Gorgjia, ky sofist që na shndëron në asgjë.
Rrojti 109 vjet dhe në jetën e tij nuk ofendoi njeri.
Më poshtë po jap diçka nga vepra e tij e njohur: “Ligjëratë lëvdimi për Elenën dhe shkrime të tjera” Edizione Paoline.
Pjesa e tretë, brenda botimit, titullohet: “Rreth të mos qenit ose mbi natyrën”.
Të jesh, a të mos jesh? Sipas Gorgjias as njëra dhe as tjetra, as edhe të dyja në të njëjtën kohë. Nuk ekziston gjë, thotë.
Teza e parë - Asgjë është.
Nëse jepet një mundësi ekzistence, jepet në bazë të kësaj mundësie, si gjë ose si jo gjë, ose, sa gjë aq edhe jo- gjë (asgjë). Jo – gjëja(asgjëja) nuk ekziston. Nëse jo-gjëja është, njëherësh do të jetë dhe s’do të jetë. Si mendim, nuk do të jetë; si jo-gjë në vetvete do të jetë. Si përfundim është e pamundur që diçka të jetë e të mos jetë njëherësh. Pra, jo- gjëja, nuk ekziston.
Nisemi nga fundi.
Nëse jo- gjëja është, gjëja nuk është, meqënëse të dyja janë, i kundërvihen njëra tjetrës, anullojnë njëra tjetrën. Sepse duke pranuar që “jo-gjëja” eksiton, atëhere del që “gjëja” nuk eksiston. Mirëpo nuk është e vërtetë që “gjëja” nuk ekziston, kështuqë, mbetet që “jo-gjëja” të mos eksitojë.
Mirëpo, as “qenia” ose “gjëja” nuk ekziston. Nëse ekziston, ose është e përjetëshme, ose e lindur, ose njëherësh të dyja.
A – nëse “gjëja” është e përjetëshme, atëhere për pasojë s’ka një fillim, pra nuk është një “është” e prejardhur.
B – çdo gjë e prejardhur ka një fillim, ndërsa çfarë është e përjetëshme ka si atribut(veti) të mos jetë e prejardhur, pra s’ka fillim.
C – meqënëse s’ka fillim(lindje), është e pafund.
D – nëse është e pafund, s’mund të përcaktohen kufijtë, do të thotë se nuk është asgjëkundi. Nëse do të gjendej diku, do të kishte dimensione dhe s’do të qe më e pafund, por e përkufizuar dhe brenda një hapësire të caktuar. Gjë që do të thotë se ena do të ishte më e madhe se gjëja e futur në të. Mirëpo asgjë nuk është më e madhe se pafundësia, si pasojë, pafundësia nuk mund të përcaktohet dhe si rrjedhojë e mëtejëshme e pasojës së mëparëshme, nuk mund të gjendet asgjëkundi.
E – Nga ana tjetër “gjëja” nuk është e mbartëshme dhe e kufizuar në të njëjtën kohë, sepse në një rast të tillë “”gjëja” si përmbajtje dhe “gjëja” si mbajtëse, do të identifikoheshin në të njëjtën kohë dhe hapësirë: pra, çfarë përmban është hapësira, çfarë është e përmbajtur është “gjëja” ose materia. E pamundur. Pra gjëja as në vetvete nuk është. Sepse nëse “gjëja” është e përjetëshme, për këtë veti është e pafund, ndaj nuk gjendet asgjëkundi, pra nuk ekziston. Kështuqë, nëse “gjëja” ose qenia është e përjetëshme, nuk mund në asnjë mënyrë të ekzistojë.
Nga ana tjetër.
A – “ gjëja - qenia” nuk është e mundur që të jetë e lindur. Nëse po, është e lindur ose nga “gjëja” ose nga “jo-gjëja”
B – nuk mund të jetë lindur nga “gjëja” sepse... është – është po ajo.
C – s’mund të jetë lindur edhe nga “jo-gjëja” sepse “jo- gjëja ose asgjëja” për parim s’mund të lindin një “gjë” sepse logjikisht asgjësë i mungon gjëja si përmbajtje.
Përsa argumentave më sipër del se është e prapanueshme identiteti i dy mundësive, dmth që “gjëja” është njëherësh e lindur dhe e përjetëshme. Kemi një anullim të dyanshëm. Nëse “gjëja – qenia” është e përjetëshme, - s’ka lindur kurrë, - nëse ka lindur, - nuk është e përjetëshme. Nëse nuk është e përjetëshme as edhe e lindur, si konkluzion nuk ekziston.
Natyrisht s'mund te percjell gjithe sa ka shkaruajtur,eshtë vetëm një pjesë e argumentave të tij, por mendoj se janë të mjaftueshëm për të dhënë idenë.
Rrojti 109 vjet dhe në jetën e tij nuk ofendoi njeri.
Më poshtë po jap diçka nga vepra e tij e njohur: “Ligjëratë lëvdimi për Elenën dhe shkrime të tjera” Edizione Paoline.
Pjesa e tretë, brenda botimit, titullohet: “Rreth të mos qenit ose mbi natyrën”.
Të jesh, a të mos jesh? Sipas Gorgjias as njëra dhe as tjetra, as edhe të dyja në të njëjtën kohë. Nuk ekziston gjë, thotë.
Teza e parë - Asgjë është.
Nëse jepet një mundësi ekzistence, jepet në bazë të kësaj mundësie, si gjë ose si jo gjë, ose, sa gjë aq edhe jo- gjë (asgjë). Jo – gjëja(asgjëja) nuk ekziston. Nëse jo-gjëja është, njëherësh do të jetë dhe s’do të jetë. Si mendim, nuk do të jetë; si jo-gjë në vetvete do të jetë. Si përfundim është e pamundur që diçka të jetë e të mos jetë njëherësh. Pra, jo- gjëja, nuk ekziston.
Nisemi nga fundi.
Nëse jo- gjëja është, gjëja nuk është, meqënëse të dyja janë, i kundërvihen njëra tjetrës, anullojnë njëra tjetrën. Sepse duke pranuar që “jo-gjëja” eksiton, atëhere del që “gjëja” nuk eksiston. Mirëpo nuk është e vërtetë që “gjëja” nuk ekziston, kështuqë, mbetet që “jo-gjëja” të mos eksitojë.
Mirëpo, as “qenia” ose “gjëja” nuk ekziston. Nëse ekziston, ose është e përjetëshme, ose e lindur, ose njëherësh të dyja.
A – nëse “gjëja” është e përjetëshme, atëhere për pasojë s’ka një fillim, pra nuk është një “është” e prejardhur.
B – çdo gjë e prejardhur ka një fillim, ndërsa çfarë është e përjetëshme ka si atribut(veti) të mos jetë e prejardhur, pra s’ka fillim.
C – meqënëse s’ka fillim(lindje), është e pafund.
D – nëse është e pafund, s’mund të përcaktohen kufijtë, do të thotë se nuk është asgjëkundi. Nëse do të gjendej diku, do të kishte dimensione dhe s’do të qe më e pafund, por e përkufizuar dhe brenda një hapësire të caktuar. Gjë që do të thotë se ena do të ishte më e madhe se gjëja e futur në të. Mirëpo asgjë nuk është më e madhe se pafundësia, si pasojë, pafundësia nuk mund të përcaktohet dhe si rrjedhojë e mëtejëshme e pasojës së mëparëshme, nuk mund të gjendet asgjëkundi.
E – Nga ana tjetër “gjëja” nuk është e mbartëshme dhe e kufizuar në të njëjtën kohë, sepse në një rast të tillë “”gjëja” si përmbajtje dhe “gjëja” si mbajtëse, do të identifikoheshin në të njëjtën kohë dhe hapësirë: pra, çfarë përmban është hapësira, çfarë është e përmbajtur është “gjëja” ose materia. E pamundur. Pra gjëja as në vetvete nuk është. Sepse nëse “gjëja” është e përjetëshme, për këtë veti është e pafund, ndaj nuk gjendet asgjëkundi, pra nuk ekziston. Kështuqë, nëse “gjëja” ose qenia është e përjetëshme, nuk mund në asnjë mënyrë të ekzistojë.
Nga ana tjetër.
A – “ gjëja - qenia” nuk është e mundur që të jetë e lindur. Nëse po, është e lindur ose nga “gjëja” ose nga “jo-gjëja”
B – nuk mund të jetë lindur nga “gjëja” sepse... është – është po ajo.
C – s’mund të jetë lindur edhe nga “jo-gjëja” sepse “jo- gjëja ose asgjëja” për parim s’mund të lindin një “gjë” sepse logjikisht asgjësë i mungon gjëja si përmbajtje.
Përsa argumentave më sipër del se është e prapanueshme identiteti i dy mundësive, dmth që “gjëja” është njëherësh e lindur dhe e përjetëshme. Kemi një anullim të dyanshëm. Nëse “gjëja – qenia” është e përjetëshme, - s’ka lindur kurrë, - nëse ka lindur, - nuk është e përjetëshme. Nëse nuk është e përjetëshme as edhe e lindur, si konkluzion nuk ekziston.
Natyrisht s'mund te percjell gjithe sa ka shkaruajtur,eshtë vetëm një pjesë e argumentave të tij, por mendoj se janë të mjaftueshëm për të dhënë idenë.
