Re: HOMERI, i cilesuar "Grek"- Ky gjigand i pellazgjise!
Xhino te ndihmoj pak duke e nxjerr shkrimin ne siperfaqe ,qe ta lexojne dhe ata dembelat qe pertojne te shtypin. /pf/images/graemlins/laugh.gif
HOMERI, I CILESUAR "GREK" - KY GJIGAND I PELLAZGJISE
Nga Ali Eltari
Anetar i Akademise se Shkencave te Ballkanit
"Te thuash burre shteti, eshte njesoj si te thuash tradhetar" - shkruan Viktor Hygo. Ndersa intelektuali, do te ishte nderi apo turpi i kombit, sipas asaj qe i ka dhene atdheut. Kjo ngaqe njerezit e ditur, shpesh kulturen e tyre e plotesojne duke marre shume nga vendet e tjera. Ketyre njerezve per fat te keq e te mire, u besohet gjithcka. Por a jane te besueshem? Kjo varet nga sa ndergjegja e tyre punon per te verteten. Fatkeqesisht, shume intelektuale nuk jane te afte te dallojne cila eshte e verteta dhe cila e gabuara, jo rralle "gabojne" edhe me qellim. Nuk perjashtohet rasti kur ndonje intelektual, e di qe e ka gabim, por e ben per "te rregulluar" gjendjen e tij ekonomike. Pasojat i vuajne popujt e vegjel, te cileve u mohohet kontributi i dhene popujve fqinje, te cilet me pas pasi jane rritur ne kurriz te tyre, ushtrojne agresion mbi te, per te shkaterruar perfundimisht dhe per t'i integruar ne jeten e tyre. Dhe gjithcka niset nga kultura. Faza e pare e saj eshte t'i rrembeje yjet.
Ylli me i madh i botes eshte Homeri
Ylli me i madh i botes eshte shkrimtari gjigand, Homeri. Per fat te keq ende ne tekstet shqiptare vazhdohet te quhet "poeti i madh grek", ndonese tek librat e tij nuk permendet asnjehere fjala grek dhe nuk gjen ne te shembuj nga karakteri i grekeve apo ndonje emertim te shembelleje me ta. Ne veprat e tij, sidomos libri i tij i pare "Iliada" gjen heronj qe edhe vete greket, pasi ata erdhen ne Ballkan, direkt ose indirekt tregojne qe ishin pellazge. Keshtu, ai qe do te vendoste mbi fatin e luftes 10 vjecare Akili, historiani grek Plutarku shkruajti "vendasit e quanin aspeti" pra i shpejti, duke na dhene fjalen shqipe te lashtesise. Heroi tjeter Udheseu, te cilet grekerit e perkthyen ne Odise, por qe gjithnje do te ruante aq sa te ishte e mundur idene e nje udhetari, i cili ishte kureshtar te zbuloi te panjohura, edhe se mund ta shpagoje me jeten e tij dhe te shokeve. Ndersa latinet, edhe ata e perkthyen nga pellazgjishtja dhe jo nga greqishtja, nuk e quajten Odise, sic e quajten grekerit, por ashtu si iu pershtat me mire gjuhes se tyre, Uliks. Nuk do te ishte aspak e arsyeshme qe ky popull, i kulturuar per kohen e tij, ta perkthente nga greqishtja, kur ky liber gjendej atje ne pellazgjisht, ne gjuhen e popullit qe i mesoi te shkruaje dhe te lexoje. Eshte e natyrshme qe latinet, pasi mesuan te shkruajne e lexojne ne fillim pellazgjisht, te perkthenin edhe kryeveprat e kultures boterore te asaj kohe, qe e sollen udheheqesit e tyre te pare, kur vajten dhe krijuan qyteterimin ne Lacium nga lindi latinishtja. Kjo eshte arsyeja pse shume emra te perendive te lashta pellazgjike ndryshojne nga greqishtja ne latinisht. E rendesishme eshte se te dy emrat Odise dhe Uliks, kete zbulim e ka bere per here te pare Zaaria Majami, nje izrealit nga Franca, i cili pa ngjashmerite dhe e zgjidhi ate duke vendosur mes tyre emrin shqip Udhes, meqe ky emertim i pershtatej karakterit te tij prej udhetari. Eshte ky shkak qe Aristidh Kola i madh beri zbulimin gjigand, qe e vuri gjuhen shqipe ne themel te kultures europiane dhe ate boterore duke shpjeguar emrat e perendive.
Arti i Homerit, nuk lindi ne truall djerre
Homeri nuk ishte njeri i zakonshem. Edhe arti i tij nuk lindi rastesisht ne nje truall djerre. Homeri perfaqeson kulturen e fuqishme, qe lindi dhe u zhvillua ne shume shekuj, madje rreth 10 000 vjet me pare thekson Kola, ne nje vend qe kishte zhvillim te jatezakonshem. Ai ishte perfaeques i nje populi, qe ne menyre te ngadalshme, por te vazhdueshme, kishte akumuluar kulturen e te gjitha popujve te asaj kohe, qe kishte arritur suksese te jashtezakonshme ne te gjitha drejtimet: kulture, art, shkence, teologji, organizim qytetesh shume te fuqishem e demokratike. Ishte pra ne nje faze madhore, kur beheshin zhvillime cilesore. Ne ndryshim nga disa zhvillime, qe ndodhen ne vendet prane, kur ata zmadhuan nje qender te vetme, dhe sigurisht arriten kulme te paperseritshme si Babilonia e Egjypti, perkundrazi pellazgjia krijoi shume qendra te fuqishme te cilat kishin kulturen qe i lidhte, por qe secila ruajti te vecanten aq sa sot, per fat te keq nuk i studiojne si nje te teren, por vec e vec, duke mos arritur te zbulojne te pergjithshmen qe ky popull i jashtezakonshem me zhvillimin e tij te qete, e nxori Europen dhe vendet perreth saj nga komuniteti primitiv, per ta vendosur ne rrugen e qyteterimit.
Perse u be lufta e Trojes?
Por a do te ishte e arsyeshme qe ato qendra apo qytetshtete te qendronin perjetesisht te vecuara? Shembujt e popujve prane gjithnje kane qene modeli per njerezit qe e ndienin veten pak me te fuqishem se te tjeret. Dhe pergatiteshin t'i pushtonin. Shembull trondites eshte ajo qe ka hyre ne histori me emrin "Lufta e Trojes". A mund te behej ajo lufte per nje femer? Vetem nje njeri naiv mund ta besoje kete pretekst. Duhet te pranojme ate qe na thote Homeri ne pershkrimin e jashtem se edhe perendite e Dodones pellazgjike, sapo shihnin nje vajze te bukur, shnderroheshin ne forma nga me te ndryshmet per ta shtene ne dore. Ndersa heronjte e Iliades i rrembenin me force dhe i mbanin ne shtatoret e tyre te lufte, kur ishin larg grave. Keta njerez, qe nuk e kishin per gje te rrembenin vajzat e huaja, qofshin ato edhe te prifterinjeve te faltoreve te perendive qe ndiznin zemerimin e zotave, do te besohet se lane grate e femijte e tyre e do te shkonin per te marre nje femer, qofte ajo edhe Elene te bukur e cila u rrembye me nje tjeter? Homeri, njeriu me fantazi dhe kulture te jashtezakonshme, ka gjetur nje truk artistik te kendshem, per te terhequr lexuesit, por kursesi per t'i bindur ata. Ai e kishte te qarte se njerezit do te thelloheshin e do te arsyetonin e kerkonin me shume se thoshte fjala e tij. E ketu qendron forca e artit, te jete i permbajtur e te mos i thote te gjitha.
Shkrimtari i barabarte me perendite
Arsyeja qe i shtyu ata njerez vigane te ndermarrin nismen me pasoja te rrezikshme per jeten dhe familjet e tyre, ishte nje ideal shume me i madh. Duke lene familjen per dhjete vjet, ata lane pas dore ekonomine e tyre, femijet,gjithcka. Ata qe i shpetuan vdekjes, kur u kthyen pane gjithcka te shkaterruar moralisht dhe ekonomikisht. Nese do t'i kishin parashikuar te gjitha ato, veshtire se do t'i kishin hyre asaj aventure te tmerrshme. Arsyeja qe se ishin te bindur se do ta nenshtronin lehte Trojen, por njerezit e kulturuar te qytetit te kulturuar, shume me te kulturuar se ata te Ballkanit te Jugut, arriti te forconte lidhjet me pellazget e Ballkanit Lindor dhe Verior dhe i qendruan me heroizem sulmeve te tyre. Keshtuqe u zhvilluan perleshje nga me te pergjakshmet ne histori, qe tronditen imagjinaten e Homerit, shkrimtari i barabarte me perendite, te krijoje ato qe do te mbetet kryevepra e njerezimit.
Ne lufte, ndonese ne krahun e ballkanasve ishte nje gjysme zot- gjysme njeri, Akil kembeshpejti, asnjehere nuk munden te arrijne fitoren me arme, edhe se ne luftime merrnin pjese edhe zotera, nga te cilet disa dilnin nga lufta edhe te plagosur. As gjaku i derdhur, as numri i te vrareve, qe rritej me shpejtesi, nuk e tundi vullnetin e tyre per te arritur qellimin. Lufta do te vazhdonte perjetesisht ne se nuk do te punonte dinakeria e Udheses. Kjo mendje e ndritur arriti te shkepuse me ne fund fitoren, por shume vone. Ajo qe fitore pa vlera, qe i shkaterroi perfundimisht te dy palet; trojanet mbeten pa atdhe, duke u shperndare neper pellazgji, Buthros e Europe, derisa qendroje ne Latium dhe krijoi qyteterimin e pare e me pas Romen, Ndersa dega tjeter udhetoje neper Afrike e ndaloi ne Tunizi te krijoje Kartagjenen. Keta dy popuj te fuqishem do te zhvillonin perleshje te pergjakshme, shekuj per vone, per te vendosur hegjemonine e tyre mbi tjetrin, derisa me ne fund triumfoje Roma. Por edhe pellazget e Ballkanit mbeten te gjymtuar. Pas me shume se dhjete vjetesh shume gjera kishin ndryshuar ne vendet e tyre dhe nuk u arrit te rivendosej gjendja e me parshme. Kete Homeri e shpjegon shume mire ne librin e tij te dyte "Udheseu"
Perse u krijua nje qender e vetme?
Por cila ishte qellimi qe ata, te dy palet, mbeten te gjymtuar? Arsyeja ishin te krijonin nje qender te vetme, ashtu sic kishin bere me pare Babilonasit dhe Egjyptianet. Por ne sa ata e nisen nga nje qytet e vogel, i cili arriti zhvillim te madh ekonomik dhe kulturor, pellazget e Ballkanit, e nisen ne nje stad te zhvilluar, kur deshira per nje bashkim ishte ne rruge te gabuar. Troja kishte arritur zhvillim me te fuqishem kulturor dhe ekonomik, gje te cilen e lakmuan pellazget e Ballkanit. Keshtu qe nuk mundet kurrsesi te sigurohej fitorja e shpejte nga ata te Ballkanit edhe pse ishin dhjete here me te shumte ne numer. Ishte mendja e gjalle e Udheses, i cili, do te bente te siguronte ate qe nuk arriti shpata, fitoren e deshperuar. Lufta dhjetra vjecare siguroi me ne fund deshtimin e te dy grupeve te medha pellazge. Po ndersa trojanet, pasi pane te mbulohej me hi qyteti i tyre i shenjte, ngritur me aq madheshti, moren rrugen e mergimit. Edhe pellazget e Ballkanit do te riktheheshin te shtepite e tyre, por pjesa me e madhe humbin perfundimisht neper bucitjet e dallgeve te katerta detare. Edhe ata pak, qe arriten ne shtepite e tyre, u ndjene se ishin bere te tepert. Jeta kishte ecur perpara dhe ata tanime qene harruar dhe ishin bere te panevojshme, madje ndonje edhe i urryer. Edhe keta "triumfatore" do te perjashtoheshin nga rrjedha e kohes. Keshtu as pellazget e Ballkanit nuk perfituan nga ata te Azise se Vogel dhe nukpane dite te bardha. Lufta e Trojes tregoje se pellazget e paten te veshtire te pranonin humbjen e lirise, per hire te bashkimit dhe fuqizimit ne nje perandori te vetme, po mbeten perjetesisht "te lidhur", por secili ne vend ne tokat e vet.
Deri ku arrinte popullsia ilire?
Duke mos krijuar nje qender te fuqishme, secili zhvillohej sipas menyres se tij, aq sa sot per fat te keq, nuk gjejme nje studim te thelluar per te percaktuar se deri ku arrinte kjo popullate qe njihet pak nga burimet e shkruara, por qe ndjejne krenari shume popuj qe kane folur dikur gjuhen pellazge (ilire). Greket nuk erdhen ne keto troje me kulture te formuar. Eshte i njohur fakti se asnje popull i kulturuar dhe i zhvilluar nuk i braktis trojet e vendit te tij. Ai ka punuar per shume breza te arrije ate zhvillim. Ne vende te reja njohja eshte e paket dhe nuk mund te sigurohen kushte te pershtatshme per jetese, ashtu sic ka arritur per shekuj ne vendin e tij te origjines. Por eshte normale te dynden popujt e prapambetur dhe te varfer, te cilet, ne vendet e tyre nuk mund te sigurojne jetese te mire, por shkojne e kapin me force vende me te zhvilluara, per te bere jetese me te mire dhe nivel jetese me te siguruar.
Greket e ardhur nenshtruan sllavet dhe latinet
Greket e ardhur perdoren brutalitetin e mangesise se kultures se tyre, duke nenshtruar me force vendasit shume te kulturuar. Eshte e tepert te perfytyrohen skenat e uzurpimit, mbasi te ngjashme me to kane ndodhur edhe nga latinet, sllavet, turqit e deri ne lufterat e shekullit XX. Ata, greket qe erdhen ne nje truall shume te zhvilluar, te populli me i kulturuar i kohes, ne fazen e pare si te pazhvilluar qe ishin, duke u perpjekur t'i nenshtronin bene barbari te padegjuara. Me pas, qyteterimi i mrekullueshem pellazg i gjetur, zgjoi mendjet e tyre te fjetura. Nuk duhet te ishin te paket njerezit qe per fuqine e intelektit, u nderuan nga grekerit e ardhur por edhe u imituan. Dhe femijeve tyre u pranuan ne shoqerine, per njohurite e thella. Po edhe rrembyen e u martuan me force me vajzat e bukura vendase. Keshtu do te krijohej populli grek, qe nuk ishte krejtesisht ai barbari i ardhur, por nje shkrirje me hir ose me pahir i adhacakeve me vendasit. Shkrirje nuk arriti te behet ne tere Greqine. Ende sot, shume qytete greke jane te rrethuar nga fshatra, ne te cilat vazhdohet te flasin ende gjuhen pellazge (shqipe). Eshte e vertete se shume shqiptare kane shkuar dhe jane vendosur ne Greqi ne rrethana te ndryshme, t'i shpetonin zgjedhes turke, por atje kane gjetur fshatra te tere pellazge (arvanitas), ndaj edhe e kane ndiere veten si ne vendin e tyre te vjeter.
Po Homeri, kush ishte?
Po Homeri, kush ishte? Nga poeti me i madh i te gjitha koheve na ka mbetur nje biografi te shkurter. Ai ka lindur ne Azi te Vogel, Turqi e sotme, qe banohej nga Dardanet pellazge dhe sundohej nga Priam Dardani. Te mos na mjaftonte emri dhe mbiemri i atij prijesi legjendar, na ndihmon edhe simpatia e Homerit per pellazget e Azise se vogel, ku thuajse gjate gjithe vepres se pare "Iliada". Ndonese ne pamje te pare gezohet per fitoren e bujshme te pellazgeve te Ballkanit, ne te vertete keta te fundit ishin te rrezikuar te shkaterroheshin, mbasi thuajse te gjitha lufterat zhvillohen ne kampin e tyre dhe jo perreth keshtjelles se Priamit. Dhe me kryesorja, ne vepren adhore te tij, nuk permendet asnjehere fjala grek. As edhe ne vepren e dyte madhore "Udheseu". Ne to permenden fiset e Akejve dhe Danajve. As me pare e as sot ne Greqi nuk ka pasur dhe as ka njerez me kete mbiemer, ndonese ne Shqiperi, qe tradita e emrave jane trasheguar brez pas brezi, vazhdon te kete Danaj. Kjo tregon me se miri vazhdimesine e tyre. Ne anen e mendimit, qe Homeri nuk eshte grek, por vendas po shtohen edhe studiues te huaj. Nje nga ata, Edein E. Jacques studiues amerikan, ne librin e tij "Shqiptaret", ka arritur ne perfundim se Homeri ka jetuar rreth 700 vjet para se te shfaqeshin fiset greke ne vendin ku kane mbetur edhe sot e kesaj dite. Ky perfundim logjik shpjegon edhe mendimet e shumta, qe bien ne kundershtim njera me tjetren, me qellim qe ta bejne me cdo kusht te tyren, poetin e madh te pellazgjise. Ato tregojne se edhe ne shekuj te ndryshem, kane bere te gjitha perpjekjet per t'u mbushur mendjen per kete pellazgeve, por qe njerez te ndryshem e kane kundershtuar me fakte. Kuptohet qe ato kane "humbur" ashtu sic kane humbur te gjitha ato qe nuk u kane pelqyer "Fitimtareve" si shkrimi pellazgjisht etj.
Kultura e famshme e pellazgeve tek Homeri
Por pa u zgjatur me sofizma greke, mjafton te themi se veprat e Homerit jane permbledhje e zgjuar e kultures shume te fuqishme te pellazgjise, kur ishte ne kulmin e saj. Ajo nuk mund te ishte kurrsesi arritje e nje popullit te ri, qe sapo ka dale nga faza e barbarise. Ne te mire te kesaj ideje, mund te permendim faktin se e tere kultura greke nuk eshte gje tjeter vecse imitim i Homerit dhe zberthim i temave te tij. Keshtu, sado qe kultura greke arriti stade te medha dhe fitoi me te drejte mirenjohjen e dashurine e popujve te mevonshem, asnjehere nuk mundi t'i afrohej kultures 10 000 vjecare pellazgjike, kulmin me te larte ne kultures boterore te arritur te Homeri. Si e tille, ne shqiptaret dhe arvanitasit e Greqise, qe jemi pasardhes te paster te pellazgeve, duhet te ndiejme krenari per origjinen tone te lashte dhe ta mbrojme ate me krenari, sic beri i madhi Aristidh Kola, qe grekerit te trembur nga te vertetat gjuhesore qe ai zbuloi, duke shpjeguar nga kishin ardhur emrat e perendive pellazge e vrane ate, per t'i shtuar vetes edhe nje krim te ri ne koherat e sotme moderne.
Fatkeqesisht mesohet Homeri grek
Fatkeqesisht nxenesve shqiptare vazhdohet t'u flitet per "Homer grek". Heronjte tane te medhenj, ndonese ata folen dhe u edukuan me karaktetin pellazgjik i quajne "grek". Per Akilin gjysme njeri- gjysme perendi autori i nderuar grek i lashtesise Plutarku te libri i tij "Pirroja", e pranon qe nuk eshte grek kur thone se vendasit e quajne "aspeti" (i shpejti). Atehere...
Te shtremberosh te verteten dhe te shkruash "Homeri ishte grek", ka disa shkaqe. E para: ate mund te kete lexuar te tekstet greke dhe ngaqe mundesia e autorit per te marre te dhena eshte e paket, mjaftohet nga ato qe shkruan fqinji yne dashakeq dhe ky autor e quan veten "te nderuar". E dyta eshte se edhe shume te huaj, duke mos marre te dhena nga Shqiperia, i marrin per te verteta theniet e grekeve. Dhe autoret shqiptare "te nderuar" pa u thelluar, ua servirin femijeve tane t'u mbushin mendjen se "Homeri eshte grek". Se treti, meqe greket abuzojne, duke thene se pellazget nuk paskan pasur aftesi te shkruajne, atehere pranohet logjikisht qe ai nuk ishte pellazg, por grek ndonese latinet ulerijne duke thene se alfabetin e tyre ne Lat ia sollen pellazget. Megjitate, per fat te keq, meqe "nuk gjejne shkrime ne Shqiperi" nuk e degjojne ulurimen e historianeve latine. Studiuesit tane, per fat te keq, nuk thellohen sa duhet (nuk ma thote zemra te them jane te paafte), ndaj pranojne me modesti "mesin e arte". Studiuesit, nga cektesia e kultures se tyre, mbeten te kenaqur me ate qe predikojne te huajt dhe flasin me gjuhen e tyre. Ne se do te udhetonin neper histori do te shikonin se cdo pushtues, gjeja e pare qe benin, crrenjosnin cdo gje, qe mbante gjalle, krenarine e vendasve. Nje nga pikat me te fuqishme ishte kultura dhe shkrimi, ndaj perpiqeshin te zhduknin cdo gjurme te tyre. Edhe ne shekujt pas Skenderbeut, ka shume te dhena, se vazhdohej te shkruhej gjuha shqipe, por ne sot ato nuk i kemi, se i zhduken pushtuesit e mevonshem. Mbetet edhe shkaku i fundit: mos valle hartuesit e teksteve tona kane ekonomi te "dobet" dhe shkruajne keshtu te permiresojne ate, ne dem te vlerave te kombit tone?
