Marko Bocari 1790-1823.
Dua te arsimohesh por vec kesaj dua te brumosesh me traditat Suliote,te mbetesh perhere Suliot,ashtu sic ka mbetur tata yt...keshtu i shkruante djalit te tij qe studionte ne Ankona te Italise.Para betejes se Misologjit,Marko Bocari kur pershendetet me gruan e tij i thoteNe oren e lirise dua te jemi bashke,por ne oren e betejes dua te jem vetem Ajo ishte ndarja e perjeteshme ,Bocari u vra me 9 gusht 1823.
Ngehu Marko trimeria
ngrehu te therret Greqia
te vije Marko shqiperia.
Marko Bocari lindi ne Sul te Janines me 1790 ne nje familje te degjuar,nga e cila kishin dale shume burra trima,si Kico Bocari,Kosta Dhimitri,Jorgji,dhe kapedani i madh i Revolucionit te 1821,Noti Bocari.Babai i Markos,Kico Gj.Bocari u martua tri here dhe kishte 18 femije.Pese prej tyre vdiqen te vegjel.Nga martesa e pare me Krisulla Papazotin kishte Janin,Lenen,Marian,Anastasin,dhe Markon.KIco Bocari u vra me 1813 ne Arte nga Gjoko Bakola.Ne vitet e kryengritjes se 1821 Marko i dha doren dhe u perqafua me Gjoko Bakolen duke e falur gjakun e babait.Studiuesi Ciapolini thoteSuliotet nuk dine fare greqisht,gjuha qe ata flasin eshte shqipja e dialektit te Camerise.Nje pjese e popullates se Sulit iu nenshtrua Ali Pashe Tepelenes dhe u internuan nga ai ne Korfuz,ndersa pas vdekjes se tij shumica e popullates se krahines se Sulit,per tiu shpetuar vrasjeve nga Turqit moren drejtimin per ne malin e shejte te Tomorrit,duke u vendosur afer qytetit te sotem te Gramshit dhe formuan krahinen e Suloves me fshatrat Shen Meri,Shen Mitri,Dardhzeze,Sulki,Dushke,Kushove,Janc,Tunje etj..Marko Bocari eshte realizues i fjalorit te pare greqisht-shqip,fjalori ka rendesi te vecante se shpreh shume elemente te dialektit Cam,detyrim i formimit te ketij fjalori ishte sepse tregtia qe behej ne Ballkan behej ne gjuhen greke dhe ky fjalor ndihmoi qe shqiptaret te krijonin terren ne tregtine e Ballkanit te asaj kohe.Titulli origjinal i ketij fjalori ishte:Fjalori dy gjuhesh Romaiko-Arberorja e thjeshte:qe perbehej nga 111 faqe ,1494 fjale shqip dhe 1701 fjale greke.Origjinali i ketij fjalori gjindet sot ne Muzeun Kombetar te Parisit.Markoja ishte Komandant i Greqise perendimori dhe kur qeveria i dergoi diplomen e komandantit te pergjitheshem ,linden xhelozite e kapedaneve te tjere,por Markoja ju pergjigj me thjeshtesi:Kush eshte i zoti,merr neser diplome ne beteje;Marko Bocari u vra duke luftuar kunder ushtrise se Mustafa Bushatit shqiptar edhe ky ,Pasha i Shkodres.Ja edhe nje kenge qe populli i kendonte Markos:
Moj kalaja ne Janine
mos qaj per vezir Aline
per pallen qe drithmen mori
Rumelia,vete Stambolli
Se doli Marko Bocari
trimi qe se qaste varri
qe sulej si vetetime
ne Kapnesh mbi osmanllinjte
Jepi Marko kapedani
se nuk do te dale xhani
pa tu thyer jatagani
shqiponje e ketij vatani
Laberia kur degjoi
se u vra Marko fajkoi
ra ne zi e ra ne goj
kenga i mbeti ne goje
Sheshi u mbush me dafina
kur ne sup dymbedhjet trima
mbanin Sulin,ngrinin malin
Kapedan Marko Bocarin.
Dua te arsimohesh por vec kesaj dua te brumosesh me traditat Suliote,te mbetesh perhere Suliot,ashtu sic ka mbetur tata yt...keshtu i shkruante djalit te tij qe studionte ne Ankona te Italise.Para betejes se Misologjit,Marko Bocari kur pershendetet me gruan e tij i thoteNe oren e lirise dua te jemi bashke,por ne oren e betejes dua te jem vetem Ajo ishte ndarja e perjeteshme ,Bocari u vra me 9 gusht 1823.
Ngehu Marko trimeria
ngrehu te therret Greqia
te vije Marko shqiperia.
Marko Bocari lindi ne Sul te Janines me 1790 ne nje familje te degjuar,nga e cila kishin dale shume burra trima,si Kico Bocari,Kosta Dhimitri,Jorgji,dhe kapedani i madh i Revolucionit te 1821,Noti Bocari.Babai i Markos,Kico Gj.Bocari u martua tri here dhe kishte 18 femije.Pese prej tyre vdiqen te vegjel.Nga martesa e pare me Krisulla Papazotin kishte Janin,Lenen,Marian,Anastasin,dhe Markon.KIco Bocari u vra me 1813 ne Arte nga Gjoko Bakola.Ne vitet e kryengritjes se 1821 Marko i dha doren dhe u perqafua me Gjoko Bakolen duke e falur gjakun e babait.Studiuesi Ciapolini thoteSuliotet nuk dine fare greqisht,gjuha qe ata flasin eshte shqipja e dialektit te Camerise.Nje pjese e popullates se Sulit iu nenshtrua Ali Pashe Tepelenes dhe u internuan nga ai ne Korfuz,ndersa pas vdekjes se tij shumica e popullates se krahines se Sulit,per tiu shpetuar vrasjeve nga Turqit moren drejtimin per ne malin e shejte te Tomorrit,duke u vendosur afer qytetit te sotem te Gramshit dhe formuan krahinen e Suloves me fshatrat Shen Meri,Shen Mitri,Dardhzeze,Sulki,Dushke,Kushove,Janc,Tunje etj..Marko Bocari eshte realizues i fjalorit te pare greqisht-shqip,fjalori ka rendesi te vecante se shpreh shume elemente te dialektit Cam,detyrim i formimit te ketij fjalori ishte sepse tregtia qe behej ne Ballkan behej ne gjuhen greke dhe ky fjalor ndihmoi qe shqiptaret te krijonin terren ne tregtine e Ballkanit te asaj kohe.Titulli origjinal i ketij fjalori ishte:Fjalori dy gjuhesh Romaiko-Arberorja e thjeshte:qe perbehej nga 111 faqe ,1494 fjale shqip dhe 1701 fjale greke.Origjinali i ketij fjalori gjindet sot ne Muzeun Kombetar te Parisit.Markoja ishte Komandant i Greqise perendimori dhe kur qeveria i dergoi diplomen e komandantit te pergjitheshem ,linden xhelozite e kapedaneve te tjere,por Markoja ju pergjigj me thjeshtesi:Kush eshte i zoti,merr neser diplome ne beteje;Marko Bocari u vra duke luftuar kunder ushtrise se Mustafa Bushatit shqiptar edhe ky ,Pasha i Shkodres.Ja edhe nje kenge qe populli i kendonte Markos:
Moj kalaja ne Janine
mos qaj per vezir Aline
per pallen qe drithmen mori
Rumelia,vete Stambolli
Se doli Marko Bocari
trimi qe se qaste varri
qe sulej si vetetime
ne Kapnesh mbi osmanllinjte
Jepi Marko kapedani
se nuk do te dale xhani
pa tu thyer jatagani
shqiponje e ketij vatani
Laberia kur degjoi
se u vra Marko fajkoi
ra ne zi e ra ne goj
kenga i mbeti ne goje
Sheshi u mbush me dafina
kur ne sup dymbedhjet trima
mbanin Sulin,ngrinin malin
Kapedan Marko Bocarin.