Mit apo shkence?

[Aki]

OK gjeta nje kuiz shume te bukur online tek thesienceexplorer.com, do i perkthej pyetjet e pas disa ditesh do ua jap pergjigjet e sakta, te shohim sa do i dini
Behet fjale per gjera qe i dijme nga qe i kemi lexuar ose na i ka thene dikush e varet nese e dini qe jane te verteta te evidentuara me shkence, apo thjesht mite e bestytni:
(nese gaboj gje ne perkthim ju adminet me korrigjoni )

1. Shkencetaret kane vertetuar se vaksinat e femijerise shkaktojne autizem:
a) e vertete
b) jo e vertete

2. Dinosauruset tokesore (jo zogjte dmth) kane jetuar ne te njejten kohe me njerezit:
a) e vertete
b) e gabuar

3. Pjesen me te madhe te nxehtesise e humbim permes kokes:
a) e vertete
b) e gabuar

4. Nje teori shkencore ne fakt eshte vetem nje spekulim pa te dhena te evidentuara me eksperimente shkencore.
a) e vertete
b) e gabuar

5. Ne kohen kur Kristofor Kolumbus lundroi neper oqean, te gjithe besonin se Toka eshte e rrafshte?
a) e vertete
b) e gabuar

6. Mund te bie rrufeja ne te njejtin vend dy here?
a) po shpesh
b) jo
c) rralle

7. Cfare ngjyre ka truri:
a) gri
b) roze
c) shumengjyresh

8. Cfare ngjyre ka gjaku ne vena:
a) te kuqe
b) te kalter
c) te gjelber

9. Nese te bie ne toke ushqimi, duhet ta hedhesh?
a) jo nese ka permbajtje me sasi te larte te sheqerit ose kripes
b) po, cdo here
c) jo nese e merr brenda 5 sekondash

10. Mund te regjenerohen qelizat e trurit?
a) jo
b) po

11. Cili eshte dallimi mes nje hipoteze dhe nje teorie?
a) hipoteza eshte nje supozim i rastit. teoria eshte nje supozim si rrjedhoje e njohurive.
b) hipoteza eshte nje shpjegim potencial per menyren e funksionimit te ndonje procesi. teoria vec me eshte e mbeshtetur nga fakte te vertetuara me eksperimente.

12. NJerezit evoluan nga lloji i majmuneve qe ekzistojne edhe sot?
a) po
b) jo
c) varet nga njeriu

13. Nese nje eksperiment ka ndonje gabim, kjo domethene qe eshte i pavlefshem?
a) e vertete
b) e gabuar

14. A duket muri kinez nga hapesira (kozmosi)?
a) po, cdo here
b) zakonisht jo

15. Nese nje peni(cent, qindarke) hidhet nga Empire State building dhe bie mbi nje njeri ne Toke, cfare do ndodhe?
a) njeriu do te vdese ne moment
b) njeriu do te ndjeje nje pickim/dhimbje ne moment kur do bie, por do jetoje
c) asgje, qindarka do te digjet rruges duke rene poshte

16. Nese astronautet ndodhen ne orbiten e Tokes, ata jane pa peshe?
a) e gabuar
b) e vertete

17. Nese e rruan koken, cfare do ndodhe me floket kur do rriten prape?
a) floku do te rritet me i trashe
b) do rriten me shpejte
c) rriten njesoj si me pare

18. Kur afrohet nje tornado, cfare duhet te besh brenda ne shtepi?
a) te hapesh dritaret per te zvogeluar presionin ajror
b) te mbash dritaret e mbyllura
c) te hapesh dritaret vetem ne njeren ane te shtepise

19. Civilizimi i majave te lashte u zhduk per arsye te ndryshimeve klimatike?
a) po
b) jo
c) ishte nje nga faktoret e shumte

20. Cili eshte interpretimi i 'Shume boteve'?
a) ka vetem nje univers, por jeta ekziston ne shume planete
b) ekzistojne me shume universe paralele
c) ekziston nje bote e tere nentoke, por asnje akoma nuk e ka zbuluar

21. NJe diete ushqimore pa gluten permban me shume materie ushqyese?
a) e vertete
b) e gabuar

22. Fakti qe njerezit bejne djegien e lendeve djegese nga fosilet nuk e rrit sasine e karbonit ne Toke?
a) e vertete
b) e gabuar

23. Nese ndodhes ne ekuator, nenkupton qe je duke levizur me shpejte apo me ngadale se dikush qe ndodhet ne veri apo ne jug?
a) me shpejte
b) me ngadale
c) me te njejten shpejtesi

24. Vezullimi/xixellimi i yjeve ndodh sepse:
a) jane duke vdekur
b) ndodhen shume larg
c) drita e tyre eshte duke udhetuar neper turbulenca

25. Cili eshte ylli me i ndritshem ne qiell?
a) Polaris (ylli i veriut)
b) Orion
c) Sirius

26. Cfare i shkakton stinet:
a) pjerrtesia e Tokes
b) largesia e Tokes nga Dielli
c) rrotullimi i Tokes

27. Nga cila substance krijohen diamantet:
a) thengjilli
b) smeraldi
c) grafiti

28. Sa perqindje te trurit e perdor njeriu?
a) virtualisht tere trurin
b) 10%
c) 25%

29. Mbulesa e akullit ne Antartike ndryshon ne c'menyre?
a) shtohet
b) pakesohet
c) ka mbetur njesoj

30. Nese hedh mbeturina plastike ne oqean, cfare ndodh me to?
a) gradualisht zberthehen
b) formon nje supe gjigande te mbeturina qe notojne
c) treten

31. Cfare ndikon ne drejtimin e rrjedhjes se ujit ne tualet (WC)?
a) forma dhe dizajni i tualetit
b) rrotullimi i Tokes

32. Hena ka anen e saj te erret?
a) e vertete
b) e gabuar

33. Vrima e ozonit dhe ngrohja globale jne dy gjera te ndryshme?
a) e vertete
b) e gabuar

34. Intelegjenca eshe pasoje e peshes se trurit?
a) e vertete
b) e gabuar

35. Gjate nje reaksioni te fusionit, atomet e hidrogjenit bashkohen per te formuar:
a) plutonium
b) helium
c) stroncium



Zgjidhje te kendshme

 

[gurax]

OK gjeta nje kuiz shume te bukur online tek thesienceexplorer.com, do i perkthej pyetjet e pas disa ditesh do ua jap pergjigjet e sakta, te shohim sa do i dini
Behet fjale per gjera qe i dijme nga qe i kemi lexuar ose na i ka thene dikush e varet nese e dini qe jane te verteta te evidentuara me shkence, apo thjesht mite e bestytni:
(nese gaboj gje ne perkthim ju adminet me korrigjoni )

Mmm. Ok, ja versioni im i pergjigjeve. Asaj qe une e mendoj si pergjigjen e sakte, i kam vene nje asterisk (*) perpara.

1. Shkencetaret kane vertetuar se vaksinat e femijerise shkaktojne autizem:
a) e vertete
*b) jo e vertete

2. Dinosauruset tokesore (jo zogjte dmth) kane jetuar ne te njejten kohe me njerezit:
a) e vertete
*b) e gabuar

3. Pjesen me te madhe te nxehtesise e humbim permes kokes:
a) e vertete
*b) e gabuar

4. Nje teori shkencore ne fakt eshte vetem nje spekulim pa te dhena te evidentuara me eksperimente shkencore.
a) e vertete
*b) e gabuar

5. Ne kohen kur Kristofor Kolumbus lundroi neper oqean, te gjithe besonin se Toka eshte e rrafshte?
a) e vertete
*b) e gabuar

6. Mund te bie rrufeja ne te njejtin vend dy here?
*a) po shpesh
b) jo
c) rralle

7. Cfare ngjyre ka truri:
*a) gri
b) roze
c) shumengjyresh

8. Cfare ngjyre ka gjaku ne vena:
*a) te kuqe
b) te kalter
c) te gjelber

9. Nese te bie ne toke ushqimi, duhet ta hedhesh?
a) jo nese ka permbajtje me sasi te larte te sheqerit ose kripes
*b) po, cdo here
c) jo nese e merr brenda 5 sekondash

10. Mund te regjenerohen qelizat e trurit?
*a) jo
b) po

11. Cili eshte dallimi mes nje hipoteze dhe nje teorie?
a) hipoteza eshte nje supozim i rastit. teoria eshte nje supozim si rrjedhoje e njohurive.
b) hipoteza eshte nje shpjegim potencial per menyren e funksionimit te ndonje procesi. teoria vec me eshte e mbeshtetur nga fakte te vertetuara me eksperimente.
[shenim personal: asnjera prej ketyre. Hipoteza dhe teoria (shkencore. Emri eshte i plote Teori Shkencore) jane ne koncept e njejta gje, por me ndryshimin se hipoteza ka ne fokus nje fenomen te caktuar qe po shqyrtojme, nderkohe qe Teoria Shkencore eshte gjithperfshirese dhe ne fokusin e saj nuk jane fenomene te vecante por komplet klasa dhe grupe te tera qe karakterizojne kto fenomene]

12. NJerezit evoluan nga lloji i majmuneve qe ekzistojne edhe sot?
a) po
*b) jo
c) varet nga njeriu

13. Nese nje eksperiment ka ndonje gabim, kjo domethene qe eshte i pavlefshem?
*a) e vertete
b) e gabuar

14. A duket muri kinez nga hapesira (kozmosi)?
*a) po, cdo here
b) zakonisht jo

15. Nese nje peni(cent, qindarke) hidhet nga Empire State building dhe bie mbi nje njeri ne Toke, cfare do ndodhe?
a) njeriu do te vdese ne moment
*b) njeriu do te ndjeje nje pickim/dhimbje ne moment kur do bie, por do jetoje
c) asgje, qindarka do te digjet rruges duke rene poshte

16. Nese astronautet ndodhen ne orbiten e Tokes, ata jane pa peshe?
a) e gabuar
*b) e vertete

17. Nese e rruan koken, cfare do ndodhe me floket kur do rriten prape?
*a) floku do te rritet me i trashe
b) do rriten me shpejte
c) rriten njesoj si me pare

18. Kur afrohet nje tornado, cfare duhet te besh brenda ne shtepi?
a) te hapesh dritaret per te zvogeluar presionin ajror
b) te mbash dritaret e mbyllura
c) te hapesh dritaret vetem ne njeren ane te shtepise

19. Civilizimi i majave te lashte u zhduk per arsye te ndryshimeve klimatike?
a) po
*b) jo
c) ishte nje nga faktoret e shumte

20. Cili eshte interpretimi i 'Shume boteve'?
*a) ka vetem nje univers, por jeta ekziston ne shume planete
b) ekzistojne me shume universe paralele
c) ekziston nje bote e tere nentoke, por asnje akoma nuk e ka zbuluar

21. NJe diete ushqimore pa gluten permban me shume materie ushqyese?
a) e vertete
*b) e gabuar

22. Fakti qe njerezit bejne djegien e lendeve djegese nga fosilet nuk e rrit sasine e karbonit ne Toke?
*a) e vertete
b) e gabuar
[shenim: Ka diference midis "ne Toke" dhe "ne atmosferen e Tokes". Ne Toke sasia nuk ndryshon, karboni thjesht zhvendoset nga korja e Tokes, drejt atmosferes]

23. Nese ndodhes ne ekuator, nenkupton qe je duke levizur me shpejte apo me ngadale se dikush qe ndodhet ne veri apo ne jug?
a) me shpejte
b) me ngadale
*c) me te njejten shpejtesi
[shenim: E kuptoj si zhvendosje si rrjedhim sepse je duke ecur. Nese behet fjale per zhvendosje nga rrotullimi i Tokes, atehere pergjigja do ishte (a) ]

24. Vezullimi/xixellimi i yjeve ndodh sepse:
a) jane duke vdekur
b) ndodhen shume larg
*c) drita e tyre eshte duke udhetuar neper turbulenca

25. Cili eshte ylli me i ndritshem ne qiell?
a) Polaris (ylli i veriut)
b) Orion
*c) Sirius

26. Cfare i shkakton stinet:
*a) pjerrtesia e Tokes
b) largesia e Tokes nga Dielli
c) rrotullimi i Tokes

27. Nga cila substance krijohen diamantet:
a) thengjilli
b) smeraldi
*c) grafiti

28. Sa perqindje te trurit e perdor njeriu?
*a) virtualisht tere trurin
b) 10%
c) 25%

29. Mbulesa e akullit ne Antartike ndryshon ne c'menyre?
a) shtohet
*b) pakesohet
c) ka mbetur njesoj

30. Nese hedh mbeturina plastike ne oqean, cfare ndodh me to?
a) gradualisht zberthehen
*b) formon nje supe gjigande te mbeturina qe notojne
c) treten

31. Cfare ndikon ne drejtimin e rrjedhjes se ujit ne tualet (WC)?
*a) forma dhe dizajni i tualetit
b) rrotullimi i Tokes

32. Hena ka anen e saj te erret?
a) e vertete
*b) e gabuar
[Shenim: "There is no dark side of the Moon really. Matter of factly, it's all dark." - P.Floyd]

33. Vrima e ozonit dhe ngrohja globale jne dy gjera te ndryshme?
*a) e vertete
b) e gabuar

34. Intelegjenca eshe pasoje e peshes se trurit?
a) e vertete
*b) e gabuar

35. Gjate nje reaksioni te fusionit, atomet e hidrogjenit bashkohen per te formuar:
a) plutonium
*b) helium
c) stroncium

 

[katsune]

1. Shkencetaret kane vertetuar se vaksinat e femijerise shkaktojne autizem:
a) e vertete
b) jo e vertete

2. Dinosauruset tokesore (jo zogjte dmth) kane jetuar ne te njejten kohe me njerezit:
a) e vertete
b) e gabuar

3. Pjesen me te madhe te nxehtesise e humbim permes kokes:
a) e vertete
b) e gabuar

4. Nje teori shkencore ne fakt eshte vetem nje spekulim pa te dhena te evidentuara me eksperimente shkencore.
a) e vertete
b) e gabuar

5. Ne kohen kur Kristofor Kolumbus lundroi neper oqean, te gjithe besonin se Toka eshte e rrafshte?
a) e vertete
b) e gabuar

6. Mund te bie rrufeja ne te njejtin vend dy here?
a) po shpesh
b) jo
c) rralle

7. Cfare ngjyre ka truri:
a) gri
b) roze
c) shumengjyresh

8. Cfare ngjyre ka gjaku ne vena:
a) te kuqe
b) te kalter
c) te gjelber

9. Nese te bie ne toke ushqimi, duhet ta hedhesh?
a) jo nese ka permbajtje me sasi te larte te sheqerit ose kripes
b) po, cdo here
c) jo nese e merr brenda 5 sekondash

10. Mund te regjenerohen qelizat e trurit?
a) jo
b) po

11. Cili eshte dallimi mes nje hipoteze dhe nje teorie?
a) hipoteza eshte nje supozim i rastit. teoria eshte nje supozim si rrjedhoje e njohurive.
b) hipoteza eshte nje shpjegim potencial per menyren e funksionimit te ndonje procesi. teoria vec me eshte e mbeshtetur nga fakte te vertetuara me eksperimente.

12. NJerezit evoluan nga lloji i majmuneve qe ekzistojne edhe sot?
a) po
b) jo
c) varet nga njeriu

(ama isha fort e tentuar te pergjigjesha qe varet nga njeriu )

13. Nese nje eksperiment ka ndonje gabim, kjo domethene qe eshte i pavlefshem?
a) e vertete
b) e gabuar

14. A duket muri kinez nga hapesira (kozmosi)?
a) po, cdo here
b) zakonisht jo

15. Nese nje peni(cent, qindarke) hidhet nga Empire State building dhe bie mbi nje njeri ne Toke, cfare do ndodhe?
a) njeriu do te vdese ne moment
b) njeriu do te ndjeje nje pickim/dhimbje ne moment kur do bie, por do jetoje
c) asgje, qindarka do te digjet rruges duke rene poshte

16. Nese astronautet ndodhen ne orbiten e Tokes, ata jane pa peshe?
a) e gabuar
b) e vertete

17. Nese e rruan koken, cfare do ndodhe me floket kur do rriten prape?
a) floku do te rritet me i trashe
b) do rriten me shpejte
c) rriten njesoj si me pare

18. Kur afrohet nje tornado, cfare duhet te besh brenda ne shtepi?
a) te hapesh dritaret per te zvogeluar presionin ajror
b) te mbash dritaret e mbyllura
c) te hapesh dritaret vetem ne njeren ane te shtepise

19. Civilizimi i majave te lashte u zhduk per arsye te ndryshimeve klimatike?
a) po
b) jo
c) ishte nje nga faktoret e shumte

20. Cili eshte interpretimi i 'Shume boteve'?
a) ka vetem nje univers, por jeta ekziston ne shume planete
b) ekzistojne me shume universe paralele
c) ekziston nje bote e tere nentoke, por asnje akoma nuk e ka zbuluar

21. NJe diete ushqimore pa gluten permban me shume materie ushqyese?
a) e vertete
b) e gabuar

22. Fakti qe njerezit bejne djegien e lendeve djegese nga fosilet nuk e rrit sasine e karbonit ne Toke?
a) e vertete
b) e gabuar

23. Nese ndodhes ne ekuator, nenkupton qe je duke levizur me shpejte apo me ngadale se dikush qe ndodhet ne veri apo ne jug?
a) me shpejte
b) me ngadale
c) me te njejten shpejtesi

24. Vezullimi/xixellimi i yjeve ndodh sepse:
a) jane duke vdekur
b) ndodhen shume larg
c) drita e tyre eshte duke udhetuar neper turbulenca

25. Cili eshte ylli me i ndritshem ne qiell?
a) Polaris (ylli i veriut)
b) Orion
c) Sirius

26. Cfare i shkakton stinet:
a) pjerrtesia e Tokes
b) largesia e Tokes nga Dielli
c) rrotullimi i Tokes

27. Nga cila substance krijohen diamantet:
a) thengjilli
b) smeraldi
c) grafiti

28. Sa perqindje te trurit e perdor njeriu?
a) virtualisht tere trurin
b) 10%
c) 25%

29. Mbulesa e akullit ne Antartike ndryshon ne c'menyre?
a) shtohet
b) pakesohet
c) ka mbetur njesoj

30. Nese hedh mbeturina plastike ne oqean, cfare ndodh me to?
a) gradualisht zberthehen
b) formon nje supe gjigande te mbeturina qe notojne
c) treten

31. Cfare ndikon ne drejtimin e rrjedhjes se ujit ne tualet (WC)?
a) forma dhe dizajni i tualetit
b) rrotullimi i Tokes

32. Hena ka anen e saj te erret?
a) e vertete
b) e gabuar

33. Vrima e ozonit dhe ngrohja globale jne dy gjera te ndryshme?
a) e vertete
b) e gabuar

34. Intelegjenca eshe pasoje e peshes se trurit?
a) e vertete
b) e gabuar

35. Gjate nje reaksioni te fusionit, atomet e hidrogjenit bashkohen per te formuar:
a) plutonium
b) helium
c) stroncium

 

[Aki]

Vetem dy pergjigje? Tragjedi
Ok do pres deri neser te shoh nese ka dhe dikush tjeter qe do ta testoje veten dhe do ju iluminoj, po pastaj mos thoni i dija gjithe eee

 

[katsune]

dhe @Dullie na harroi

 

[gurax]

Jepi @Dullie, na trego si kemi dale ne provim.

 

[Aki]

Ooo keni te drejte, me falni shume, po ua sjell pergjigjet sic jane te shkruara tek kuizi:


1. Shkencetaret kane vertetuar se vaksinat e femijerise shkaktojne autizem:
a) e vertete
b) jo e vertete

Nuk eshte zbuluar ndonje lidhje mes vaksinave dhe autizmit.

2. Dinosauruset tokesore (jo zogjte dmth) kane jetuar ne te njejten kohe me njerezit:
a) e vertete
b) e gabuar

Sipas analizes se fosileve ka nje dallim prej rreth 65 milione vitesh mes kohes kur kane jetuar dinosauruset dhe njerezit, qe nga ana tjeter kane jetuar paralelisht me 'avianet', zogjte.

3. Pjesen me te madhe te nxehtesise e humbim permes kokes:
a) e vertete
b) e gabuar

Humbim sasi te njejte te nxehtesise nga cdo pjese e trupit.


4. Nje teori shkencore ne fakt eshte vetem nje spekulim pa te dhena te evidentuara me eksperimente shkencore.
a) e vertete
b) e gabuar

Per nje laik ky eshte kuptimi i termit teori, por per shkencetaret teoria nenkupton shpjegimi i dickaje te mbeshtetur me fakte, sic eshte per shembull teoria e gravitetit.

5. Ne kohen kur Kristofor Kolumbus lundroi neper oqean, te gjithe besonin se Toka eshte e rrafshte?
a) e vertete
b) e gabuar

Pitagora vec me e kishte percaktuar se bota eshte e rrumbull, njerezit e shkolluar ne kohen e Kolumbus vec me e dinin kete dhe ky nuk ishte qellimi i udhetimit te tij.

6. Mund te bie rrufeja ne te njejtin vend dy here?
a) po shpesh
b) jo
c) rralle

Madje ndonjehere ne nje stuhi te vetme disa here.

7. Cfare ngjyre ka truri:
a) gri
b) roze
c) shumengjyresh

Ne fakt perderisa njeriu eshte i gjalle ne tru pervec materies gri ka dhe ngjyre te bardhe dhe disa rajone me ngjyre te zeze dhe te kuqe.

8. Cfare ngjyre ka gjaku ne vena:
a) te kuqe
b) te kalter
c) te gjelber

Gjaku eshte i kuq ne cdo ene gjaku.

9. Nese te bie ne toke ushqimi, duhet ta hedhesh?
a) jo nese ka permbajtje me sasi te larte te sheqerit ose kripes
b) po, cdo here
c) jo nese e merr brenda 5 sekondash

Nje studim britanik i 2012 vertetoi se tek siperfaqja e ushqimeve me sasi te larte te sheqerit apo te kripes nuk mbijetojne bakteret pothuajse aspak, ose shume pak.

10. Mund te regjenerohen qelizat e trurit?
a) jo
b) po

Spas nje studimi ne 1999 u vertetua se truri ne fakt mund te krijoje qeliza te reja.

11. Cili eshte dallimi mes nje hipoteze dhe nje teorie?
a) hipoteza eshte nje supozim i rastit. teoria eshte nje supozim si rrjedhoje e njohurive.
b) hipoteza eshte nje shpjegim potencial per menyren e funksionimit te ndonje procesi. teoria vec me eshte e mbeshtetur nga fakte te vertetuara me eksperimente.

Hipoteza eshte e testueshme pasi ofron nje pergjigje potenciale per nje pyetje qe mund te vezhgohet dhe analizohet me tej, ndersa teorite vec me jane te testuara dhe verifikuara.

12. NJerezit evoluan nga lloji i majmuneve qe ekzistojne edhe sot?
a) po
b) jo
c) varet nga njeriu

Njerezit dhe majmunet e sotem kane evoluar nga nje origjine e perbashket.

13. Nese nje eksperiment ka ndonje gabim, kjo domethene qe eshte i pavlefshem?
a) e vertete
b) e gabuar

Nje gabim shkencor jodomosdoshmerisht tregon se teoria eshte e gabuar, por qe mund te kete ndonje gabim statistikor ose sistematik dhe ne kete rast shkencetaret e llogarisin edhe ate gabim gjate shkruarjes se rezultateve.

14. A duket muri kinez nga hapesira (kozmosi)?
a) po, cdo here
b) zakonisht jo

Sipas NASA zakonisht duken dritat e qyteteve, por jo dhe muri kinez.

15. Nese nje peni(cent, qindarke) hidhet nga Empire State building dhe bie mbi nje njeri ne Toke, cfare do ndodhe?
a) njeriu do te vdese ne moment
b) njeriu do te ndjeje nje pickim/dhimbje ne moment kur do bie, por do jetoje
c) asgje, qindarka do te digjet rruges duke rene poshte

Per shkak te peshes se vogel dhe paaftesise per te arritur shpejtesi te larte peni nuk mund te shkaktoje deme serioze gjate renies.

16. Nese astronautet ndodhen ne orbiten e Tokes, ata jane pa peshe?
a) e gabuar
b) e vertete

Ne fakt ne ate lartesi graviteti eshte i redukuar vetem per 10%. Aty edhe pse duket sikur astronautet lundrojne ne orbite ata jane duke u rrezuar por levizin aq shpejte majtas e djathtas sa qe nuk aterojne.

17. Nese e rruan koken, cfare do ndodhe me floket kur do rriten prape?
a) floku do te rritet me i trashe
b) do rriten me shpejte
c) rriten njesoj si me pare

As prerja as rruajtja nuk ndikojne ne rritjen me te shpejte ose te trashe te flokut, tregojne studimet.

18. Kur afrohet nje tornado, cfare duhet te besh brenda ne shtepi?
a) te hapesh dritaret per te zvogeluar presionin ajror
b) te mbash dritaret e mbyllura
c) te hapesh dritaret vetem ne njeren ane te shtepise

Pasi me dritaret e hapura shtepia do ishte me e ndjeshme ndaj fuqise se eres, duhen mbyllur dritaret dhe kerkuar per vendstrehim.

19. Civilizimi i majave te lashte u zhduk per arsye te ndryshimeve klimatike?
a) po
b) jo
c) ishte nje nga faktoret e shumte

Ka fakte se ndryshimet klimatike kane ndikuar ne humbjen e civilizimit te majave, por ka qene vetem nje nga faktoret. Nder te tjerat ka qene mbipopullimi dhe lufterat e vazhdueshme.

20. Cili eshte interpretimi i 'Shume boteve'?
a) ka vetem nje univers, por jeta ekziston ne shume planete
b) ekzistojne me shume universe paralele
c) ekziston nje bote e tere nentoke, por asnje akoma nuk e ka zbuluar

Eshte nje hipoteze e krijuar nga fizikanti Hugh Everett ne vitet e 50-a dhe jep idene e universeve te shumta per te 'balancuar' konfliktin mes fizikes kuantike dhe fenomeneve te vezhgueshme.

21. NJe diete ushqimore pa gluten permban me shume materie ushqyese?
a) e vertete
b) e gabuar

Keta ushqime permbajne shume gluten por shume pak materie ushqyese.

22. Fakti qe njerezit bejne djegien e lendeve djegese nga fosilet nuk e rrit sasine e karbonit ne Toke?
a) e vertete
b) e gabuar

Kjo e shton sasine e karbonit ne atmosfere, por sasia e pergjithshme e karbonit ne tere Token mbetet e njejte.

23. Nese ndodhesh ne ekuator, nenkupton qe je duke levizur me shpejte apo me ngadale se dikush qe ndodhet ne veri apo ne jug?
a) me shpejte
b) me ngadale
c) me te njejten shpejtesi

Pasi Toka rrotullohet me shpejte ne ekuator nenkupton se dhe ata qe ndodhen ne ekuator levizin me shpejte.

24. Vezullimi/xixellimi i yjeve ndodh sepse:
a) jane duke vdekur
b) ndodhen shume larg
c) drita e tyre eshte duke udhetuar neper turbulenca

Kjo ndodh pasi drita gjate udhetimit neper atmosferen e Tokes ndeshet me turbulenca dhe ne kete e interpretojme si vezullim.

25. Cili eshte ylli me i ndritshem ne qiell?
a) Polaris (ylli i veriut)
b) Orion
c) Sirius
Edhe pse shumica mendojne se eshte Polarisi, ne fakt Siriusi eshte me i ndritshmi.

26. Cfare i shkakton stinet:
a) pjerrtesia e Tokes
b) largesia e Tokes nga Dielli
c) rrotullimi i Tokes

Eshte ajo qe i shkakton stinet.

27. Nga cila substance krijohen diamantet:
a) thengjilli
b) smeraldi
c) grafiti

Ne thellesi te Tokes formohen nga forma e paster e karbonit qe eshte grafiti.

28. Sa perqindje te trurit e perdor njeriu?
a) virtualisht tere trurin
b) 10%
c) 25%

Pjesa me e madhe e trurit eshte aktive ne menyre konstante dhe njerezit e perdorin tere trurin.

29. Mbulesa e akullit ne Antartike ndryshon ne c'menyre?
a) shtohet
b) pakesohet
c) ka mbetur njesoj

Shtresa e akullit ne Antartike eshte per 18% me e vogel se ne vitet e 90-a.

30. Nese hedh mbeturina plastike ne oqean, cfare ndodh me to?
a) gradualisht zberthehen
b) formon nje supe gjigande te mbeturina qe notojne
c) treten

Pasi nuk zberthehen as nuk treten, formojne nje supe plehu qe lundron ne siperfaqen e oqeanit.

31. Cfare ndikon ne drejtimin e rrjedhjes se ujit ne tualet (WC)?
a) forma dhe dizajni i tualetit
b) rrotullimi i Tokes

Rrotullimi i tokes ndikon ne gjera me te medha, si koha dhe moti por jo ne gjera te vogla si uji ne tualet.

32. Hena ka anen e saj te erret?
a) e vertete
b) e gabuar

Te gjitha anet e henes marrin sasi te njejte te drites edhe pse nuk e shohim dot.

33. Vrima e ozonit dhe ngrohja globale jne dy gjera te ndryshme?
a) e vertete
b) e gabuar

Edhe pse ka ndonje lidhje mes ketyre dy fenomeneve, nuk jane e njejta gje dhe asnjera nuk eshte shkaku kryesor per zhvillimin e tjetres.

34. Intelegjenca eshe pasoje e peshes se trurit?
a) e vertete
b) e gabuar

Intelegjenca ska asnje lidhje me madhesine dhe peshen e trurit.

35. Gjate nje reaksioni te fusionit, atomet e hidrogjenit bashkohen per te formuar:
a) plutonium
b) helium
c) stroncium

Gjate fusionit nuklear atomet e hidrogjenit bashkohen per te formuar helium.




Dheeeee ja pergjigjet, tani lexoni e shihni gabimet

 

[katsune]

7 gabime dhe 1 pyetje e lene pa pergjigje, une. ne lidhje me trurin qe eshte shumengjyresh, tani qe e mendoj mire eshte e vertete. u influencova duke u pergjigjur gri per faktin qe ishte vertet gri i teri kur e pashe ne tavolinen e autopsise te bere copa copa te holla si proshuti.

truri eshte mrekullisht i bukur si organ.

provimin besoj e kaluam

 

[gurax]

Gjithe gabime dhe une. Po prape disa pyetje jane me hile se ja pyetja 13 (cfare numri )

13. Nese nje eksperiment ka ndonje gabim, kjo domethene qe eshte i pavlefshem?
a) e vertete
b) e gabuar

Nje gabim shkencor jodomosdoshmerisht tregon se teoria eshte e gabuar, por qe mund te kete ndonje gabim statistikor ose sistematik dhe ne kete rast shkencetaret e llogarisin edhe ate gabim gjate shkruarjes se rezultateve.


Pyetja thote qe nese nje eksperiment ka ndonje gabim domethene qe ky eksperiment eshte i pavlefshem.
Kurse pergjigja thote se nese nje eksperiment ka ndonje gabim, nuk do te thote me patjeter qe teoria eshte e gabuar.

Kur eskperimenti ka ndonje gabim, eshte e vertete qe eshte i pavlefshem, sigurisht, jeni ne vete ju? Se ta zeme duam te masim temperaturen e ujit kur vlon, por per nje gabim te mundshem - eshte erresire, jemi tape, etj - ne vend te ujit hedhim vaj ne kusi. E pastaj veme termometrin dhe kushedi sa do habitemi me temperaturen!
Pyetja ishte per eksperimentin, jo per teorine.

Pyetje me hile! Duan te na ngelin me zor.

 

[katsune]

aahahah une kete pyetjen lart e mora ne aspektin e gabimeve statistikore qe ndodhin ne matjen e vazhdueshme te rezultateve gjate eksperimentit, te cilat varen nga sensibiliteti i mjetit mates ndikuar nga kushtet e castit. pra mund te shprehin nje matje qe ne fakt distancohet shume nga rezultati i vertete dhe nga mesatarja. behet fjale per ato matjet qe shprehen me p-value, alfa (niveli i sinjifikativitetit i paravendosur para se te behet eksperimenti), standard deviation, etj qe nuk me kujtohen dhe me dhemb koka vetem kur i kujtoj. sepse pervec bazave, te tjerat per mua qe nuk jam e fushes jane si arabisht.

por doja te thoja qe ne lidhje me kete, sidomos ne lidhje me rezultatet e p-value te eksperimenteve te publikuara ne artikujt shkencore, dikur kam lexuar nje artikull shkencor shume interesant. kishin marre nje kampion random artikujsh mjekesore nga revistat me impact factor me te larte, dhe kishin analizuar te gjitha te dhenat bashke me rezultatet. si perfundim mesatarja e gabimeve ne llogaritjet e p-value te ketyre artikujve ishte pothuajse 30% me nje rezultat keshtu, te vjen te dyshosh sa duhen marre per baze te dhenat qe publikohen? pertej spekulimeve qe behen me qellim per perfitime personale, ndoshta duhet te supervizionohen akoma me imtesisht edhe per te verifikuar mire gabimet jo te qellimta.

 

[Eléonoré]

Kur eskperimenti ka ndonje gabim, eshte e vertete qe eshte i pavlefshem, sigurisht, jeni ne vete ju?

13. Nese nje eksperiment ka ndonje gabim, kjo domethene qe eshte i pavlefshem?
a) e vertete
b) e gabuar

Njatjeta Gurax,
Nje nga ushqimet e mia te preferuara eshte supa e bardhe me oriz, me gjoks pule dhe here pas here (jo shpesh) me perimet baze karrota, selino e qepe. Kjo supe me pelqen e lidhur me veze dhe e prere me leng limoni. Kete supe e kam ngrene qe femije dhe vazhdoj ta ha edhe sot. Eshte recete (eksperiment) e testuar, e provuar dhe e vlefshme si dje, si sot ashtu edhe neser. E megjithate disa here cilesia e shijes se saj ndryshon ne varesi ose te shtimit apo heqjes se disa ingredienteve ose ne varesi te njesive matese (filxhan-gote uji) qe perdor per matjen apo peshimin e tyre. Ndonjehere qellon qe veza eshte me e vogel dhe me duhet te shtoje nje te dyte dhe ndonjehere limoni ka me pak apo me shume leng se duhet. Nese shija nuk me pelqen, atehere them se ky »eksperiment» eshte i deshtuar por kjo nuk do te thote se receta eshte e pavlefshme. Sa me konstant te jemi aq me i qendrueshem eshte edhe rezultati i nje eksperimenti.

Te njejten gje mund te them edhe per nje sistem ekonomik, politik e ideologjik. Fakti qe gabime behen ne aplikimin e tij, dhe kjo mbi te gjitha per arsye gabimi njerezor (mungese ndergjegjje apo keqkuptim e mbi te gjitha moskuptim) nuk e hedh poshte vlefshmerine apo bamiresine e ketij sistemi.

Pyetje me hile! Duan te na ngelin me zor.

Nuk mbaj mend titullin e nje filmi qe kam pare para shume kohesh, per dreq edhe emri i ndonje aktori nuk me vjen nder mend per momentin e megjithate nuk kam per ta harruar ate film per arsye te nje premise te gabuar qe perdoret si baze per kryerjen e nje eksperimenti social e psikologjik. Psikologu principal se bashku me ndihmesit e tij ofrojne nje sasi parash per pjesemarresit e nje eksperimenti. Te vezhguarit gjithashtu duhet te lidhin nje tip kontrate per mos daljen nga eksperimenti deri ne perfundim te tij. Pjesemarresve u lihet te mendojne se ata jane te ndare ne dy grupe: grupi nr1 pyetberesit dhe grupi nr2 pyetpergjigjesit. Pyetberesat kane nje liste pyetjesh ne duar dhe gjithashtu nje aparat me impulse elektrike qe dergohen me nje intensitet te ulet deri tek me i larti i mundshem i perballueshem nga njeriu (pa e vene fatalisht ne rrezik jeten e tij) ne drejtim te pyetpergjigjesve kur gabimet ne pergjigje te ketyre te fundit (qe ne shumicen e rasteve kane te bejne me memorizimin) evidentohen nga te paret. Grupi i pare shpeshhere vihet ne dileme te perdorimit te mjetit torturues per arsye te britmave te grupit te dyte si rezultat i shok-eve elektrike. Ata kthejne koken me deshperim nga psikologu i cili nuk shpreh emocionin me te vogel, bilez edhe me nje ze komandues u thote te vazhdojne eksperimentin deri ne fund. Pervec nje njeriu te vetem qe u ngrit nga tavolina dhe nuk donte t'ia dinte per «pasojat» gjithe te tjeret me dhimbje dhe dyshim e vazhduan eksperimentin deri ne fund. Ne cdo moment te filmit me kujtohet te kem ndjere antipatine me te madhe per psikologun. E verteta eshte se asnje shok elektrik nuk dergohej ne anen tjeter te dhomes. Personi qe bente sikur bertiste ishte i angazhuar nga vete psikologu. Ne fund te eksperimentit psikologu me syte demek plot dhembje shprehu «ngeljen ne klase» te pjesemarresve duke konkluduar se sa e kollajt eshte per nje njeri te torturoje nje tjeter (qe mund te perkethehet per nje race kundra nje tjetre ose per nje komb kundra nje tjetri etj. etj) nese atij i ofrohet nje stimul i jashtem si psh. kompensim ne para. E GABUAR. Psikologu: 1. e NJEH faktin e natyres sugjestionuese te nje komande te dhene me autoritet dhe me ton gati «mos guxo te me kundershtosh»; 2. e ka lidhur me kontrate «te padalshme» dhe 3. i ka premtuar kompensim financiar. Ashtu si thashe me siper ky eksperiment niset me premisen e vertetimit te nje teorie (me hir a me pahir) dhe manipulimin e pjesemarresve ne menyre te tille qe te JUSTIFIKOJNE kete teori. Nese dikush do qe te te kapi ai do te gjeje menyren per t'a bere kete. Nese nje profesor do qe ti te ngelesh ne klase ai do te gjeje menyren per t'a bere kete. Une vete kam inat te nisem nga nje teori dhe te gjeje elementet per t'a vertetuar ate. Ne se ne vezhgojme sjelljet e natyrshme te njerezve pa i futur ne presione ne mund te arrijme te perceptojme psh karakterin e tyre dhe t'i kategorizojme ne menyre te tille (jo per gjykim) qe te vendosim rendin e tyre te merituar ne shoqeri, jete, funksion etj. Ashtu si edhe natyra perzgjedh natyrshem, edhe une personalisht kete e kam metoden me te preferuar dhe e vleresoj si ideale ne nxjerrjen e disa konkluzioneve jetike.

Sidoqofte, e kuptova mire shqetesimin e shprehur.
Te fala,
Eléonoré

 

[gurax]

aahahah une kete pyetjen lart e mora ne aspektin e gabimeve statistikore qe ndodhin ne matjen e vazhdueshme te rezultateve gjate eksperimentit, te cilat varen nga sensibiliteti i mjetit mates ndikuar nga kushtet e castit. pra mund te shprehin nje matje qe ne fakt distancohet shume nga rezultati i vertete dhe nga mesatarja. behet fjale per ato matjet qe shprehen me p-value, alfa (niveli i sinjifikativitetit i paravendosur para se te behet eksperimenti), standard deviation, etj qe nuk me kujtohen dhe me dhemb koka vetem kur i kujtoj. sepse pervec bazave, te tjerat per mua qe nuk jam e fushes jane si arabisht.

por doja te thoja qe ne lidhje me kete, sidomos ne lidhje me rezultatet e p-value te eksperimenteve te publikuara ne artikujt shkencore, dikur kam lexuar nje artikull shkencor shume interesant. kishin marre nje kampion random artikujsh mjekesore nga revistat me impact factor me te larte, dhe kishin analizuar te gjitha te dhenat bashke me rezultatet. si perfundim mesatarja e gabimeve ne llogaritjet e p-value te ketyre artikujve ishte pothuajse 30% me nje rezultat keshtu, te vjen te dyshosh sa duhen marre per baze te dhenat qe publikohen? pertej spekulimeve qe behen me qellim per perfitime personale, ndoshta duhet te supervizionohen akoma me imtesisht edhe per te verifikuar mire gabimet jo te qellimta.

Epo ja, broken_smile, edhe nje tregues tjeter perseri qe pyetjet jane formuar kastile qe te ngaterrohen njerezit dhe te bejne gabime. Deri tani kemi tre variante te ndryshme gabimesh: sipas meje per eksperimentin, sipas teje per statistikat dhe sipas testit per teorine.

Gabim ne masen 30% ? E rende me duket si shifer vertet edhe mua. Dicka te ngjashme pata pare edhe une para ca kohe qe fliste per nje veshtiresi perhere e ne rritje ne lidhje me verifikimin e pretendimeve lloj lloj ne fushen e mjekesise. Keto veshtiresi kishin te benin me keto teknikat perhere e me te elaboruara dhe perfeksionuara per mashtrime per perfitime personale (nje klasike e ketyre eshte edhe nje nga pyetjet e testit, a shkaktojne vaksinat autizem) si dhe me veshtiresi financiare lidhur me shpenzimet qe duhen per te replikuar dhe verifikuar pretendimet. Tere fryma moderrne e dekadave te fundit per te ulur pafundesisht kostot tashme kane sjelle ne kete terren te favorshem per mashtrimet qe te futen nen rrogoz dhe t'i dredhojne procesit rigoroz te verifikimit. Sepse kur ke leke mund t'i blesh te gjitha, apo jo?


Eleonore, shkenca nuk eshte opinion. Gjithashtu shkenca nuk eshte dicka qe varet nga ndjenjat njerezore. Nuk me duket normale qe shembujt per fenomene sociale dhe psikologjike te jene argumentative per pergjithesim te komplet metodikes shkencore. Pavaresisht arsyeve pse nje eksperiment ka gabim dhe natyres se ketij gabimi, me dashje apo pa dashje, sistemike apo sistematike, etj, ka vetem nje pergjigje te prere ne lidhje me a do te pranohet apo jo perfundimi i ketij eksperimenti kur ky dihet qe permban nje gabim. Arsyeja pse te gjithe ne nuk shkojme te blejme ne nje dyqan ku eshte e ditur se peshorja eshte e trukuar eshte sepse kjo pergjigje eshte "jo".

 

[Eléonoré]

Eleonore, shkenca nuk eshte opinion. Gjithashtu shkenca nuk eshte dicka qe varet nga ndjenjat njerezore.

Shkenca eshte dicka qe varet nga shkencetaret qe KANE ndjenja njerezore. Per mua kjo qenie qe ka ndjenja njerezore eshte me e vlefshme sesa, le te themi, produkti qe ai nxjerr i cili mund te kete edhe gabime.

After we are wise. ONLY in between we are otherwise.

Te uroj gjume te qete,
Eléonoré