Re: Shqiperia ne NATO!
Pse ndodhi tragjedia? Sepse Berisha ka mbytur shtetin
Andrea Stefani
Së fundi po zbulohet se një nga shkaqet e tragjedisë së përgjakshme të Gërdecit, ishte edhe heshtja totale e shtetit dhe e gjithë institucioneve të tij mbi atë që ndodhte pak kilometra larg Tiranës në një fabrikë të improvizuar municionesh. Madje, edhe vetë përgjegjësi kryesor për këtë tragjedi, Kryeministri Berisha, nxitoi dje të fajësojë një numër institucionesh për faktin që nuk kanë informuar. Në fakt, Berisha i bëri jehonë një pyetjeje të sapongritur nga Presidenti i Republikës. Si shpjegohet, që askush nuk na kish vënë në dijeni për këtë gjendje në terren? - pyeti edhe kreu i shtetit në një mbledhje të Këshillit të Sigurimit Kombëtar. Dhe Topi kish parasysh shërbimet sekrete si SHIU dhe SHISH, Ministrinë e Mbrojtjes, Policinë e Shtetit, Autoritetet Fiskale, apo autoritetet monitoruese të shëndetit paraprak. Por mund të rreshtosh edhe shumë institucione të tjera nga ato që përmendi Presidenti. Mund të rreshtosh edhe deputetët e zonës. Mund të rreshtosh vetë Kuvendin e Shqipërisë, sepse në një raport për gjendjen e depove dhe municioneve, hartuar 5 muaj më parë nga komisioni parlamentar i sigurisë kombëtare, nuk ka as edhe një germë për atë që vetë Topi e quajti "një punishte të paligjshme".
Presidenti pyet me të drejtë, por nuk jep përgjigje. Ndaj enigma këmbëngul: Përse pati një heshtje nga të gjithë, nga institucionet dhe njerëzit pikërisht për atë objekt që u bë edhe vatra e tragjedisë? Dhe kur për një të keqe heshtin të gjithë, kjo tregon se shkaku i heshtjes nuk është verbëria, por ose frika ose korrupsioni. Por kush ka qenë burimi i kësaj frike thuajse totale që e ka bërë gjithë sistemin e institucioneve, gjithë shtetin të heshtë? Ka vetëm një përgjigje: Sali Berisha, pikërisht ai që sot akuzon institucionet e shtetit për heshtjen, pikërisht ai që duke u ngjitur në pozitat e Zotit të shtetit, e detyroi po shtetin të heshtte ashtu sikundër detyrohet të mos lehë një qen besnik. Heshtja totale e institucioneve, deputetëve, politikanëve, për shfrytëzimin shtazarak të fëmijëve, për shkeljen skandaloze të rregullave të sigurisë në punishte, heshtja mbi trafikimet sekrete të municioneve, është një heshtje që vetëm mafia mund ta imponojë mbi një shoqëri.
Heshtja fatale që i parapriu kobit të Gërdecit ngjason me një "Omerta" të imponuar shoqërisë dhe institucioneve të saj, nga klani i autoritaristit më të egër në pushtet, të atij autoritaristi të denoncuar me kohë nga shoqëria civile, media dhe opozita politike. Heshtja fatale dhe tragjedia që ajo polli, janë produkte të kapjes së të gjithë institucioneve nga Kryeministri Berisha, heshtja është pasojë e skllavërimit të këtyre institucioneve, i faktit që ato nuk ishin më të lira për të folur. Ja sepse përgjegjësia e Berishës para se të jetë një përgjegjësi penale e lidhur me korrupsionin (atë duhet ta hetojë një prokurori e pavarur nga Berisha), është një përgjegjësi politike. Eshtë përgjegjësia e një politikani që epshi i sëmurë i sundimit, e shtyu drejt strategjisë së kapjes së të gjithë institucioneve të shtetit, institucione që me Kushtetutë, duhej të kontrollonin pushtetin ekzekutiv të Berishës për të shmangur tragjedi si kjo e Gërdecit. Duke trembur e vrarë lirinë e këtyre institucioneve për të folur e kritikuar, Kryeministri praktikisht mbyti lirinë e shtetit për të kryer misionin e tij në mbrojtje të qytetarëve, vrau shtetin ligjor. Dhe duke bërë këtë, vrau edhe qytetarët në Gërdec. Ja pse Berisha duhet të dorëhiqet.
***
Shqiptarët duhet të kuptojnë, mjerisht përmes gjakut dhe dhimbjes, se çfarë ndodh me një shtet, kur një individ, një lider, lejohet të bëhet më i fortë se shteti, më i fortë se institucionet, më i fortë se populli. Duhet të kuptojnë se jeta dhe prona e tyre mbrohet vetëm nga institucione të lira demokratike që i përulen dhe i binden vetëm ligjit dhe jo një lideri të superfuqishëm dhe sado i "dashur" me popullin të shitet ai. Vetëm institucionet e lira dhe jo personale janë besnikërisht humane, ndërkohë që pas buzëqeshjes së çdo individi (aq më tepër pas asaj të një politikani) mund të fshihen epshet më çnjerëzore për pasuri e pushtet. Institucionet tradhtuan ligjin (dhe bashkë me të edhe jetët e qytetarëve) sepse kështu donte njeriu i pushtetshëm, Berisha, dhe klani i tij politik dhe me sa duket, jo vetëm politik.
Deputetët e Berishës miratuan ligjin që i mundësoi kalimin e tregtisë së municioneve në duart e privatëve si Delijorgji, ministra të Berishës u bënë bashkëpunëtorë të individëve si Pinari. Rreth 5 muaj më parë po ca nga këta deputetë, nuk shkruan asnjë germë për fabrikën e Gërdecit në një raport parlamentar mbi gjendjen e municioneve në vend. Nëse do të kishin raportuar tragjedia do të qe shmangur. Por nuk raportuan, sepse nuk e donte kryetari i tyre, Berisha, një gjë të tillë dhe ata kanë harruar se janë përfaqësues të popullit dhe jo të Berishës. Ndaj tradhtuan popullin për t‘i qëndruar besnikë Berishës. Dhe heshtën. Por për turp nuk heshtin sot kur është shfaqur me tërë pasojat tragjike produkti i heshtjes së tyre. Sot ata ulërasin tribunave se Berisha nuk ka faj. Përse e bëjnë një gjë të tillë? Sepse janë bashkëfajtorë me Berishën në këtë tragjedi dhe duke mbrojtur Berishën, mbrojnë veten.
***
Dje Berisha doli dhe premtoi reformim të thellë të institucioneve në mënyrë që ato të garantojnë sigurinë e qytetarëve. Ky njeri nuk heq dorë nga synimet e tij të mbrapshta. Vetëm këtij politikani nuk i takon të zërë në gojë institucionet, sepse ai është vrasësi më i rrezikshëm i tyre. Institucionet tradhtuan ligjin, sepse Berisha i mbushi ato me militantë që besnikë dhe fanatikë të Berishës dhe jo të ligjit, besnikë dhe fanatikë të pushtetit dhe jo të shtetit. Dhe shteti janë qytetarët. Prandaj qytetarët në Gërdec vdiqën, sepse edhe shteti ka vdekur. Berisha e shndërroi pushtetin e tij në një kalë Troje të korrupsionit në zemër të shtetit. Ishte troku i këtij kali që fshihte në barkun e tij, kontrabandën e municioneve, që shkaktoi të vrarët në Gërdec. Berisha fshihet sot pas heshtjes së institucioneve si pas veprës së vet, fsheh pas fajit të institucioneve fajin e vet. Dhe premtimin për reformimin e institucioneve e bën për të krijuar shpresa iluzive te njerëzit, por ndërkohë planëzon që në emër të "reformave më të thella", t‘i skllavërojë edhe më thellësisht institucionet.
***
Berisha nuk mund të lajë duart e përskuqura me heshtjen e institucioneve që dhunoi e skllavëroi, nuk mund të lajë duart as me heshtjen e deputetëve servilë të tij, që mund të jenë të përlyer në afera po aq sa ai vetë. Berisha nuk mund të lajë duart me atë heshtje që ai vetë e ngjalli si kusht për sundimin e tij absolut. Një heshtje të frikshme që ja imponoi shtetit duke ju kundërvënë egërsisht për më shumë se dy vjet opozitës politike, shoqërisë civile, medias. Eshtë ironike të shohësh sot Kryeministrin që pasi ua u futi dje thonjtë dhe duart në fyt institucioneve, pasi i shtrëngoi fort këto duar në grykë të institucioneve, t‘i akuzojë sot përse nuk bërtitën, përse nuk lajmëruan për të keqen. Sepse institucionet bënë pikërisht atë që Kryeministri deshi, heshtën për Gërdecin. Edhe në këtë rast, sikundër edhe me Piramidat financiare në vitin ‘97, Berisha po luan të verbrin, bën sikur nuk ka ditur dhe nuk ka parë gjë, paçka se faktet po e nxjerrin gënjeshtar.
Me një dinakëri prej mafiozi dëshironte të mbahej i fshehtë trafiku i municioneve që bëhej nëpërmjet "fabrikës" në Gërdec. Nëse punët shkonin mbarë ai dhe klani i tij i afërt mbushin xhepat dhe nëse rastësisht zbulohej, ata do të thoshin (sikundër dhe po bëjnë) nuk e dinim duke fajësuar institucionet. Berisha ka ditur gjithnjë t‘i ndërtojë punët në mënyrë të tillë që të dalë përherë ose i fituar ose i palagur. Ndaj me një dinakëri prej mafiozi ai hartoi një VKM që ia kalonte tërë kompetencat për atë që do të ndodhte në Gërdec Ministrisë së Mbrojtjes. Harroi se një Kryeministër mund të delegojë kompetenca sa të dojë por, me anë të këtij rrengu, nuk heq dot nga bytha e tij përgjegjësinë mbi të gjitha për jetën e njerëzve. Që Berisha të bëjë sot të paditurin duhej që askush, asnjë institucion të mos njoftonte për Gërdecin. Faktet po provojnë dhe do provojnë edhe më mirë, se Berisha dhe qeveria dhe shumica e tij në Kuvend nuk kishin asnjë qëllim të ndalonin atë që po ndodhte në fabrikën e Gërdecit dhe pra as të parandalonin një tragjedi të mundshme. Sepse edhe kur ndonjë institucion ka njoftuar për punishten mizore ku shfrytëzoheshin fëmijët, sikundër është pushteti lokal në Vorë, ky informacion është shpërfillur nga njerëzit e klanit Berisha, duke filluar nga bashkëpunëtori më i afërt i Berishës, ministri i sapodorëhequr i Mbrojtjes, Fatmir Mediu.
***
Që shteti ligjor të ringjallet, që sistemi i institucioneve të nisë të funksionojë në mbrojtje të jetës dhe pronës së qytetarëve, duhet që ai të çlirohet nga thonjtë që klani berishist ja mban ende të ngulura në fyt. Por kjo nuk ka shpresë të ndodhë nëse Berisha nuk detyrohet të dorëhiqet nga posti i Kryeministrit. Asnjë reformë e thellë në favor të institucioneve nuk mund të bëhet duke pasur në krye një politikan si Berisha që e ka dëshmuar se nuk aspiron për gjë tjetër, përveçse për të nënshtruar dhe sunduar mbi institucionet. Tragjedia e Gërdecit, sikundër edhe ajo e dikurshmja e piramidave financiare, kanë në rrënjë pikërisht këtë nënshtrim të institucioneve të shtetit nga pushteti. Ndaj të reformosh institucionet në Shqipëri, do të thotë mbi të gjitha, t‘u kthesh lirinë e grabitur nga Berisha dhe berishizmi. Duke mundësuar ringjalljen e institucioneve të lira, largimi i Berishës është jo vetëm premisa e parë për shmangien e tragjedive të tjera por, edhe premisë për të mundësuar hetimin e thellë dhe rrënjësor të tragjedisë së Gërdecit dhe skandalit korruptiv që e mbështjell atë.
Ndaj opozita politike nuk duhet të bjerë në kurthin që sugjerojnë zëra "atdhetarë" pranë Berishës, nuk duhet të bjerë në kurthin e ruajtjes së "stabilitetit" apo të mosprishjes së imazhit të "shtetit ligjor" para hyrjes së vendit në NATO. Tashmë është tepër vonë për të shpëtuar imazhin e "shtetit ligjor" që dukshëm nuk ekziston në Shqipëri. Vetë tragjedia e Gërdecit, ai shpërthim që tronditi botën mbarë dhe shkaktoi aq viktima, është prova më bindëse e mungesës së shtetit ligjor. Këtë bota e ka të qartë. Ndaj rindërtimi i imazhit të shtetit shqiptar nuk lidhet më me marrjen e një ftese për në NATO pas dy javësh. E vetmja shpresë e mbetur e Shqipërisë për atë ftesë, janë interesat e forta gjeopolitike të aleancës. Ndërkaq, politika autoritariste e Berishës që nuk ka mundësuar asnjë reformë reale në shtet, që ka sakrifikuar standardet demokratike të politikës, si dhe imazhi i shpërthimit në Gërdec janë mjerisht, një kërcënim real për këto shpresa. Dhe që ky imazh i rrënuar më keq se shtëpitë e Gërdecit të nisë të rindërtohet, Shqipërisë i duhet të ringrihet bashkë me demokracinë e rrëzuar dhe institucionet e saj të mposhtura nga autoritarizmi berishist.
Dhe kjo nuk mund të ndodhë nëse për hatër të "stabilitetit" mbahet edhe më në pushtet kryefajtori për tragjedinë. Berisha është sjellë deri më sot si një Zot i shtetit. Por edhe Zoti vetë do të ish dorëhequr nga posti i tij në qiell nëse do të ish fajtor si Zoti i shtetit tonë për një tragjedi të tillë ndaj njerëzve të pafajshëm. Ndaj nëse nuk dorëhiqet vullnetarisht, opozita duhet të përdorë të gjitha mjetet demokratike për ta detyruar Berishën të dorëhiqet. Krimi është shumë i rëndë, faji është shumë i madh, përgjegjësia jo vetëm e Berishës për atë që ndodhi, por edhe e opozitës për fatet e nesërme të popullit, është aq e madhe, sa nuk mundësojnë që opozita të eksperimentojë edhe një herë grackën e "bashkëpunimit" që ofron Berisha. Sa për bashkëpunimin për reformat, ai mund të bëhet fare mirë dhe vërtetësisht me një Kryeministër tjetër të dalë po nga koalicioni i sotëm qeverisës. Ndërkaq, edhe për sa i përket imazhit, vetëm nëse Berisha dorëhiqet, bota do të nisë të besojë se edhe në Shqipëri ka shpresë për drejtësi dhe shtet ligjor, vetëm atëherë bota do të kuptojë se edhe në Shqipëri, ashtu si në gjithë Perëndimin, askush nuk qëndron më lart se shteti, që askush nuk mund t‘i ikë përgjegjësisë që imponon morali politik dhe ligji. Sa për stabilitetin, nuk ka sot mjet më të mirë sesa dorëheqja e Berishës.
Nuk ka provë më bindëse për këtë sesa ajo e vitit 1997. Tashmë është bërë e qartë se nëse Berisha do të ishte dorëhequr në kohë, ashtu sikundër diktonte edhe përgjegjësia e tij për tolerimin e piramidave financiare (edhe për ato Berisha tha nuk e dija), shteti shqiptar nuk do të qe shkatërruar dhe shumë jetë njerëzore do të qenë shpëtuar. Mjerisht, për hir të pushtetit të tij Berisha sakrifikoi me arrogancë dhe cinizëm çnjerëzor shtetin dhe jetët e shqiptarëve. Për shkak të etjes patologjike për pushtet të Berishës, viti ‘97 është fiksuar në historinë e shqiptarëve si viti i mbrapshtë. Do lejohet ai të përsërisë të njëjtën gjë edhe sot?
