Re: 2 vjetori i 11 shtatorit...memories
Kur ndodhi ngjarja isha tepër I “zënë” me një PC game në të cilën po merresha me planifikimin e një qyteti te vogël të cilin po e ndërtoja për hesapin tim, dhe në një moment të tillë intensiv vështirë se do të gjendej diçka që të më bënte vërtet përshtypje e aq më pak të më shkaktonte një ndjenjë të thellë keqardhje, qoftë edhe shkatërrimi I një qyteti me të cilin qyteti im virtual s’kishte asnjë lidhje. Megjithatë nuk ishte kjo arsyeja që sulmet mbi WTC nuk mjatuan për të tronditur shpirtin tim ashtu siç paska ndodhur me një pjesë të mirë të albforumisteve. Sepse për të qenë I sinqertë, në rradhë të parë me veten pasi kjo është më e rëndësishmja sepse sinqeriteti me të tjerët nis nga sinqeriteti me veten, siç thashë pra për të përmbushur stadin e të qënit I sinqertë me veten më duhet ta pohoj që shpirti im nuk u trondit nga pamja e dy kullave që digjeshin (momentin e përplasjes së avionit me kullën e dytë nuk pata fatin ta shihja) madje ndërsa njëra nga kullat filloi të binte duke u tretur në një re pluhuri, ndjeva një përzierje kënaqësie, euforie, mahnitjeje, triumfi dhe një mori ndjenjash të tjera të kësaj natyre të cilat nuk mund t’I identifikoj të gjitha. Do të zgjatesha tepër duke e prishur solemnitetin e kësaj teme po të ndalesha tek pjesa e kënaqësisë apo euforisë së përzierjes së lartpërmendur por për triumfin, mund të them se ishte diçka e njohur, e përjetuar shpesh ndërsa shihja filmat me “partizanë e me gjermanë”, gjegjësisht me amerikanë, demokratë, të lirë dhe sigurisht “të fortë” dhe me lindorë, terroristë, ekstremistë, fundamentalistë, mesjetarë dhe sigurisht “të butë”, filma të prodhuara në skajin tjetër të supershtetit për të pasqyruar një realitet tjetër nga sa po ndodhte ditën për të cilën bëhet fjalë. Në këto filma (por fatkeqësisht vetëm në filma ama) kërcënimet e lindorëve, terrorristëve, ekstremistëve, fundamentalistëve, mesjetarëve dhe sigurisht “të butëve”, nuk bëheshin kurrë realitet (një privilegj I tillë ose një sukses I përkohshëm mund t’u njihej vetëm ca qenieve jashtëtokësore me një teknologji marramendëse ose fenomeneve te nënës natyrë) dhe makthi 90 minutësh përfundonte me një sahat bombe të ngecur në shifrat 00:00:01 duke krijuar në subkoshiencën e shikuesit, ose të paktën në timen, një rrebelim ndaj këtij fenomeni të pabesueshëm dhe një dëshirë të papërmbajtshme për të parë qoftë vetëm një herë që sahati I bombës të mos ngecej në atë shifër të mallkuar edhe sikur kjo gjë të sillte një rezultat të llahtarshem si p.sh. vdekjen e ca pengjeve që prisnin tërë ankth apo shkatërrimin e ndonjë ndërtese nga smira e së cilës nuk I zinte gjumi lindorët, terroristët, ekstremistët, fundamentalistët, mesjetarët dhe sigurisht “të butët”. Prandaj nuk është për t’u çuditur me gjendjen time shpirtërore në ato çaste ndonëse pamjet nuk ishin nga ndonjë film por nga realiteti. E keqja është se është bërë shumë e vështirë të dallohet ku fillon realiteti e ku fantazia në çfarëdolloj pamje që na ofrohet në çdo kohë të ditës nga televizori dhe në momentin që po shkërmoqej njëra nga kullat une s’isha në gjendje ta bëja plotësisht këtë dallim. Sidoqoftë më ngushëllon fakti që rasti im paska qenë I izoluar pasi shoh që shumë forumistë të nderuar e kanë përjetuar këtë ngjarje tamam sikur të ndodheshin aty megjithëse kjo aftësi e tyre sikur u zbeh një çikë para pamjeve të fshatrave afgane të rrënuara plotisht nga ndonjë bombe e lëshuar gabimisht ose para numrave me 6 shifra që tregonin të vdekurit nga embargoja në Irak megjithëse ketu s’bëhet me fjalë për të dalluar realitetin nga filmi por realitetin nga shprehja e tij me ca shenja të shkruara me bojë të zezë mbi letër të bardhë. Por sidoqoftë kjo s’ka shumë rëndësi dhe s’është nevoja të zgjatemi me këtë. Pra fjalën e pata tek ajo që ndjeva unë përballë pamjeve të sulmit që siç duket paska qenë krejt e kundërta e asaj që kanë ndjerë shpirtrat e brishtë të forumistave. Po djalli ta marrë edhe unë fundja s’jam gatuar prej hekuri ose ndonjë materiali tjeter të ngurtë. Atë që nuk e përjetova atë ditë të paharrueshme nuk munda të mos e ndiej kur lexova shkrimet prekëse e mallëngjyese dedikuar asaj dite, shkrime që përveç të tjerave për mua përmbanin edhe një dozë nostalgjie pasi me kujtuan hartimet në tetëvjeçare me temë “Një ditë pranvere” qe ndonëse për nga tematika s’kishin asgjë të përbashkët me terrorin e asaj dite, madje një paralelizëm I tillë do të ishte diçka cinike dhe përdhosëse për kujtimin e shenjtë të viktimave, përsëri përmbanin ca elemente të cilat arriti t’I kapte s’di se ç’pjesë e trurit tim përgjegjëse për këtë aktivitet intelektual ndërsa po lexoja shkrimet e vyera të kësaj teme. Disa nga këta elemente tipike të cilat jam I sigurt se do t’u kujtohen menjëherë edhe juve ishin qielli I kaltër, dielli I mëngjesit që duket sikur u buzëqesh njerëzve, një lule e sapoçelur, lajmëtari më I pagabueshëm I pranverës që deri dje kishte qenë vetëm një gonxhe e shëmtuar, cicërima e një zogu në dritare dhe, duke qenë se të gjitha këto e kanë lezetin e tyre vetëm në një orë te hershme të mëngjesit, këtyre u shtohej edhe tablloja optimiste e njerëzve që me gaz e hare niseshin për në punë. Kjo e fundit përbën të vetmin element identik me ditën e 11 shtatorit pasi ta pret mendja që aspektet e një panorame optimiste nuk mund të jenë të njëjta në dy vende krejt të ndryshme si Shqipëria komuniste apo postkomuniste dhe New York-u postmodern. Në një vend të famshëm për rrokaqiejt sikur s’ka dhe aq kuptim të bësh fjalë për një qiell të kaltër kështuqë qielli p.sh. zëvendësohet nga rrokaqiejt dhe si rrjedhim nga përparimi dhe mirëqenia. Po kështu dhe me të tjerat dhe panorama optimiste New York-eze plotësohet me një retorikë-sallatë prej përparimi, teknologjie, madhështie, civilizimi etj pa harruar edhe “vajin e uthullën” dmth. lirinë e demokracinë pa të cilat një kuadër perëndimor as që mund të përfytyrohet. Vetëm se në temat e hartimit të tetëvjeçares pas qetësisë nuk vinte kurrë stuhia siç ndodhi para dy vitesh në qytetin amerikan. Ndoshta një boshllëk të tillë mund ta plotësonte një temë tjetër shumë e rrahur dhe kjo me titull “Baljozi I egër dhe filan hero shqiptar” ku heroi shqiptar përfaqëson sigurisht perëndimin me atributet e tij të cilat s’besoj se është nevoja t’I përmendim pafundësisht sepse tashmë dihen nga të gjithë dhe Baljozi përfaqëson lindjen barbare dhe I cili për çudi dilte nga deti megjithëse do t’I ishte dashur një stërmundim I vërtetë për të ardhur me rrugë detare nga Azia e Vogël pa përmendur pastaj që vetëm në këtë gadishull do t’ia bënin me sy aq shumë monumente të mëdha e të vogla të civilizimit perëndimor (çuditërisht të paprekura nga hordhitë barbare) saqë do t’I duhej një kohë shumë e gjatë për t’u ndalur dhe për t’I shkatërruar të gjitha ato dhe me siguri nuk do t’I mjaftonte ymri për të ndërmarrë një ekspeditë të tillë në trojet e lashta ilire. Nejse le të kthehemi aty ku e lamë, pra tek shkrimet e temës ku forumistët në përpjekjen e tyre për të shprehur ndjenjat e tyre fisnike kanë shkrirë tërë talentin e tyre letrar që s’dihet për ç’arsye ka mbetur pak a shumë në vend që nga bankat e tetëvjeçares. Por nga një anë kjo është një gjë shumë e mirë pasi në këtë mënyrë reflektohet më së miri shpirti I pafajshëm dhe sinqeriteti I thellë I forumistëve kur shprehin ndjenjat e tyre lidhur me tragjedinë e 11 shtatorit. E ku mund të krahasohen fjalët “e mëdha” të ndonjë politikani që flet ashtu sa për kortezi me qoftë edhe një paragraf të kësaj teme që ndonëse modest e ndoshta jo I lidhur fort mirë, duket fare qartë që buron nga një zemër vërtet e tronditur para përmasave të frikshme të mizorisë njerëzore të cilat ajo me pafajsinë dhe naivitetin e saj as që mund t’I kishte përfytyruar. Ishin pikërisht këto shkrime që nxitën ndjenjat e mia e që zgjuan shpirtin tim nga topitja e thellë ku kishte rënë. Bashkohem edhe unë vëllezër në pikëllimin njerëzor që na zgjon të gjithëve përkujtimi I asaj dite të llahtarshme ku nuk u goditën vetëm dy kulla dhe një pesëkëndësh I përkushtuar për të sjellë paqe e liri në botë, por u goditën të gjitha vlerat e larta perëndimore e njerëzore*
*perëndimore=njerëzore
