disa biseda nga më naivet. Duket se provokohen nga mungesa e informacionit për shkak të mungesës së energjisë.</p>
“Besa burrit për nji kshtu nuk votoj ma për Fatos Nanon se ka tre vjet që na i ka heq dritat, po të ishte Sala në pushtet, burri burrit po të them ne kishim me pas drita”, bisedojnë mes tyre burrat. “Këto as në NATO e as në BE nuk kanë për të hy kurrë si ja kanë nis”, flet njëri nga banorët.</p>
Shumë shtëpi në fshat kanë nisur të braktisen jo nga dëshira për të lënë fshatin, por nga detyrimi dhe pamundësia për të jetuar në këtë fshat. Duke folur për gazetën, kryeplaku i fshatit Plan Gjon Bungu shprehet: “Kemi mbetur pa energji elektrike prej tre vitesh për shkak të djegies së transformatorit. Vetëm në kohë fushatash na sjellin drita tri-katër ditë dhe sërish transformatori digjet. Ku është përgjegjësia që ka shteti për shtetasit e tij. Si ka mundësi kur flitet për zhvillim ekonomik të vendit dhe hyrje në BE apo internet në shkolla dhe ka zonë në Shqipëri që ka tre vite pa drita”.</p>
Sipas banorëve, shteti nuk duhet të harrojë se kështu në kushte Mesjete nuk është vetëm fshati Plan, por i gjithë Dukagjini, me 7 mijë banorë e si Dukagjini është 1/3 e popullsisë së Shqipërisë që jeton në zonat e thella malore. Nëse do vinin gazetarë këtu, askush nuk do e besonte që ne jemi prej tre vitesh pa drita dhe është e drejtë të mos besohet që në 2009 të ndodhet një fshat në një gjendje të tillë.</p>
Ndërsa kryetari i Komunës Pult, Sokol Cubi, në lidhje me këtë situatë shprehet “Problemi është i tillë që këtu fiton Partia Socialiste prej një dekade dhe këta njerëz persekutohen. Si komunë nuk jepet asnjë fond për investim, i vetmi fond është ndihma ekonomike asgjë tjetër nuk mund të bëjë komuna jonë. Për problemin e dritave kemi ngritur zërin disa herë në institucionet më të larta, por asgjë nuk ka bërë ne, vazhdojmë të mbetemi në të njëjtën situatë”.</p>
Pyetja e parë që të lind është “Si jetojnë këta njerëz” pa tokë, pa rrugë, pa ushqime, pa mjek, pa drita. Por e vetmja mënyrë jetese nga këta banorë nga sa konstatuam është mbledhja e gështenjave, pasi tërë faqet e maleve ishin të mbushura me gështenja. Kjo na e mbushi mendjen se vetëm natyra kujdesej dhe tregohej bujare për të ushqyer këta banorë të mjerë..Pasi mbledhin për javë të tëra gështenjat banorët dalin të shesin në rrugën që lidhet me Shkodrën, pasi ndonjë furgon mund të ndalet. Banorët shesin 40 lekë të vjetra një kg gështenja, ndërsa në qytet tregtohen 200 lekë.</p>
Marrim rrugën për kthim, pasi siç na thonë banorët mund tu zërë dëbora e brenda dy orësh gjithçka bllokohet. Ndalemi rrugës në të dalë të
Ky artikull eshte marre nga: http://www.albaniasite.net/?p=26040. Per me shume artikuj te ngjashem vizitoni: http://www.albaniasite.net/?p=26040