Re: aty ku rifillon censura ...
Raporti i 2006/ “Reporterët pa kufinj” konfirmon situatën problematike të shtypit
Liria e medias, Shqipëria 18 vende më poshtë nga 2005
Shkak, mungesa e transparencës, shtypshkronjat, heqja e reklamave
--------------------------------------------------------------------------------
Elira Çanga
Liria e shtypit në Shqipëri është në “piki atë”. Këtë e konfirmon raporti i sapopublikuar i organizatës ndërkombëtare “Reporterët pa kufij”, sipas të cilit të drejtat e gazetarëve po shkelen dhe informimi po bëhet një mision gjithnjë e më i vështirë. Vendi ynë ndodhet tashmë në vendin e 80 në Indeksin e Lirisë së Shtypit, 18 vende më poshtë sesa një vit më parë. Raporti, i hartuar nga organizata ndërkombëtare e gazetarëve, nuk përmend raste konkrete të cënimit të të drejtave të shtypit, por thekson se informimi i publikut has në pengesa dhe gazetarët e kanë gjithnjë e më të vështirë të sigurojnë informacione dhe t’i paraqesin lirisht ato. Sipas raportit, “armiqtë më të mëdhenj” të shtypit të lirë konsiderohen si gjithnjë Koreja e Veriut, Turkmenistani dhe Eritrea, ndërsa këtë vit edhe në vendet perëndimore situata nuk duket dhe aq pozitive. Kështu, Gjermania ka zbritur në vendin e 23-të, për shkak të përgjimeve të vazhdueshme të gazetarëve, ndërsa SHBA-ja në vendin e 44-të për shkak të marrëdhënieve të tensionuara mes Presidentit Bush dhe shtypit.
Shqipëria
Raporti vë në dukje se situata e lirisë së shtypit në Shqipëri është problematike. Një vit më parë, Shqipëria kishte vendin e 62-të në Indeksin e lirisë së shtypit dhe ndodhej para vendeve të tjera të rajonit si Rumania, Bullgaria, Serbia e Mali i Zi dhe Kosova. Por, tashmë renditemi 18 vende më poshtë, pranë Paraguajit dhe Timorit Lindor. Kosova renditet e 70-ta, 30 vende më parë se vitin e kaluar dhe fqinji tjetër ballkanik, Maqedonia ka arritur tani në vendin e 45-të. Që nga shtatori i vitit të kaluar e deri në shtatorin e këtij viti, situata duket se është përkeqësuar dukshëm në vendin tonë. Mungesa e transparencës së administratës për shkak të miratimit të ligjeve të reja për sekretin shtetëror, mbyllja e disa shtypshkronjave si dhe heqja e reklamave shtetërore për shtypin e shkruar duket se e kanë vështirësuar tej mase punën e medias. Puna e gazetarëve është bërë më e vështirë dhe mbijetesa e gazetave është kthyer në një “betejë” problematike. Ndërkohë fakt pozitiv, në zbatim të “këshillës” së qeverisë për të mos ngritur padi penale ndaj gazetarëve, asnjë përfaqësues i shtypit nuk është çuar në gjykatë gjatë këtij viti.
Situata
Liria e shtypit mbetet një privilegj i vendeve si Finlanda, Irlanda, Islanda dhe Holanda, që ndajnë së bashku vendin e parë në listën me 168 vende të botës. Ndërkohë, përkeqësim ka shënuar situata e lirisë së shtypit në SHBA, Japoni si dhe në Francë dhe Gjermani, ku janë evidentuar disa raste incidentesh me gazetarët dhe marrëdhënie jo aq miqësore të liderëve me median. Kështu, vjeshta e vitit të kaluar në Francë solli për pasojë disa incidente me gazetarët që raportonin gjatë protestave të sindikalistëve. Në Gjermani, këtë vit u zbulua skandali i përgjimeve ku ishin përfshirë disa gazetarë të “mbikëqyrur” nga qeveria dhe disa të tjerë të rekrutuar si “informatorë” të saj. Danimarka gjithashtu e humbi vendin e parë për skak të kërcëimeve serioze ndaj autorëve të karikaturave të Muhametit, vjeshtën e kaluar. Në Itali, fundi i erës Berluskoni solli një rritje të lehtë të lirisë së shtypit, që ishte gjithnjë nën kontrollin e manjatit të medias. Situata duket shumë problematike në Rusi dhe ish-republikat sovjetike. Kremlini akuzohet për ndërhyrje në shtypin e lirë, ndërsa grupet industrialiste të afërta me presidentin Putin po blejnë të gjitha mediat e pavarura në vend.
Indeksi i lirise se shtypit
VITI 2005
Nr. vendi indeksi
1 Denmark 0,50
- Finland 0,50
- Iceland 0,50
- Ireland 0,50
- Netherlands 0,50
- Norway 0,50
- Switzerland 0,50
8 Slovakia 0,75
9 Czech Republic 1,00
- Slovenia 1,00
11 Estonia 1,50
12 Hungary 2,00
- New Zealand 2,00
- Sweden 2,00
- Trinidad & Tobago 2,00
16 Austria 2,50
- Latvia 2,50
18 Belgium 4,00
- Germany 4,00
- Greece 4,00
21 Canada 4,50
- Lithuania 4,50
23 Portugal 4,83
24 United Kingdom 5,17
25 Benin 5,50
- Cyprus 5,50
- Namibia 5,50
28 El Salvador 5,75
29 Cape Verde 6,00
30 France 6,25
31 Australia 6,50
- South Africa 6,50
33 Bosnia &Herzegovina 7,00
34 Jamaica 7,50
- Mauritius 7,50
- South Korea 7,50
37 Japan 8,00
- Mali 8,00
39 Hong-Kong 8,25
40 Spain 8,33
41 Costa Rica 8,50
42 Italy 8,67
43 Macedonia 8,75
44 USA 9,50
45 Bolivia 9,67
46 Uruguay 9,75
47 Israel 10,00
48 Bulgaria 10,25
49 Mozambique 10,50
50 Chile 11,75
51 Dominican Republic12,25
- Taiwan 12,25
53 Cyprus (North) 12,50
- Mongolia 12,50
- Poland 12,50
56 Croatia 12,83
57 Niger 13,00
58 Timor-Leste 13,50
59 Argentina 13,67
60 Botswana 14,00
- Fiji 14,00
62 Albania 14,17
63 Brazil 14,50
- Tonga 14,50
65 Serbia and
Montenegro 14,83
66 Ghana 15,00
- Panama 15,00
68 Nicaragua 15,25
69 Paraguay 15,50
70 Romania 16,17
71 Congo 17,00
- Guinea-Bissau 17,00
- Seychelles 17,00
74 Moldova 17,50
- Tanzania 17,50
76 Angola 18,00
- Honduras 18,00
78 Burkina Faso 19,00
- Senegal 19,00
80 Uganda 19,25
81 Lesotho 19,50
82 Central African
Republic 19,75
83 Cameroon 20,50
- Liberia 20,50
85 Kuwait 21,25
86 Guatemala 21,50
87 Ecuador 21,75
88 Comoros 22,00
89 Malawi 22,75
90 Burundi 23,00
- Cambodia 23,00
- Qatar 23,00
- Venezuela 23,00
- Zambia 23,00
95 Togo 23,75
96 Jordan 24,00
97 Madagascar 24,50
98 Turkey 25,00
99 Georgia 25,17
100 Kosovo 25,75
- United Arab Emirates 25,75
102 Armenia 26,00
- Gabon 26,00
- Guinea 26,00
- Indonesia 26,00
106 India 27,00
107 Thailand 28,00
108 Lebanon 28,25
109 Chad 30,00
- Kenya 30,00
111 Kyrgyzstan 32,00
112 Ukraine 32,50
113 Malaysia 33,00
- Tajikistan 33,00
115 Sri Lanka 33,25
116 Peru 33,33
117 Haiti 33,50
118 Swaziland 35,00
119 Kazakhstan 36,17
- Morocco 36,17
121 Djibouti 37,00
122 Rwanda 38,00
123 Bahrein 38,75
- Nigeria 38,75
125 Afghanistan 39,17
126 Sierra Leone 39,50
127 Mauritania 40,00
128 Colombia 40,17
129 Algeria 40,33
130 Gambia 41,00
131 Ethiopia 42,00
132 Palestinian Authority 42,50
133 Equatorial Guinea 44,00
- Sudan 44,00
135 Mexico 45,50
136 Yemen 46,25
137 USA (in Iraq) 48,50
138 Russia 48,67
139 Philippines 50,00
140 Singapore 50,67
141 Azerbaijan 51,00
142 Bhutan 51,50
143 Egypt 52,00
144 Côte d’Ivoire 52,25
145 Syria 55,00
146 Democratic Republic of Congo 57,33
147 Tunisia 57,50
148 Maldives 58,50
149 Somalia 59,00
150 Pakistan 60,75
151 Bangladesh 61,25
152 Belarus 61,33
153 Zimbabwe 64,25
154 Saudi Arabia 66,00
155 Laos 66,50
- Uzbekistan 66,50
157 Iraq 67,00
158 Vietnam 73,25
159 China 83,00
160 Nepal 86,75
161 Cuba 87,00
162 Libya 88,75
163 Burma 88,83
164 Iran 89,17
165 Turkmenistan 93,50
166 Eritrea 99,75
167 North Korea 109,00
VITI 2006
Nr. vendi indeksi
1 Finland 0,50
- Iceland 0,50
- Ireland 0,50
- Netherlands 0,50
5 Czech Republic 0,75
6 Estonia 2,00
- Norway 2,00
8 Slovakia 2,50
- Switzerland 2,50
10 Hungary 3,00
- Latvia 3,00
- Portugal 3,00
- Slovenia 3,00
14 Belgium 4,00
- Sweden 4,00
16 Austria 4,50
- Bolivia 4,50
- Canada 4,50
19 Bosnia and
Herzegovina 5,00
- Denmark 5,00
- New-Zealand 5,00
- Trinidad and Tobago 5,00
23 Benin 5,50
- Germany 5,50
- Jamaica 5,50
26 Namibia 6,00
27 Lithuania 6,50
- United Kingdom 6,50
29 Costa Rica 6,67
30 Cyprus 7,50
31 South Korea 7,75
32 Greece 8,00
- Mauritius 8,00
34 Ghana 8,50
35 Australia 9,00
- Bulgaria 9,00
- France 9,00
- Mali 9,00
39 Panama 9,50
40 Italy 9,90
41 El Salvador 10,00
- Spain 10,00
43 Taiwan 10,50
44 South Africa 11,25
45 Cape Verde 11,50
- Macedonia 11,50
- Mozambique 11,50
- Serbia & Montenegro 11,50
49 Chile 11,63
50 Israel 12,00
51 Japan 12,50
52 Dominican Republic 12,75
53 Botswana 13,00
- Croatia 13,00
- Tonga 13,00
- USA 13,00
57 Uruguay 13,75
58 Fiji 14,00
- Hong-Kong 14,00
- Poland 14,00
- Romania 14,00
62 Central African
Republic 14,50
- Cyprus (North) 14,50
- Guinea-Bissau 14,50
- Honduras 14,50
66 Madagascar 15,00
- Togo 15,00
68 Ecuador 15,25
69 Nicaragua 15,50
70 Burkina Faso 16,00
- Kosovo 16,00
- Lesotho 16,00
73 Congo 17,00
- Kuwait 17,00
75 Brazil 17,17
76 Argentina 17,30
77 Mauritania 17,50
- Senegal 17,50
- United Arab
Emirates 17,50
80 Albania 18,00
- Qatar 18,00
82 Paraguay 18,25
83 Timor-Leste 18,50
84 Liberia 19,00
85 Moldova 19,17
86 Mongolia 19,25
87 Haiti 19,50
88 Tanzania 19,82
89 Georgia 21,00
90 Guatemala 21,25
91 Angola 21,50
92 Malaysia 22,25
93 Comoros 22,50
- Zambia 22,50
95 Niger 4,50
- Seychelles 24,50
97 Morocco 24,83
98 Bhutan 25,00
- Côte d’Ivoire 25,00
- Turkey 25,00
101 Armenia 25,50
- Malawi 25,50
103 Indonesia 26,00
- Sierra Leone 26,00
105 India 26,50
- Ukraine 26,50
107 Lebanon 27,00
108 Cambodia 27,25
109 Guinea 27,50
- Jordan 27,50
111 Bahrein 28,00
112 Cameroon 28,25
- Peru 28,25
114 Gabon 28,50
115 Venezuela 29,00
116 Uganda 29,83
117 Tajikistan 30,00
118 Kenya 30,25
119 USA (extra-territorial) 31,50
120 Nigeria 32,23
121 Djibouti 33,00
122 Thailand 33,50
123 Kyrgyzstan 34,00
124 Chad 35,50
125 Burundi 39,83
126 Algeria 40,00
127 Swaziland 40,50
128 Kazakhstan 41,00
- Rwanda 41,00
130 Afghanistan 44,25
131 Colombia 44,75
132 Mexico 45,83
133 Egypt 46,25
134 Palestinian Authority 46,75
135 Azerbaijan 47,00
- Israel (extra-territorial) 47,00
137 Bangladesh 48,00
- Equatorial Guinea 48,00
139 Sudan 48,13
140 Zimbabwe 50,00
141 Sri Lanka 50,75
142 Democratic Republic of Congo 51,00
- Philippines 51,00
144 Maldives 51,25
- Somalia 51,25
146 Singapore 51,50
147 Russia 52,50
148 Tunisia 53,75
149 Gambia 54,00
- Yemen 54,00
151 Belarus 57,00
152 Libya 62,50
153 Syria 63,00
154 Iraq 66,83
155 Vietnam 67,25
156 Laos 67,50
157 Pakistan 70,33
158 Uzbekistan 71,00
159 Nepal 73,50
160 Ethiopia 75,00
161 Saudi Arabia 76,00
162 Iran 90,88
163 China 94,00
164 Burma 94,75
165 Cuba 95,00
166 Eritrea 97,50
167 Turkmenistan 98,50
168 North Korea 109,00
Propozimet
1. Ndryshimet kushtetuese për KQZ-në dhe zgjatjen e mandatit të të zgjedhurve vendorë, nga 3 në 4 vjet
2. Ndryshimet ligjore për zgjerimin e KKRT-së dhe KDRTSH-së
3. Ndryshimet në Kodin Zgjedhor për pastrimin e regjistrit të përkohshëm dhe hartimin e listave të zgjedhësve
4. Pasqyrimin korrekt i ndryshimeve në Kodin Zgjedhor që lidhen me rritjen e numrit të anëtarëve dhe vendimmarrjen në KQZ
5. Zgjerimi i përbërjes së komisioneve zgjedhore të të gjitha niveleve dhe grupeve të numërimit, sipas skemës së përfaqësimit në një bazë të gjerë 5+5+1
6. Saktësimi i dokumenteve të identifikimit në procesin zgjedhor, nëpërmjet prodhimit të certifikatave të posaçme për zgjedhje
www.gazetashqiptare.com
