Dicka per te menduar... Si eshte e mundur qe boten tre dimensionale ku ne bejme pjese, e perceptojme nga nje retine dy dimensionale (nje siperfaqe e ndjeshme e drites ne pjesen e mbrapme te topit te drites ku imazhi optikal eshte i projektuar)? P.S. Drejtuar autorit: Pse te mos diskutojme ne shqip?
Re: Dicka per te menduar... Fillimisht postuar nga UnperceivedShadow: Si eshte e mundur qe boten tre dimensionale sipas informatave t'funit, bota asht katerdimenzionale... ku ne bejme pjese, e perceptojme nga nje retine boten e perceptojme prej trunit, jo retines... dy dimensionale me leksik t'jetes s'perditshme, retina asht 3D... (nje siperfaqe e ndjeshme e drites ne pjesen e mbrapme te topit te drites ku imazhi optikal eshte i projektuar)? imazhi optik ma mire me thone...
Re: Dicka per te menduar... Para se te pergjigjem ka te beje me teorine e Theodor Kaluza & Oskar Klein? Dimensionet "ekstra" Ne teorite qe njohim? F=GN m1 m2/r2 = F=G m1 m2/r2+n G=Rn GN .
Re: Dicka per te menduar... Pyetja qe parashtrova me lart eshte teper e thjesht,po aq sa edhe e komplikuar. Perpara se te hidheni ne pergjigje te shpejtuara le te perpiqemi ta kuptojme te tere (duke perfshire edhe veten, perderisa nuk kam arritur ne nje konkluzion).Po e perseris: Bota ne te cilen ne jetojme eshte tre-dimensionale. Retina, ne te cilen imazhet optike projektohen, eshte nje siperfaqe dy-dimensionale. Si eshte e mundur qe nje bote tre-dimensionale perceptohet nga nje retine dy-dimensionale? Ps: Paperina, problemi i lartfolur u konsumua edhe u arrit ne nje mirkuptim me Drinin. Shtesat e tjera jane te teperta. Persa i perket pyetjes se drejt per drejt qe kishit, varet ne shume teori. Fillimisht e ka marre nxitjen nga "Gestalt Psychology" por me teper me psikofiziologjine.
Re: Dicka per te menduar... Kam pershtypjen se nuk eshte e menduar deri ne fund ideja se bota eshte tre-dimensionale.NE fund te fundit hapsira i perceptuar nga syri jone eshte tre-dimensionale,pa hyre ketu ne detaje mbi syrin, se do ishin shume te gjata.MEgjithate jack-u ka shume te drejte kur ia atribuon trurit dimensionin.....une mund te sjell nje shembull te thjesht fare lidhur me kete problem. Kur ne shohim nje imazh gjate dites ,psh nje rruge te drejte dhe deshirojme kete ta pikturojme ,kush do ishte nje koncept baze qe ne duhet te kishim parasysh......sigurisht prespektiva.Sepse letra ku do ta vizatonim eshte e drejte,percev kesaj do duhej te kishim parasysh koncepte te tjera si dritehieja,forma ,madhesia.dhe ne fund do te kishim nje pikture ne rastin me te thjeshte dy dimensionale....mendoni pak cfare do te ishte me nje imazh me te komplikuar.... mendoj se ne te vertet dimensionaliteti i syrit nuk ka te bej fare me dimensionalitetin e botes ne te cilen jetojme.NE fund te fundit ajo qe na rrethon "mund te jete" ne nje plan ashtu si piktura.....(kuptohet ketu ka shume shembuj te tjere me te komplikuar)dhe eshte truri jone me ane te nervave perceptues qe krijon ndjesite e 5 shqisave te njeriut. Me vjen keq nese fjalori im nuk eshte shume teknik por une nuk studioj biologji,mjeksi ose psikologji prandaj ata qe mund te kene me shume saktesira per kete argument jane te ftuar te na ndricojne.Ndoshta tema ka ndryshuar pak por mendoj se duhet te kapet me lart koncepti per te harritur deri tek syri dhe dimensioni..... respekte
Re: Dicka per te menduar... une pashe nje emision ... qe eshte hedhur ideja ... se eshte 11 dimensionale ... i'm confused now ...
Re: Dicka per te menduar... 80 vjet me pare Theodor Kaluza hipotizoj egzistencen e dimensioneve te tjera spaciale. Sipas "hipotezes" keto jane te pa shikueshme, sepse jane te rrotulluara mbi vetveten me rreze (ne rregullin e gjatesise Planck 10-32m). Ne vitet e fundit gjithcka eshte ndryshuar ne menyre rradikale e eshte mundesia qe dimensionet kane rreze pak me te vogla se nje milimeter. Matematikani Theodor Klausa & Oscar Klein beme pyetjen ne se teoria e gravitet te hajshtanit ne vend se tre ka kater dimensione. Pergjigjja me shikim te pare dukej enderra e plotesuar e Hajshtanit. Dmth gravitazioni i tij dhe elekromanjetizmi i MaxWell nga shikimi yne tredimensional. Bota 4 dimensionale?! Dimensionet e reja jane shume te vogla, kurse 3d dimensionet egzistojne ne nje largesi te pafund (ose ne rregullin e dimensionit te universit) Dimensionet e tjetra jane deri diku. Te formuara nga segmente te vogla o rrathe te vegjel. Udhetojne gjate ketyre dimensioneve. Pas nje udhetimi gjinden perseri nga fillimi. Sa me te vogla jane keto dimensione me e madhe eshte energjia per ti shikuar. ........(Vazhdon)........
Re: Dicka per te menduar... OK per ate qe tha 4 dimensione se po beheshe funny, sikur te thuash kubi ka shtate ane...por 11 dimension? :smash: mbase po shifje ndonje sci fi show. ne jetojme ne nje univers 3 dimensional shoke e shoqe. per tju pergjigjur unperceivedshadow... si eshte e mundur te vizatosh nje kub ne nje leter? Truri, mendoj, eshte arsyeja pse. Menyra se si e shikojme ne boten varet nga truri(procesori) i cili na jep ate perspektiven e formave qe na rrethojne.
Re: Dicka per te menduar... po te kishte qene emision sci-fi s'kisha pse shkruaja ketu ... ishte biles nje emision ne nje kanal te NJ.. WHYY me duket dicka e tille ... ishte interesante ... po une arrita te kap permbledhjen e fundit ... thjesht ishte si 'teori' e jo e vertetuar ... ndaj mos mu hidh ne fyt /pf/images/graemlins/tongue.gif
Re: Dicka per te menduar... Si eshte e mundur qe ne perceptojme 3 dimensione me ane te nje instrumenti qe projekton ne 2 dimensione? Nuk eshte dhe aq e pashpjegueshme. Arsyeja sepse jane dy instrumente te tille, te dy syte. Dhe ajo qe projektohet ne retinen e secilit (ajo qe sheh secili) eshte e ndryshme nga e tjetrit, per shkak te distances midis dy syve. Ne tru keto imazhe shume pak te ndryshme relativisht ndaj objekteve qe vezhgohen interpretohen ne nje llogaritje instiktive kundrejt distances se objektit te vezhguar, ne te njejten menyre sic qe ne klase te shate kemi mesuar te tere te llogarisim distancen deri ne nje pike cfaredo (objekti) kur dihet distanca midis dy pikave te tjera (syte) dhe kendet qe formojne segmenti qe i bashkon dhe segmentet perkates nga secila deri ne objekt. Per sa i perket sasise se dimensioneve 3 apo 11 apo 10000... matematikisht nuk kane asnje ndryshim nga hapesira me 3 dimensione. Nese ne 3 dimensione zhvendosja/rrotullimi/shformimi etj jane me shumezim matricash 3x3 dhe vektoresh 3x1 dhe 1x3 (me raste me nga 3 variabla), ne hapesiren me n dimensione jane matrica nxn, vektore nx1 dhe 1xn dhe me raste polinome me n-variabla. Bindja per ekzistencen e nje kubi me 4 faqe eshte po aq jashte logjike si dhe bindja per ate me 11, ne te njejten kohe dhe po aq e argumentuar! Preferencat ne numra ne kete rast jane thjesht personale! /pf/images/graemlins/smile.gif ---------- "Did I ever tell you..."
Re: Dicka per te menduar... gurax, elaborimin per dimenzione e ki mire, pervecse duhesh me e definu nese n asht numer i fundem apo i pafundem... edhe ni pytje: qysh asht e mundshme objektin 2d (pikturen, fotografine) me e pa si 3d? gurax, asht knaqsi me i lexu shkrimet tuja, edhepse t'pakta...
Re: Dicka per te menduar... Gurax, shpjegimi qe jep ka nje spekter shume te ngushte edhe pse teper te sakte. Syri ka lente (si ne kamera) qe thithin tere driten qe vjen nga ambienti qe na rrethon dhe e fokusojne ne retine. Procesi i pare vizual eshte ai i kthimit te imazhit "kok-poshte". Procesi tjeter eshte ai qe ju permendet.Objektet qe na rrethojne, arrijne te projektojne nje imazh qe quhet "Stimul Distal" Ndersa drita qe godet retinen duke krijuar imazhin dy-dimensional quhet "Stimul Proximal" Praktikisht ajo qe ndosh ne sisteminin tone viziv eshte :marrja e informacionit qe vjen nga bota qe na rrethon (stimuli proximal) qe ne kete rast eshte kok-posht edhe dy-dimensionale, me qellim qe te prodhoje nje imazh kompleks tre-dimensional te cilin ne perjetojme (Stimul Distal). So, me pak fjale, nje imazh dy-dimensional (ai ne retine) duhet te na informaoj per nje bote tre-dimensionale (ate qe na rrethon). Por ka nje numer te pafundem situatash tre-dimensionale qe projektojne ne retinen tone imazhe te ngjashme dy-dimensionale....atehere si ndodh diferencimi? Ndoshta keto jane rastet kur ne nuk jemi te sigurt per imazhet qe shikojme, pikerisht si rrjedhoje e faktit qe informacioni qe kemi mund te interpretohet ne me shume se nje menyre.
Re: Dicka per te menduar... Cituar: Por ka nje numer te pafundem situatash tre-dimensionale qe projektojne ne retinen tone imazhe te ngjashme dy-dimensionale....atehere si ndodh diferencimi? E drejte, por dhe shume e thjeshte. Celsi: Jane dy retina, ku imazhet e projektuara ne secilen per te njejtin ose te njejtet objekte te vezhguar, nuk jane njesoj, per shkak te kendit te vezgimit, i pashmangshem prej faktit se syte asnje here s'jane ne te njejtin vend te dy por te larguar nga njeri tjetri. Me rritjen e distances D ndaj objektit te vezhguar, raporti D/d (ku "d" eshte distanca midis dy syve) gjithashtu rritet. Ky raport, kur i afrohet vleres 5000, saktesia "llogaritese" instiktive e trurit fillon e shuhet, deri kur ky raport arrin vlerat 8000-9000 ku humbet perfundimisht kjo aftesi llogaritese. E perkthyer ne gjuhen e distancave kjo rreflektohet ne distacat 600m-750m. Pertej ketyre distancave nuk ka me perceptim "thellesie" dhe praktikisht objektet shihen si te "projektuar" ne nje plan 2 dimensional, mendo televizorin. Ke menduar ndonje here se pse dylbite me sistemin e tyre te prizmave realizojne "largimin" e syve nga njeri tjetri, duke ulur vleren e raportit D/d dhe duke bere qe vlerat kufitare te tij 5000-8000 te arrihen per distanca me te medha (Vlera me te larta te D)? PS: "Ju"? :wave: ----------- "Did I ever tell you..."
Re: Dicka per te menduar... gurax, je tu e shpjegu stereovizionin, e jo karakterin 3D t'perceptimit prej trunit...apo, une ja kam huqe dishkaje t'madhe n'ket muhabet? sa dimenzionale asht kjo fotografi (kqyreni me ni sy e me dy sy, e kush ka qejf, munet mi shfrytzu edhe synin e trete)?
Re: Dicka per te menduar... Karakteri 3D i perceptimit te trurit, eshte pikerisht "i trurit". Nuk ka shume per te shpjeguar se si ndodh... instiktivisht llogarit ate qe mund te kem dhene shume gjate aritmetikisht me lart. Te perpiqesh te shpjegosh ate eshte njesoj si te shpjegosh pse kur te krruhet diku, dora shkon pikerisht dhe krruan atje ku te krruhet /pf/images/graemlins/tongue.gif . Instikti vete eshte proces automatizimi i seleksionuar nga epoka gjeologjike me pare e deri sot, i komplikuar vertet, por me te njejtin parim llogarites si me lart. Ndryshimi se mjetet konvencionale qe ne perdorim (numrat, kllapat, shenjat + - / * etj) ne tru marrin formen e impulseve elektrike, hormoneve stimulues, krahasimeve relative te distancave (qe s'duan t'ia dine nese ne na pelqen t'i masim me metra, inch, hapa, pellembe, etj). Relative ndaj cfare? Relative ne rradhe te pare ndaj madhesive te organizmit dhe aftesive perkatese. Kete e gjen perhere ne jeten e perditshme, 10km distance jane shume larg po te udhetosh me kembe, disi me afer me nje biciklete, shume me afer me nje makine, por prape mbeten 10km distance. Une u mundova te le jashte preferencat dhe "lodrat" personale qe influencojne trurin si puna e iluzionit optik te mesiperm. Aq gje arrihet dhe me metodat e alkolit. /pf/images/graemlins/tongue.gif Dhe nese me kerkon te shpjegoj se si pikerisht e ben truri kete llogaritje, kete s'e di sepse s'ia di te tera fijet trurit... Pyetja eshte e rrangut: "Si ka mundesi qe me kombinime elektronesh dhe fotoelementesh une shkruaj ne kete forum, e tere popullata me lexon? Cfare paska qene ky kodosh elektron?" /pf/images/graemlins/tongue.gif -------------- "Did I ever tell you..."
Re: Dicka per te menduar... Cfare paska qene ky kodosh elektron?" Mos valle largesi, lartesi e thellesi? pS: Te keqen e fjales qe me paske zgjedh :smash: :smash:
Re: Dicka per te menduar... Karakteri 3D i perceptimit te trurit, eshte pikerisht i trurit. Gurax fale injorancen time, por nuk e kuptoj kete fjali. /pf/images/graemlins/frown.gif Egziston nje njesi me e larte se truri qe ben nje vleresim 3D te trurit? Hmm, bits me. Hi by the way /pf/images/graemlins/wink.gifmuahhh
