Re: Cili sistem eshte i pershtatshem per Kombin tone ?
<div class="ubbcode-block"><div class="ubbcode-header">Originally Posted By: hawk</div><div class="ubbcode-body">Nuk duhet specializim ne politike per te kuptuar ndryshimin apo ngjashmerine mes dy sistemeve.
Un do e filloj repliken nga fundi.
Ti shpreh qe Autoritarizmi[sistem] ka dy objektiva : parajsen ekonomike dhe demokracine.
Qe te dy kto objektiva kishte dhe Enverizmi,Liberalizmi i 17 viteve te funidt.Natyrisht Enverizmi nuk permbante ekonomi kapitaliste por ne leter "do te hanim te gjithe me luge ari",struktura e shtetit ishte plotesisht demokratike-popullore.Liberalizmi[me nder liberalizmi] i 17 viteve te fundit kalon nga ekonomia e planifikuar ne kapitalizem me nderhyrje stataliste[normale pasi nje kapitalizem statalist aplikon edhe USA].Ky sistem i huazuar nga Shqiperia vitet e fundit gjen shprehje ne pothuajse te gjitha vendet Europiane.
Sic e shikon dy objektivat e Autoritariamit jane edhe objektivat e Demokracive Liberale,Komunizmit,por mbi te gjitha jane objektiva qe ka edhe politika(aplikon ne leter)shqiptare.
Pastaj,edhe Enveri cenonte te drejtat dhe lirite themelore te njeriut,Berisha me vone do ti toleronte por ne te vertet ishte mjaft autoritare...
Perse thua qe nuk e kemi perjetuar autoritarizmin ne shqiptaret??
Autoritarizmi nuk ka kufi te percaktuar,nuk mund te na sjellesh [dhe konkretisht nuk po e ben dot]nje linje te cilen nje sistem politik-autoritarian duhet te respektoje.Nese e tejkalon do te jete Totalitare(fashist,enverist...), nese qendron shume larg atehere do te jete Liberal-demokratik,i dobet.Ti ke gejtur nje vije te mesme por nuk ke sjell akoma asgje konkrete se si mund te arrihet kjo linje dhe mbi te gjitha si i behet qe te mos tejkalohet ky kufi i brishte!!
Kur parashtron nje alternative te re,te vecante,e cdo fushe qofte ajo,duhet pasqyruar pikerisht ku qendron kjo alternative dhe kjo e vecante.Ti nuk thellohesh ne zberthimin ekonomik-politik-social te sistemit qe propozon.Un nuk kam nevoje te citoj fjalet e tua por besoj se lexon qartesisht qe nuk ke asnje referim mbi programin politik,ekonomik,social te Autoritarizmit.
Sic kam shkruar me lart ato pak referime qe sjell mbi sistemin "tend" nuk jane me te ndryshme nga ato qe kemi provuar gjer tani.Sa e "bukur" eshte jeta ne Luxemburg,Suedi,Zvicer...e kemi pare ne TV ose dikush e ka jetuar.Kjo ndryshon nga shpjegimi i sistemit qe bazohen keto vende.
Nese ti pohon se je student i shkencave politike(ne mos gaboj) duhet te dish se nuk eshte sistemi politik ai qe determinon zhvillimin-mireqenjen(meqenese permend shpesh parajsen ekonomike) e nje vendi.
Jo pa qellim kam permendur kalimthi disa avantazhe te Singaporit te cilat ne nuk mund ti kemi kurre.
Pa duashur te bie ne perseritje fjalesh po ndalem vetem tek fjalet e tua(qe me drejtohen mua).
Ti vlereson Autoritarizmin sepse lufon parazitizmin e ndertuar nga politikat sociale,kryesisht welfare.
Me thuaj zoteri si mund te jetoje nje grua e braktisur nga burri me 3 femije??Si mund te kurohet nje njeri qe nuk ka te ardhura ose punon-sipas meritokracise-pastrues banjosh,ne nje kohe qe nje kemio terapi(kunder tumoreve,aq te perhapur)kushton nga 10.000 euro ne Shqiperi ne 50.000 euro ne Itali??
Nese sistemi ndalon te drejten e puntoreve per tu organizuar ne sindikata,manifestime per te drejat e tyre,kushtete punes,per ambjentin,kus do ti repesktoje??
Mos valle do te jete shteti??????!!!!
Me duket se ti propozon "shtetin babe" te sistemit enverist qe i mesoi njerezit me parazitizmin ekstrem!!!
Te gjitha keto i perkasin socialdemokracise Europiane.
Nje te tille kekron sot edhe popullsia ne USA.
Asnjeri nuk drejtohet nga Singapori pikerisht sepse ky sistem nuk i pershtatet mentalitetit Europian te krijuar me dekada lufte sindikaliste,manifestime ne kerkim te te drejtave themelore dhe respektimin etyre.
USA kane premisen ti ngjasojne Singaporit sepse aty veprojne interesat e nje elite ekonomike te perbere nga multinacionalet qe levizin miliardat e dollareve-ekonomine Amerikane dhe boterore.Tradicionalisht kalasa e industrialisteve ka mentalitetin autoritare.Kekron me do kusht sundimin e masave duke mohuar liri,te drejta,organizmim me pretksin se jep pune e buk.
Me duket se ti ke nje tendence te tille edhe pse nuk besoj se i perket asaj klase.
Tani a mund te na sqarosh si ja ben Singapori te gjeje aq para sa te mbaje paga te larta ne nje kohe qe industrite po eksportojne investimet(per te ulur kostot) sepse duan te mbijetojne ne ethet e globalizmit qe rrethojne bote?!
Shteti bazohet tek taksat.Ku i gjen gjith keto para sistemi Autoritarian per te paguar kaq shum punetorin,nepunsin,arsimimin,pune per te gjithe??
Duhen taksa.Ato nxirren nga populli-kryesisht.
Atehere Autoritarizmi taksoka me shume se cdo sistem tjeter edhe pse nuk ndryshon shume nga sistemi qe aplikon Europa.
Por nuk besoj se te ardhurat e buxhetit Singaporez vijne nga taksat ndaj popullit por ndaj shfrytzimit te burimit paresor te ekonomise qe eshte tregtia.Singapori eshte strategjik ne kete fushe dhe kjo nuk eshte merite e politikes sepse kjo e fundit ka patur ndryshime ne Singapor gjate 200 viteve kurse te ardhurat jan shtuar gjithmone.
***
Persa i perket kombit tone,ritheksoj se nuk ekziston termi "komb heterogjen" sepse kombi nuk eshte i tille.Populli mund te jete edhe pse populli yne nuk konsiderohet heterogjen.
Kombi eshte unik perndryshe nuk ekziston.
Te kam dhene shembull kombesh me heterogjenitet ne fe por ama konsiderohen si kombe-pra unike.
Nese kjo pjese e vogel shqiptaresh ka adoptu disa vlera kulturore qe nuk jane shqiptare nuk do te thote qe nuk jane shqiptare sepse ti vete ashtu i cilson.Nuk do te ishin shqiptare nese etnikisht nuk jane te tille por ti vete i quan etnikisht shqiptare.
Kombi ka baze etnike.
Nese ti pranon nje sistem qe nuk ka te beje asgje me Shqiperine dhe Europen-ti gati e hyjnizon-atehere ti perqafon dicka jashte kultures shqiptaro-europiane.
Mos valle kjo do te thote se nuk je shqiptare??????
Nese ti vesh xhinsa e jo brakesha apo fustanelle qe perfaqsojne kulturen tende,mos valle do te thote se nuk je shqiptare???
Nese shqiptari perfason nje fe tjeter nga ajo e krishtere qe eshte po aq e huaj per kulturen tone-pagane- sa edhe ajo Islame,do te thote se ai nuk eshte etnikisht shqiptare??
Qe te jete i tille duhet te kete besim te krishtere??
Qe kur Krishti na qenka shqiptare??!!
Pastaj ato qe kan pranuar fene e importuar nga Perandoria Osmane nuk jane pakice.
Problemi i dallimit fetare eshte ceshtje identiteti,pra ne identifikohemi ne disa besime.Ne nuk perfaqsojme realitetin e Singaporit,prandaj nuk mund te pretendohet nje zgjidhje e njejte.
Sistemi yne eshte laik dhe kjo mjafton per te respektuar nj-tj.Pretendon se duhet kufizimi i lirive por me nje shembull - qe duket se e ke per zemer - te njeanshem.
Mendoj se e ke per zemer sepse je zgajtur shume ne nje teme qe nuk ka lidhje me fene,por edhe per faktin qe e ke komentuar diku tjeter...
E quaj te njeanshem sepse je i fiksuar tek nje simbol identifikimi fetare qe nuk i perket te gjithe shqiptareve.Kjo tregon se nuk ke pervetsuar sistemin qe propagandon - i cili "zhduk" me shkopin magjik keto dallime - perndryshe nuk do identifikoheshe-dalloheshe aq shume tek besimi yt fetare.
Kryqi ne Bushat u sharrua dhe kete nuk e vlereson njeri.Ti nese ke emra(te atyre qe e nxiten apo ndermoren kete akt) sjellja policise.Sinqerisht un nuk e di se kujt i sherben ai xhest por natyrisht JO asaj pakices qe ti fajson.Do te ishte veprim budallenjesh...mendimi im.
Nejse,nuk dua te zgajtem shume ketu.
Ti harron qe territori shqiptare eshte prone e nje populli me disa besime fetare,i administruar nga nje shtet laik.Per rrjedhoje simbolet fetare(qe dallohen nga objektete e kultit sepse kan vlera prapagandistike) te vendosura ne territorin e nje shteti laik nuk duhen te jene te lejueshme ashtu si sharrimi i tyre.
Ka mjaft deklarata(trakte) si p.sh te Dom Shan Zefit [ne te kundert na mungojne ato te imamve(shqiptare) qe therrasin ne xhihad,vrasje te shqiptareve...] qe meritojne te me te vertete nje nderhyrje autoritariane.
Ekstremizmin ti e paraqet si te njeanshem por...
Si perfundim ne nuk kemi nevoje per autoritarizem sepse na mjafton nderhyrja e nje shteti laik pa dashur te kalohet ne diktature.
Kontrolli i ktryre fenomeneve nuk duhet pritur nga nje sistem i importuar nga Azia Juglindore sepse aplikohet ne te gjitha sistemet qe pretendojne te rezlizojne objektivat e tyre dhe te jetojne sa me gjate.
Te lutem mos sill tek sistemi politik ceshtje fetare sepse nuk kane lidhje dhe nuk eshte tema e tille.
Ne te kundert je i mirepritur nese i ben nje krahasim sistemeve qe kemi kaluar ne dhe atije autoritarian.
Ky duhet te jete krahasim sistemesh dhe jo rezultatesh.
ato jane relative dhe nuk varen nga sistemi.Per kete mund te te sherbeje pergjigja [qe i jep ti] pyetjes :
perse vende te tjera nuk aplikojne kete sistem identik me Singaporin,duke arritur njejtat rezultate?? </div></div>
Un jam Gango-ja.
Mes personazheve me instikt te zhvilluar politik ekziston konsensus universal qe jo c'do bir pushket mund te administroje
efektivikisht debate te karakterit politik.Len menjan
te jen protagonist aktive ne skenen politike.
Ashtu sikur e kam percaktu me pare politika eshte
shkenca e zbulimit te mjeteve e metodave per permiresimin
e ekzistences se njeriut.Zbulimi dhe kordninimi
i atyre mjeteve e metodave mbetet kompetence e studjuesve
te specializuar ne kete shkence. Cdo interference amatoriale
saboton avancimin e saj.
Pikesepari, per sa i perket problemit qe ngrite ne partnership me disa te tjere lidhur me autencitetin e sistemit Autoritarian dhe ndryshimin e tij nga sitemi Komunist e Liberal Demokrat,
un do ti referohem sistemit aktual te Republikes Popullore Kineze si agjent krahasues e shembull ilustrativ ne percaktimin e 'vijes se holle' qe i ndan dhe i ben te ndryshem nga njeritjetri.
Gjithashtu lidhur me kete diskutim do kujtoj edhe gabimin e Gorbacovit ne implementimin konkurrent te teorive 'Glasnost" dhe 'Perestroika" gje qe ndikoi shume ne c'montimin e bllokut Sovietik.
Autoritarianizmi celebron idene qe rekoverimi dhe progresi ekonomik ne disa shoqeri te vecanta kerkon implementimin e kapitalizmit dhe sakrifikimin e pluralizmit politik. Sipas themeluesve te ketij sistemi, pervec ideologjise brilante autoritariane,cdo ideologji alternative duhet te karantinizohet
DERI NE MOMENTIN E KONSOLIDIMIT EKONOMIK DHE PJEKURISE INTELEKTUALE E MORALE TE SHOQERISE. Duhet te arrihen keto standarte para se te konisderohet lejimi i ko-egzistences se ideollogjive alternative. E than ne nje mnyr ma zemerdhanse, njher plotesuar keto parakushte, nuk ka arsye per tu refusu pluralizmi politik!
Per te evituar shperberjen e Bashkimit Sovietik ( B.S) dhe evkuar ate nga situata e krijuar si rrjedhoje e perkeqesimit ekonomik dhe trysnise se konsiderushme nacionaliste te demonstruar nga republikat qe kompozonin B.S M. Gorbachov prezantoi 2 programe. Glasnost dhe Perestroika.
Shkurtimisht Glasnost dekretonte popullit lirine e mendimit e shprehjes, informimit etj.
Ndersa Perestroika, ishte reforme ekonomike qe parashikonte decentralizimin ekonomik dhe implementimin e tregut te lire.
Ne shikim te pare gjithcka dukej normale dhe shpresedhenese.
Por ne te vertet ndermarrja e ketyre 2 programeve ne menyre
konkurrente resultoi fatale per Bashkimin Sovietik.
Ku qendroi problemi?
Problemi qendronte tek Glasnost. Liria e shprehjes dhe e Informimit. Pse? Nen programin Perestroika reforma ekonomike po shkepuste e transformonin ekonomine Sovietike nga sistemi komunist ne ate te tregut te lire (Kapitalist), dhe kjo shkeputje e transofrmim natyrisht sillte edhe dhimje ne popull pasi ky operacion i gjente ata te papergatitur te pamesuar me kapitalizmin, taman ashtu sikur na gjeti ne shqiptarve demokracia e kapitalizmi. Mirpo me garantimin lirine e fjales nga Glasnost, tani populli mund ta shprehte ne menyre energjike dhimjen dhe pakenaqesine.
Populli i varfer edhe pse mund ta kuptonte qe keto reforma ekonomike te shimshme duhej te ndermerreshin ne menyr qe te permiresohej egzistenca e tyre ata perseri akuzonin qeverine per joefikasitet dhe shkaktar numer nje te gjendjes se tyre mizerable. Mirpo shprehja e opinioneve te vecanta nga agjent, personazhe te dyshimta (Lech Valesa ish president i polonise, per shembull) e njerez te caktuar mund te mobilizonte popullsine e dermuarr nga varferia shkaktoje akte te dhunshme, deri edhe revolta te armatosura ose puce shtetit.
Per ma teper ne nje shtet heterogjen te kompozuar nga kombe e raca te ndryshme sic ishte B.S kjo liri e te shprehurit mund te
ringjallte konfliktet e vjetra nderetnike te varrosura dikur. Si pershembull konfliktet historike mes kombeve balltike (letonise, estonise etj) dhe ruseve, apo Armenise dhe Azerbajxhanit per krahinen Nagorno- Karabakh!!
Dhe ashtu ndolli! E si duhej te pritej te ndollte ndryshe kur
popullit barkthate e te dermuarr nga varferia e tejskajshme i
jep lirine e fjales ne nje kohe qe reformat ekonomike ishin ne progres. Duhej te pritej perfundimi i reformave ekonomike ne menyre qe njerezit te kishin pune dhe mireqenje e te mos u delte kohe te merreshin me konfliktet e vjetra nderetnike, fetare a racore, te piqeshin moralisht e intelektualisht, te beheshin pergjegjes per opinionet dhe veprat e tyre, dhe pastaj te dekretohej liria e fjales.
Ky ishte gabimi fatal i Gorbacovit qe pati efekt te kundert nga ai qe ishte menduar. Ky ishte gabimi i tij historik qe katalizoi degradimin ekonomik te B.S dhe ndikoi jashtzakonisht shum ne shperberjen e B.S. Autoritetet Kineze mesuan nga gabimi i Gorbacovit.
Edhe Republika Popullore e Kines implemntoi reforma ekonomike te ngjashme me perestroika ne Bashkim Sovietik por ama autoritetet
kineze nuk rane ne gabimin e ruseve ti lejonin popullit lirine e fjales e te informimit. Pasi ashtu sikur thame liria e fjales ne
kushte mizerable ekonomike dhe ne nje kohe reformash te dhimshme ekonomike vec se do perkeqesonte situaten. Ne mungese te aktivizimit ne pune populli do kishte gjith kohen e duhur ne dispozicion per te ringjall a kriju konflikte, per te akuzuar padrejteisht qeverine per ato reforma te dhimshme ne nje kohe qe ato reforma duhen per te transformu ekonomine ne kapitalizem,
neperpmjet televizionit radios etj do informoheshin per menyren e jeteses se perendimit dhe do kerkonin ne cast te ishin si perendimi ne nje kohe qe asht e pamujtun pa ato reforma qe permenda dhe kohe e konsiderushme. Shtetet perendimore kane histroi qindrasvjecare demokracie e kapitalizmi, kinezet asnje dite! Prandaj ata ndoshta sdo ta kuptonin qe per tu zhvilluar si perendimi do kerkohej kohe, reforma e dhimbje, tamam ashtu sikur perendimi vete i ka kalu gjat periudhave te ndryshme historike para se te arrinte keto standarte aktuale.
Pra Autoritetet Kineze nxorren mesim nga Ruset dhe bene kujdes qe reformat ekonimike kapitaliste ti ndermerrnin pa reforma ne lirine e informimit e shprehjes. Shkurt Qarte, ata
menduan te transformonin ekonomine ekzistente komuniste ne
ekonomi kapitaliste por te vazhdonin te ruanin politiken koministe dhe te mos lejonin nje sistem shumpartiak...DEMOKRACINE!
Me 4 Qershor te vitit 1980 ne sheshin Tiananmen populli kinez
kerkoi me cdo kusht lirine e ndergjegjes, shprehjes e te informimit por autoritetet kineze nuk pranuan
pasi lideret autoritare e nacionaliste dine c'eshte e mire e c'eshte e keqe per kombin e tyre.
Ata menduan te shtypin me tanke qindra mijra vete, per te mos kompromentuar te ardhmen e nje kombi prej 1 miljard e 300 miljon shpirtash. Ne ate periudh pothuajse gjith bota e denoi ashper
masakren e 4 qershorit dhe akuzuan autoritetet kineze per tirani, por realitetet aktuale ekonomike te kines i kan ba me e mendu edhe njher akuzat e tyre. Sot ekonomia e REPUBLIKES POPULLORE KINEZE po imperializon ate boterore. Kurse ne shqiptarve te mjer na rrnofte liria e fjales mendimit e ndergjegjes qe na delegoi Ramiz Alia
ne vitin 1992! (besoj e kuptoni per c'ka e kam fjalen)
Kjo asht Kina! Ky asht sistemi Autoritarian."Vija e Holle" qe ndryshon nga Komunizmi e Demokracia Liberale-e damshme per disa shoqeri ne peridha te caktuara historike.
Nga Elvis Kelmendi
Monash University
Australia & Singapore
